گزارش کارآموزی شرح فرایند پتروشیمی رجال در منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر ، پتروشیمی رجال

فصل اول : آشنایی کلی با مکان کارآموزی

این شرکت در سایت 3 منطقه اقتصادی در زمینی به مساحت 28 هکتار « 13 هکتار طرح جاری و 15 هکتار طرح توسعه » به وسیله بخش خصوصی ساخته شده است . عملیات احداث پتروشیمی رجال از سال 1380 آغاز گردید و در تاریخ 11/9/85 به بهره برداری رسید . پتروشیمی رجال هم اکنون با تولید 80 هزاتر تن در سال پلی پروپلین به روش Gas Phase مشغول به کار می باشد . این شرکت علاوه بر اینکه 5/12 درصد از نیاز کشور را بر آورده می کند یکی از صادر کنندگان پلی پروپلین به کشورهای همسایه ، اروپا و آسیای شرقی نیز می باشد . لازم به ذکر است که این شرکت توانایی تولید دو برابر ظرفیت فعلی را نیز داراست و خوراک این مجتمع پروپیلن مایع ، اتیلن و 1 بوتن می باشد و تولیدات آن صنایع پلاستیک ، الیاف و صنایع پایین دستی پتروشیمی کاربرد دارد . پروپلین این مجتمع توسط خط لوله ای از پتروشیمی بندر امام خریداری می گردد . تأمین هوا ، بخار و آب و نیتروژن مورد نیاز این پتروشیمی از پتروشیمی فجز تهیه می گردد . تجهیزات این شرکت ابتدا در ساتل 1989 میلادی در کشور  ژاپن سخته شد و به دلیل مشکلاتی از قبیل بازده ای کم اقتصادی ، و نبود مواد خام اولیه نتوانست به کار خود ادامه دهد و در سال 1379 ( ه . ش ) توسط مدیریت مجتمع حاج آقای رجایی خریداری گردید و در سال 1380 ( ه . ش ) شروع به ساخت کرد . تکنولوژی به کار رفت در تولید پلی پروپلین در این مجمتع تحت عنوان the Novleh Process  که در عمل واکنش پلیمرزاسیون  در فاز گاز Gas Phase  صورت می گیرد . این روش تحت لیسانس ABB آلمان بوده که عنوان بزرگترین ارائه دهنده تکنولوژی و دانش فنی صنایع پتروشیمی در جهان کاملا ً شناخته شده است  ، این مجتمع با بهره گیری از سیستم هایی پیشرفته DCS و آخرین تجهیزات اندازه گیری و دانش فنی پرسنل متخصص و متعهد و مدیریت پویا موفق به تولید گریدهای Random و Hono گردیده است که خودآگاهی بسیار بزرگ در زمینه ی خودکفایی و شکوفایی صنعت پتروشیمی بوده است .

فصل دوم : شرح فرایند مجتمع پتروشیمی رجال

خلاصه شرح فرایند تولید پلی پروپلین در این مجتمع : 

ابتدا گاز پروپیلن با گریدشیمیایی وارد مخازن  می گردد و جهات افزایش  خلوص توسط واحد تقطیر در خالص سازی گاز بر گرید پلیمری با درصد خلوص بالاتر از 99.5% تبدیل می شود و پس از ذخیره سازی در مخزن خوراک اصلی ابتدا ناخالصی های موجود در گاز نظیر ترکیبات گوگردی و ..... در راکتور های اولیه پر شده از گاتالیست گرفته شده و توسط خشک کن های گازی و رطوبت گاز پروپلین در محدوده مجاز قرار می گیرد و این گاز به عنوان خوراک واحد پلیمرازاسیون وارد راکتور مربوطه گردیده که در این واحد بسته به نوع گرید تولیدی میزان مواد اولیه جانبی نظیر ، کاتالیست کمک کاتالیست و هیدروژن و ..... در دما و فشار طراحی بهینه به همراه پروپلین وارد راکتور پس از انجام واکنش پلیمرازاسیون ، محصول تولید شده بصورت پودر از راکتور خارج شده که پس از جداسازی گاز و پایدار نمودن نسبی پلیمر پودری شکل ، جهت تبدیل به گرانول وارد سیلوهای ذخیره پودر در واحد اکستروژن می گردد که پس از اضافه کردن افزودنی های مورد نیاز جهت افزایش کیفیت و کارایی محصول تولیدی وارد اکسترودر شده و طی فرایند مربوطه به گرانول های پلی پروپیلن تبدیل می گردد . پس بابوزدایی و دانه بندی گرانول مطابق با استانداردهای رایج دنیا در سلولهای اختلاط واحد بسته بندی ذخیره می گردد و نهایتا ً پس از تعیین شرایط نهایی و کنترل کیفیت ، محصول تولید شده در کیسه های 750 کیلوگرمی و پاکت های حاوی کیسه های 25 کیلوگرمی بسته بندی و به بازار مصرفی عرضه می گردد .

شرح کامل فرآیند تولید پلی پروپیلن در مجتمع پتروشیمی رجال

واحد 01

1 – 1 : سیستم خالص سازی پروپیلن

این سیستم متشکل است از دو عدد راکتور ( DC-0101   A/B ) و دو عدد خشک کن     FF-0101  A/B  خوراک این اوحد پروپیلن مایع می باشد که از مخزن ذخیره پروپیلن پلیمر گردید ( 99.5% ) توسط پمپ های GA-4501A/B/S تغذیه می شود . پروپیلن ورودی ابتدا وارد راکتورهای DC-0101   A/B می شود . این دو راکتور به صورت سری بوده و کاتالیست موجود در آنها از نوع R3-12 می باشد که برای جذب ترکیبات آرسین ( ASH3 ) ، فسفین ( PH3 ) ، H2S ، COS یا به اصطلاح ترکیبات اکسیژن و سولفور ، مورد استفاده قرار می گیرد . برای حذف ناخالصی های MA/PD ( Methy 1 Aeetylene / Propadien ) موجود در خوراک ورودی ، یک قسمت از ابتدای راکتور دوم ( DC-0101B ) از کاتالیست HO-14 پر شده که قابلیت جذب ناخالصی های مذکور را دارد . پروپیلن بعد از عبور      Sulfur Adsorber ها وارد خشک کن های FF-0101  A/B می شود . بیشترین ناخالصی این خوراک ، آب موجود در خوراک ورودی به واحد و آب تشکیل شده در                 Sulfur Adsorber ها می باشد که توسط این خشک کن ها از پروپیلن  خارج می شود . مقدار  أب موجود در خوراک توسط یک آنالایزر بصورت پیوسته ندازه گیری می شود . خشک کن ها از غربال مولکولی ( Molecular sieve ) پر شده اند . در این فرایند فقط یکی از برجها فعال می باشد و دیگری در حال آماده به کار و یا در مرحله حیا می باشد . عمل احیا خشک کن ها توسط نیتروژن داغ ( حداکثر 2600c ) و با استفاده از گرمکن الکتریکی EA-0101 انجام می گردد و مواد دفع شده به مشعل فرستده می شود . بعد از آن پروپیلن خالص شده از فیلترهای FD-0101  A/B عبور کرده تا ذرات خشک کن احتمالی همراه آن جدا شوند آنگاه توسط خط لوله به راکتورهای پلیمریزاسیون DC-2001  و DC-2002 فرستاده می شود .

1-2 : سیستم خالص سازی اتیلن

در این فرایند برای تولید کوپلیمر های Terpolymer , Impact  , Random از اتیلن استفاده می شود . اتیلن بصورت گاز و توسط خط لوله از OSBL به این واحد منتقل می شود . اتیلن ورودی ابتدا وارد کمپرسور GB-0101 شده و پس از فشرده سازی ، خنک شده و از آن خارج می شود . در صورت تولید محصول Impact در راکتور دوم ، می توان اتیلن را با همان فشار ورودی به واحد مورد استفاده قرار داد که برای ین منظور جریان bypass  برای کمپرسور در نظر گرفته شده است . قسمت عمده ناخالصی های این خوراک آب می باشد که توسط خشک کن FF-0102 گرفته می شود . مقدار آب موجود در اتیلن توسط یک آنالایزر اندازه گیری شده و در موقع لزوم برج تحت عمل احیا قرار می گیرد . بدلیل اینکه کوپلیمرها نسبت به هموپلیمرها کمتر تولید می شود این واحد دارای خشک کن ذخیره نمی باشد و عمل احی در طول تعمیرات اساسی واحد انجام می گیرد . مواد جاذب در این خشک کن نیز مشابه قسمت پروپیلن می باشد . اتیلن خروجی از این خشک کن وارد فیلتر0102  FD- شده و سپس به راکتورهای پلیمرایزسیون فرستاده می شود .