تحقیق مقاله نگاهی به معضل بیکاری جوانان

بیکاری از جمله معضلات دردناکی است که جامعه جوان کشور بیش از پیش با آن روبروست . هجوم بیکاران برای پیوستن به بدنه دولت و فقدان ارائه امکانات سرمایه گذاری سازماندهی شده برای ایجاد اشتغال از جمله مسائلی است که کمتر در بودجه ریزی به آن توجه می شود در این راستا ارائه آمارهایی در مورد میزان بیکاری در کشور حائز اهمیت است. با وجود خدمات انکار نشدنی دولت خاتمی در بحث مربوط به اشتغال ، هنوز هم به نظر              می رسد که برنامه های محدودی برای حل این مشکل وجود دارد.

یکی از آثار اقتصادی ناشی از اجرای بودجه 84 این است که بیکاری جوانان از جامعه ریشه کن خواهد شد یا حداقل بر آمار بیکاری جوانان افزوده نخواهد شد ؟

به نظر می رسد که مطرح کردن بحث ریشه کنی به لحاظ واقعیت ، کمتر‌ عینی باشد. در پیشرفته ترین کشورهای دنیا نیز درصد اندکی از میزان بیکاری به صورت پیش بینی نشده وجود دارد که در نهایت با برنامه ریزی های اقتصادی موثر به حداقل ممکن کاهش می یابد.

شهاب پرور خواه یک فارغ التحصیل بیکار در این باره می گوید : ما نیز امیدواریم که بودجه ریزی به صورتی انجام شود که معضل بیکاری در جامعه حل شود.

بیکاری جوانان ، بزرگترین چالش کشورهای در حال توسعه

تحقیقات نشان می دهد که در آینده بزرگترین چالش کشورهای در حال توسعه همچنان معضل بیکاری جوانان خواهد بود ، به طوری که پیش بینی می شود کشورهای جنوب آسیا ، خاورمیانه ، آفریقای شمالی و نواحی جنوبی صحرای آفریقا ، بدترین وضعیت را در مورد بیکاری جوانان خواهند داشت.

طبق گزارش ماهنامه نشریه کار و جامعه موسسه کار و تامین اجتماعی وزارت کار و امور اجتماعی ، در سال 2003 میلادی بیش از 88 میلیون نفر از جوانان سنین 15 تا 24 سال در این کشورها بیکار بودند.

از آنجایی که جوانان بدون درآمد ، توانایی اداره زندگی خود را ندارند و به همین دلیل مدت زمان بیشتری به والدین خود وابسته می شوند که این فشار برای بسیاری از خانواده ها ، مانعی برای خروج از فقر محسوب می شود، بنابراین بیکاری جوانان باعث طرد اجتماعی آنها از سوی خانواده هایشان می شود.

لازم به ذکر است که طی سالهای 2003 1993 میزان مشارکت اقتصادی جوانان در نیروی کار به علت افزایش دوران تحصیل صرفنظر از شرکت در بازار کار ، ناامیدی در یافتن شغل 4% کاهش یافت. از سوی دیگر پایین بودن مشارکت اقتصادی جوانان در کشورهای خاورمیانه به طور عام به دلیل پایین بودن میزان مشارکت اقتصادی زنان جوان در بازار                کار است.

بیکاری و دانشگاه

در خبرهای امروز از قول رئیس سازمان ملی جوانان آمده بود : 12% از 3 میلیون جوان بیکار را دانش آموختگان مراکز دانشگاهی تشکیل می دهند . وی در مصاحبه ای که در جمع خبرنگاران داشت با طرح مطلب فوق اظهار داشت روند رشد 27 درصدی بیکاری جوانان تناسب میان بیکاران و تحصیلات را از بین برده است .

در ارتباط با بحث بیکاری حرفها و طرح های زیادی مطرح شده است بودجه های هنگفتی صرف اموری که به طرح های اشتغالزایی معروفند می شود اما متاسفانه شاهد رشد فزاینده این معضل و آسیب اجتماعی هستیم من در این فرصت به چند نکته که به نظرم از عوامل بیکاری دانشگاهیان است می پردازم و از دوستان به خصوص آن دسته از عزیزانی که با این مشکل روبرو هستند انتظار دارم با نظراتشان مرا راهنمایی کنند.

1 اول آنکه مطالب مطرح شده از یک واقعیت تلخ است (عجالتاً اصل را روی صحت این آمار می گذاریم) اما نکاتی که می توان به این اطلاعات افزود: چند درصد از شاغلان                فارغ التحصیل کشور در مشاغل مرتبط با تحصیلاتشان هستند. درست است که بیکاری صدمات جدی بر وضعیت اقتصادی ، اجتماعی و روانی هر جامعه ای می گذارد اما چه کسی منکر تاثیرات این نوع اشتغال است.

2   مسئله ای که بیش از همه باعث شکل گیری این وضعیت شده است گسست بین     یافته های آکادمیک و نهاد اشتغال و کار در جامعه ایرانی است از طرفی آنچه در دانشگاه های ما مطرح می شود عمدتا با توجه به نیازهای کشورهای پیشرفته است و دیگر آنکه نهاد کار در کشور هنوز روند سنتی خود را طی می کند.

3 نکته بعدی وضعیت گزینش در کشور است . آنچه در جامعه ملاحظه می شود این است که معمولا در جذب نیروی متخصص گزینه های زیادی پیش روی صاحبان کار قرار دارد که یکی از آنها تخصص است.

سعیدی یکی دیگر از فارغ التحصیلان رشته اقتصاد و بیکار در این باره می گوید: از بودجه امسال اطلاع چندانی ندارم ، اما می دانم میانگین رشد سرمایه گذاری در 4 سال اول برنامه سوم چندان چشمگیر نبوده است و نتوانسته تمام جمعیت بیکار را در بر گیرد.

اما بر پایه نتایج طرح آمارگیری از ویژگی های اشتغال و بیکاری خانوار مرکز آمار ایران بهار سال 83 ، نرخ بیکاری و مشارکت نیروی کار به ترتیب 4/10% و 2/38% بوده که بهبود قابل ملاحظه ای نسبت به سال گذشته را نشان می دهد.

بر مبنای برآوردهای دولت ، پیش بینی می شود شاخص های اساسی بازار کار در سال 84 بهبود یابد به گونه ای که نرخ مشارکت به 8/39% افزایش پیدا کند و نرخ بیکاری حدود 4/0 کاهش یابد. البته کاهش نرخ بیکاری در سال 84 مستلزم تحقق رشد اقتصادی به میزان 1/7% و رشد بهره وری نیروی کار به میزان 3/1% است.

گسترش سرمایه گذاری جدید توسط بخش غیر دولتی کاهش هزینه های بیکاری و بودجه واقعی استفاده از نیروی کار ، توانمند سازی نیروی کار و استفاده از ظرافت های بازار کار خارجی ، در محقق شدن اهداف مربوط به شاخص های اساسی بازار کار موثر هستند که در بودجه سال 84 مورد توجه قرار گرفته است.

میانگین رشد سرمایه گذاری در 4 سال اول برنامه سوم 10% است که به عبارتی 3% از رشد پیش بینی شده در برنامه بیشتر است. بر اساس پیش بینی صورت گرفته ، اگر رشد اقتصادی سال جاری نیز بالاتر از حد مصوب برنامه سوم باشد و در سال شروع اجرای برنامه چهارم توسعه یعنی سال 84 ، سرمایه گذاری با نرخ 3/11% رشد یابد، رشد اقتصادی به 1/7%  بالغ    می شود.

محمد باقر بهرامی ، نماینده اسدآباد در مجلس شورای اسلامی می گوید : دوستان در کمیسیون تلفیق مجلس باید بودجه را اصولگرایانه برنامه ریزی کنند و برای مشکل بیکاری جوانان بیش از پیش بودجه اختصاص دهند.

رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی می افزاید: کمیسیون تلفیق باید تمام پروژه های عمرانی کشور را شفاف سازی کند و ردیف های بودجه را مشخص کند تا به مناطقی که بودجه لازم اختصاص نیافته ، بودجه بیشتری اختصاص یابد.

این نماینده مجلس  اظهار داشت : باید مشکلات شهرستانهای مختلف و اقشار محروم ریشه یابی و بر اساس ریشه های مشکلات بودجه ریزی صورت گیرد.

بهرامی پیشنهاد کرد که اختصاص بودجه به مناطق مختلف کشور بر اساس آرای افراد هر حوزه انتخابیه صورت گیرد.

نماینده مردم شهرکرد نیز گفت : رقم 4/10% که از سوی بانک مرکزی به عنوان نرخ بیکاری اعلام شده مورد اشکال است.

تمدن در این باره می گوید : در حالی بانک مرکزی نرخ بیکاری را 4/10% اعلام می کند که در گزارش اقتصادی دولت که از سوی سازمان مدیریت و برنامه ریزی منتشر شده است نرخ بیکاری در حدود 5/14%  است.

به گفته وی درصد نرخ بیکاری در گزارش اقتصادی دولت که در 4 جلد سازمان مدیریت و برنامه ریزی منتشر شده درست و صحیح است.

تمدن تاکید کرد : باید در خصوص نرخ بیکاری و صحت آن دولت تجدید نظر کند و شواهد و استنادات را در این زمینه بررسی کند تا حق بیکاران کشور ضایع نشود.

این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد : دولت اعلام کرده است که در سال آینده 45/0 درصد نرخ بیکاری را کاهش می دهد که این امر با توجه به بالا بودن میزان بیکاری بسیار پایین است و باید تمام بخش های اقتصادی و غیر اقتصادی دولت بر آن اهتمام بیشتری کند. البته باید مجلس وقت برای بیکاری می گذاشت ، اما مجلس هم در این امر کوتاهی کرده است.

حالا با توجه به ارائه این آمار و ارقام فکر می کنید معضل بیکاری جوانان تا چه زمانی        ریشه کن می شود ؟

اولویت های پژوهشی سازمان ملی جوانان وابسته به نهاد ریاست جمهوری

هویت جوانان

بررسی   وضعیت هویت جوانان (دینی، ملی ، قومی ، جنسیتی و …)

بررسی سبکهای هویتی مختلف (هویت معلق، هویت دیررس، هویت زودرس، هویت شکل یافته یا کامل)

آرمانهای و الگوهای جوانان (شخصیتها و گروههای مرجع در میان جوانان)

بررسی وضعیت سرمایه اجتماعی در میان جوانان

اشتغال و بیکاری جوانان

ارزیابی طرح های اشتغال زا با تاکید بر زمینه ها و فرصتهای اشتغال جوانان (موقعیتها و موانع)

بررسی زمینه های کارآفرینی برای جوانان از طریق فناوری اطلاعات و ارتباطات

ارزیابی وضعیت موجود بازار کار جوانان و ارزیابی بیکاران جویای کار بر اساس نوع تخصص ، علت بیکاری (بیکاری اجباری ، داوطلبی و … )

ارزیابی سیاستهای موجود حمایت از جوانان بیکار جویای کار

اثر نگرش های مربوط به بازار کار بر پیشرفت تحصیلی جوانان

بررسی قوانین و مقررات مربوط به شرایط کار جوانان و استانداردهای آن (آموزش در حین کار، حداقل سن برای اشتغال به کار و ترک تحصیل و … )

حقوق و مشارکت جوانان

بررسی وضعیت شاخصهای مختلف مشارکت جوانان (سیاسی ، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی)

اثر مدارا و عدم مدارای اجتماعی بر شیوه فعال گرایی جوانان

بررسی شاخصهای برخورداری جوانان از حقوق شهروندی

بررسی نقش و جایگاه سازمانها و تشکلهای غیر دولتی در توسعه امور جوانان