تحقیق مقاله خلاصه نویسی ارزشیابی آموزشی

مقدمه :

کتاب حاضر یک متن آموزشی است که شامل طیف وسیعی از روش ها و شیوه ها و راهبردهای آموزشی می باشد و سر فصلهای درسی ارزشیابی را پوشش می دهد ، که خلاصه ای از آن را می بینیم . ارزشیابی وسیله ای است که بدون استفاده از آن ، فعالیتهای آموزشی صرفا ((رها کردن تیر در تاریکی )) خواهد بود . ارزشیابی آموزشی کمک می کند نیازهای آموزشی شناسایی شود و بر اساس این نیازها ، برای نظام های درسی و آموزشی هدف گذاری شده و برنامه های آموزشی مطلوب تدوین می شود .

در آستانه قرن بیست و یکم میلادی ارزشیابی آموزشی ، به عنوان شاخه ای از علوم تربیتی در ارتقای کیفیت نظام های آموزشی کاربرد قابل توجهی پیدا کرد بدین سان در هر فعالیت آموزشی به طور کلی در هر فعالیتی که برای انتقال ، برانگیختن و کسب دانش ، نگرش و توانش به عمل می آید ، از ارزشیابی آموزشی به عنوان فعالیتی مستمر و منظم برای توصیف کردن ، هدایت و اطمینان یافتن از کیفیت آموزشی استفاده می شود .

فصل اول :

سیستم ( نظام ) یکی از شیوه هایی که به کمک آن می توان فعالیت های آموزشی را به طور مطلوب تنظیم کرد رویکرد سیستمی است و از طریق آن می توان فعالیت های آموزشی را با نیازهای جهان امروزی و جهان آینده نطبق ساخت و ارزشیابی به عنوان ساز و کاری ضروری در آن منظور می شود .

تعریف سیستم :

مجموعه ای از اجزای به هم پیوسته که برای تحقق هدف معینی استقرار می یابد و اجزایی دارد که در تماس با محیط باید چنان در تعامل باشد که در روندادها پس از گذشت از فرایند تغییر و تبدیل های مناسب برونداد مورد انتظار را حاصل کند .

افراد اصلی نظام :

بر اساس الگوی عناصر سازمانی

دروندادها : (Input)

یادگیرندگان ، یاددهنده (معلم ، مربی) برنامه درسی ، فضای آموزشی ، تجهیزات ... عناصر درونداد برای شکل گیری و ادامه حیات وارد عناصر فرایند می شود .

فرایند : (Process)

جریان یاد دهی – یادگیری ، فرایند ساختن سازمانی و فرایند پشتیبانی و محور فعالیت های یاددهی – یادگیری است .

بروندادها : (Coutput)

دانش آموختگان ، آثار علمی تولید شده و خدمات تخصصی .

استفاده از رویکرد سیستمی در تنظیم فعالیت های آموزشی باعث می شود که بتوان الف ) نیازهای محیطی را شناسایی کرد تا بتوان پیامدهای مورد نظر را به طور عملیاتی تعریف کرد .

ب ) گزینش عوامل درونداد متناسب با فراهم آوردن پیامدهای مورد نظر به عمل آورد .

ج) فرایند عملیات آموزشی را چنان تنظیم کرد که از طریق به دست آوردن برونداد نهایی دست یافت .

محصول : (Product) ( برونداد واسطه ای )

نتایج واسطه ای به دست آمده در پایان هر دوره زمانی (ثلث ، نیمسال یا سال تحصیلی ) که شامل نمره های امتحانی و مانند آن است . این نتایج نقش واسطه ای را برای دستیابی به نتیجه نهایی (از جمله دانش آموختگی ) ایفا می کنند .

پیامدها : (Result) :

اشتغال دانش آموختگان ، بیکاری ، ادامه تحصیل ... منظور این است که نظام آموزشی چه پیامدی در جامعه داشته است .

                                  فرد                    کلاس درس منطقه آموزشی تا کشوری

تقسیم بندی دیگر نظام

                                   کلان             جا معه و اجتماع

ارزیابی آموزشی در فعالیت آموزشی :

از یک نظر می توان ارزیابی را یک نظام فرعی آموزشی دانست و از آن برای بازخورد دادن جهت بهبود فعالیت های آموزشی استفاده شود تا نسبت به کارآمدی و کیفیت این فعالیت ها اطمینان حاصل شود . به طور کلی ، سازوکار ارزیابی می تواند نقش یک آینه را برای نظام آموزشی ایفا کند تا تصمیم گیران و مدیران بتوانند تصویری از چگونگی فعالیت ها به دست آورند .

مفهوم ارزیابی آموزشی و تحول آن :

تحولات بسیاری در نظام آموزشی رخ داده است و مفهوم ارزیابی متحول گشته است تا نزدیک به چهار دهه قبل ، اندازه گیری و ارزیابی آموزشی مترادف پنداشته می شد اما در حال حاضر ، این مفهوم با ( قضاوت ) کردن درباره (ارزش ) با (شایستگی ) پدیده های آموزشی مترادف است .

ارزش آن است که نظام تا چه اندازه نیاز معینی را برآورده می کند . منظور از شایستگس نظام برنامه کیفیت است و این دو مفهوم با هم در ارتباط می باشند .

تعریف گوباولینکلن :

توافق کردن درباره ارزش یا شایستگی پدیده های آموزشی را گویند .

به طور کلی در تحول مفهوم ارزیابی می توان آن را به چهار دوره تقسیم کرد :

1- دهه قبل از 1950 م به عنوان دوره آغازین ارزیابی آموزشی می باشد و از آزمون های روانی – آموزشی بهره می گرفتند .

2- دهه 1960 م که به انقلاب صنعتی خورد و ضرورت استفاده از سازوکارهایی که بتوان فعالیت ها وبرنامه های آموزشی را به طور سنجیده طراحی و اجرا کرد بیشتر محسوس می شد .

3- دهه 1970 و 1980 م در این دروه ارزیابی آموزشی بر سنجش پویایی نظام های آموزشی تاکید داشت و منظور آن قضاوت درباره ارزش یا اهمیت پدیده های آموزشی بوده است .

4- دهه 1980 و 1990 م در این دوره بر اساس دیدگاه فلسفی ساختارگرای ، برخی از صاحبنظران ارزیابی را مترادف با توافق درباره ارزش یا اهمیت پدیده های آموزشی منظور داشته اند .

تشابه و تفاوت اندازه گیری و ارزیابی آموزشی : اندازه گیری عبارت است از نسبت دادن یک سری اعداد و ارقام به مفاهیم بر اساس مقیاس های مشخص و با بهره گیری از ابزارهای مشخص.

ارزیابی : قضاوت وارزش گذاری درباره نتایج .

تشابه و تفاوت :

اندازه گیری امری کمی است ولی ارزیابی امری کیفی می باشد . در اندازه گیری عمل قضاوت و ارزش گذاری وجود ندارد و در ارزیابی مقایسه ، قضاوت و ارزشیابی وجود دارد .

نقش ارزشیابی آموزشی :

نیازسنجی : تشخیص نیازها

تکوینی : هنگامی که فعالیت ها هنوز در مراحل برنامه ریزی و اجرای گام های واسطه ای است استفاده می شود .

پایانی : تعیین بازده آموزشی که طراحی و تدوین آن به پایان رسیده است . به عبارت دیگر برای کارآمد کردن و شفافیت هر نظام آموزشی جهت تحقق هدف های مورد نظر باید یک زیر نظام ارزیابی برای آن منظور داشت و از اول فکری درباره درست طراحی کردن و استقرار نظام آموزشی ، با استفاده از فرایند ارزیابی ، به نمایان ساختن میزان مطلوبیت اجرای امور پرداخته می شود .

ضرورت استفاده از ارزیابی در بهبود نظام آموزشی :

اگر در نظام آموزشی ارزیابی انجام نشود نمی توانیم موفقیت را از شکست متمایز کنیم .

اگر موفقیت را تشخیص ندهیم نمی توانیم به آن پاداش دهیم .

اگر موفقیت را پاداش ندهیم تاوان شکست را می دهیم .

اگر به وسیله ارزیابی نتایج نظام های آموزشی را نمایان کنیم می توانیم حمایت های لازم را به دست آوریم .

ارزیابی به عنوان نوعی جستجوی نظم یافته ماده های گرد آوری شده در هر مرحله ای را نظارت می کند تا منبع بروز اشتباه کنترل شود و به سه دسته می باشد :

تاریخی ، فلسفی و تجربی و در آنها از مشاهده (توصیفی یا آزمایشی ) استفاده می شود .

تفاوت پژوهش و ارزیابی آموزشی :

از روش نظام داری برخوردارند . هدف پژوهش آموزشی یافتن دانش تازه درباره عناصر نظام آموزشی و پاسخ به سوال های کلی است تا بتوان پاسخ به دست آمده درباره عناصر را به موارد مشابه تعمیم داد و هدفش به طور کلی مشخص کردن یک موقعیت نامعین است .

هدف ارزیابی آموزشی قضاوت یا توافق درباره ارزش عناصر نظام آموزشی می باشد .

ملاک ها ، نشانگرها ، استنانداردها و کابرد آنها در ارزیابی آموزشی :

ملاک : ویژگی با جنبه ای از پدیده مورد ارزیابی که قضاوت در مورد آن انجام می گیرد .

نشانگرها :

مشخصه هایی است که برای گردآوری داده ها جهت قضاوت درباره ملاک های مورد نظر به کار برده می شود .

استانداردها :

به این سوال پاسخ می دهد که چقدر از ملاک مورد نظر کافی است تا بتوان وضعیت آن را مطلوب قلمداد کرد .

انواع نشانگرها در یک نظام دانشگاهی :

نشانگرهای عملکرد درونی آموزش :

میزان موفقیت دانشجویان ، میزان دانش آموختگی ، نسبت داوطلبانب که در آزمون ورودی سراسری و...

نشانگرهای عملیاتی فرایند فعالیت های دانشگاهی :

بار آموزشی اعضای هیات علمی ، هزینه سرانه ، متوسط تعداد دانشجویان در کلاس درس و ...

نشانگرهای عملکرد برونی :

میزان اشتغال دانش آموختگان در اولین مقصد شغلی و ...

نشانگرهای مرتبط با تحقیقات :

تعداد نشریه های دانشگاه ، کتاب ها و مقالات منتشر شده اعضای هیات علمی و میزان ارجا به آنها و...

نشانگرهای آموزشی سازمان همکاری اقتصادی :

جمعیت شناسی ، اجتماعی و اقتصادی نظام آموزشی

سرمایه گذاری مالی و انسانی برای نظام آموزشی

دسترسی به آموزش ، مشارکت و پیشرفت تحصیلی

محیط یادگیری و سازماندهی مدارس

پیامدهای نظام آموزشی از نظر اجتماعی و بازار کار

پیشرفت تحصیلی

برونداد ، دانش آموخته مراکز آموزشی

استانداردهای اجرای ارزیابی آموزشی

به دو صورت می باشند : (1) مقایسه وضعیت موجود با رسالت و هدف ها

(2) مقایسه با استانداردهای از قبل تعیین شده

معیارهایی برای قضاوت درباره مطلوبیت اجرای ارزیابی :

مفید بودن

عملی بودن

مناسبت

دقت ، که برای هر یک استانداردهائی وجود دارد .