کارآموزی دوره کارشناسی
مهندسی نقشه کشی صنعتی
مقدمه :
شروع کار آموزی اینجانب درشرکت فولاد کاران خرم صنعت درقسمت آرشیو فنی وکاربا نرم افزار کتیا بود.
در این قسمت، مدل های سه بعدی از محصول وقالب و نیز نقشه دو بعدی جهت سفارش و ساخت قطعات تهیه می شود.
ما دراین قسمت نقشه ها وفایل های ناقص قطعاتی که ازشرکت های مختلف خریداری می شد را توسط نرم افزار مربوطه بازسازی می کردیم.
این نقشه ها به صورت Surface میباشند و بعضی از Face ها به دلیل تبدیل نقشه ازیک Format به Format دیگر معیوب شده و حذف می گردید و یا این که شرکت های طراح قالب یا محصول نمی خواستند نقشه ها و فایل های درست را در اختیار ما بگذارند
از طریق بازسازی این نقشه ها می توانستیم برروی آنها کارکنیم وتغییرات لا زم را برروی آنها ایجاد کرده و نقشه قالب را برای آن قطعات طراحی کنیم.
کار ساخت قطعات در این شرکت توسط فرایند پرسکاری صورت می گیرد که در گزارش حاضر به آن پرداخته خواهد شد.
بخش1
آشنایی با شرکت فولاد کاران خرم صنعت
شرکت صنعتی فولاد کاران خرم صنعت بمنظور تأمین بعضی از قطعات محصولات ایران خودرو در سال 1385 تأسیس گردیده است. این شرکت درتهران – آبعلی منطقه صنعتی کمرد واقع شده است .
مهمترین ماده اولیه ی مورد نیاز این شرکت ، ورق های فولادی می باشد که از شرکت مختلف تأمین می شود.
محصولات شرکت در حال حاضر قطعات مربوط به انواع واشر و بست ها که در شرکت در تولید انبوه است
واحد ابزار سازی این کارخانه که مسئول ساختن برخی از قطعات دستگاه های مختلف این شرکت می باشد شامل : دو دستگاه CNC فرز ، دو دستگاه فرز NC یک دستگاه اسپارک، سه دستگاه ماشین تراش، یک دستگاه صفحه تراش ، یک دستگاه سنگ، یک دستگاه دریل رادیال و یک دستگاه کوره مغناطیسی می باشد که این کوره برای عملیات حرارتی بکار میرود.
بخش2
انواع روشهای تولید قطعات فلزی:
1- روش مکانیکی:در این روش قطعه فلزی موسوم به شمش تحت روش های چون چکش کاری –نورد-اکستروژن(فشار کاری)و.................. شکل می گیرند در این روش دو نوع کار صورت می گیرد 1- کار سرد:کاری که در دمای پایین یعنی در دمای کمتر ازیک سوم نقطه ی نقطه ی ذوب انجام گیرد
2- کار گرم :کاری که در دمای بیشتر از یک سوم نقطه ی ذوب انجام گیرد
مزایای این روش:1-این روش خواص مکانیکی فوق العاده ای ایجاد می کند 2-این روش بهترین روش برای تولید قطعات با اشکال هندسی ساده است
محدودیتها:1-قطعات حتما" باید قابلیت شکل پذیری را داشته باشند بنابراین مخصوص همه ی آلیاژهاو فلزات نمی تواند باشد2-برای قطعات با پیچیدگیهای داخلی مناسب نیست3-هزینه ی بالا
2- مهترین روش اتصال دهی جوشکاری است که در این روش قطعاتی که از روشهای دیگر ایجاد شده اند را به یکدیگراتصال می دهند .جوشکاری یک روش تمام کننده و مونتاژ است
مزایا: امکان تولید قطعات خیلی پیچیده
محدودیتها:استحکام یک قطعه جوشکاری شده از استحکام یک قطعه یک پارچه کمتر است
فولادهای کم کربن وکربن متوسط بهترین آلیاژ برای جوشکاری هستند
3-ماشین کاری:تولید قطعه از طریق براده برداری از روی اجزا
مزایا:1-این روش دقیق ترین روش برای تولید قطعات است 2-قطعات ساده و پیچیده را می توان تولید کرد
محدودیتها:1-اگراندازه ی قطعه خیلی بزرگ باشد نمی شود از این روش استفاده کرد2-هزینه ی بالا
4-متالورژی پودر:یکی از روش های تولید قطعات فلزی است که در آن شکل واندازه و خواص مورد نظردر اثر متراکم کردن پودر فلزی و زینتر کردن ایجاد می شود
مزایا:1-تولید قطعاتی که به روش های دیگرامکان پذیرنیست2-تنها روشی است که می توان در آن دانسیته را کنترل کرد
محدودیتها:1-تخلخل2-تولد قطعات با پیچیدگیهای داخلی3-عدم خواص یکسان به دلیل عدم فشار یکسان در داخل قالب
5-ریخته گری:ریخته گری یکی از روش های شکل دادن قطعات فلزی است که شامل تهیه ی مذاب از فلز مورد نظر است
مزایا:1-امکان تولید تمام قطعات با پیچیدگی های داخلی و خارجی وجود دارد2-بنا به طبیعت متالورژیکی بعضی از قطعات فقط به روش ریخته گری تولید می شود 3-بعضی از خواص فقط به روش ریخته گری ایجاد می شود4-تولید تمام قطعات ساده و یک پارچه5-تولید انبوه5-امکان تولید قطعات خیلی کوچک یا خیلی بزرگ
قابلیت ریخته گری=سیالیت
بیشترین سیالیت را آلیاژهایی دارند که به روش یوتکتیک ایجاد می شود حتی از فلزات خالص هم بیشتر
90%آلیاژهای چدن در قالب های ماسته ای ریخته گری می شود
محدودیتها:1-حفرات انقباضی2-حل شدن گازها در حین ذوب شدن و ایجاد حفرات انقباضی گازی3-تولید قطعات با ضخامت کم وطول خیلی زیاد
اشنایی با انواع پرسها
منظور از پرسها، ماشینهایی هستند که انرژیها ونیروهای بزرگی را در جداسازی، شکل دادن و اتصال قطعات فراهم می کنند. نیروی پرس و دقت راهنما پارامترهای تعیین کننده انتخاب پرسها هستند.
نیروهای لازم برای انجام کار بطریق مکانیکی یا هیدورلیکی و یا با تبدیل انرژی جنبشی به انرژی شکل دادن تأمین میشود.
پرسهای وابسته به مسیر، پرسهای لنگ- و- میل لنگی- گوه ای و- زانویی هستند.
تاُمین نیرویی این پرسها بستگی به نسبت ساختمان طراحی آنها داشته و نیروی بازوها و نسبتهای طول بازوها تعیین کننده هستند.
پرسهای وابسته به نیرو، نیروهای خود را از روغن یا هوای فشرده در حال حرکت بدست می آورند. توانایی کاری به توان پمپ وسطح پیستون بستگی دارد.
پرسهای وابسته به انرژی، جزو قدیمیترین انواع پرسها بشمار میرود. در این ارتباط در چکشهای سقوطی انرژی جنبشی حاصل از حرکت سقوطی یا در پرسهای اصطکاکی، انرژی دورانی حاصل از حرکت دورانی یک جسم به طور کامل استفاده میشود.
انتقال نیروی پرس به سینه پرس بسته به نوع کار، بزرگی ونوع ساختمان پرسها، به یک، دو یا چهار نقطه وارد میشود. به این جهت به پرسهای تک نقطه، دو نقطه یا چهار نقطه موسومند. انواع پرسها بصورت شماتیک ترسیم شده و مشخصه پرسها غالباً با توجه ایجاد حرکت سینه پرسها انجام میگیرد. اکثر پرسها نیروهای خود را بطریق مکانیکی یا هیدرولیکی تولید میکنند. پرسهای نیوماتیکی بعلت نیروی پرسی کمی که دارند، بندرت بکار میروند
پرس های لنگ
در پرسهای لنگ یک کاره، محور محرکه توسط موتور و از طریق یک چرخ کلاچ و تجهیزات ترمز بحرکت در می آورد. روی سمت لنگ این محور، یک بوش لنگ وجود دارد که از طریق یک رینگ پنجه ای بمحور متصل است. اگر رینگ پنجه ای آزاد شود میتوان بوش لنگ برخلاف قسمت لنگ محور چرخاند. به این وسیله کورس سینه پرس تغییر داده میشود. مقدار کورس پرس لنگ از یک مقدار حداقل تا یک مقدار حداکثر به صورت غیر پله ای قابل تنظیم است.
جابه جایی کورس و از طریق کلگی دسته شاتون با یک میل پیچ تنظیم به سینه پرس منتقل میشود. این میل پیچ تنظیم میتواند چرخانده شود و به این ترتیب در کلگی شاتون وارد و خارج شود. بخش بالایی قالب توسط این تنظیم کورس و ارتفاع، در موقعیت کاری درست خود نسبت به بخش پایینی قالب قرار میگیرد.
در پرسهای لنگی حرکت سینه پرس توسط یک محرکه میل لنگی تأمین میشود. این حرکت از میل لنگ دوار از طریق یک دسته شاتون قوی به سینه پرس منتقل میشود. مقدار کورس قابل تنظیم نیست اما سینه پرس را میتوان توسط یک میل پیچ ساچمه ای تنظیم کرد. بدین ترتیب قسمت بالایی قالب میتواند در وضعیت ارتفاع خود نسبت به قسمت پائینی دقیقاً تنظیم شود.
حرکت سریع سینه پرس یک تعادل وزنه ای را لازم دارد. وزنه های تعادل در بالای شاتون، نیروهای ناشی از حرکت پرس و نواسانات را متعادل میکند. تعادل وزنه ای، بصورت نیوماتیکی نیز میتواند عمل کند. در اینصورت سینه پرس ضمن حرکت در برابر یک ضربه گیر هوایی داخل یک سیلندر بزرگ قرار میگیرد.
حرکت دورانی میل لنگ در پرسهای زانویی از طریق یک میله کششی یا فشاری به زانویی منتقل میشود. دو نوع سیستم محرکه زانویی کششی و فشاری وجود دارد. موقع حرکت بازوی زانویی؛ سینه پرس بسمت پائین حرکت کرده و در نقطه مرگ پائین نیروی خیلی بزرگی ایجاد میشود.
با تغییر نقطه دوران بازوی زانویی توسط یک پیچ تنظیم، ارتفاع سینه پرس و در نتیجه ارتفاع بخش بالایی قالب نسبت به بخش پائینی دقیقاً تنظیم میشود. اختلاف زیاد بین میز پرس و پائین ترین نقطه با چند زیرسری جبران میشود.
پرسهای زانویی برای کارهای ضرب و ظریف مناسبند، زیرا نیروی پرس بطور آهسته تا مقدار حداکثر افزایش می یابد.
پرس های هیدرولیک
در پرسهای هیدرولیک، پیستون پرس مستقیماً به نگهدارنده قالب (سینه پرس) متصل است. موقع روشن شدن پرس، یک پمپ فشار قوی، روغن هیدرولیک بدرون محفظه سیلندر هدایت شده و روی پیستون اثر میگذارد. فشار و سطح بزرگ پیستون باعث ایجاد یک نیروی خیلی بزرگ پرسکاری میشود. در پرسهای هیدرولیک میتوان هم نیرو و هم سرعت پیستون را با کار شکل دادن و برش مطابقت داد. کورس سینه پرس در پرسهای هیدرولیک بوسیله شیرهای فرمان در هر نقطه دلخواه از کورس کلی محدود میشود.
پرسهای هیدرولیک بخاطر یکسان بودن نیروی پرسی در تمام طول کورس بعنوان پرسهای کششی عمیق بکار میروند.
اشنایی با انواع قالب و قالبسازی
قالب ابزاری است که برای برش یا شکلدهی ورق فلزی یا مواد مشابه با آن به کار می رود.
اساسا مجموعه قالب از کندۀ قالب وسنبه تشکیل شده است.
کندۀ قالب بخشی از مجموعه است که سوراخی با طرح قطعۀ دلخواه که باید منگنه شود در آن ایجاد شده باشد.سنبه کاملا در سوراخ موجود در کندۀ قالب جای می گیرد وهمین قطعه است که نیروی لازم برای انجام برش بر آن وارد می شود.کندۀ قالب که سخت و باز پخت شده است عمل برش را انجام می دهد.تسمۀ تخت بخشی از مجموعۀ قالب است که در بُرد آزاد سازی،قطعه کار را از سنبه جدا می کند. تسمۀ راهنما هدایت قطعه خام را بر عهده دارد ومیل راهنما برای مکان سنجی سوراخها در هنگام منگنه زنی قطعه به کار می رود.
در طرح شماری از قالبها اجزای منفصل منگنه در یک قطعه مجموع می شوند ولی این اجزاء در طرحهای دیگر قطعات جداگانهای هستند که به روشی مناسب به هم بسته می شوند.ساقه،سنبه را به کوبۀ منگنه متصل می کند و طوقۀ سنبه فشار کوبش را می گیرد.