انواع ساختمان از لحاظ مصالح مصرفی
1- ساختمان های بتنی
ساختمان بتنی ساختمانی است که برای اسکلت اصلی آن از بتن آرمه (سیمان،شن،ماسه و فولاد بصورت میله گرد و ساده و یا آجدار)استفاده شده باشد. در ساختمانهای بتنی سقفها به وسیلۀ تاوه(دال)های بتنی پوشیده می شود،و یا از سقف های تیرچه و بلوک و یا سایر سقفهای پیش ساخته استفاده می گردد.و برای دیوارهای جداکننده (پارتیشن ها)ممکن است ا انواع آجر مانند سفال تیغه ای،آجز ماشینی سوراخ دار،آجز معمولی کوره ای و یا تیغه گچی و یا چوب استفاده شده و ممکن است از دیوار بتون آرمه هم استفاده شود.
در هر حال در این نوع ساختمانها شاه یرها و ستونها از بتن آرمه (بتن مسلح)ساخته می شود.
قسمتهای مختلف ساختمانهای بتونی
اجزاء تشکیل دهنده یک ساختمان بتونی بشرح زیر میباشد.
1- پی
2- ستون
3- تیرهای اصلی
4- سقف
5- دیوار
برای اجراء سساختمانهای بتونی به کارگاههای زیر نیاز داریم
1- کارگاه قالب بندی یا کارگاه نجاری
2- کارگاه آرماتوربندی
3- کارگاه تهیه بتون
4- کارگاه تهیه شن و ماسه
بتن و اجزاء تشکیل دهندۀ آن
در فصول قبل اندکی در مورد بتن و اجزاء تشکیل دهنده آن سحبت کردیماینک با توه با آئین نامه های منتشره در مورد ساختمانهای بتونی در مورد آنها توضح داده خواهد شد.
2- ساختمانهای فلزی
در این نوع ساختمانها برای ساختن ستونها و پلها از پروفیلهای فولادی استفاده می شود.در ایران معمولاً ستونها را از تیرآهنهای I دوبل و یابال پهن های تکی (آهنهای هاش)استفاده می نمایند.و همچنین برای اتصالات از نبشی – تسمه و برای زیرستونها از صفحۀ فولادی استفاده می شود و معمولاً دو قسعه را بوسیله جوش به همدیگر متصل می نمایند.سقف این نوع ساختمانها ممکن است تیرآهن و طاق ضربی باشد و یا از انواع سقفهای دیگر از قبیل تیرچه بلوک و غیره استفاده گردد.
برای پارتیشنها می توان مانند ساختمانهای بتونی از انواع آجر و یا قطعات گچی و یا چوب یا سفالهای تیغه ای استفاده نمود.
در هر حال جدا کننده ها می باید از مصالح سبک انتخاب شوند.
در بعضی از ممالک بر خلاف مملکت ما برای اتصال قطعات از جوش استفاده نکرده بلکه بیشتر از پیچ و مهره استفاده می نمایند وبرای ستونها نیز میتوان به جای تیرآهن از نبسی و یا ناودانی استفاده نمود.
در فصل ساختمانی بتونی و ساختمان فولادی در این مورد بیشر توضیح داده خواهد شد.
3- ساختمان های آجری
در ساختمانهای کوچک که از چهار طبقه تجاوز نمی نمایند می توان از این نوع ساختمان استفاده نمود.اسکلت اصلی این نوع ساختمانها آجری بوه و برای ساختن سقف ها در ایران معمولاً از پروفیلهای فولادی I(تیرآهن I) و آجر بصورت طاق ضربی استفاده می گردد.و یا از سقف تیرچه و بلوک استفاده می شود.در این نوع ساختمانها برای مقابله با نیروهای جانبی مانند زلزله باید حتماً از شناژهای روی کرسی چینی و زیر سقفها استفاده شود(در مورد شناژ بالا و پائین د فصل ساختمانها ی آجری توضیح داده خواهد شد.)در ساختمانهای آجری معمولاً دیوارهای حمال در طبقات مختلف زوی هم قرار می گیرند و اغلب پارتیشنها نیز همین دیوارهای حمال می باشند.حداقل عرض دیوارهای حمال نباید از 35 سانتیمتر کمتر باشد.
این نوع ساختمانها در شهرها بعلت گرانی زمین کمتر ساخته می شود وبیشتر در روستاهای دور که دسترسی به مصالح ساختمانی مشکل تر است مورد استفاده قرار می گیرد.
اسکلت اصلی این نوع ساختمانها از خشت خام و گل می باشد و تعداد طبقات آن از یک طبقه تجاوز نمی کند و در مقابل نیروهای جانبی مخصوصاً زلزله به هیچ وجه مقاومت نمی نمایند.باید از ساختن این نوع ساختمانها مخصوصاً در مملکت ما که از مناطق زلزله خیز دنیا می باشد جداً جلوگیری بعمل آید.
بجز انواع فوق ساختمانهای دیگری نیز وجود دارد مانند ساختمانهای چوبی کهبیشتر در نواحی مرطوب که دارای جنگلهای فراوان بوده و در نتیجه چوب به قیمت ارزان در دسترس قرار می گیرد ساخته میشود.مانند شهرهای جنوبی اطریش و یا بعضی از ایالات آمریکا،ساختمانهای چوبی در ایران بعلت کم بودن جنگل کمتر ساخته می شود و همچنین ساختمانهای سنگی که بیشتر در مناطق کوهستانی مورد استفاده قرار می گیرد،ممکن است ساختمانی مرکب از دو یا چند نوع از انواع فوق ساخته شود مانند ساختمانهای فلزی و بتونی و یافلزی و آجری و غیره
- ارائه آموخته ها
کلیات اجرای ساختمان بنایی
تخریب:
برای ساختمانهایی که تخریب آن شکلی برای ساختمانهای اطراف نداشته باشد و یا اینکه در اطراف آن ساختمانی نباشد و یا مصالح آن مورد نیاز نباشد،از تخریب یا یک لودر استفاده می کنیم و ساختمان را بدون سبک سازی تخریب می کنیم و بوسیلۀ کامیون ناخاله ها را بار می زنیم.اما اگر مصالح آن مورد استفاده و دارای ارزش اقتصادی باشد،تخریب آن مهم است و باید طبق اصول تخریب شود.همچنین در مواردی که ساختمان امکان صدمه برای ساختمانهای اطراف داشته باشد.
* مرحله اول
قبل از تخریب یک ساختمان ابتدا باید به سازمانهای ذیربط،شامل سازمان آب،برق،گاز و تلفن،اطلاع داد.بدین ترتیب سازمانهای فوق اقدام به قطع آب ،برق و گاز تا اطلاع ثانوی می کنند.مثلاً شرکت گاز را تا زمانی که نفرات ساکن ساختمان شوند،(زمانی که اسناد تفکیک شده باشد و حداقل یک مصرف کننده در ساختمان باشد)قطع می کند.
شرکت آب،برق را قطع می کند،اما چون برای مراحل مختلف ساختمان سازی به آب نیاز می باشد،با درخواست کنتور جدید،سازمان آب مسکونی با تعرفه جدید که از تعرفه آب مبیشتر است کنتوری در اختیار درخوست کننده قرار می دهد،همچنین برق،که تعرفه و آمپراژ آن فرق می کند.چون در ساختمان سازی،ماشین آلات مختلف از قبیل ماشین آلات بتن ریزی یا بالابرها،با برق معمولی نمی توانند کار کنند و برای مثال نیاز به آمپراژ بالای 50 و برق سه فاز دارند(در حالی که فیوز معمولی 25 آمپر (تک فاز است)بنابراین می بایست از دستگاههای دیزلی استفاده کنیم که ژنراتور تولید کننده برق دارد.
در مورد خطوط تلفن،لزومی ندارد که قطع شود و در زمان تخریب ساختمان سازی می توان از آن استفاده کرد.و همچنین بعد از تخریب تغییر تعرفه ندارد.
* مرحله دوم مرحله بعدی جمع آوری کلیه الحاقات از قبیل کابل برق و کولر و....
* مرحله سوم:مرحلۀ سبک سازی است به معنای سبک کردن پشت بام با برداشتن لایه های ایزولاسیون با این کاز حدود 20-30 تن از وزن ساختمان کم می شود.
* مرحله چهارم:جمع آوری کلیه عناصر غیر باربر از قبیل :درها،پنجره ها،که آوردن شیشه ها و باز کردن پروفیل پنجره ها
* مرحله پنجم:در این مرحله یک ساختمان داریم که نسبتاً سبک بوده و فقط شامل سقف و اسکلت ساختمان می شود.حال می بایست بر عکس همان روشی که ساختمان را ساختیم،آنرا تخریب کنیم.دیوارهای غیر سازه ای و پارتیشن ها می بایست تخریب شوند(دیوارهای ضخیم ولی در جهت تیرریزی،در واقع کلیه عناصری که بدون آنها هم ساختمان پابرجاست.)
مرحله ششم: در این مرحله ساختمانی باید دیوارهای باربر و سقف داریم .اکنون شروع به تخریب سقف می کنیم،به این ترتیب که مثلاً برای سقف تیرچه و بلوک،بوسیله کمپرسور جاهایی که بلوکها قرار دارند را تخریب می کنیم و بعد از آن با تخریب ستون در شناژهای افقی در طرف آنها با طناب،بوسیله کارگرهایی پائین می آورند.سقف ها را یکی یکی تخریب می کنیم.
گودبرداری
هدف از گودبرداری چیست؟
گودبرداری در زمین های انجام می شود که باید تمام یا قسمتی از ساختمان پایین تر از سطح طبیعی زمین احداث شود که گاهی ممکن است عمق گودبرداری بنابر جنس زمین به چندین متر برسد .
1:گودبرداری در زمین های نامحدود : منظور از زمین نامحدودزمین بسیار وسیعی است که اطراف آن هیچ گونه ساختمانی نباشد
2: گودبرداری در زمین های محدود : منظور از زمین محدود زمین نسبتا کوچکی است که اطراف آن ساختمان هایی وجود داشته باشد
شیب دیواره های محل گودبرداری :
برای جلوگیری از ریزش دیواره های محل گودبرداری به داخل معمولا خاک برداری طوری صورت می گیرد که دیواره های کناری دارای شیب ملایمی باشد که با خط عمود زاویه ای به اندازه
شمع بندی ( تنگ بستن)بدنه های گود:
شمع بندی یا تنگ بستن بدنه های گود به دو روش چوبی یا فولادی صورت می گیرد
شمع بندی چوبی :
شمع چوبی عبارتنداز تیرگرد یا چهار تراشی که از بالا بر الواری متکی است که خود بر بدنه ی گود تکیه دارد و از پایین در زمین کف گود با زاویه *45 استوار است که الوارهای متکی بر بدنه گودممکن است به صورت عمودی یا افقی قرار گیرند
شمع بندی فولادی:
در شمع بندی فولادی از تیرآهن های معمولی یا ناودانی ( ناودانی فقط برای پشت بند ) استفاده شود .
فاصله شمع ها از یکدیگر نسبت به ارتفاع و فشار حاصل از گود تعیین می شود که هرچه عمق گود بیشتر باشد فاصله شمع ها از یکدیگر کمتر خواهد شد
برای بدست اوردن اطلاعات بیشتر به کتاب روش های اجرایی ساختمان سازی مراجعه گردد.
چطور خطرات گودبرداری ساختمانی را کاهش دهیم؟ (قسمت اول)
سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران مطلبی درباره چگونگی گودبرداری ایمن و بدون خطر، تلفات و خسارات برای همسایگان و کارگران منتشر کرده است که در ادامه میخوانید:
اندازه کوچک قطعات زمین و فاصله عرضی صفر ساختمانها از یکدیگر در بسیاری از نقاط تهران باعث شده گودبرداری امری دلهرهآور و نگران کننده برای مالکان ساختمانها و همسایگان شود.
در سالهای اخیر با افزایش تراکم و تعداد طبقات و نیاز به تأمین پارکینگ و سایر سطوح خدماتی در ساختمانها، عمق گودبرداری نیز بیشتر شده است. اما در بیشتر موارد از همان روشهای سنتی که در گودهای کم عمق گذشته استفاده میشود. متأسفانه بسیاری هنوز فکر میکنند که به کارگیری تمهیدات ایمنی لازم در گودبرداری هزینه و زمان بیهودهای را به کار تحمیل میکند، در حالیکه گودبرداری اصولاً جزو کارهای پیچیده و بسیار خطرناک مهندسی محسوب میشود و به ویژه در گودهای با عمق زیادتر نیازمند بررسیهای همه جانبه، دقت و نظارت و در نهایت صرف وقت و هزینه قابل ملاحظهای است تا جان و مال مردم از این طریق به خطر نیافتد. با این حال عدم آشنایی به اصول فنی، سهلانگاری و یا سودجویی غیرمسئولانه منجر به ایجاد حادثه میشود.