مقدمه :
با اتکال به درگاه ایزد پاک و به استعانت از بارگاه ملکوتی حضرت علی بن موسی الرضاثامن الحجج ( ع ) و با عنایت به محور قرار گرفتن بخش کشاورزی طی برنلمه‌های اول ، دوم و سوم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی کشور که دیدگاه‌ها نقطه نظرات مسئولان و برنامه‌ریزان مملکت را برای مجموعه خدمتگزاران و دست‌اندرکاران بخش کشاورزی مشخص و شقاق نموده است بر ان شدیم که گزارش اجمالی از عملکرد شعب بانک کشاورزی که حاصل تلاش و زحمات مجموعه کارکنان سخت‌کوش و متعهد این بانک و اقصی نقاط استان پهناور خراسان می‌باشد ارائه نماییم .
بر اساس اطلاعات منتشر بخش کشاورزی در سال‌های اخیر علیرغم محدودیت‌ها و مشکلات موجود و عدم مساعدت شرایط جوی و با وجود استمرار بحران خشکسالی توانسته است با حداقل سرمایه‌گذاری ریالی و ارزی در مقایسه با سایر بخش‌های اقتصادی بیش از نیمی ار درآمدهای ارزی ناشی از صادرات غیر نفتی را به خود اختصاص دهد.
تردیدی نیست که این توفیق بیش از هر عاملی مرهون تلاش و مجاهدت بی وفقه کارکنان دستگاه‌های اجرائی ذیربط و در کنار آنها بانک کشاورزی می‌باشد . بانک کشاورزی یکی از بانک‌هایی می‌باشد که به مشابه بازوی اعتباری دولت در بخش کشاورزی و به عنوان تنها بانک تخصصی کشور در این بخش در طول سالیان دراز بویژه در سال‌های بعدی انقلاب و طی سال‌های اول ، دوم و سوم توسعه فعالیت و عملکرد برجسته و چشمگیری در تامین مالی روستائیان و نیز تامین منابع اعتباری مورد نیاز در زیر بخش‌های مختلف بخش کشاورزی شناخته شده است .
حضور موفق و موثر شعب استان در عرصه سازندگی که ما به ماهات و سربلندی این مدیریت و کارکنان صدیق و سخت کوش یکایک واحدهای تحت پوشش این استان می‌باشد بیش از هر چیز مرهون توجه و حرکت‌های سازنده و تفویض اختیارات گسترده‌ای است که طی سال‌های اخیر از طریق مدیریت عامل محترم بانک و اعضاء هیات مدیره و ادارات مرکزی در سطح وسیعی ه کلیه استان‌های کشور تفویض شده وسبب گردیده که کارکنان بانک با علاقه‌مندی بیشتر و احساس مسئولیت مضاعف و با ارائه خدمات مطلوبتر و پاسخگویی به انجام وظایف خود بپردازند.
فصل اول تسهیلات اعطائی
1-1 نگاهی به پیشینه وام ها و اعتبارات کشاورزی :
بررسی پیشینه وام‌ها و اعتبارات کشاورزی در ایران مستلزم 3 پژوهش در باب وام یا استقراض است وام چگونه پیداشده و قرض کردن در بادی امر به چه صورت یا صورت‌هایی بوده است ؟ مبدا این پدیده از کجاست ؟ حساب و چگونگی شمارش و نگهداری حساب از چه قرار بوده است ؟ پیش از پیدایش پول و سکه ، وام به چه صورت پرداخت می‌شده است ؟ منشا پول و سکه از چه زمانی و از کجاست ؟
وده‌ها پرسش دیگر که باید پاسخ داد ، دستیابی به جواب این گونه از سوالات‌نیازمندبررسی عمیق وهمه جانبه در منابع و مستندات تاریخی و تتیع در مدرک و آثار و اعتبارات کشاورزی را در بین اقوام باستان شناسی مربوط به دنیای باستانی و تمدن‌های کهن است ما طی چند مقاله مستقل پیشینه وام‌ها و اعتبارات کشاورزی را بین اقوام و ملل باستانی یررسی می‌کنیم .
برای تدوین پیشینه باستانی وام‌ها ابتدا باید به کانون اولیه مدنیت بشری در بین النهرین نگاهی بی افکنیم تا بعدا در عصر مادها و هخامنشیان در محدوده سیاسی ایران قرار گرفته است و در دوره ساسانیان مرکزیت سیاسی ایران را تشکیل داده است .
به دنبال آن نظری به غرب دوخته و از یونان و روم در باب موضوع مورد بحث سخن گفته تا سرانجام بتوان به پول و وام اعتبارات کشاورزی در ایران باستان پرداخت .
بین التهرین ، صندوق اولیه وام‌ها و اعتبارات کشاورزی :
از آن تاریخ که انسان موفق به دامداری و زراعت گردید برای تهیه مقدمات و مایحتاج امور دامداری و نیز امور شخم و کاشتن بذر و آبیاری و دایر کردن مزرعه و جمع آوری محصول نیازمند به همکاری و معاضرت همنوعان خود شده است .
در آن شرایط و احوال حساب و کتاب ( نوشته ) و تنطیم قرارداد و سند برای مالکیت و گرو گذاشتن یا خرید و فروش ملک و دام و محصول به نوعی مطرح بوده و مالا مقدمات ایجاد گونه‌ای از نطام بانکی و اعتبارات کشاورزی فراهم آمده است . مسلما این نظام از قدیمی‌ترین موسسات اقتصادی بوده که بدوا در سازمان دادن کشاورزی پس از آن صنعت و تجارت بسط یافته است .
معلوم نیست که اولین بار چنین نظامی دقیقا در چه زمانی ایجاد شده است و همچنین مشخص نیست که برای اولین بار چه کسانی اندیشه سازمان دادن چنین نظامی را طرح کرده است و آن را به اجراء در آورده است‌اما می‌دانیم که تمدن‌های اولیه زمینه‌های ایجاد چنین نظامی را که منجر به سازمان دادن اولین بانک‌ها شده است را به تدریج فراهم آورده‌اند .
شاید سابقه تمدن بشری به 10 تا 12 هزار سال برسد اما آثار مدنیت از حدود هفت هزار سال قبل از میلاد در تقاط مختلف آسیا و دره نیل وجود داشته است که از جامعه‌های نیمه متمدنی که وجود داشته خبر میدهد .
در آن روزگار در شمال ایران و ترکستان غربی و عربستان جنوبی اراضی دایر و قابل کشت بیشتر از حال بوده است در این نقاط آثار وجود مجامع قدیم به حد وفور در دست است . در بین النهرین سفلی و مصر تشکیلات مدنی و اجنماعی برتر از سطح زندگانی دره نشینان بدوی و حتی انسجام یافته است .
در آن دوره دجله و فرات از مصبهای جداگانه آبهای خود را به خلیج فارس می‌ریختند که سومری‌ها در سرزمین بسیار زر خیز بین دو رود عظیم تا خلیج فارس نخستین کشتزارها و آبادی‌ها و تشکیلات مدنی را دایر کردند .
بنابراین اولین قومی که در آستانه و مدخل تاریخ مشاهده می‌شود سومری‌ها هستند که آثار تمدن آنها مربوط به حدود 6000 سال پیش است دقیقا معلوم نیست که سومری‌ها کی آمدند ؟ و یا از کجا آمدند ؟ و از چه نژادی بودند ؟ اما مسلما آنها از اقوام سامی نبودند شاید حدود 4000 سال قبل از میلاد از سرزمین ایران یا از آن سوی خلیج فارس به دشتهای آبرفتی حاصل خیز بین النهرین آمده باشند .
از سومری‌ها در منابع باستانی یونان و روم و یهود چیزی ذکر نشده است و هرودوت نیز اشاره به این قوم نکرده است .
بوروسوس ( Berousus ) مورخ بابلی در حدود 250 سال قبل از میلاد از سومریان یاد کرده است و آنها را از نژادی غول پیکر متذکر شده است که در زیر فرمان شخصی به نام اوآنس بوده است و از خلیج فارس برآمده اند و او با خود فنون کشاورزی و قلزکاری و نوشتن را همراه آورده است .
بوروسوس می‌گوید : اوآنس همه چیزهایی را که برای بهبود زندگانی آدمیزاد لازم بوده است را برجای گذاشته است و از زمان وی تاکنون هیچ چیز دیگری اختراع نشده است پیداست سومریان کشاورزانی شایق و مردمانی کاری و سوداگر بوده‌اند .
از روی اسناد بر می‌اید که سیم وزر برای سنجش بهای کالا به کار رفته و آنها را به صورت شمش یا حلقه و بیشتر از روی وزن در داد وستد کالا می‌پذیرفتند بیشتر لوح‌های گلی به دست آمده با خط سومری اسناد مربوط به مبادلات تجاری است .
این اسناد نشان می‌دهند که قراردادها را با نوشتن و گواهی لازم مؤکد می‌کردند و نیز آیین وام گرفتن در نزد آنان بوده است و کالا اعم از غلات و سایر حبوب یا زر و سیم را به قرض می‌گرفتند و در برابر سودی از همان جنس 15 تا 35% به وام دهنده می‌دادند .
از آنجا که استقرار و آرامش هر جامعه با تنزیل در آن نسبت معکوس دارد می‌توان چنین حدس زد که کسب و کار سومریان مانند کسب و کار ما از لحاظ سیاسی و اقتصادی و حتی آمیخته با نگرانی و عدم ثبات داشته است.
2-1 بانکداری جمهوری اسلامی :
در نظام بانکدار جمهوری اسلامی بانک‌ها حق ندارند در برابر تسهیلات اعطایی به مشتریان خود از آنان مبلغی به صورت نقدی یا جنسی که از قبل تهیین شده باشد دریافت کنند زیرا چنین چیزی ( بهره یا ربا ) خواهد بود .
و بانک‌ها بخشی از سود بدست آورده را طبق ضوابط خود برمی‌دارند و بخشی از آن سود را به صورت جایزه نقدی یا جایزه جنسی به صاحبان آن سپرده بر می‌گردانند و در واقع بانک واسطه ای بین صاحبان سپرده و دریافت کنندگان تسهیلات است
-1 اعتبار :
اعتبار در لغت به معنی اعتماد داشتن و باور کردن است .
گاهی شخصی به امید به دست آوردن نفع آینده موقتا از مالکیت خود بر دارایی فصلی چشم پوشی می‌کند که به نتیجه این عمل اعتبار گفته می‌شود که خود اعتبار به دو دسته تقسیم می‌شود که عبارتند از :
الف : اعتبار تجاری .
ب : اعتبار بانکی .
اعتبار تجاری عبارت است از :
اعتبار تجاری وقتی پدید می‌آید که یکی از طرفین معامله به نفع دیگری از اعتبار
خود صرف نظر کند و حق استفاده از اعتبار را از خود سلب کرده و به طرف مقابل
واگذار کند به عنوان مثال :
وقتی یک بازرگان عمده فروش به یک کاسب خرده فروش اعتبار میدهد در واقع
تا زمان باز پرداخت اعتبار مزبور از استفاده از اعتبار وجوهی که خرده فروش به
وی بدهکار است صرف نظر می‌کند .