گزارش کارآموزی در شرکت بین المللی توسعه مهندسی پارس جنوبی(پیدکو)

مقدمه:

ایران بیشترین میزان ذخایر خود را در میدان گازی پارس جنوبی دارد که با کشور کوچک قطر مشترک است . قطر کشوری ایران اگر چه دیر اما اکنون شروع کرده است و دراین باره در آغاز راه است . بسیاری توانایی های قطر را در صادرات گاز به رخ ایران می کشند اما ایران نیز در یک سال اخیر نشان داده که به صورت جدی به دنبال گسترش صادرات گاز است .

اکنون اگر در خلیج فارس کشتی های حاملLNGقطر را مشاهده می کنیم باید در انتظار سالهای پس از  2010 برای ایران باشیم تا کشتی های ایرانی از سکوها بارگیری کنند و به سوی چین و هند رهسپار شوند .

اما در این میدان پر از گاز رقابت تنگاتنگی میان ایران و قطر شکل گرفته است و هر بار تشدید می شود 

کمال دانشیار ، رئیس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در این باره می گوید : به نظر ، رقابت ایران و قطر بر سر این میدان گازی باعث متضرر شدن دو طرف می شود .

کمال دانشیار معتقد است : در این حالت تنها کشورهای خارج از منطقه با تشدیدی رقابت میان دو کشور ایران وقطر برای هر چه خرید هر چه ارزان تر گاز تلاش می کنند و در این راه تنها آنها هستند که سود سرشاری را از گاز ارزان می برند .

وی قیمت گاز را بیش از این میزان می داند و پیشنهاد می کند که ایران و قطر یک شرکت مشتر ک برای بهره برداری اشتراکی از میدان پارس جنوبی ایجاد کنند.

دانشیار معتقد است که این شرکت باید با بهره برداری هر چه بیشتر از گاز میدان پارس جنوبی ، گاز به دست آمده را به صرف پتروشیمی برساند.وی می گوید : با تشکیل شرکتی مشترک ایرانی و قطری می توان دخالت دیگر کشورها در این طرح ها جلوگیری کرد و سودی که اکنون آنها به دلیل گاز ارزان قیمت نصیب خود می کنند می تواند نصیب هر دو کشور شود . اما میدان گازی پارس جنوبی چیست که نمایندگان مجلس نیز در این باره به اظهار نظر پرداخته اند ؟

میدان گازی پارس جنوبی با مساحت 700 کیلومتر مربع ، افزون بر 14 تریلیون مترمکعب گاز به همراه 18 میلیارد بشکه میعانات در لایه های مختلف خود جای داده است این میدان در 105 کیلومتری جنوب غربی بندر عسلویه در آبهای خلیج فارس قرار دارد که ادامه میدان گازی گنبد شمالی امیرنشین قطر است .

توسعه میدان گازی پارس جنوبی در فازهای مختلف با هدف تامین تقاضای روبه رشد گاز طبیعی مورد نیاز کشور و تزریق آن به میدان های نفتی و همچنین صادرات گاز و میعانات گازی ، در دستور کار شرکت ملی نفت ایران قرار گرفته است و بنادر عسلویه و تمبک به ترتیب در 270 و 220 کیلومتری جنوب شرقی بوشهر نیز به عنوان منطقه ساحلی برای ایجاد تأسیسات خشکی و توسعه مرحله ای این میدان انتخاب شده اند .فازهای مختلف توسعه میدان پارس جنوبی در بخش ایرانی مشتمل بر تأسیسات ساحلی و تأسیسات دریایی هستند ؛ تأسیسات ساحلی به طور عمده مشتمل بر پالایشگاه های گاز ، خطوط لوله انتقال شامل سکوهای دریایی و خطوط لوله زیر دریا هستند . به منظور پشتیبانی از فعالیت های این طرح ، احداث خطوط لوله انتقال گاز ، ساخت فرودگاه بین المللی ، شهرک مسکونی ، جاده های ارتباطی ، مهار سیلاب ، اسکله ، برداشت آب از دریا و غیره نیز انجام شده است . ذخایر غنی گاز پارس جنوبی دارای ترکیب مناسبی است ، زیرا حجم عمده ای از آن را گازهای بوتان و پروپان تشکیل می دهند . که محصولات مرغوبی برای صادرات محسوب می شوند . ارزش تقریبی این محصولات هر تن 200 دلار و هر یک فاز سالانه قادر به تولید 600 هزار تن است . ایران از زمان کشف این میدان به دنبال مشتری مناسبی برای گاز فراوان آن می گردد .

اروپا ، ترکیه ، چین ، هند و... همه و همه از جمله مشتریانی هستند که ایران برای صادرات گاز به آنها در حال مذاکره است بزرگترین قرار دادهای ایران در زمینه با کشورهای چین ، هند و ترکیه منعقد شده است .

ایران اخیرا با هند برای یک معامله 21 میلیارد دلاری گازی توافق کرده است . با چین نیز به توافقی بزرگ دست یافته است و اما در همین حال برخی از مقاملات از تلاش قطر برای جایگزینی در پروژه فرضی صادرات گاز به هند خبر می دهند .

پس از سه سال و اندی از امضای قرارداد دهلی نو با تهران برای خرید سالانه5 میلیون تن گاز که بعدها به 8میلیون تن نیز افزایش یافت ، اکنون به نظر می رسد که هند برای تضمین و تأمین امنیت انرژی خود به ویژه در ارتباط با گاز به دنبال بازارهای دیگری نیز می گردد تا پیش از آن که فرصت ها از دست برود ، منابع خود را تغذیه کند . از این رو انعقاد قرار داد تازه هند با قطر به منظور خرید سالانه 5 میلیون تن گاز از این کشور که مدت اجرای آن نیز 25 سال پیش بینی شده است نباید به معنای درویگردانی دهلی نو از تهران برای احرای قرار داد فی مابین تلقی شود ، اما می توان آن را زنگ خطری دانست که در صورت فرصت سوزی بیشتر این فرصت طلایی از دست ایران خارج خواهد شد و تهران بار دیگر امکانی تازه نخواهد یافت که در بازار پر رقابت انرژی هند خودنمایی کند . اهمیت در ک این مطلب بیشتر از این لحاظ مهم است که در منطقه خاورمیانه ، نقشه جغرافیایی توزیع گاز به سرعت در حال دگرگونی است .

در نقشه جدید ترکمنستان ، قرارداد انتقال گاز به اقیانوس هند از طریق خاک افغانستان و پاکستان را نهایی کرده و قطر نیز با استفاده از سفره مشترک گاز با ایران ، به پشتوانه امریکا و اسرائیل در صدد کسب موفقیت ویژه در تجارت جهانی گاز برآمده است . ایران باید موقعیت های تازه را به دقت درک کند .

به این ترتیب به نظر نمی رسد که نظرات کارشناسانه کمال دانشیار و همفکرانش در مجلس در این باره بر سطح فکر امیرنشینان قطری تأثیر بگذارد ، زیرا آنها به هیچ عنوان نمی توانند خود را برای همکاری با ایران برای بهره برداری مشترک از میدان گازی پارس جنوبی متقاعد کنند .

فصل اول:آشنایی با مکان کار آموزی

-1-1شرکت بین المللی توسعه مهندسی پارس جنوبی(پیدکو)

شرکت بین المللی توسعه و مهندسی پارس ( پیدکو) "سهامی خاص" در عرصه پیمانکاری عمومی صنایع نفت، گاز و پتروشیمی به مدت دو دهه حضور فعال داشته است . شرکت پیدکو دارای گواهینامه استاندارد ISO 9001:2000 و صلاحیت پیمانکاری از سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور است.
پیدکو ضمن توجه خاص به مسائل ایمنی، بهداشتی و زیست محیطی در جهت ارتقاء دانش و توانمندی های ذیل تلاش می کند.
1) سیستم مدیریت منابع انسانی
2) سیستم مدیریت کیفیت
3) بکارگیری روشهای مدرن مهندسی و مساعدت به منظور تامین منابع مالی پروژه ها
5) مشارکت فعالانه در عرصه پروژه های نفت، گاز و پتروشیمی

بر سرمایه انسانی خلاق و توانمند و تجربیات کسب شده از پروژه های قبلی و با توسعه تواناییهای طراحی مهندسی، خود را نسبت به انجام پروژه های نفت و گاز و پتروشیمی به صورت EPC تجهیز کرده و پروژه های بزرگ بین المللی را به مرحله اجرا درآورد. تا جائیکه " جزء 10 پیمانکار برتر در ایران با توجه به سهم بازار کسب شده باشد و در این راه از ابزارهای زیر جهت رشد و ارتقاء بهره گرفته است .

شرکت پی دکو به عنوان یکی از شرکتهای فرعی شرکت ملی نفت ایران در دیماه 1374 تأسیس گردید این شرکت مسئولیت توسعه فازهای 9و10میدان گازی پارس جنوبی و توسعه میدان گازی اروند را دارا می باشد .

اراده محکم و قاطع وزارت نفت در جهت استیفای حقوق حقه جمهوری اسلامی ایران از میدان گازی پارس جنوبی یکی از مهمترین اهداف در ایجاد این شرکت می باشد .

این شرکت با اتکاء به مدیریت نوین ، مدیران کارآمد و با تجربه صنعت نفت و گاز ، متخصصین و کارشناسان  آشنا به اجرای پروژه های این صنعت تا کنون گامهای بلندی را در جهت تحقق اهداف شرکت ملی نفت ایران برداشته است.

استفاده حداکثر از توانمندیهای نیروها و شرکتهای داخلی در اجرای پروژه ها و افزایش سهم ایرانی ساخت داخل یکی دیگر از موفقیت های این شرکت است .

با بهره برداری و توسعه فازهای گوناگون میدان گازی پارس جنوبی سهم درآمد ناخالص ملی کشور افزایش یافته و چشم انداز بدیع و قابل ملاحظه ای در رشد و شکوفایی صنایع نفت و گاز ایجاد خواهد شد .

از مهمترین آثار جانبی اجرای پروژه های گوناگون در منطقه ، رفع محرومیت و فقر زدایی ، ایجاد زمینه فعالیتهای صنعتی ، خدماتی و گمرکی ، حمل ونقل ، تعمیرات ، ایجاد صنایع مرتبط با صنعت نفت و گاز ، احداث فرودگاهها ، ایجاد بزرگراههای ، ارتباطات ، گسترش شبکه برق و صنعت توریسم می باشد.

ایجاد اشتغال نیز یکی دیگر از مهمترین دستاوردهای ایجاد و توسعه فازهای مختلف میدان گازی پارس جنوبی است . به صورت میانگین می توان ادعا نمود علاوه بر ایجاد تحرک و پویایی در صنایع داخلی کشور مرتبط با صنایع نفت و گاز در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس بیش از 60 هزار نفر به صورت مستقیم به کار و فعالیت اشتغال دارند.

در چشم انداز آینده این منطقه می توان بزرگترین قطب صنعتی تولید انرژی در جهان را دید که زمینه ساز ایجاد پایه های توسعه اقتصادی و اجتماعی ایران در سال 1400 خواهد بود.

-2-1آشنایی با استان بوشهر:

استان بوشهر با مساحتی در حدود 23168 کیلومتر مربع در سواحل جنوبی ایران واقع شده است . از شمال به استانهای خوزستان ، کیهکیلویه و بویراحمد از مشرق به استان فارس ، از جنوب شرقی به استان هرمزگان و از جنوب و مغرب به خلیج فارس محدود است . جمعیت این استان طبق سرشماری آبان ماه سال 1375 برابر 743675 نفر می باشد . تقریباً تمام مردم این استان به زبان فارسی و با لهجه های محلی صحبت می کنند . برخی از اهالی جزیره شیف ، بنادر کنگان و عسلویه نیز به زبان عربی سخن می گویند . براساس مطالعات باستان شناسی ، سابقه تاریخی این استان به زمان تمدن عیلام بر می گردد . مقاومت مردم این استان و دلیر مردان دلواری در مقابل نیروهای بیگانه ، خاطره ای به یادماندنی در اذهان مردم ایران بجای گذاشته است .

این استان بیش از 600 کیلومتر مرز دریایی دارد که از بعد سیاسی ، نظامی و اقتصادی بسیار با اهمیت است. مهمترین شهرهای این استان از نظر تاریخی و جاذبه های طبیعی عبارتن از :

-1شهر بوشهر ، با دیدنیهای بسیاری از جمله منطقه باستانی سیراف ، آب انبار قوام ، خانه قدیمی قاضی ، عمارت ملک ، منطقه باستانی ری شهر ، گورستان شغاب ، مسجد شیخ سعدون ، کلیسای مسیح مقدس و ...

-2شهر تنگستان ، خانه رئیس علی دلواری ، قلعه کلات ، آب گرم اهرم و ...

-3بندر دیر

-4شهر برازجان ، با دیدنیهای بسیاری از جمله چشمه های آب گرم دالکی ، کاخ کورش ، غار چهل خانه و ..

-5شهر خورموج ، با دیدنیهای بسیاری از جمله کلات مند ، عمارت شیرینو و ...

-6بندر گناوه

-7بندر دیلم

-8بندر کنگان ، این شهر مرکز شهرستان کنگان می باشد و قدمت تاریخی آن را به 350سال قبل از میلاد منتسب می دانند . از جمله آثار تاریخی و طبیعی آن ، قلعه طاهری ، گوردخمه در بندر طاهری ، چشمه آبگرم میانلو ، مرکبات و نخلستانهای زیبای شهرهای جم و ریز ، سواحل دیدنی بنادر کنگان و طاهری می باشد .

شغل تمامی مردم بومی این شهرستان ماهی گیری و تجارت است و سفال پزی عمده ترین صنعت دستی آنان به شمار می رود .

کشف میدان های گازی نار و کنگان و پارس شمالی و میدان عظیم پارس جنوبی طی دهه های اخیر ، نقش و اهمیت ویژه ای را به این منطقه داده است .

-3-1موقعیت میدان گازی پارس جنوبی:

میدان گازی پارس جنوبی یکی از بزرگترین منابع گازی مستقل جهان است که برروی خط مرزی مشترک ایران و قطر درخلیج فارس قرار دارد و یکی از اصلی ترین منابع انرژی کشور بشمار می رود .

مساحت این میدان 9700 کیلومتر مربع است که سهم متعلق به ایران 3700 کیلومتر مربع وسعت دارد . ذخیره گاز این بخش از میدان 14 تریلیون متر مکعب گاز به همراه 18 میلیارد بشکه میعانات گازی است که حدود 9% از کل گاز دنیا و نزدیک به نیمی از ذخایر گاز کشور را شامل می شود . هم اکنون برنامه ریزی های دقیق و کار شناسانه ای به منظور توسعه 22 فاز به میزان 625 میلیون متر مکعب در روز از این میدان صورت گرفته است . توسعه میدان گازی پارس جنوبی به منظور تأمین تقاضای رو به رشد گاز طبیعی در ارتباط با مصارف خانگی و صنایع ، تزریق به میادین نفتی ، صاردات گاز و میعانات گازی ، خوراک پالایشگاه و پتروشیمی صورت می پذیرد . بدین ترتیب بنادر عسلویه و تمبک در 270 و 220 کیلومتری جنوب شرقی بوشهر به عنوان منطقه ساحلی برای ایجاد تأسیسات خشکی و توسعه مرحله ای این میدان انتخاب شده اند . با توجه به اینکه این منطقه در مرز استان هرمزگان و بوشهر و در مرکز سواحل خلیج فارس نزدیکترین نقطه به میدان گازی پارس جنوبی می باشد دارای وضعیت سوق الجیشی خاصی است که می تواند مبنای جذب و نگهداشت سرمایه در منطقه باشد .

منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس در سال 1377 به منظور ایجاد تأسیسات پالایشگاهی و انجام فعالیتهای گوناگون پایین دستی و بالادستی صنعت نفت و گاز و پتروشیمی و همچنین انجام عملیات پشتیبانی و خدماتی به موجب مصوبه هیئت وزیران تأسیس گردید . این منطقه از غرب به روستای شیرینو ، از جنوب به خلیج فارس ، از شمال به دامنه سلسله جبال زاگرس و از شرق به روستای چاه مبارک محدود می شود . درجه حرارت این منطقه بین 5 تا 50 درجه و رطوبت نسبی هوا بین 59 تا 88 درصد متغیر است .

-4-1بررسی لایه های نفتی میدان گازی پارس جنوبی:

طرح توسعه و بهره برداری از نفت لایه های نفتی میدان گازی پارس جنوبی که مشترک با کشور قطر می باشد به منظور بهره برداری از نفت این میدان در دو مرحله صورت می گیرد .

در مرحله اول این طرح که پیش بینی می گردد در مدت  19 ماه اجرا شود ، روزانه 35000 بشکه نفت تولید خواهد شد . پس از اجرای مرحله اول طرح و بررسی رفتار میدان ، در صورت اقتصادی بودن ، مرحله دوم توسعه میدان به منظور تولید روزانه 54000 بشکه نفت اجرا خواهد گردید .

طرح توسعه لایه های نفتی میدان گازی پارس جنوبی در تاریخ 27/12/83به شرکت پترو ایران واگذار گردید .