کودکان از نظر اختلال، که به واسطه آنها تحت درمان قرار می گیرند و پاسخ به درمان های خاص و سیر اختلالاتشان با بزرگسالان تفاوت دارند بنابراین شناخت و درمان اختلالات روان شناختی دوران کودکی نیاز به بررسی و پژوهش خاصی دارد . محققان تخمین می زنند ، که 15 تا 22 درصد کودکان و نوجوانان ایالات متحده امریکا اختلالاتی دارند که به دلیل شدت آن نیازمند درمان هستند و در هر مقطع زمانی کمتر از 20 درصد این کودکان عملاً تحت درمان قرار می گیرند . طی بررسی های 20 ساله ای که در لندن انجام گرفت مشخص شده که بسیاری از این کودکان در دوران بزرگسالی نیز به اختلالات روانشناختی مبتلا می شوند متوسط سن چند اختلال بین 13 تا 25 سالگی ، اما اختلالات دیگر قبل از 7 سالگی شناسایی می شوند ، و شناسایی اختلالات دوران کودکی هم برای خود فرد و هم برای اجتماع اهمیت بسیاری دارد اگر این اختلالات بدون درمان رها شوند و کودکان چون در مرحله رشد هستند ممکن است در بزرگسالی مبتلا به اختلالات شوند به عنوان مثال بسیاری از بزرگسالان که به نوعی اختلال اضطرابی دچار می شوند در کودکی یک اختلال اضطرابی داشته اند . وجود روان شناختی شدید در کودکان هر چند گذرا ممکن است پیامدهای جدی داشته باشد یعنی جدی تر از اختلالاتی که برای بزرگسالان وجود دارد ؛زیرا اختلال ممکن است یادگیری و رشد را مختل سازد کودک مبتلا به اختلال روانشناختی ممکن است در کسب مهارتهای کلیدی مناسب با سن خود مانند رشد عزت نفس ، برقراری ارتباط با همسالان ، حل تعارض بین فردی و کسب مهارتهای تحصیلی شکست بخورد و این ضعف ها ممکن است به نو به خود باعث افزایش ناکامی و طرد شدگی گردد . لازم به یادآوری می باشد که فرد فرصت عزت نفس و یادگیری مهارتهای تحصیلی را از دست بدهد برای شماری از کودکان به دست‌آوردن فرصت دوباره امکان پذیر نمی باشد تمام متخصصان بهداشت روانی در میان مدل ها و نظرهایی که در تبیین رفتار انسان دارند روی یک اصل واحد توافق دارند منظور سالهای تشکیل دهنده اولیه در سازگاری بعدی اهمیت دارد و اختلال در سالهای اولیه زمینه ساز ، ناسازگاری های بعدی است در واقع کودک پدر انسان است یعنی اگر کودک به صورت غیر منطقی و غیر اجتماعی بار آید و به صورت درمان نشده باقی بماند جزو رفتارهای ثابت او خواهد شد در واقع رفتار ضد اجتماعی کودکی رفتار بزرگ سالی را پیش بینی خواهد کرد .
آسیب شناسی روانی
ارگانیسم انسان در طول زندگی تغییرات زیادی را از سر می گذراند . بسیاری از این تغییرات در دوران کودکی روی می دهد و از میان این تغییرات عناصر شناختی ، هیجانی ، اجتماعی ، جنس و زیست شناختی قابل ذکر هستند در آسیب شناسی روانی به بررسی رشد طبیعی کودک و مقایسه آن با ناسازگاری در چرخه زندگی مرتبط می دانند و بر اهمیت تعامل کودک با بافت اجتماعی تاکید می شود . اختلالات دوران کودکی وقتی با جریان رشد طبیعی مقایسه شوند به بهترین وجه قابل درک هستند اختلالات دوران کودکی را با استفاده از آنچه برای سن معین است و یا رفتار خاص بسته به این که در چه مقطعی از رشد قرار دارد ، منطبق و غیر منطبق قلمداد می کند به عنوان مثال کودک چهارساله از تاریکی می ترسد. دادهای هنجاری نشان می دهد که حدود 90 درصد کودکان 2 تا 14 سال حداقل به یک ترس خاص دچار می شوند و ترس در کودکان از ترس های رایج است و این ترس یک ترس نابهنجار نیست .
عوامل فرزند پروری
تبیین اولیه برخی اختلالات شدید که نادرست شمرده می شود ، مادر را مسئول می دانستند و تصویر می کردند که کودک در خود مانده پرورده دست مادری نامهربان و سرد است .
ارزیابی و طبقه بندی اختلالات دوران کودکی
ارزیابی اختلالات دوران کودکی را می توان با استفاده از شیوه هایی مانند گزارش شخصی ، مشاهده ، مصاحبه و انجام طرح های آزمایشگاهی سنجید که این روشها برای بزرگسالان نیز بکار می روند با این تفاوت کودکان قدرت بیان همکاری و‌آگاهی از هیجانات و اعمال خود هستند لذا سنجش کودکان توسط والدین و معلمان با مصاحبه های ساخت دار و مشاهدات است اما ارزش یک ارزیابی به پایایی و روایی آن بستگی دارد .
اختلالات کرداری
اختلال کرداری عبارت است از نقص حقوق دیگران و هنجارهای اجتماعی متناسب با سن ، پرخاشگری ، صدمه زدن به اموال ، دزدی و تقلب در بین کودکان مبتلا به اختلال رفتاری روی می دهد . که جوانان مبتلا به اختلال رفتاری نوعی سو گیری اسنادی دارند و انگیزه های منفی را به دیگران نسبت می دهند از عواملی که باعث ایجاد اختلال کرداری می شود ، آشفتگی خانوادگی و فرزند پروری ناکار آمده است .
اختلال بیش فعالی
بیش فعالی شایع ترین ، همگانی ترین واژه بکار رفته است . که برای نوعی اختلال دوران کودکی از لحاظ تخصصی به اختلال کاستی توجه و بیش فعالی (ADHD) معروف است و سایر اصطلاحاتی که متخصصان برای آن بکار برده اند عبارتند از : جنب و جوش ، نارسایی کنش جزیی مغزی و اختلال کمبود توجه ، اما در حال حاضر اختلال کاستی توجه و بیش فعالی نامیده می شود و از خصایص آن کم توجهی ، تکانشی و بیش فعالی می باشد و هیچ اختلالی به اندازه ی (ADHD) توجه متخصصان ، معلمان و والدین را به خود جلب نکرده است .