مقدمه
ایمنی و بهداشت حرفه ای یکی از مسائل مهم در هر شرکت وکارخانه ای است که لازم است مدیریت شرکت توجه لازم را به این موضوع داشته باشد تا با کاهش یا حتی حذف حوادث و مخاطرات باعث شود محیط کار سالمی به وجود اید وموجب بالا رفتن تولید و افزایش بهره وری گردد .
بدون شک همه ما در طول زندگی یا خود شاهد حوادث ناگوار بودده ایم یا این حوادث را از دیگران شنیده ایم
که گاه تلخی این حوادث تا اخر عمر بر زندگی ما اثر می گذارد.
دراین گزارش سعی شده است که در مورد همه ی مخاطراتی که ممکن است در این شرکت وجود داشته باشد مورد بحث قرار گیرد و بدین طریق بتوانیم حوادث و مخاطرات موجود را شناسایی و کاهش دهیم .
فصل اول
معرفی شرکت
مشخصات شرکت
نام : شرکت نارین پودر ازندریان
نوع مالکیت : سهامی خاص
تاریخ تاسیس : 1387
مواد اولیه :سنگ های معدنی
فراورده :پودر میکرونیزه سنگ های معدنی
ادرس :
توضیحات
شرکت نارین پودر ازندریان دارای سه خط تولید پودر میکرونیزه می باشد که سنگ های معدنی را در اندازه میکرون های مختلف پودر می کند .
ماده مصرفی شرکت بیشتر کربنات کلسیم که یک ماده بی خطر است می باشد ،
خطوط تولید این شرکت روی سازه ای به ارتفاع 18 متر نصب شده است و همچنین دارای یک سوله برای انبار تولیدات می باشد .
فصل دوم
خطرات مکانیکی
الف ) انواع خطرات مکانیکی
تعریف ماشین :
ماشین ، مجموعه ای از قطعات متحرک و ثابت میباشد بر روی فریم (قاب) قرار دارد.
تعریف منطقه عملیاتی : در ماشین ، منطقه عملیاتی منطقه ایست که ماده ای به یک فرم وارد و به فرم دیگر خارج میشود . بعنوان مثال در ماشینهای برش ورق ورق آهن وارد میشود و پس از تکه تکه شدن به فرمهای مختلف خارج میشود و یا در ماشین تراش قطعه یا میلگردی بصورت استوانه بسته میشود و پس از مخروطی شدن و یا دندانه دار شدن خارج میگردد و یا در پرس ها ، ورق فاقد شکل در زیر سمبه یا در قالب که در زیر سمبه قرار میگیرد ، و به فرمی از فرمها درمی آید.
ماشین ناقص ( نا ایمن ): به ماشینی گفته میشود که منطقه عملیاتی آن فاقد یک سیستم ایمنی یا حفاظ باشد.
ماشینی نا ایمن است که سیستم ترمز اضطراری در مواقع لزوم نداشته باشد .
( سیستم ترمز اضطراری سیستمی است که میتواند در هنگامیکه اپراتور بخواهد با فشار دادن سوئیچها یا اهرمهای پدالی شکل توسط دست یا پا قسمت متحرک ماشین را در کسری از ثانیه متوقف نماید .).ماشینی نا ایمن است که دارای لبه های تیز و برنده باشد.
خطرات مکانیکی :
خطرات مکانیکی ، از انواع خطرات هستند که بخاطر حرکت و نیرو متمایز شده اند . خطرات مکانیکی به انواع زیر تقسیم شده اند .
1- خطر مکانیکی سقوط
2- خطر مکانیکی پرتاب
3- خطر مکانیکی گیرایش
4- خطر مکانیکی له شدگی
5- خطر مکانیکی سطوح داغ و سرد
6- خطر مکانیکی NIP
7- خطر مکانیکی برش
1- خطر مکانیکی سقوط :
در خطر سقوط ، اجسام تحت تاثیر نیروی جاذبه زمین با انرژی کافی از طبقات بالاتر به پایین سقوط میکنند و مسلما پس از برخورد به دیگر اجسام یا اشخاص سبب آسیب خواهند شد. امروزه بسیاری از عملیات در صنایع وجود دارد که خطر مکانیکی سقوط ، مشکلی حل نشدنی برای آنها شده است بعنوان مثال در صنایع ساختمانی ( ساخت ساختمانهای بلند ، سدسازی ، تونل سازی ، پل سازی و معادن ) و همچنین در سیستم حمل و نقل ( حمل و نقل توسط لیفتراک برقی و یا بنزینی ، حمل و نقل دستی ، حمل و نقل توسط جرثقیلهای سقفی ، ) خطر سقوط بیشتر مشاهده میشود .
راه حل :
استفاده از انواع کلاههای حفاظتی ، انواع نرده کشی ها ، محصور کردن ، استفاده از تابلو و علایم هشدار دهنده ، انواع کمربندهای ایمنی و آموزش به پرسنل
2- خطر مکانیکی پرتاب :
در این خطر ، اجسام ریز و درشت و یا قطعات درشت کوچک با انرژی زیادی به اطراف پراکنده میشوند و در مسیر خود میتوانند پس از برخورد با اشخاص و یا دیگر اجسام ، آسیب و خسارت برساند . عملیاتی که این خطر بیشتر دیده میشود عبارتند از : سنگ زنی و سنگ کاری ، عملیات جوشکاری ، برشکاری ، تراشکاری ، پولیش کاری ، سوهان کاری ، برش فلزات توسط گاز استیلن
راه حل :
ایزولاسیون
3- خطر مکانیکی گیرایش :
این خطر مکانیکی وقتی بوجود می آید که یک جسم در حال حرکت و دیگری ثابت ، یا هر دو متحرک دارای لبه های تیز و سطوح خشن که قابلیت گرفتن پوست دست و یا لباس و یا چنانچه اپراتور دارای دستبند یا ساعت و یا انگشتر داشته باشد میتواند این خطر را برای اپراتور بوجود آورد. خطر مکانیکی گیرایش ممکن است خود به تنهایی چندان خطرناک نباشد اما این امکان را دارد که شخص را به دیگر خطرات سوق دهد . مثالهایی که در رابطه با خطر مکانیکی گیرایش میتوان نام برد عبارتند از :
1- شفت در حال گردش : یا محورهای در حال چرخش در حالیکه دارای لبه های تیز و یا سطوح خشن باشد این توانایی گرفتن های ناگهانی را دارد از این نظر توصیه میشود که اپراتور در هنگام کار ماشینهایی که دارای قسمتهای گردان است از پوشیدنلباسهای آستین بلند خودداری کند و یا از کشهای مخصوص جهت بستن آستین استفاده نماید یا آستین خود را بالا بزند و از پوشیدن پیراهن یا روپوش گشاد و یا احتمالا شال گردن و یا کراوات یا دستمال گردن ، مو و ریش بلند خودداری شود.
2- خار داخل یک شفت در حال گردش
3- نوار نقاله یا تسمه در حال گردش
4- کوپلینگ های در حال گردش
عملیاتی که در صنعت دارای خطر مکانیکی گیرایش میباشند متنوع و زیاد میباشدلیکن بعضی از آنها را بصورت زیر نام میبریم :
- عملیات سوراخکاری توسط ماشینهای دریل
- تراشکاری در ماشین تراش ( منطقه سه نظام و قطعه بسته شده به سه نظام )
- عملیات فرز کاری
4- خطر مکانیکی له شدگی :
این خطر توسط دو جسم متحرک بوجود می آید که یکی از اجسام ممکن است ثابت و دیگری متحرک یا هر دو متحرک باشند به نحوی که جسم متحرک تا فاصله 2 تا 12 اینچی به جسم ثابت نزدیک شود یا دو جسم تا فاصله 2 الی 12 اینچی به یکدیگر نزدیک میشوند لیکن دو جسم به نقطه تماس نمیرسند. حال چنانچه بازو و یا ساق پا و یا دیگر اعضای بدن در فاصله بین این دو جسم قرار گیرد ، امکان له شدگی وجود دارد . له شدگی در ماشینهایی مشاهده میشود که آن ماشین دارای میز متحرک افقی میباشد یا بعبارت دیگر دارای حرکت رفت و برگشتی میباشد . مثل ماشین صفحه تراش . حال چنانچه فاصله بین انتهای کورس حرکت برگشتی میز با دیوار مجاور و یا با ماشین مجاور در نظر گرفته نشده باشد امکان له شدگی بین میز و دیوار چنانچه شخصی در این فاصله باشد، وجود دارد .
5- خطر مکانیکی سطوح داغ و سرد :
این خطر مکانیکی را عامل شوک نیز مینامند یعنی فرد بطور ناگهانی دچار شوک میشود و ممکن است آسیب ببیند . سطوح داغ یا سرد ممکن است خود به تنهایی چندان خطرناک نباشد اما شخص را به دیگر خطرات سوق میدهد سطوح داغ مثل : صفحات ناشی از عملیات جوشکاری ، لحیم کاری، دریل کاری ، فلز کاری ، سنگ زنی ، تراشکاری ، پولیش کاری و سطوح داغ ناشی از عملیات ریخته گری ، انواع المنتها و سطوح سرد در لوله های عبور گازهای سرمازا .
راه حل : در این نوع خطرات عمدتا در صورت امکان استفاده از افزایش فاصله و یا عمل عایق کردن و یا ساخت یکنوع حصار محصور کننده به دور خطر مکانیکی مربوطه میباشد.
6- خطر مکانیکی NIP ( به داخل کشیدن )
این خطر وقتی بوجود می آید که دو جسم متحرک یکی یا هر دو دارای حرکت دورانی نیز باشند و به یکدیگر نزدیک شوند تا اینکه به حد نقطه تماس میرسند و در نتیجه امکان دارد که دست انسان یا عضوی از بدن به داخل دستگاه کشیده و خرد شود مانند دو چرخدنده درگیر با هم یا چرخ و زنجیر یا غلطکهای دوار . غلطکهای دوار در صنایع کاغذ سازی ، نساجی ، لاستیک و پلاستیک سازی دارای خطر مکانیکی NIP میباشند .
7- خطر مکانیکی برش (SHEAR)
این خطر مکانیکی وقتی بوجو می آید که یک جسم با لبه های تیز ثابت و جسم دیگر با لبه های تیز و بران متحرک یا هر دو لبه متحرک با فاصله بسیار کمی از کنار یکدیگر میگذرند حال چنانچه عضوی ما بین دو لبه قرار گیرد احتمال قطع شدن آن وجود دارد .اکثر کسانیکه با ماشینهای برش برقی ورق بر کار میکنند نوک انگشتان دست یا برخی از انگشتان دست خود را از دست داده اند یعنی اپراتور در ماشینهای برشی که سیستم ایمنی نداشته ، جهت تنظیم قطعه ، دست خود را در نزدیکی های منطقه عملیاتی برده که ناگهان بنابر دلایلی ماشین به حرکت درآمده و شخص دچار آسیب شده است . البته بعضی اوقات ماشین دارای سیستم ایمنی میباشد ولی بنابر دلایلی اپراتور، سیستم ایمنی را از ماشین جدا نموده و آنرا کنار گذاشته است که مدیران ایمنی و سرپرستان بخش میبایست از انجام چنین کاری ممانعت به عمل بیاورند .