فصل اول نقشه کشی
اصول نقشه کشی:
قبل از آنکه به بحث در مورد نقشه کشی بپردازیم لازم است که نکات مهمی را در مورد اصول ترسیم ذکر نماییم که این اصول در مورد هر ترسیمی باید بخوبی رعایت شوند .
این اصول عبارتند از :
تمییز بودن وسایل مورد استفاده در نقشه کشی ودر نتیجه تمیزی نقشه اولین و بهترین مورد ترسیم نقشه است .
کاغذ برروی میز نقشه باید درست چسبانده شود در غیر این صورت نقشه کج ونافرم ترسیم میشود .
نقشه باید ابتدا با مداد کمرنگ ترسیم شود و بعد باید آنرا با دقت پررنگ کنیم .
خطوطی که در نقشه اهمیت بیشتری دارند پررنگ و خطوطی که اهمیت کمتری دارند باید کمرنگ ترسیم شوند .
اندازه گیری با دقت مهمترین پارمتر در اصول نقشه کشی است .
وسائل نقشه کشی :
همانطوری که میدانیم انجام هر کاری مستلزم وسیله ای است . به همین ترتیب در امر طراحی و نقشه کشی نیز مهمترین مسئله ابزار و وسائل آن است .
وسائلی که در نقشه کشی ساختمان بکار میبریم عبارتند از :
مدادها :
به طور کلی مدادهای نقشه کشی برحسب نرمی و سختی به دو گروه B (نرم وسیاه) وگروه H (سخت) تقسیم بندی کرده اند البته مدادهای دیگری به نام HB و F نیز وجود دارند که ازنظر سختی و نرمی در حد متوسط هستند .
میز نقشه کشی (تخته رسم):
میز نقشه کشی که ازچوب درخت گردو ودر ارتفاع استاندارد بین 800 تا 1800 میلی متر می باشد ودارای ابعاد استانداردی هستند که در پایین آمده است
- خط کش T
که از دوتیغه بلند و کوتاه ساخته میشوند که این دوتیغه با هم زاویه 90 درجه می سازند واز جنسهای مختلف ساخته میشود از خط کش T برای رسم خطوط افقی و همچنین چسباندن کاغذ برروی میز استفاده می شود .
4 - گونیا
که دارای دو نوع 45 درجه و 60-30 می باشد که از آن برای ترسیم خطوط قائم برروی نقشه استفاده می شود .
5 - پرگار
از پرگار جهت ترسیم دایره به شعاعهای مختلف استفاده می شود. پرگارها بر حسب طول پایه ها در شعاعهای محدود کاربری دارند .
شابلن
شابلن الگویی است که معمولا از پلاستیک یا فلز ساخته می شود و برروی آن اشکال مختلف بریده میشود و دارای انواع مختلف دایره ، مربع ، عدد و غیره میباشد .
کاغذ ها
کلیه نقشه ها باید در کاغذهای استاندارد ترسیم شوند کاغذ ها به طور کلی به 5 دسته تقسیم میشوند که شامل کاغذ اشتاین باخ ، کاغذ پوستی ، کاغذ کالک ، کاغذ شطرنجی یا میلی متری و کاغذ میلی متری میباشند که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند .
فصل
دوم
پرسپکتیو :
اگر جسمی را تحت زاویه مشاهده کنیم آنچه که ترسیم می شود ترسیمی سه بعدی و منظره ای است از اجسام سه بعدی که تحت زاویه استاندارد ترسیم می شوند که میتوان به پرسپکتیوهای ایزو متریک (30درجه و 30 درجه ) و کاوالیر (افقی و 45 درجه ) و دیمتریک( 7 درجه و 45 درجه ) اشاره کرد .
خط و ضخامت آن در تریسمات :
به طور کلی از نظر ضخامت خطها به چهار دسته تقسیم میشوند .
( 3/. و 6/. و8/. و2/1)
اگر نقشه ای با مقیاس 100 :1 ترسیم شود ضخامت خط را3/.اگر مقیاس 1:50 باشد ضخامت 6/. و مقیاس 1:20ضخامت 8/. و اگر مقیاس 1:10 باشد ضخامت خط 2/1 در نظر گرفته می شود .
نحوه ترسیم خط از نظر استاندارد ترسیمی نقشه کشی :
از نظر ترسیمی خط باید :
همرنگ باشد یعنی رنگ آن در طول مسیر تغییر نکند .
نازک باشد .
ضخامت خط در طول مسیر تغییر نکند .
جدول نقشه :
هر جدول باید مشخصات تنظیم شده ای داشته باشد که این مشخصات عبارتند از :
تاریخ ، شماره نقشه ، شماره پرونده ، شماره برگه ، کار فرما ، عنوان ، ترسیم کننده، بازبین کننده ، رشته و مقیاس میباشد .
شماره نقشه :
نشان دهنده یک سری نقشه های مشخص است در این نقشه ها نام عنوان یکی است .
شماره پرونده :
یک سری نقشه ها که تشکیل دهنده یک برنامه سازماندهی شده باشد پروژه نامیده میشوند .
توجه :جدول نقشه در پایین و سمت راست نقشه ،چسبیده به کادر ترسیم می شود .
سه نما :
اگر با دید کاملا مستقیم به سه وجه راست و بالا و چپ یک پرسپکتیو بنگریم و این سه دید را ترسیم کنیم به این سه ترسیم بدست آمده سه نما گفته میشود .
توجه :
فاصله نماها از یکدیگر در هنگام ترسیم یک سانتیمتر است و اگر در نما شکستگی وجود داشته باشد آنرا بایک خط نشان میدهیم ولی اگر آن شکست در میدان دید مستقیم ما نباشدآن را با خط چین نشان می دهند و معمولا آن را کمرنگ رسم میکنند .
اندازه گذاری سه نما – پرسپکتیو :
اندازه گیری نماها باید به گونه ای صورت بگیرد که کلیه تقسیمات نماها در آن مشخص شود مطابق استاندارد های اروپایی نمای راست را از بالا ، نمای بالا را از چپ ، و نمای چپ را از راست اندازه گیری میکنند خط اندازه باید از انتهایی ترین خط نما یک سانتی متر فاصله داشته باشد خط اندازه ها باید کم رنگ ترسیم شود و اعداد آن در بالای خط اندازه ودر وسط آن نوشته شود .
اندازه گیری پرسپکتیو :
برای اندازه گیری پرسپکتیوها بهتر است دور تا دور آنها اندازه گذاری شود ولی اندازه گذاری سه وجه آن مشخص شود نیز کافی است . خط اندازهاباید موازی امتدادها باشند و از انتهایی ترین خط یک سانتیمتر فاصله داشته باشد .
سطح شیبدار :
شیب را در پرسپکتیو نمی توان بوسیله گونیا ترسیم کرد . برای ترسیم شیب باید با توجه به اصول پرسکتیو نقطه شروع و خاتمه شیب را بدست آورد و این دو نقطه را با خط کش به هم وصل کنیم . شیب در نما به صورت مستطیل دیده میشود (در صورتیکه دیدمان در امتداد شیب باشد .)
مقیاس :
اگر بخواهیم ترسیمی بزرگ را بر روی برگه بکشیم برای آنکه برگه گنجایش
ترسیم را داشته باشد در این حالت ترسیم را صد برابر کوچک میکنیم در این حالت می گوئیم مقیاس نقشه برابر 100: 1 می باشد .
از تعریف فوق برای مقیاس می توان به فرمول زیر رسید
مقیاس = اندازه واقعی/ اندازه ترسیمی