فصل اول
تاریخچه پست بانک و خدمات آن
مقدمه
ضرورت ارائه خدمات بانکی درسطح کشور به ویژه شهرهای توسعه نیافته و روستاهای دورافتاده ، تأُمین نیازهای اقتصادی مردم ، تقلیل ایاب و ذهاب طولانی ساکنین و همچنین به منظور کاهش ترافیک
، جلوگیری از اتلاف وقت ، پرهیز از هزینه های غیرضروری وبهبود محیط زیست و رفع حوائج عمومی بموجب مصوبه مورخ 21/6/74 مجلس شورای اسلامی ، پشت بانک ایران با وظایف و اختیاراتی از قبیل : انجام خدمات مربوط به حوالجات داخلی و بین المللی ، افتتاح و انجام خدمات مربوط به حساب جاری ، انجام خدمات در زمینه های پولی و مالی و سرمایه گذاری و . . . تأُسیس گردید . اساسنامه پست بانک طی تصویب نامه شماره 3362/ت 15590 ه مورخ 4/4/ 1375 هیأُت دولت تصویب و برخی از مواد آن در جلسه مورخ 5/11/76 هیأت وزیران مورد اصلاح قرار گرفت .
ار آنجا که شورای پول و اعتبار در نهصد و هشتمین مصوبه خود ، لزوم بازنگری در اساسنامه پست بانک و پذیرش کلیه سیاست ها و مقررات پولی و بانکی و بخشنامه های بانک مرکزی را مورد تأکید قرار داده بود وهیأت دولت در جلسه مورخ 25/7/78 بهنگام بررسی آیین نامه های مالی و معاملاتی مقرر نمود ، اساسنامه پست بانک با هماهنگی بانک مرکزی مورد تجدید نظرقرارگرفته و اصلاحیه لازم جهت تصویب به هیأت دولت ارائه و متعاقباً آیین نامه های مالی ومعاملاتی مطرح شود . درهمین راستا اساسنامه اصلاحی با هماهنگی بانک مرکزی تنظیم و پس از تصویب در مجمع عمومی و شورای پول و اعتبار در جلسات مورخ 13/11/81 و 5/6/82 به تصویب هیأت دولت رسید و درمورخ 23/7/1382 از سوی شورای محترم نگهبان مورد تأُیید قرارگرفت . بموجب اساسنامه اصلاحی ، فعالیت های پست بانک ایران با رعایت قانون پولی و بانکی کشور مصوب 1362 انجام خواهد شد .
مجمومه حاضر مشتمل بر ماده واحده قانون تأسیس پست بانک و اساسنامه آن با آخرین اصلاحات می باشد و بمنظورتسهیل دسترسی مسئولین و همکاران به مقررات یاد شده تهیه گردیده است ، انشاء ا... مفید واقع شود .
قانون تأسیس شرکت دولتی پست بانک
ماده واحد – به منظور گسترش خدمات پست مالی در شهرها و روستاهای کشور ( موضوع بند4 ماده4 قانون تشکیل شرکت پست جمهوری اسلامی ایران – مصوب 1366 - ) کمک به سیستم و تسهیلات بانکی تحول نظام اداری ، بهبود حمل ونقل شهری وانجام نمایندگی درپرداخت ودریافت از طرف مردم و درنتیجه کاهش مسافرت های شهری و روستایی وهزینه های مربوط ، به موجب این قانون شرکت دولتی پست بانک که از این پس به اختصار شرکت نامیده می شود ، وابسته به وزارت پست و تلگراف وتلفن با رعایت مقررات اتحادیه جهانی پست با وظایف زیر تأسیس می شود .
الف – انجام خدمات مربوط به حوالجات داخلی و بین المللی .
جریان نقدی مربوط به این حوالجات باید از طریق سیستم بانکی صورت گیرد و رعایت سیاست ها و مقررات پولی و بانکی ضروری است .
ب – افتتاح و انجام خدمات مربوط به اندوخته پستی .
ج – افتتاح و انجام خدمات مربوط به حساب جاری ( قبول وجوه و چک های مردم در حساب های دیداری و پرداخت بدهیهای مالیاتی و صورتحساب های آب ، برق ، گاز وتلفن مشترکین و سایر خدمات مشابه به تقاضای آنان از محل موجودی حساب مذکور ) .
د – توزیع کالا و واریز وجوه آن به حساب صاحب کالا .
ه – پرداخت حقوق شاغلان و مستمری بگیران در محل کار یا سکونت آنان .
و – انجام خدمات مربوط به کارت های اعتباری و خرید پست .
ز – انجام خدمات در زمینه های پولی و مالی ( ریالی و ارزی ) و سرمایه گذاری با رعایت مقررات مربوط .
ح - انجام خدمات واسطه ای از جمله نمایندگی در دریافت عوارض ، مالیات ها و جرایم از طرف دستگاه های ذیربط ، ثبت نام داوطلبان کنکور سراسری دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی کشور ، فروش بلیط مسافرت یا دیدار از نمایشگاههای بین المللی به نمایندگی از طرف دستگاههای زیربط و خدمات مانند آن .
تبصره 1 – سرمایه شرکت به طور کلی متعلق به دولت است و یک میلیارد ریال آن از محل درآمدهای وصولی شرکت پست و مخابرات جمهوری اسلامی ایران با معافیت از پرداخت مالیات بر درآمد ، تأمین می شود .
تبصره 2 - مجمع عمومی شرکت متشکل از وزیر پست و تلگراف و تلفن ، وزیر امور اقتصادی و دارایی ، وزیر بازرگانی ، رئیس سازمان برنامه و بودجه ، رئیس کل بانک مرکزی ، مدیر عامل شرکت مخابرات و مدیرعامل شرکت پست جمهوری اسلامی ایران می باشد . ریاست مجمع عمومی با وزیر پست و تلگراف و تلفن خواهد بود .
تبصره 3 - اساسنامه و مقررات مالی و استخدامی شرکت حداکثر ظرف سه ماه از تاریخ تصویب این قانون توسط وزارت پست و تلگراف و تلفن تهیه و پس از تصویب هیات وزیران ، به مورد اجرا گذاشته خواهد شد .
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده و سه تبصره در جلسه علنی روز سه شنبه مورخ بیست و یکم شهریور ماه یک هزار و سیصد و هفتاد و چهار مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 29/6/1374 به تأیید شورای نگهبان رسیده است .
رئیس مجلس شورای اسلامی – علی اکبر ناطق نوری
اساسنامه وزیران در جلسات مورخ 13/11/1381 و 5/6/1382 بنا به پیشنهاد شماره 5848/100 مورخ 22/2/1381 وزارت پست ، تلگراف و تلفن و به استناد تبصره (3) ماده واحده قانون تأسیس شرکت دولتی 3362/ت 15990 ه مورخ 4/4/1375 به شرح زیر اصلاح نمود :
اساسنامه اصلاحی شرکت دولتی پست بانک
فصل اول : کلیات
ماده 1- شرکت دولتی پست بانک که در این اساسنامه به اختصار شرکت نامیده می شود . شرکت سهامی دولتی وابسته به وزرات پست وتلگراف و تلفن است و به مدت نامحدود تأسیس می شود .
ماده 2- شرکت دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی و اداری می باشد و با توجه به وظایف ، حقوق و اختیارات مقرره در ماده واحده قانون تأسیس ، این اساسنامه با رعایت قسمت سوم ( ماده 30 به بعد ) قانون پولی و بانکی کشور – مصوب 1351 – و بر اساس قانون عملیات بانکی بدون ربا ( بهره ) – مصوب 1362 – و مقررات اتحادیه جهانی پست (U.P.U ) اداره می شود .
ماده 3- مرکزاصلی شرکت تهران ا ست وبرای انجام خدمات خود می تواند در هر نقطه از کشور
( مناطق شهری ، روستایی ومناطق آزاد تجاری – صنعتی ) در قالب قراردادهای منعقد با رعایت قانون و مقررات مندرج در ماده (2) این اساسنامه ، شعب یا نمایندگی هایی تأسیس یا عندالاقتضا نسبت به انحلال آنها اقدام کند .
ماده 4- سرمایه اولیه شرکت یک میلیارد ریال است که به ده هزار سهم یکصد هزار ریالی تقسیم می شود و از طریق شرکت های پست و مخابرات پرداخت شده است .
ماده 5- کلیه سهام شرکت متعلق به دولت می باشد و از طریق شرکت های پست و مخابرات تقسیم شده است .
ماده 6- از طریق تصویب این اساسنامه کلیه تأسیسات ، تجهیزات ، اموال منقول و غیر منقول متعلق به شرکت پست جمهوری اسلامی ایران که مورد استفاده پست مالی می باشد با تصویب مجامع عمومی مربوط به شرکت منتقل می شود که اموال منقول با رعایت ماده (110 ) قانون محاسبات عمومی کشور واگذار خواهد شد .
تبصره 1- در مورد اراضی و املاکی که به موجب این اساسنامه از شرکت پست جمهوری اسلامی ایران به شرکت منتقل می شود ، در صورتی که سند مالکیت به نام دولت جمهوری اسلامی ایران یا شرکت پست جمهوری اسلامی ایران صادر شده باشد ، ادارات ثبت اسناد و املاک باید به درخواست شرکت ، اسناد مالکیت اراضی و املاک مورد انتقال و دفاتر مربوط رابه نام شرکت اصلاح کنند . اراضی و املاک مزبور با رعایت ماده (117 ) قانون محاسبات عمومی کشور جزو سرمایه شرکت منظور خواهد شد .
تبصره 2- شرکت مکلف است ظرف (6 ) ماه کلیه اموال غیر منقول و تأسیسات مربوط را که به موجب این ماده به شرکت منتقل می شود با رعایت مواد (110 ) و (119 ) قانون محاسبات عمومی کشور به عنوان افزایش سرمایه جزو دارایی خود منظور کند .
تبصره 3- وظایف و کارکنان پست مالی از شرکت پست جمهوری اسلامی ایران به شرکت منتقل می شود .
ماده 7- موضوع فعالیت شرکت به شرح زیر است :
الف - انجام خدمات مربوط به حوالجات داخلی و بین المللی .
تبصره - جریلن نقدی مربوط به این حوالجات باید از طریق سیستم بانکی صورت گیرد و رعایت سیاست ها مقررات پولی و بانکی ضروری است .
ب - افتتاح و انجام خدمات مربوط به اندوخته پستی .
ج - لفتتاح و انجام خدمات مربوط به حساب جاری ( قبول وجوه و چک های مردم در حساب های دیداری و پرداخت بدهی های مالیاتی و صورتحساب های آب ، برق ، گاز و تلفن مشترکین و سایر خدمات مشابه ، به تقاضای آنان از محل موجودی حساب مذکور )
د - توزیع کالا و واریز وجوه آن به حساب صاحب کالا .
ه - پرداخت حقوق شاغلان و مستمری بگیران در محل کار یا سکونت آنان .
و - انجام خدمات مربوط به کارت های اعتباری و خرید پست .
ز - انجام خدمات در زمینه های پولی و مالی ( ریالی و ارزی ) و سرمایه گذاری با رعایت قوانین و مقررات مربوط .
ح - انجام خدمات واسطه ای از جمله نمایندگی در دریافت عوارض ، مالیات ها و جرایم از طرف دستگاه های ذیربط ، ثبت نام داوطلبان کنکور سراسری دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی کشور ، فروش بلیط مسافرت یا دیدار از نمایشگاه های بین المللی به نمایندگی از طرف دستگاه های ذیربط و خدمات مانند آن .
ط - انجام کلیه وظایفی که به موجب قوانین و مقررات به پست بانک واگذار شده یا می شود .
فصل دوم : ارکان شرکت
ماده 8 - ارکان شرکت عبارتند از :
الف- مجمع عمومی
ب- هیئت مدیره و مدیرعامل
ج- بازرس قانونی (حسابرس)
قسمت اول : مجمع عمومی (نمایندگان صاحب سهم)
ماده 9 - مجمه عمومی شرکت یا نمایندگان صاحب سهم مرکب خواهند بود از :
وزیر امور اقتصادی و دارائی
وزیر بازرگانی
وزیر پست و تلگراف و تلفن
رییس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور
رییس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
مدیرعامل شرکت پست جمهوری اسلامی ایران
مدیر عامل شرکت جمهوری اسلامی ایران
تبصره- ریاست مجمع عمومی با وزیر پست ، تلگراف و تلفن می باشد .
ماده 10 - مجمع عمومی شرکت به عنوان عالی ترین مرجع تصمیم گیری و سیاست گذاری در امور شرکت به طور عادی یا فوق العاده تشکیل خواهد شد .
ماده 11 - مجمع عمومی عادی حداقل سالی دوبار و حداکثر تا پایان شهریور ماه برای بررسی و اتخاذ تصمیم درمورد تصویب صرتهای مالی سال مالی قبل یا برای بررسی بودجه و خط مشی و برنامه ملیات سال بعد ، بنا به دعوت رییس مجمع عمومی تشکیل می شود .
تبصره- مجمع عمومی عادی ممکن است بطور فوق العاده برای رسیدگی و تصویب سایر امور و مسئل مربوط به شرکت (به جز مواردی که در صلاحیت مجمع عمومی فوق العاده است) درهر زمان بنا به دعوت رئیس مجمع تشکیل می شود .