گزارش کارآموزی بخش فرآبری داده های سازمان تامین اجتماعی

چکیده

در تحقیق حاضر ابتدا با مقدمه ای در مورد نقش خرده نظام تامین اجتماعی در بین خرده نظام های اجتماعی و مقایسه و تاثیر این خرده نظام بسیار مهم در جامعه توضیح داده و سپس در ادامه به شرح مختصری از فرآیند شکل گیری این خرده نظام و عوامل موثر بر ظهور آن و همچنین آثار مثبت تامین اجتماعی در جامعه پرداخته ام.

 بعد از این مقدمه و آشنایی کلی با این خرده نظام به طور مختصر و مفید به شرح وظایف و عملکرد واحد های مختلف مستقر در شعبه دو تامین اجتماعی تهران پرداخته و همچنین در مورد سیستم های کامپیوتری هر واحد و کارهای روتین کامپیوتری واحدهای مختلف با شرح منوهای آنها توضیحاتی داده شده است .

 سپس شرح مختصری در مورد بانک اطلاعاتی سازمان که با زبان فاکس پرو طراحی شده و دلایل استفاده از این زبان و نقاط قوت و ضعف آن آورده ، پس از آن توضیحاتی در مورد محیط کاری فاکس پرو و فرمانهای آموخته شده در طول این دوره و تجربیات مفیدم ذکر شده است . بعد از آن به معرفی سیستم شبکه شعبه دوم تامین اجتماعی تهران که تحت سیستم عامل ناول نت ور 5.1 تحت Dos می باشد پرداخته و نقاط قوت و ضعف این سیستم عامل اشاره کرده و به ذکر دستورات و آموخته های خویش در این مبحث پرداخته ام .

 در نهایت به فعالیت های سخت افزاری در طول این مدت در اداره مذکور انجام داده اشاره کرده و با همکاری بخش آمار سازمان گزارش کوتاهی از عملکرد واحدهای مختلف در سه ماهه اول سال87 به عنوان ضمیمه ارائه کردم.

پیشگفتار

در این جستار بر آنم تا جایگاه و نقش نظام تامین اجتماعی را به عنوان یکی از خورده نظامهای مهم نظام اجتماعی در نظم اجتماعی بررسی کنم و آثار تنظیمی آن را نشان دهم .

سخن گفتن در باره این که آیا نظم اجتماعی عملی است و این که چطور نظم اجتماعی امکان پذیر می شود شاید بیهوده به نظر برسد زیرا زندگی اجتماعی آشکارا وجود دارد . اما این که چگونه و چرا این زندگی نظام یافته و تداوم پیدا کرده است به هیچ وجه آشکار نیست . نظم اجتماعی از موضوعات اساسی جامعه شناسی است گر چه بسیاری از جامعه شناسان به دلایل مختلف از جمله با رویکردهای مختلف بخصوص ایدئولوژیک به طرد موضوع پرداخته اند اگر ماهیت جامعه را بوجود آمدن نوعی ((ما))ی مشترک بدانیم شرط ایجاد چنین ((ما))یی قاعده مندی و قواعد پذیری کنش های اجتماعی است. به عبارت دیگر تا حداقلی از نظم وجود نداشته باشد اساسا  نمی توان از جامعه حرف زد . بنابراین برای این که بتوان صفت جامعه را به آن منتسب کرد ( مای مشترک ) باید از حداقل هایی از نظم برخوردار باشد . اصولا سخن گفتن از تغییر اجتماعی سخن در باب چگونگی از میان بردن یک نظم و بوجود آمدن نظم مطلوب است .

در مطالعات جامعه شناختی به نظم اجتماعی بیشتر از منظر ایدئولوژیک نگریسته شده تا از منظر معرفت شناختی و وجود شناختی . به این دلیل بعضی از جامعه شناسان بخصوص جامعه شناسانی که سودای تغییر در سر داشته اند به این مفهوم توجهی نداشته یا در صدد نفی نظم موجود و ارائه الترناتیو بوده و برخوردی ایدئولوژیک با آن داشته اند .

اما نمی توان صرفا به دلیل این که سخن گفتن از نظم به نوعی طرفداری از وضعیت موجود است بحث در باب نظم را منتفی دانست چرا که نه هر تغییری ذاتا و ماهیتا خوب است و نه هر نظمی ذاتا بد بلکه می توان سخن از انواع نظمهای ممکن گفت و از دیدگاه نظری نظم های مطلوبی را انتزاع کرد . با وجود این نظم اجتماعی گر چه در نزد بسیاری از جامعه شناسان جایگاه ثانوی داشته بسیاری از جامعه شناسان بخصوص جامعه شناسان کلاسیک به نوعی در باب نظم سخن گفته اند و شاید اساسا بتوان دیدگاه بسیاری از جامعه شناسان کلاسیک را دیدگاه نظمی دانست . اما این امر در نزد این جامعه شناسان با تعابیر مختلف و متفاوت بکار رفته است .

بنابراین پرداختن به مسئله نظم پرداختن به یکی از موضوعات مهم و اساسی جامعه شناسی است که در پی پاسخ به این سوال هابز ( که بعد ها به پرسش هابزی مشهور شد ) است که چرا انسانها گرگ یکدیگر نیستند . در واقع پرداختن به مسئله نظم پاسخ گویی به این سوال است که چگونه زندگی اجتماعی نظم و قاعده می گیرد و نوعی تنظیم اجتماعی در ساختها مختلف حیات اجتماعی بوجود   می آید .

فصل اول : معرفی سازمان تامین اجتماعی

1-1 ) نقش خرده نظام تامین اجتماعی در جامعه

پرواضح است که در بوجود آمدن نظم اجتماعی عوامل بسیاری دخیل اند و همچنین در استمرار آن پدیده های بسیاری مدخلیت دارند . در این جستار بر آنیم تا به بررسی جایگاه و نقش نظام تامین اجتماعی در حفظ نظم اجتماعی بپردازیم . به عبارت دیگر           می خواهیم نقش تنظیمی تامین اجتماعی در نظام اجتماعی را بررسی کنیم .

1-2 ) تامین اجتماعی و فرایند شکل گیری آن

تامین اجتماعی با عنوان مجموعه از سیاستها و سازو کارها و برنامه های عمل برای حمایت از آسیب پذیران و کمک رسانی به مدد جویان اساسا پدید های مختص به عصر مدرن و دنیای صنعتی است . در دوره پیشا مدرن یا در دنیای سنت مقوله ای به نام تامین اجتماعی با سازو کارهای امروزی و با ابعاد و گستره ای وسیع چنان که در دنیای جدید وجود دارد وجود نداشته اما اگر تامین اجتماعی را نوعی حمایت اجتماعی یا دستگیری اجتماعی بدانیم نمی توان آن را صرفا ویژه دنیای جدید دانست .

به تعبیری دیگر تامین اجتماعی در بعد محتوایی آن یعنی کار ویژه هایی که انجام می دهد با کمی مسامحه می توان گفت که درتمامی نظامهای سنتی و مدرن وجود داشته است . این امر در دنیای پیشا مدرن توسط نظامهای خویشاوندی و خانوادگی و گاه حکومتها نمود می یافته اما در عصر جدید که نظامهای خویشاوندی و خانوادگی تا اندازه بسیار زیادی به دلیل پیامدهای زندگی مدرن و عوارض اجتماعی و اقتصادی مدرنیته کم رنگ شده اند به تدریج نهادهایی غیر از نهادهای یاد شده به این امر پرداخته اند و تامین اجتماعی در شکل و قالب جدید و با معنا و مفهومی به مراتب متفاوتتر و با گستره ای عام تر ظهور و بروز یافت و در نهایت دولتهای متولی آن شدند و دولتهای رفاهی بوجود آمد .

با توجه به آنچه گفته شد مقوله تامین اجتماعی به مفهوم و معنایی که امروزه از آن یاد می شود مقوله ای جدید و متعلق به عصر مدرنیته است که در یک پروسه تاریخی بوجود آمده است . در منابع و اسناد تاریخی نشانه هایی از وجود انواع همیاری ها و  کمک ها و خدمات اجتماعی در نزد ملل مختلف ذکر شده است . در این معنا همه ادیان و فرهنگها چنین تجربیاتی داشته اند و بدان توصیه کرده اند .  از نقطه نظر تاریخی چینی ها از جمله نخستین ملتهایی بودند که در باروری اصل تقسیم خطر را در سه هزار سال پیش از میلاد مسیح مورد توجه قرار دارند . در ایران باستان در حدود دو هزار و پانصد سال پیش اشکالی از کمک های نقدی و غیر نقدی به کارگران و استاد کاران ( و زنان کارگر ) به مناسبتهای مختلف وجود داشته است .

پس از ورود اسلام به ایران نیز اشکال سنتی خدمات اجتماعی و همیاری و تعاون و امداد استمرار یافت و بخصوص حمایت از گروههای آسیب پذیر و نوع دوستی و احسان و انفاق و برادری ایمانی بیش از پیش مورد تاکید قرار گرفت . این تجربه را می توان در بسیاری از نظامهای سنتی در گوشه و کنار جهان یافت و کمتر جامعه ای را می توان سراغ گرفت که به نوعی از تجربیات تامینی به مفهوم سنتی آن برخوردار نبوده باشند . با وجود این چنان که پیش تر نیز اشاره شد تامین اجتماعی در شکل و قالب امروزی خاستگاه تاریخی اش در غرب صنعتی است و این جامعه غربی بود که اولین قدمهای ایجاد نظام تامین اجتماعی را برداشت و لذا تاریخ تامین اجتماعی با مدرنیته غربی به هم آمیخته است . مجموعه عواملی دست به دست هم داده اند و در یک روند تاریخی نظام تامین اجتماعی شکل گرفت .

1-3  ) عوامل موثر بر ظهور نظام تامین اجتماعی

1- تحولات فرهنگی – معرفتی ناشی از عصر روشنگری

روشنگری جنبشی فکری و فرهنگی و اجتماعی و سیاسی است که ایمان به عقل به عنوان کلید اصلی دانش و شناخت بشری مفهوم تساهل دینی و مبارزه با هر گونه خرافه پرستی محورهای اصلی آن محسوب می شوند ظهور جنبش روشنگری که بعد ها عصر روشنگری نام گرفت تاثیرات بسیار زیادی در حوزه ها و ساختهای مختلف اجتماعی بوجود آورد مهمترین رکن و خصوصیت اساسی روشنگری جایگاه استعلایی عقل انسانی در حوزه معرفت شناختی بود این امر پیامدهای بسیار زیادی در حوزه های مختلف داشت . بنابراین پیامدهای آن یکی پس از دیگری در ساختهای مختلف اجتماعی نمود یافت .

در حوزه اجتماعی نوعی فلسفه اجتماعی – سیاسی جدید شکل گرفت که محور و اساس آن را انسان تشکیل می داد و انسان به عنوان موجودی صاحب حق باز تعریف شد در فلسفه سیاسی – اجتماعی جایگاه محوری از آن انسانی شد که پیش از آن که صرفا مکلف باشد دارای حق و حقوقی است و دولتها مکلف به ادای این حق شدند . این حقوق که در قالب حقوق طبیعی ( جان لاک ) نمود یافت یکی از مولفه های اساسی جامعه مدرن شد چنانکه بعد ها با ظهور و پیدایش مقوله شهروندی در قالب حقوق شهروندی تئوریزه شد . این تئوریزه شدن در تئوری حقوق شهروندی تی اچ مارشال صورتی بخصوص یافت .

مارشال برای شهروندی سه نوع حق قائل می شود . حقوق مدنی که ناظر است بر آزادی در انعقاد قرارداد و مالکیت اموال و نیز آزادی تجمع و بیان و اندیشه که در قرن هجدهم به موازات استقرار نظام قانونی شکل گرفت . حقوق سیاسی که ناظر است بر حق مشارکت در روندهای سیاسی ( رای دادن و نامزد شدن در انتخابات ) و در قرن نوزدهم به موازات استقرار نظام پارلمانی شکل گرفت و حقوق اجتماعی که ناظر است بر حق برخوردای از حداقل رفاه اقتصادی – اجتماعی که به عنوان مزایای مشارکت در حیات جامعه به افراد تعلق می گیرد . این حقوق به موازات استقرار نظام رفاهی در قرن بیستم گسترش یافتند .

بدین ترتیب برخورداری از تامین اجتماعی به عنوان حقی طبیعی و شهروندی برای شهروندان و تکلیفی اجتماعی بر عهده دولتها گذارده شد .

2-صنعتی شدن و گسترش شهرنشینی

انقلاب صنعتی که از نیمه دوم قرن هجدهم شروع شده بود تاثیرات بسیار زیادی بر ساختار اجتماعی گذاشت . از همان نخستین دههای انقلاب صنعتی آشکار شدن که فرایند صنعتی شدن چیزی بیش از تغییر روشها و فنون تولیدی است . این تحول     دگرگونی هایی دور برد در تمام جنبه های زندگی انسانی پدید آورد . همچنین آثار و پیامدهای صنعتی شدن بسیار و گسترده بود . از زمانی که جوامع به صنعت روی آوردند و انقلاب صنعتی کشورهای غربی را یکی پس از دیگری در نوردید کلیت جامعه دچار دگرگونی شدیدی شد . این تغییر به گونه ای بود که نوعی ساختار جدید در تمامی ساخت های نظام اجتماعی بوجود آمد که تفاوتی بعضا ماهوی با ساختارهای پیشین داشت .