گزارش کارآموزی کارخانه لوله سازی فارسیت

فصل اول :

آشنائی کلی با مکان کارآموزی

معرفی

الف) تاریخچه :

اولین کارخانه لوله سازی فارسیت ، در سال 1348 در شهرستان دورود افتتاح گردید . این کارخانه یکی از واحد های تابعه شرکت های سیمان فارس و خوزستان می باشد . در سال 1350 از اولین کارخانه صفحه سازی فارسیت بهره برداری آغاز گردید و در اوائل سال 1353 دومین کارخانه لوله سازی آماده بهره برداری شد و در سال 1353 اولین کارخانه لوله سازی فارسیت اهواز شروع به بهره برداری کرد .

ب) موقعیت جغرافیایی :

از نظر موقعیت جغرافیایی ، کارخانه در استان لرستان ، شهرستان دورود می باشد ، که در کنار دو رودخانهءتیره و مارواره و در محلی به نام بحرین قرار گرفته یعنی در میان یا در وسط دو ، رودکه آب مورد مصرف‌ آن از طریق موتور خانه های خیلی قوی از طریق این دو رودخانه تامین می شود .

این کارخانه از چهار جهت اصلی ، از طرف جنوب به دشت سیلاخور و از طرف شمال به شهرستان خرم آباد و از غرب به شهرستان بروجرد و از طرف شرق به شهرستان ازنا و الیگودرز مشرف می شود .

         کارخانه فارسیت که اولین کارخانه ای می باشد که در سال 1348 افتتاح گردیده است در شهرستان دورود در ضلع شرقی شهرستان دورود قرار گرفته و در پای کوه پریز واقع شده که بخشی از مواد مصرفی کارخانه سیمان ، از این کوه تامین می شود .

ج) معرفی سازمان :

فرآورده های فارسیت بر اساس بخشنامه 712516 مورخه 16/7/1351 وزارت اقتصاد ّ اداره بررسی قیمت ها ّ قیمت گذاری شده و به فروش می رسد . بدیهی است که به عللی که در اختیار کارخانه فارسیت نمی باشد و بستگی کامل به قیمت مواد اولیه و عوامل دیگر خواهد داشد ، تا امکان دارد قیمت ها بدون اطلاع قبلی خریداران محترم ، تغییر و اصلاح نمی شود .

این کارخانه یا سازمان ، سازمانی است منسجم و دارای نظم و ترتیب خاص خود است ، که کارهای آن از طریق سلسله مراتب سازمانی رعایت وتنظیم شده و هر بخش کار مربوط به خود را انجام می دهد ، که چارت سازمانی این کارخانه را نیز ، پیوست این تحقیق ارائه خواهیم نمود .‍‍

تولیدات و محصولات

تولیدات و محصولات :

1 لوله های تحت فشار: از قطر 60 تا 100 میلیمتر و از کلاس B  تا D   به طول 5 متر .

2 لوله های فاضلابی یا R .H . P  :از قطر 150 تا 600 به طول 5 متر .

3 لوله های ساختمانی : با مقطع مستطیلی 30×20 سانتیمتر به طول 3 متر .

4 ورق های موجدار : از طول 125 سانتیمتر تا 3 متر به عرض 110 سانتیمتر در 5/6 موج .

5 لاستیک : انواع حلقه های لاستیکی و اکثر فرآورده های مشابه و غیره …

    که در این تحقیق فقط در خط تولید صفحه موجدار قرار می گیریم و فقط در مورد این  محصول توضیح و شرح خواهیم داد .

مواد اولیه مصرفی

عبارتند از سیمان و پنبه نسوز ها :

1 سیمان : سیمان عبارت است از مخلوط سیلیکات ها و آلومینیات های کلسیم که از پختن و ذوب ناقص مخلوط موادی که از آهک ، سیلیس و آلومین غنی هستند در درجات بالای حرارت بدست می آیند . حدود تقریبی عناصر اصلی و اصلی و فرعی تشکیل دهنده سیمان پرتلند مطابق جدول زیر است .

CaO      %60 –67                MgO    %0.1-5

Fe2O3       %0.5-6                  SO3           %1-3.0

عناصر فر عی سیمان عبارتند از :

TiO2       %0.12-0.25           MnO2       %0.1-0.2

2 پنبه نسوز :که از انواع مختلفی از پنبه نسوز که در خط تولید توضیح         می دهیم .

کارگاه و اهمیت سیستم مورد کارآموزی

بنابر فرآیند تولید کارگاهی ، که عبارت است از اینکه بر اساس نیاز مشتریان محصولات گوناگونی را برای تبدیل کامل ، از مسیرهای مختلفی که از منابع گوناگون تبدیل ، سرچشمه گرفته اند می گذرند ، انعطاف پذیر بودن تولید در اثر هزینه های زیادی است که از موارد زیر تشکیل می شود :

1 طولانی بودن زمان فرآیند به علت استقرار متفاوت ماشین آلات .

2 نیاز شدید به موجودی کالای در جریان ساخت قطعات و لوازم .

شرکت فارسیت دورود مفتخر است که با بیش از 30 سال تجربه ( از سال1348) در تولید محصولات آزبست و سیمان ، از شرکت های پیشرو در این صنعت می باشد و با انتخاب شعار رضایت مصرف کنندگان اعتبار ماست ، بر کنترل کیفیت درتمامی مرحل فرآیند تاکید داشته و به همین جهت ، الگوی تضمین کیفیت ISO9002   را برگزیده است. شرکت فارسیت با استفاده از تجهیزات مناسب و برخورداری پرسنل ماهر وآموزش دیده و دانش فنی بالای کارکنان در زمینه بهبود مستمر و استمرار سیستم تضمین کیفیت گام برمی دارد .

مدیریت فارسیت با اعتقاد به اصل مشارکت کارکنان وتکیه بر ارزشهای والای انسانی  و به کارگرفتن فن آوری های جدید آموزش وانگیزش نیروی انسانی برکنترل کیفیت فرآیندی تاکید داشته وآن را ارجح براقدام اصلاحی می داند. کارکنان فارسیت با آگاهی ازمتن خط مشی کیفیت و با اینکه همیشه حق با مشتری است ، مشتری را بخشی از سازمان خود می دانند و در جهت حفظ منافع مشترک تلاش می کنند .

برنامه ریزی  و مراحل اجرای  سیستم تضمین کیفیت و با استفاده ازتمامی امکانات و جذب همکاری مدیران و کارکنان از وظایف نماینده مدیریت است .

صفحه فارسیت موجدار

الف) سیمان :

قبل از شرح چگونگی تکنولوژی تولید و فرآیند تولید فارسیت ، باید توضیح کوتاه درباره سیمان که یک از مواد اولیه آن می باشد ، داده شود ، که اکنون به شرح آن می پردازیم .

سیمان ها مواد چسبنده ای هستند که قابلیت چسباندن ذرات به یکدیگر و به وجود آوردن جسم یکپارچه از ذرات مشکل را دارند . این تعریف از سیمان دارای آنچنان جامعیتی است که می تواند شامل انواع چسبها از جمله چسبهای مایع که در چسباندن سنگ یا نمک و فلزات به یکدیگر بکار می رود ، نیز بشود .

نمونه ای از این چسبها در صنعت سیمان وکارگزاشتن آجرنسوز در کوره سیمان مورد مصرف دارد و خاصیت اصلی آنست که آجرنسوز را به بدنه کوره(آهن) می چسبانند . همچنین از جمله چسبها ، انواعی دیگر در دندانپزشکی مورد مصرف دارند .

آنچنان که از کلمه سیمان در این تحقیق مورد نظر  است آن نوع سیمان هاست که دارای ریشه آهکی می باشد . بعبارت دیگر سیمان هایی که ماده اصلی تشکیل دهنده آنها آهک و مادهء اولیه اصلی آنها سنگ آهک است . بر این اساس سیمان ترکیبی است از اکسید کلسیم ( آهک ) یا سایر اکسید ها نظیر اکسید آلومینیم ، اکسید سیلسیم ، اکسید آهن ، اکسید منیزیم و اکسید های قلیایی که میل ترکیب با آب داشته و در مجاورت هوا و در زیر آب بمرور سخت می گردد و دارای مقاومت می باشد .

با توجه به مشخصه فوق ، سیمان می تواند دارای ترکیبات متفاوتی باشد و اصولا جزو ملاتهای آبی از قدیم شناخته شده بودند . از جمله این ملاتها ، آهک است که مصریها و یونانی ها با مخلوط کردن آن با خاکستر آتش فشانی خاک آجر و آب به نوعی آهک آبی دست می یافتند ، که خاصیت سخت شدن و فشار پذیری داشت . با بکار بردن این ساروج رومی ها توانسته اند ساختمانهای عظیمی بسازند که هنوز بقایای آنها پس از گذشت چند هزار سال پا برجا و قابل مشاهده است .

در ایران نیز از ازمنه قدیم در مناطق مرطوب ، خصوصا مناطق شمالی خلیج فارس از نوعی ساروج استفاده می گردد ، که دارای خواص     هیدرولیکی جالب و مقاومت فشار بالایی بود . معروفترین این ساروج ها خمیر است که در بندر خمیر تهیه می گردد . هنوز تاسیسات بندری ساخته شده توسط این نوع ملات در تقاطی مانند بندر لنگه و بندر بوشهر پابرجا  می باشد .

حدود 200 سال پیش بدنبال بررسی خواص هیدرولیکی مواد آتش فشانی مورد استفاده در کار های ساختمانی رومیان قدیم این نکته کشف گردید که وجود ترکیبات خاک رس در سنگ آهک باعث بالا رفتن خواص هیدرولیکی آهک می گردد .

یکی از پیش قراولان این کشف ، آقای جان اسمیتون انگلیسی بوده که در راه پیدا کردن علامت مناسب برای احداث چراغ دریایی به این کشف نائل آمد .

به دنبال این اکتشاف بود که حدود 160 سال قبل از مخلوط مصنوعی سنگ آهن و خاک رس یک نوع آهک آبی ساخته شد که بهنام سیمان پرتلندثبت گردید . البته این سیمان با آنچه امروز بنام سیمان پرتلند موسوم است متفاوت بوده ولی بالنتیجه بشر موفق گردید به ملاتی دست یابد که امروز بنام سیمان معمولی (پرتلند ) معرف است .

برای اولین بار در تاریخ تولید صنعت سیمان درکشور آلمان در سال 1877 اولین موسسه استاندارد سیمان توسط تولیدکنندگان سیمان بوجود آمد .

پس از آن در سال 1904 کمیته مهندسی استانداردها در انگلستان تاسیس شد که بعدها به نام موسسه استاندارد انگلیس موسوم گردید . همچنین در همین سالهااز روی اولین مشخصه نامهای استاندارد آمریکا برای سیمان در آلمان ،می توان این نکته را یادآور شد که سیمان اولین محصول صنعتی است که دارای استاندارد شده است .

ب) انواع سیمان :

قبل از شرح مراحل تولید صفحه موجدار سیمان های مختلفی که بر اساس روش آمریکایی در بعضی از کارخانه های سیمان کشور ساخته می شود ذیلا بیان گردیده و موارد استعمال آنها نیز شرح داده می شود . چنانچه در کارخانه سیمان دورود پنج نوع سیمان ساختمانی و سه نوع سیمان حفای ساخته می شود ، که پنج نوع سیمان ساختمانی با انواع 1، 2 ، 3 ، 4 ، 5 شناخته می شوند .

1 سیمان نوع یک 1 : این نوع سیمان که مواد اولیه اش خاک رس و سنگ آهک می باشد در ساختمانهای معولی مصرف می شود .

2 سیمان نوع دو 2 : این سیمان بیشتر در سدسازی  مورد استفاده قرار میگیرد و ضمنا بنام سیمان نیمه مقاوم در مقابل سولفات بکار برده می شود و امروزه بیشتر این سیمان در نقاط جنوبی ایران که دارای زمین های گچدار میباشد جای سیمان معمولی را گرفته است .

3 سیمان نوع سوم 3 : بیشتر در جاهایی بکار برده میشود که احتیاج به مقاومت اولیه خیلی سریع باشد.این سیمان دارای قدرت پذیرش فشاری یک روزه است که تقریبا معادل با فشار سه روزهء سیمان نوع یک 1 می باشد و بنام  Rapid Harding معروف است .

4 سیمان نوع چهار 4 : این نوع سیمان به نام Low Heat  معروف است . اگرچه این نوع سیمان از نقطه پذیرش فشار اولیه زیاد مورد توجه نیست ولی جهت سد سازی بسیار مناسب می باشد و مانع از ترکیدن سد در اثر حرارت هیدرا تا سیون می گردد .

5 سیمان نوع 5 : این سیمان امروزه بیشتر در مناطق جنوبی ایران که دارای زمین های  گچدار است و همچنین در جاهائی که با آب دریا در تماس هستند به کار برده می شود به نام خیلی مقاوم در مقابل سولفات معروف است. این سیمان از نظر قلیایی بسیار مرغوب می باشد .

6 سیمان های حفاری : درحال حاضر درکارخانه سیمان دورود سه نوع سیمان حفاریساخته می شوند که عبارتند از کلاس . A , B , C

کلاس A : این نوع سیمان در حفاری جهت مصرف از سطح زمین تا عمق 6000 پا استفاده می شود .

کلاس B  : برای مصرف از سطح زمین تا عمق600 پا بکار برده می شود و این سیمان نیز به نام سیمان خیلی مقاوم  در مقابل زمین های گچدار معروف است .

کلاس C : این سیمان شامل نوع معمولی (دارای مقاومت در برابر سولفات ) و نوع مقاوم در برابر سولفات برای مصرف بین اعماق  6000 تا 12000 پا در مواردی که فشار و درجه حرارت زیاد هستند مصرف میشود .

انواع مختلف سیمان که در کارخانه سیمان دورود بر حسب استانداردهای بین المللی ساخته می شود :

1 استاندارد A.S.T.M  سیمان تیپ های 1و2و3و4 و5 .

2 استاندارد DIN  جدید250 و350 فشار 28 روزه برحسب Kg/cm .

3 استاندارد DIN قدیم 275 و375 و 475 فشار 28 روزه برحسب Kg/cm .

4 سیمان های چاه نفت که در کلاس های A ,B , C ,D ,G ,H . I

5 سیمان تیپ1 مخصوص به نام لرآلکالین .

همانطور که در صفحات قبل شرح داده شد هر یک از این نوع سیمان ها مخصوصا سیمان های نوع 1 و 2 و 3 و 4 و 5 به نسبت های خاص در کارخانه فارسیت و صنعت ساخت ورق موجدار و لوله فارسیت بکار برده می شود ، که هر یک از این انواع سیمانی که در صنعت فارسیت بکار برده می شود درجه مختلف مخصوص بخود را دارد و هر یک درجه مقاومت و کیفیت بهتر و برتر محصولساخته شده را نشان میدهد که برحسب این تیپ ها و انواع قیمت محصول نیز متفاوت می باشد .

پ) پنبه های نسوز :

انواع مختلفی از پنبه های نسوز در کارخانه فارسیت استفاده می شود که هر کدام از کشورهای مختلفی وارد می شوند و درجهء مرغوبیت آنها متفاوت است. پنبه های بکار برده شده اکثرا از کشوار های آفریقایی و قزاقستان وارد ایران می شود که پنبه های آفریقائی معیاری مخصوص بخود را دارند که از انواع T40 , T48 , T50 , T58  می باشد که آنها را بر اساس حروف اقتصادیT  نشان می دهند و گیرید Greed  آنها مختلف می باشد که این  پنبه های آفریقایی از Greed  40 و 48 و 50 و 58 شروع شده و هرچه  Greed آنها  کمتر باشد قدرت آنها در محصولات ساخته شده، چه در صفحات موجدار و یا لوله فارسیتی در اندازه های مختلف بیشتر می باشد و مقاومت زیادتری از خود نشان خواهند داد .

از پنبه های بکار برده شده در بالا ، یکی پنبه های قزاقستانی می باشد که انواع آنها را با حروف اقتصادی A1 , A2 , A3 , A4   نشان میدهند که این پنبه ها نیز دز صنعت فارسیت چه از نظر صفحه چه از نظر لوله فارسیتی درجه کاربرد مختلفی دارند و چنانچه کاربرد این نوع پنبه ها از نوع ارزانتر آن می باشد ،‌ قیمت محصول ساخته شده از این نوع پنبه نیز ارزانتر خواهد بود . انواع دیگری از پنبه هایی که با حروف اختصاری CGM , CGIیا CGN نیز بکار برده می شود که هر یک از این پنبه ها نیز درجه قیمت و کاربرد مختلف و مخصوص خود را خواهد داشت .

اما از این گذشته کاربرد پنبه های آفریقایی در این صنعت خیلی زیاد است وکاربرد آنها نیز بیشتر می باشد و کالا و محصول ساخته شده از این نوع  مرغوبیت کیفیت خوبی نسبت به پنبه های کشورهای دیگر دارد .

پس از شرح نوع پنبه ها و خاصیت های آنها و کشورهای صادر کننده پنبه ها به داخل ایران به شرح کامل آنها و چگونگی استفاده از این پنبه ها در روند تولید و تکنولوژی صنعت فارسیت خواهیم پرداخت .

این پنبه ها که بصورت بسته بندی های استاندارد شده می باشند که هر یک از این بسته ها دارای وزن مخصوص به خود است اکثراّدارای وزن 50کیلوگرم بوده و بصورت عالی و منظم بسته بندی شده است . پس از باز کردن این بسته های 50 کیلوگرمی ،آنها باز کرده و پس از حلاجی توسط نوار نقاله و در روی نوارهایی که به آنها هیلیس گفته می شود به داخل مخزن هدایت و ارسال می شود این نوارها ، پنبه ها را بداخل مخزن ارسال کرده و در داخل مخزن بوسیله پره هایی به نام هلیس خوب مخلوط شده که بعداّدر مورد مقدار لازم آنها برای انتقال به خط تولید توضیح        خوا هیم داد و مطالبی گفته می شود و در ضمن پیوست برگه های مخصوص وزن این پنبه ها و الیاف مصنوعی را خواهیم آورد .