ترویج و آموزش کشاورزی
بطورکلی فعالیتهای ترویجی را که در غالب کشورهای جهان پذیرفته شده می توان به چنداصل استوار دانست:اصول اقتصادی ، اصول آموزشی و اصول اداری.
که در اینجا بطور اجمالی به اصول آموزشی ، اشاره خواهد شد:
برای اینکه سطح میزان بیشتر خواهی در بین جامعه روستائی بالا رود، و برای اینکه اندیشه های نو و شیوه های نوین کشاورزی در روستا رواج پیدا کند و برای اینکه حس همیاری و خودیاری در روستا ها فزونی یابد و سرانجام برای اینکه بتوان به هدفهای نهائی ترویج که همانا افزایش سطح درآمد روستائیان و رسیدن به کمال مطلوب در مظاهر مختلف زندگانی آنها دست یافت باید از لاقیدی ها و توکل داشتن روستائیان به طبیعت کاسته ، شک و تردید ها و اتکاء به غیر از میان آنها برطرف نموده و بالاخره حس همکاری و مأنوس شدن بکار های دسته جمعی را در آنها بطور شایسته ای بالا برد.یگانه عاملی که ما را در این مسیر به مقصود می رساند ، آموزش و تعلیم همگانی روستائیان می باشد و نمی توان از آن در هیچ مرحله ای از مکان و هیچ نوع فعالیتی صرفنظر کرد.
با آگاهی به این مسئله و در کل با توجه به اینکه روستائیان بدون آموزش قادر نخواهند بود فعالیتهای فنی ، اجتماعی و اقتصادی را به طرز پسندیده ای به انجام برسانند . ترویج اساس و رکن اصلی خود را بر پایه آموزش استوار کرده است.
ترویج یک آموزش غیر رسمی است چون آموزش در ترویج وابسته به تدریس و تعلیم مدرسه ای و با برنامه رسمی نمی باشد. ترویج آموزش است چون هدفش یاد دادن ، فهماندن و مدرن کردن مردم به روشهای بهتر می باشد . و به هیچ وجه هدفش مجبور کردن و مطیع کردن آنها نمی باشد. مروجین با روشهای ترویجی به روستائیان می آموزند که چگونه با افزایش عملکرد ، پول بیشتری بدست آورند و در عین حال چگونه از درآمد بیشتر، استفاده مطلوب بعمل آورند.
اگر به مردم روستائی ، راه ها و روش های حل مشکلات آنها آموخته شود آنها هم می توانند تصمیم بگیرند و عاقلانه اقدام کنند ترویج به مردم یاد می دهد که چگونه از منایع طبیعی خود استفاده کنند تا در نتیجه روشهای غیر فنی زراعی آنرا نابود نکنند ، بلکه در بهبود شرایط و استعدادهای این منابع نیز اقدام شود . رفتار ، عقاید و مختصات خانواده ، جامعه و محیط زندگی ، در زندگی فردی بسیار مؤثر است و عامل مهمی در عوض شدن رفتار ، عقاید و فعالیتهای فردی محسوب می شوند . بنابراین در آموزش ترویجی ، فرد نیز بایستی مورد نظر قرار گیرد.
مراکز تحقیقاتی باید خود را سریعا به مروجین انتقال دهند و مروجین با آموزش به روستائیان می توانند نقش ارزنده ای در بالا بردن معلومات کشاورزی روستائیان بازی کنند ، فلوئیت زیر بیان کننده این مطلب می باشد.
رابطه ترویج با تحقیق
در تماس مروجین با کشاورزان ، مروج می تواند محقق کشاورزی منطقه ، محدودیتهای کاری کشاورزان و وضعیتی که آنها دارند آشنا سازد.
حتی بهتر است که مروج جهت اطمینان از مناسب بودن توصیه های ترویجی و انطباق آنها با نیاز کشاورزان زمینه تماس مستقیم کارشناسان را با کشاورزان فراهم نماید.
اجرای آزمایش در شرایط کشاورزان موقعیت خوبی جهت بررسی کاربرد نتایج تحقیقات در سطح مزرعه و همچنین کسب اطلاعات لازم از اشکالات و معایب توصیه ها توسط محققین بدست می دهد.
بدین ترتیب برداشت عمومی از فلسفه هدف و کار ترویج را می توان به این صورت ساده و خلاصه کرد : ترویج پلی است میان مردم روستائی و مراکز تجقیقاتی ، که البته این پل بایستی نوعی معبر دو سویه باشد. یعنی از یک سو توصیه ها و دستور العمل های فنی تحقیقات را به روستا برده و از طرف دیگر مسائل و مشکلات روستائیان را باید به محققین انتقال دهد.
با توجه به اینکه اشاعه ایده های علمی و فنی جدید که نوعا پیشرفته ترین روش و یا آخرین توصیه های فنی می باشد در منطقه مورد عمل به مهارتی بسیار احتیاج دارد ، لذا با توجه به هدف آموزش ترویج که ترویج نوعی آموزش غیر رسمی داوطلبانه در خارج از مدرسه است. مروج بایستی برای تحقق اهداف خود از مهارتهای آموزشی خاصی برخوردار باشد. نکات آموزشی را بدقت رعایت نموده و هدف آموزشی را بشناسد تا کارش عملا در جامعه پیشرفت کند ؛ الزاماً مروج بایستی ابتدا یک آموزشگر شود و بعد عهده دار کار ترویج گردد. در همین رابطه است که آموزش از نوعی که مطلب ترویج است ، یکی دیگر از مبانی این امر به حساب آمده و لازم است به دقت مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد ، تا منظور از آن در کار ترویج به روشنی مشخص شود.
رابطه تحقیق با آموزش
همانطور که می دانیم نتایج داده های تحقیقاتی محققین بایستی بصورت ایده های نو همواره با آموزش آموزشگران در مسیر تلفیق گردد تا بصورتی قابل پذیرش و مأنوس به روستائی ارائه شود.
این نکته نوعی ارتباط بین بخشهای تحقیقاتی و بخشهای آموزشی می باشد که ارتباط دهنده آنها مروجین هستند .
نهاد های آموزشی از طرفی مسئول پرورش محققین هستند و از طرف دیگر آموزشهای پژوهشگرانه ارائه می دهند . از طریق آموزش است که کاربر و نکات علمی مشخص و مفهوم می گردد . ضمناً اولین مهارتهای لازم برای انجام امور تحقیقی و ترویجی آنها ار طریق آموزش دیدن و کسب اطلاعات لازم مورد نیاز میسر می شود .
رابطه بین تحقیق و آموزش امریست غیر قابل انکار .
ترویج با آموزش نیز در رابطه است ، و در اینجا به همین نکته بسنده می کنیم که :
ترویج بدون آموزش ، خصوصیات و مشخصات خود را از دست می دهد و اسا ساً این دو لازم و ملزوم یکدیگرند . جدی که هیچ نظام ترویجی بدون وجود آموزش نمی تواند توفیق یابد و یا حداقل از توفیق مداوم برخوردار شود . به همین جهت است که آموزش را پایه اصلی و جزء لاینفک ترویج دانسته اند .
کمک مروج از طریق ارتباط با محقق
همانطور که می دانیم ترویج پلی است بین تحقیقات و زارعین ، اطلاعات علمی را به زارعین می رساند مسائل آنها را درک می کند ، مسائل یا راه حل های علمی را به محقق می رساند ، محقق برای یافتن راه حل تجسس می کتد و نتیجه را به مروج می رساند و سپس او آن را به زارعین منتقل می کند .
اگر مروج نتواند زبان زارع و محقق را درک کند ، مروج خوبی نخواهد شد . نتیجه آنکه یا مسائل به تحقق نمی رسد و یا راه حل آن به زارع ، و در این صورت این پل
شکسته است .
در اینجا به اختصار به روشهای آموزشی در ترویج اشاره می شود ، که در انجام آنها در بالا بردن راندمان عمل آموزشی ترویج موثر است .
روش آموزشی انفرادی :
در این روش آموزشی ، مروج به سراغ تعداد محدودی از افراد مختلف می رود و از طریق دیدار در مزرعه ، محل کار یا دفتر مروج یا تما سهای تلفنی ، نامه و مانند اینها آموزشهای لازم را به آنها می دهد .
روش آموزشی گروهی :
غالباً این روش زمانی مطرح می شود که افراد محدودی یا جمعیت کوچک مسائل مشترکی داشته باشند ، به نحوی که تعداد فراگیر آن امکان آموزشهای انفرادی را دشوار یا غیر ممکن می سازد .
در این خالت روشهایی مانند نمایش طریقه ای یا نمایش روش ، نمایش نتیجه ای ، سخنرانی ، اسلاید ، فیلم ، گردشها و بازدیدهای گروهی ، کنفرانسها ، سمینارهل و انواع دیگر گردهمائیها مورد استفاده قرار می گیرند .
روش آموزش انبوه یا جمعی :
در حالتی مورد استفاده قرار می گیرد که اولاً مسائل عمومی در برنامه آموزشی مطرح باشد و ثانیاً آموزش آموزش همزمان افراد در مکانهای مختلف و در سطح وسیع میسر و مقدور نباشد .
در این حالت انواع بولتن ها ، پوسترها ، نشریات ترویجی ، مجلات ، روزنامه ها ،
برنامه های رادیوئی و برنامه های تلویزیونی و از قبیل ، روشهای مناسبی برای ارائه خدمات آموزشی می باشند .
به هرحال بایستی مروج هدف ، امتیازات ، محدودیتها و مناسبترین طریقه بکار بردن هر یک از روش های ترویجی را بداند و آنگاه به کار نبرد .