تحقیق مقاله مختصری از تاریخچه مواد مخدر در ایران

ایرانها در زمانهای بسیار دور با مواد مخدر آشنایی داشته اند . نخستین ماده مخدری که در اسناد و مدارک مربوط به دوره های باستانی  از آن نام برده شده بنگ است . بنگ که در گیاه شناسی به لغت لاتین cannahis indica (کنف هندی ) خوانده می شود گردی است که ازکوبیدن برگها و سرشاخه های گلدار شاهدانه به دست می آید . این گرد به صورت توده یکنواخت فشرده ای که به علت وجود مقداری صمغ در برگها و گلها به یکدیگر چسبندگی پیدا کرده اند .

در اوستا کتاب مذهبی زرتشت به دفعات لغت بنگ دیده می شود . در دوره های باستان از بنگ به دو صورت استفاده می شود . یکی مصرف درمانی و دیگر مصرف تخدیری )

هرودت مورخ یونانی در قرن پنجم پیش از میلاد در بحث از سکها یا سکاها که تیره ای از آریاییها یا بروایتی از ایرانیها بود ا شاره به مصرف دانه ای شاهدانه یا کنف توسط ایرانیها نموده است . مصرف بنگ و حشیش در ایران در دوران صفویه  رواج بسیار یافت . برخی از پادشاهان صفویه به خوردن بنگ و حشیش اعتیاد داشتند. خوردن چرس[1] وبنگ یا آشامیدن محلولهایی از این مواد در دوران سلطنت سایر شاهان صفوی نیز متداول بود . شوالیه ژن باپتیست تاورنیه  جهانگرد فرانسوی از سال 1632 تا 1668 م 9 بار ازایران دیدن کرده و در مورد عادت ایرانیان به آشامیدن محلولهایی از چرس وبنگ می نویسد همچنین مشروب دیگری دارند که خیلی بد مزه و تلخ است و آن را بنگ می گویند که از برگ شاهدانه می گیرند و ادویه دیگری هم داخل آن می کنند هرکس بخورد به حالت جنون می افتد و حرکات غریب از او سرمی زند به همین جهت درمذهب اسلام بنگ حرام است برخی از مورخان نوشته اند ایرانیان دود کردن مواد مخدر را از ازبک ها یاد گرفته اند .

طی چند دهه  اخیر محصول شاهدانه درایران با نامهای دیگری از قبیل گراس و ماری جوانا رواج یافت که متاسفانه تقلیدی ازکشورهای اروپایی و امریکاست . استفاده از حشیش یعنی خوردن آب به منظور تخدیر و به عنوان وسیله ای برای تفریح و سیر در عالم بیخودی و بیخبری مربوط به دوره های باستان است .

برخی از محققان اظهارنظر کرده اند که آثار شعرای ایرانی ،مثنوی مولانا جلاالدین مولوی قدیمی ترین ماخذی است که د رآن از بنگ و حشیش سخن گفته شده است .

پس از بنگ و حشیش ماده مخدری که در ایران راه یافت تریاک یا افیون است . رواج این ماده جادویی رونق بازار جرس و بنگ و حشیش را شکست داد .

تریاک که کلمه تریاق معرب آن است دراصل با آنچه امروز تریاک نامیده می شود تفاوت داشته و به پادزهری گفته می شود که مرکب از چند دارو بود وبرای مداوای گزش مار و عقرب و امثال آنها به کار می رفت .

استعمال تریاک در ایران سابقه ای طولانی دارد به گمان برخی به 1400 سال قبل یعنی زمانی که اعراب بر ایران دست یافتند می رسد . برخی از محققان عرب گفته اند که شیره کوکنار یا افیون برای نخستین برا توسط سپاهیان عرب به ایران وارد شد .

نفوذ تریاک از مصر به یونان و روم اشاعه پیدا کرد پس از رواج در انجا توسط بازرگانان عرب تریاک وارد ایران شد و در بین مردم رایج گشت .

در تمام مدتی که دولت انگلستان تریاک هندوستان را به چین صادر می کرد و به طور کلی هندوستان مستعمره این کشور محسوب می شد ایران ، افغانستان و پاکستان کلید هند به حساب می آمدند و تمام کوشش انگلستان برای حفظ هند در اختیار گرفتن این کلید و ممانعت از نفوذ سایر اروپاییان به این کشور ها بود . انگلستان به هر قیمتی بود دامنه نفوذ و سیطره خود را در این کشورها گسترش می داد و سیاستمداران آن زمان انگلستان تجربه موفق خود در هندوستان را در این کشورها نیز پیاده می کردند و مهم ترین نقطه اتکای این سیاست اشاعه مواد مخدر در ایران بود و از این کار چندین هدف بزرگ دنبال می شد اول اینکه تریاک محصول ایران مرغوب بودو در چین و مالایا و حتی خود انگلستان مورد توجه و استقبال معتادان بود . دوم اینکه باتوجه به این اصل که در هر کجا که خشخاش کاری به عمل آید مسلما گروه زیادی از مردم اعم از کشاورز و کارگر و سایرین به اعتیاد روی خواهند آورد واین موضوع روح هر گونه مقاومت و بیگانه ستیزی را از بین خواهد برد . به هر حال انگلیسی ها بدوا با تریاک به عنوان داروی همه دردها مردم را معتاد کردند و سپس کشت خشخاش را در ایران اشاعه دادند وعملا از سال 1870 م تجارت تریاک بین ایران و انگلیس شروع شد .

تجارت مواد مخدر رونق گرفت وتریاک ایران به چین ،اروپا و انگلیس صادر شد و مدارکی در دست است که معتادان لندنی بنا به نوشته حسین کوهی کرمانی جنس خوب تریاک ایران را شناختند و در اوایل انگلیسی ها تریاک ایران را خوب می خریدند و به این ترتیب زراعان ایرانی دست از کشت گندم برداشته و. به کشت تریاک پرداختند و باز در کتاب حکمت عملی محمد علی بامداد میخوانیم که شخصی به نام خان صباحی به عنوان تجارت به زابل و سیستان و قائن آمده بود و یکی از معاملاتش این بود که تریاک را مثقالی 5 شاهی یعنی چهار مثقال یک قران می فروخت و سوخته تریاک را مثقالی 5 تا 6 ریال خریداری می کرد .

خوردن بنگ و حشیش و تریاک و مشتقات آن در ایران تا موقعیکه مردم با طرز دود کردن و کشیدن آنها آشنایی نداشتند ادامه داشت پس از انکه قاره آمریکا در سال 1492 م توسط کریستف کلمب کشف شد . مردم سایر نقاط جهان با توتون و تنباکو آشنا شدند و دود کردن آنها را از بومیان آموختند و بمنظور تخدیر تریاک می خوردند و به دود کردن آن پرداختند و مدتها بعد رسم دود کردن و کشیدن تریاک در ایران نیز متداول شد در عصر صفوی کشیدن تریاک بدشت رواج یافت واغلب شاه زادگان و رجال و درباریان وسرداران و حتی مردم عادی بخوردن و کشیدن بنگ و تریاک معتاد شدند .

درایران برای اولین بار به دربار سلطنتی هدیه شد و به تدریج در اثر ازدیاد مصرف درباریها ودیگر مردم کشت خشخاش از حوالی یزد آغاز و سپس در قسمت مرکزی و جنوب ایران توسعه یافت تا جایی که با اقتصاد  و کشاورزی ایران تداخل پیدا کرد و تولید غلات در کشور با کمبود شدیدی مواجه گشت . در سال 929 هجری قمری شاه طهماسب صفوی به مبارزه با اعتیاد اقدام کرد و مقادیر بسیار زیادی از تریاکهای سلطنتی را منهدم نمود .

مولف تاریخ منتظم ناصری می نویسد برای اولین بار در سال 267  ه.ق( 1230 ش ) بنای کشت تریاک در حدود دارالخلافه آغاز شد .

ابتدا شهرهای اصفهان وشیراز که با خارج از کشور روابط تجاری داشتند و سپس همدان و ری و کرمان و سیستان و خراسان و خوزستان و در نهایت گیلان و مازندران به زیر کشت خشخاش رفتند .

در سال 1267ق کشت خشخاش در اطراف تهران به صورت آزمایشی آغاز گردید و چون همراه با موفقیت بود زراعت خشخاش در تمام نقاط ایران متداول گردید و علاوه بر تامین مصرف داخلی مقادیر قابل توجهی نیز به سایر کشورها صادر گردید .

مجددا در زمان شاه عباس به دلیل نفوذ بالای انگلیسی ها تجارت تریاک رواج پیدا کرد تا حدی که در مراسم مهمانی های مردم تریاک یکی از اصلی ترین پذیرایی از مهمان شد د راین زمان شاه عباس صفوی با یک اقدام زیر بنایی دست به مبارزه با  مواد مخدر و اعتیاد زد و مردم را از مضرات تریاک آگاه ساخت و برای معتادین مجازاتهای سنگینی قائل شد .

نصرالله فلسفی با توجه به اسناد و مدارک معتبر می نویسد در زمان شاه عباس نیز خوردن تریاک بسیار رایج بود و بهترین تریاکها از ناحیه لنجان اصفهان به دست می آمد .

دکتر فریدون ارمیت مورخ زمان حاضر نیز به کشت خشخاش از قرون پیش در ایران وجود داشت . در دوران شاه عباس عادت تدخین چنان رواج یافت که رجال مملکت در سواری و شکار و حتی هنگام تفریح و گردش قلیان و چپق به همراه می بردند . شاه عباس که از اعتیاد درباریان رجال کشور سخت ناراحت بود هنگامی که قدرت یافت قلیان و چپق را قدغن کرد و حتی بر طبق فرمان شاه هر کس مبادرت به کشیدن قلیان و چپق می کرد لبها و بینی را می بریدند . به نوشته یکی از جهانگردان تاجری که از حکم شاه بی خبر با تنباکو به اردوی سلطنتی وارد شد شاه از ورود تاجر بخت برگشته آگاه گردید و فرمان داد وی را همراه محمولاتش بر توده هیزمی افکنده و آتش زدند .

شاید ایران نخستین کشوری بود که چندین مجازاتهای سختی باری  تدبیر وسیع کرد.

نلیگان پزشک سفارت انگلستان در تهران درکتا ب خود  می نویسد از نیمه دوم قرن نوزدهم از تریاک به عنوان یک کالای صادراتی بین المللی یاد می کند .

دکترنیلگان پزشک سفارت انگلیس در تهران در کتابی زیر عناون مساله تریاک در ایران می نویسد : تریاک ایران در لندن  برای نخستین بار در حدود 1870 دیده شد که جنس بسیار پستی داشت و .به هیچوجه به نام تریاک طرابوزان شهرت نداشت زیرا تریاک ایران را در این بندر به کشتی گذاشته بودند بعد از سال 1870 م جنس خوب  تریاک ایران شناخته شد و یک تجارت مهمی بین ایران وانگلستان ایجاد گردید که اهمیت آن به اندازه تجارت با شرق دور بود که با قدری منافع زیاد از ان عاید شد وانگلیسی ها تریاک ایران را خوب خریدند که کشاورزان از زراعت گندم دست کشیدند وقسمت زیادی از اراضی گندم خیز خود را برای کشت خشخاش اختصاص دادند وباز می دانیم که در سال 72-1870 م در ایران قحطی عجیبی پیش آمد که هزاران زن و مرد ایرانی از بی غذایی مردند و فدای خشخاش کاران و تریاک خران انگلیسی شدند .

در سال 1880 م میزان کشت خشخاش و محصول تریاک رو به فزونی گشت به طوری که میزان محصول اصفهان در سال 1859 فقط 2 هزار پوند بود .

به هر کیفیت تریاک کشی ادامه پیدا کرد تا زمان حکومت ناصرالدین شاه قاجار که حتی در این زمان تعدادی از کارگزاران استعمار انگلیس در لباس دراویش هندی با رهنوردان طریقت در خراسان ونیز در ماهان کرمان اقدام به کشت و مصرف تریاک کردند و در بین مردم از محاسن آن سخن گفتند.

اوضاع بد اقتصادی ایران ، کم آبی و اینکه گیاه خشخاش به آب نیاز ندارد و رواج بازار تریاک اقتصاد ایران را کم کم وابسته به تریاک کرد . به طوری که بعد از نفت قسمت اعظم صادرات ایران تریاک بود. موارد ذیل در سال های آخر قرن نوزدهم و قبل از مشروطیت قابل اهمیت و توجه است .

تریاک از نقطه نظر صادراتی کالای بسیار خوبی راتشکیل م یداد وتقاضای بین المللی برای ان بسیار زیاد بود وبا توجه به این که صادرات ایران ازمدت ها قبل منحصر به محصولات کشاورزی می شد ، کشت خشخاش در ایران رونق گرفت و مقامات رسمی نیز توسعه آن را تشویق می کردند .

تجار غربی به خصوص دولت انگلستان با توجه به وضع بد و فلاکت بار زارعان ایرانی تریاک را با وجه نقد خریداری می کردند و به همین دلیل روستاییان ایرانی نیازمند با میل و رغبت بیشتری اقدام به کشت خشخاش می کردند .

پایین بودن سطح دستمزد و وجود یک سیستم تعونی نانوشته بین کشاورزان ایرانی یکی دیگر ا زعلل ترویج کشت خشخاش محسوب می شد زیرا خشخاش گیاهی است که از بدو کشت تا برداشت محصول نیاز به کار و زحمت فراوان دارد واین امر برای روستاییان ایرانی مشکل لاینحلی به شمار نمی رفت زیرا اولا سطح دستمزد پایین بود وثانیا کشاورزان ایرانی برای بذرافشانی ، آبیاری و سرانجام تیغ زدن و برداشت محصول از کمک افراد خانواده برخوردار بودند و در صورت هر گونه کمبودی سایر روستاییان اورا  یاری می کردند و درعوض هنگام برداشت محصول انها این کشاورز متقابلا به مساعدت می پرداخت .

سهولت حمل و نقل تریاک نیز یکی از علل ترویج کشت خشخاش به شمار می رفت زیرا تریاک در عین اینکه محصول پر ارزش و گران قیمتی است . برای حمل و نگهداری نیاز به وسایل خاصی ندارد و فاسد و کهنه هم نمی شود و روستاییان همیشه به سهولت قادر بوده اند شخصا و اغلب با چهار پایان محصول خود را به نقاط و مراکز فروش حمل کنند .

بستگی دولت به عواید و درامد حاصله از تریاک در تمامی سال هایی که هنوز کشت خشخاش ممنوع نشده بود یکی ازمهم ترین علل تشویق زراعت خشخاش بود و اتکای دولت ها به این درامد همیشه در راس امور قرار داشت و اکثرا هر نوع اعتراض واقدامی را خنثی می کرد .

سیستم مالکیت اراضی در ایران واطاعت رعایا از مالکان یکی از علل مهم کشت خشخاش بود و اغلب مالکان سودجود و معتاد ، زارعان را برای کشت خشخاش تشویق وترغیب می کردند .

در سال 1891 م  سرانجام دولت انگلستان موافقت کرد صدور تریاک هندوستان به چین را کاهش دهد و 7 سال بعد یعنی در سال 1897 م به طور کلی از فروش تریاک هندوستان در جین صرفنظر کرد . البته این صورت ظاهر قضیه بود ، زیرا نه برای دولت استعمار انگلیس که طی دو جنگ عمده بازاروسیعی برای فروش تریاک در چین بدست آورده بود مقرون به صرفه بود که از فروش تریاک در انجا صرفنظر کند و نه معتادان چینی قادر بودند به سهولت دست از مصرف تریاک بردارند و بنا به همین دلایل فشارهای بین المللی دولت انگلستان توافق کرد تریاک هندوستان را به چین نفروشد ولی تریاک محصول ایران وسایر نقاط ممنوعیتی نداشت . یعنی برای معتاد چینی فرقی نداشت که تریاک ایرانی دود کند یا هندی را وبرای قاچاقچیان انگلیسی فرقی نمی کرد که تریاک هندوستان را به چین قاچاق کند یا تریاک ایران را .

 به هر حال تریاک هندوستان راه را برای فروش تریاک ایران به چین و کلا کشورهای خاور دور باز کرد وتوسعه وپیدایش این بازارها از یک طرف واشاعه کشت خشخاش در ایران به وسیله عوامل استعمار از طرف د یگر سبب توسعه روز افزون تجارت تریاک بین ایران و انگلستان و کشورهای غربی گردید .

این سال ها مقارن است با اواخر حکومت ناصرالدین شاه قاجار واوایل سلطنت مظفرالدین شاه از نظر کشت خشخاش و اعتیاد تریاک پایه گذار اوضاع واحوالی است که به انحطاط جامعه استمعار زده ایرانی منجر گردید . در این سال ها هیچ گونه محدودیتی برای کشت خشخاش و صدور وخرید و فروش و استعمال آن وجود نداشت و شرایطی پیش آمده بود که کم کم  موجبات نگرانی دلسوزان جامعه را فراهم  می کرد .

تریاک در نظم ونثر پارسی

بنگ به عنوان یک ماده درمانی در ایرانی قبل از اسلام وجود داشته ولی هیچ سند و مدرکی نشان دهد افیون در آن روزها شناسایی شده وایرانیان به منظور تخدیر و حتی درمان آن را مورد استفاده قرار داده اند وجود ندارند  در شعر و نثر پارسی از قرن چهارم هجری به بعد واژه افیون تریاک را مشاهده می کنیم .

فرخی شاعر اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری می گوید :

گردان گردند پیش میر به میدان           سست چو مستی که خورده باشد افیون

وشیخ فخرالدین عطار از شاعران قرن ششم هجری می فرماید :

عقل کل در حسن او مدهوش شد                   کز لبش در باده افیون میکند

استاد حسین مسرور شاعر معاصر با آن که خود به کشیدن تریاک اعتیاد داشت چکامه زیبا و پر شوری سروده که از عالی ترین نمونه های شعر فارسی در بیان آثار زیان بخش افیون ات چه ذیلا چند بیتی از آن آورده می شود .

چیست یارب این به زهر آبوده تخم کوکنار

                                                          خوشه آدم فریب و دانه مردم شکار

دشمنی خونخوار و اندردوستی ثابت قدم          

                                                دوستی غدار و اندر دشمنی کامل عیار

بعد از مشروطه

انقلاب مشروطیت  در تاریخ 14 جمادی الثانی  1324 قمری مطابق با 14 مرداد 1284 شمسی به پیروزی رسید وبا وجود اینکه در سال های اول در گیر جنگ و جدال با محمدعلی شاه تهیه قانون اساسی وتثبیت موقعیت خویش بود به مساله مواد مخدر بی توجه نبود و مجاهدان و مشروطه خواهان ضمن سرو سامان دادن به اوضاع مملکتی هر جا فرصتی می کردند با تریاک و معتادان به آن نیز درمی افتادند و تریاکیان را دشمنی مهم برای آزادی می پنداشتند و گاهی معتادان را به زور وادار به ترک تریاک می کردند . این اقدامات اگر چه مفید بود لکن به علت اینکه هنوز قانونی در این مورد وجود نداشت واقدامات مجاهدان هماهنگ نبود آنطور که انتظار می رفت بجایی نرسید .

با وجود اینکه صراحتا به مضر بودن استعمال تریاک شیره و سوخته تریاک اعتراف شده و آن را برای ملت ایران مخاطره آمیز می داند ولی از تاریخ وضع قانون برای هر مثقال تریاک مالیده شده سیصد دینار مالیات در نظر گرفته شد و همین موضوع باعث گردید تا سالهای طولانی مالیات به دست آمده از تریاک وارد بودجه دولت شود و همه کسانی که به نحوی  می خواستند با مواد مخدر مبارزه کنند بایستی این موضوع را در نظر می گرفتند. مالیات بستن روی تریاک صرفنظر از اینکه در کاهش معتادان هیچ تاثیری نداشت بلکه در آینده باعث ازدیاد تعداد معتادان گردید ، زیرا مصرف تریاک باعث در آمد بیشتر برای دولت می شد و این مطلب جز یا افزایش آمار معتادان میسر نمی شد .

در آن سالها وزارت دارایی به این منبع جدیددر آمد به نظر جایی که می شود بدون زحمت حداکثر استفاده را از آن به عمل آورد می نگریست و برمبنای این نظریه هر چقدر تعداد معتادان زیاد تر می شد به همان نسبت آمار فروش تریاک نیز بالاتر می رفت ودر نتیجه مبلغ زیادتری از این راه به خزانه دولت واریز می گردید . به طوری که در سال 1305 شمسی 8% در آمد دولت از راه فروش شیره مطبوخ به اشخاص معتاد تامین می گردید . به منظوربرقراری نظم  و بر مبنای ماده 2 این قانون ماموران وزارت دارایی موظف بودند اسامی کسانی  را که معتاد به مصرف شیره مطبوخ بودند در دفتری جمع اوری وبرای انها به تناسب اعتیادشان شیره تهیه کنند و مثقالی سه عباسی به آنها بفروشند و اشخاص معتاد به تریاک نیز برای تهیه سهمیه به مراکزی که وزارت دارایی تعیین کرده بود بایستی مراجعه می کردند و در انجا پس از اینکه تشخیص داده می شد که معتاد هستند یا خیر به تناسب برایشان سهمیه تعمین می کردند .

این وضعیت باعث بوجود آمدن بازار سیاه و قاچاق دولتی شده بود زیرا بسیاری از افراد بخاطر  حفظ حیثیت و مخصوصا اینکه به موجب دستورالعملی کارمندان لشکری وکشوری در صورت اعتیاد مجبور به ترک شده یا خراج می گردیدند از ثبت نام برای تعیین سهمیه خودداری کرده واز بازار سیاهی که قاچاقچیان و دلالان دایر کرده بودند استفاده می کردند . از طرف دیگر اراذل و اوباش با نام نویسی در چندمحل یا چندین شهر یا دهات برای دریافت سهمیه فعالیت کرده وبه قاچاق تریاک و شیره مطبوخ می پرداختند.

به هر حال اجرای این قانون هیچ تاثیری در وضعیت کشت ، تولید و توزیع تریاک و سوخته و شیره مطبوخ در ایران نداشت و معتادان نه تنها کاهش پیدا نکردند بلکه به دلیل فعالیت قاچاقچیان روزبروز تعداد آنها بیشتر می شد ودر این میان هیچ کس هم معترض قاچاقچیان و دلالان نمی شد و هر روز تعداد بیشتری از مردم برای ثبت نام و گرفتن سهمیه به نمایندگی های فروش وزارت دارایی مراجعه می کردند و همیشه در اطراف ادارات دارایی عده زیادی برای تعیین سهمیه جمع می شدند و طوری کار بالا گرفت که وزارت دارایی در هر شهر و دهاتی تعدادی دکان و مغازه را به عنوان کارگزار دولت تعیین نموده و در انها اقدام به فروش تریاک وشیره گرد و سهمیه معتادان می پرداختند  ایجاد این مغازه ها و عملیاتی که برای فروش تریاک وشیره  انجام می شد  باعث فساد ماموران دولتی نیز گردید و علاوه بر رشوه خواری بسیاری از آنها خودشان نیز به مصرف تریاک وشیره مبتلا شدند . کاراعتیاد در بین کارمندان لشکری و کشوری دولت کم کم بالا گرفت و ماموران وزارت دارایی که در واقع مفسم تریاک وشیره دولتی بودند تعداد بیشتری از این معتادان را در بر می گرفتند. اگر چه بلافاصله پس از تصویت قانون وزارتخانه ها با صدور بخشنامه هایی استعمال تریاک و شیره را برای کارمندان ممنوع کردندولی هرگز صدور بخشنامه قادر به جلوگیری از اشاعه اعتیاد در میان کارگران دولتی نگردید . ارتش نیز به همان ترتیب برای جلوگیری از آلودگی افسران و درجه داران خوداقدام کرد ولی آنطور که انتظار می رفت در جامعه ای که آلودگی آن در سر پیشرفتگی قرار داشت حفظ نیروهای مسلح از خطر اعتیاد تقریبا غیر ممکن می نمود .

در این شرایط اعتیاد به تریاک دست رد به سینه هیچ کس اعم از کارگر و کشاورز و کارمند نمیگذاشت و دولت نیز فقط در صدد کسب در آمد بیشتر و فروش تریاک به معتادان بود و در این میان صدور تریاک ایران به سایر کشورها نیز در جریان بود و کشورهای انگلیس ، مصر ، روسیه و عراق جزء مشتریان دایمی تریاک ایران بودند . از نظر کشت خشخاش در قانون تجدید تریاک هیچ نوع محدودیتی برای تولید تریاک درنظر گرفته نشده بود و در واقع باید گفت آن چیزی که در این قانون به هیچ وجه مورد توجه قرار نگرفته بود محدودیت کشت خشخاش یا تولید تریاک بود و از عجایب اینکه این قانون بنام قانون تحدید تریاک نامیده شد و ماده چهارم آن مدت 7 سال به معتادان مهلت داده بود تا تریاک را ترک کنند شاید تصور زیرا بر حسب ماده دوم قانون مذکور  ،ماموران وزارت مالیه موظف بودند سوخته تریاک را جمع آوری و فقط برای معتادانی که قبلا نام نویسی کرده بودند شیره مطبوخ تهیه و در ازای مقالی 3 عباسی در اختیار آنها قرار دهند .

[1] چرس به یک گل بلکه ماده ای پنبه ای است که از برگ شاهدانه می گیرند و بر دماغ اثرهای مختلفی می کند . گاهی محزو.ن و خشمگین می نماید و گاهی مسرت و فرخ فوق العاده می دهد .