گزارش کارآموزی امور مالی در کارخانجات صنعتی ایران خودرو

تاریخچه تأسیس ایران خودرو

شرکت سهامی عام کارخانجات صنعتی ایران خودرو با هدف انجام امور تولیدی و صنعتی برای تاسیس کارخانجات اتوبوس سازی و ساختن قطعات و لوازم مختلف اتومبیل و تولید محصولاتی از این قبیل در تاریخ 27 مرداد ماه 1341 با سرمایه اولیه یک صد میلیون ریال و تعداد یکهزار سهم یک هزار ریالی به ثبت رسید و از مهرماه 1342 عملاً فعالیت خود را با تولید اتوبوس آغاز کرد.

آمار تولید محصولات ایران خودرو از بدو تأسیس تا پایان سال 1376

بر اساس اساسنامه شرکت که در تاریخ 18 آبانماه 1354 در مجمع عمومی فوق العاده به تصویب رسید، سرمایه شرکت از مبلغ دو هزار میلیون ریال برآورد شد که این مبلغ تا سال 1357 به بیش از 13 میلیارد ریال افزایش یافت. به استناد صورت جلسه مجمع عمومی فوق العاده مورخ 30/3/1357 سرمایه شرکت ایران خودرو از 13 میلیارد و 440 میلیون ریال به مبلغ 15 میلیارد و 680 میلیون ریال منقسم به 15 میلیون و 680 هزار ریال سهم یک هزار ریالی افزایش یافت.

ایران خودرو از اولین شرکتهایی بود که قانون گسترش مالکیت واحدهای تولیدی را به نحو کامل اجرا کرد و 49 درصد سهام آن به کارکنان و مردم واگذار گردید. این شرکت به موجب بند الف قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران مصوب سهام 16/4/1358 ش.رای انقلاب اسلامی اعتبار نوع صنعت، ملی اعلام شد و به موجب مصوبه 28/2/1365 هیئت وزیران، سهام شرکت از طرف دولت با نام سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران صادر شد و تحت پوشش این سازمان با مدیریت منتخب دولت به کار خود ادامه داد. شرکت سهامی عام کارخانجات صنعتی ایران ناسیونال با مجوز صادره از سوی هیئت عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در تاریخ 27/2/1362 به نام شرکت ایران خودرو «سهامی عام» تغییر نام یافت.

در تاریخ 20/11/1370 طبق مصوبه ای از سوی هیئت دولت اسامی و شرایط شرکتهایی که می توانستند به بورس بروند تعیین شد و ایران خودرو اولین شرکت خودروسازی بود که توانست خود را با بازار بورس تطبیق دهد. بر اساس اعلام سازمانی مالی در مرداد ماه سال 1372 سرمایه شرکت بالغ بر 57 میلیارد ریال و تعداد سهام 57 میلیون سهم نیز بوده است و کل سهام متعلق به سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران است.

شرکت خودروسازان:

شرکت خودروسازان ایران با نام شرکتهای کنسرسیوم کارخانجات صنعتی اتوبوس سازان ایران در تاریخ 1/10/1343 تاسیس گردید و بر اساس تصمیم مجمع عمومی در اسفند 1351 نام و نوع شرکت به ترتیب به شرکت صنعتی خودروسازان ایران و شرکت سهامی خاص تغییر یافته و هدف از تأسیس این شرکت ایجاد کارخانه اتوبوس سازی واردات و تهیه مواد اولیه و ماشین آلات و لوازم مورد احتیاج و قطعات متحرکه و شاسی و موتور به منظور ساختن، اتوبوس، مینی بوس، میکروبوس، وانت و هر نوع خودرو و امور تولیدی و صنعتی مربوط به آن و معادلات مجاز این امور بوده است.

سرمایه اولیه شرکت به موجب مدارک موجود بالغ بر 60 میلیون ریال منقسم به سهم عادی ده هزار ریالی بوده و تغییرات بعدی افزایش سرمایه به ترتیب از 60 میلیون ریال به 100 میلیون ریال و بعد به 200 میلیون ریال و آخرین افزایش سرمایه از 200 میلیون ریال به 400 میلیون ریال بعد از انقلاب بوده است و با موافقت دولت 25% از سهام این شرکت به شرکت ایویکو (فیات ایتالیا) واگذار شد تا از تکنولوژی آن شرکت در کار بهره برداری از کارخانه استفاده شود.

تولید کامیونت در این کارخانه در تمام طول 20 سال گذشته در سطح پایین ادامه داشت و پس از یک دوره سه ساله سالهای 1361، تا 1363 از سال 1364 دوباره به توقف کشیده شد تولید مینی بوس آن نیز دچار یک فراز و نشیب بوده است. در نهایت از سال 1372 تنها به تولید مینی بوس ایویکو روی آورده است که در ابتدا از وضعیت نسبتا خوبی برخوردار بوده ولی در سال 1374 به حد نصاب 193 دستگاه رسیده است.

( تصاویر و نمودار ها در فایل اصلی قابل مشاهده است)

حسابداری عمومی 5 اداره دارد: اداره رسیدگی به اسناد 2- اداره دفترداری و صدور اسناد 3- اداره حقوق و مزایا 4- اداره خریدهای خارج 5- اداره اموال

اداره رسیدگی اسناد:

کلیه اسناد و مدارکی که می بایست پرداخت شود به ادارات رسیدگی کننده حسابداری عمومی مانند اداره رسیدگی اسناد، حسابداری خرید خارج و حقوق و مزایا ارسال می گردد. اداره رسیدگی اسناد حسابداری عمومی پس از بررسی اسناد رسیده تشخیص می دهد که اسناد فوق می بایست به صورت یک سند حسابداری به اداره دفتر داری صدور اسناد ارسال شود و می بایست برروی اسناد فوق سند پرداخت صادر شود و بررسی چنین مواردی به عهده اداره رسیدگی اسناد می باشد.

اداره حقوق و مزایا:

کلیه مبالغ مربوط به حقوق و مزایای پرسنلی و مواد مربوط به وام های پرداختی به پرسنل و یا هرگونه دریافت و پرداختی که در رابطه با پرسنل توسط این اداره انجام می گیرد که موارد فوق در نهایت به اداره دفتر داری صدور اسناد ارسال می گردد.

اداره حسابداری خریدهای خارجی:

کلیه مواردی که در رابطه با خریدهای خارجی می باشد اعم از ثبت هزینه ها، اعتبارات اسنادی، مبالغ ارزی خریدها، قیمت تمام شده اجناس خریداری شده و موارد مربوط به حملهای خارج و بیمه نامه های مربوط توسط این افراد در اداره، محاسبه و به صورت سندهای روزنامه به اداره دفترداری صدور اسناد جهت ثبت در حسابهای مربوطه ارسال می گردد.

اداره حسابداری اموال:

همانطور که از اسمش پیداست مسئولیت ثبت و نگهداری حسابهای دارایی و اموال شرکت می باشد مسئولیت گرفتن استهلاک جهت دارایی ها و همچنین پروژه ها و سفارش کارهای در جریان به عهده این اداره می باشد. پس از تنظیم اسناد که به صورتی دستی با کامپیوتری می باشد، جهت ثبت در حسابهای مربوط به اداره دفترداری صدور اسناد ارسال می گردد.

اداره دفتر داری و صدور اسناد:

همانطور که توضیح داده شد کلیه اسناد و مدارک جهت تشخیص حساب و تهیه روزنامه ها و ثبت در دفاتر قانونی و گرفتن ترازهای ماهیانه و موارد دیگر به اداره دفترداری ارسال می گردد که در ذیل به آن اشاره شده است این اداره شامل 4 بخش می باشد:

بخش تهیه اسناد روزنامه

بخش نوشتن اسناد تفصیل

بخش تهیه صورت مغایرت با شرکت های تابعه

بخش تهیه صورت مغایرت با شرکت متفرقه

بخش بررسی ترازهای تفصیلی و معین (بخش ثبت دفاتر قانونی) کلیه اسنادی که از ادارات رسیدگی کننده به ادارات دفترداری ارسال می گردد پس از تشخیص حساب توسط معین نویسان به صورت اسناد روزنامه تهیه گردیده و پس از کنترل اسناد و و تصویب اداره جهت پانچ در سیستم معین به پانچیست داده می شود و همچنین کلیه اسناد پرداختها اعم از نقدی و چک پس از ارسال به اداره دفترداری جهت تشخیص حساب و نهایتاً تفکیک اسناد جهت صدور چک به اداره کل خزانه داری ارسال می شود.

اسناد پرداخت پس از تشخیص حساب جهت پانچ در سیستم خزانه داری که یک سیستم جدا از سیستم معین می باشد پانج شده و از اسناد فوق ریز اسناد و خلاصه اسناد تهیه می گردد تا در سیستم حسابهای معین ثبت گردد.

کلیه اسناد به همین شکل روزانه به صورت یک فهرست در سیستم معین پانچ و اسناد به صورت کامپیوتری توسط سیستم خدمات ماشینی درسال می گردد و 2 بار در ماه و هر 15 روز یکبار.

گزارشات جهت ثبت در دفاتر قانونی از قسمت خدمات ماشینی ارسال شده که مبنای دفاتر می باشد در پایان هر ماه نیز از ترازهای ماهانه آزمایشی جهت ارائه به ادارات مربوطه و همچنین کنترل حسابها از قسمت خدمات ماشینی ارسال می شود.

کلیه اسناد روزنامه در اختیار تفصیل نویسان قرار گرفته تا حسابهای معینی که دارای تفصیل می باشد توسط هر گروه از تفصیل نویسان در اسناد تفصیلی ثبت و در اختیار پانچیست مربوطه قرار داده می شود تا در سیستم تفصیلی ثبت گردد و ماهانه تراز تفصیلی جهت اداره تهیه گردیده و پس از بررسی جهت ارائه به مدیریت شرکت ارسال می شود بخش دیگری از اداره عهده دارد ثبت دفاتر قانونی کل و روزنامه می باشد و در 15 روز یکبار طبق گزارشات قسمت خدمات ماشینی شرکت دفاتر روزنامه و کل قانون را ثبت می نمایند.

بخش دیگر از اداره مربوط به قسمت تهیه صورت مغایرت و رفع مغایرت های اختصاصی با شرکت های تابعه می باشد شرکت های تابعه شرکت هایی است که پس از 50% تا 100% سهام شرکت های فوق مربوط به شرکت مادر است (ایران خودرو).

تنظیم صورت مغایرت های فوق در تنظیم صورتهایی تلفیقی بسیار مؤثر هستند و در این گره 4 نفر از پرسنل به صورت مستمر مشغول تهیه مغایرت و ارسال صورت حسابها جهت شرکت های تابعه برای رفع مغایرت های موجود می باشد.

بخش دیگر از اداره مسئولیت مغایرت با شرکت هایی غیر از شرکت های تابعه را به عهده دارند که شامل کلیه شرکت های متفرقه می باشد که با ارسال صورتحساب و یا مراجعه حضوری به شرکت های فوق جهت تهیه صورت مغایرت و رفع مغایرت اختصاصی اقدام می کنند.

جهت مشخص شدن حسابهای اوراق مشارکت که توسط شرکت به فروش رفته است در سرفصلهای جداگانه ای نگهداری شده و اسناد مربوطه توسط یک نفر تنظیم و اسناد فوق و فهرستی از اسناد مربوطه جهت ثبت در دفاتر اوراق مشارکت که در اداره ی کل خزانه داری نگهداری می گرددبه آن اداره کل ارسال می شود تا موارد مفتوح و هزینه های اوراق مشارکت مشخصاً جهت بانک مرکزی و یا حسابرسان مستقل مشخص و معین می شوند.