گزارش کارآموزی فرار دختران

مکان کارآموزی : در مرکز مشاوره و خدمات روانشناسی بامداد 

دختران فراری

به دخترانی گفته می‌شود که به دلایل مختلفی از خانه و خانواده شان فرار می‌کنند و به جامعه پناه میبرند. به گفتهٔ مدیر کل دفتر آسیب‌های اجتماعی در ایران حدود ۸۰ درصد دختران در ۲۴ ساعت اول بعد از فرار مورد تجاوز جنسی قرار میگیرند.

در سالهای اخیر، پدیده "دختران فراری" به معضلی اجتماعی در ایران تبدیل شده است.

گفتنی است که در کشورهای اروپایی و آمریکا دخترانی که به هر دلیلی از خانه هایشان فرار می‌کنند، به طور اتوماتیک تحت حمایت بنیادهای حمایتی دولتی و نیکوکاری درمیایند و به مکانهایی امن زیر نظر روانکاوان و متخصصان حمایت از زنان منتقل می‌شوند اما در ایران به خاطر جرم بودن اصل قضیه دختران که جایی برای پناه بردن ندارند، اکثرا به افراد غریبه متوسل می‌شوند که در اکثر این موارد مورد تجاوزات پی در پی قرار میگیرند و نهایتا جذب باندهای فساد داخلی و یا خارجی می‌شوند و با این شرایط در صورت دستگیری این دختران در بعضی موارد به زندان افتاده و در مواردی هم توسط مقامات قضایی به خانواده هایی که به دلایلی ازشان فراری شده اند، بازگردانده می‌شوند.

80 درصد دختران فراری در 24 ساعت اول جذب باندهای فساد می شوند

80 درصد دختران فراری در همان 24 ساعت اول فرار پس از شناسایی و جذب توسط باندهای قاچاق و افراد سودجو در پایانه ها و پارکها ، به دلیل نیاز به سرپناه و غذا به خواسته های آنها تن داده و مورد تعرض قرار می گیرند ،

دکتر سید هادی معتمدی در گفتگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری مهر با بیان این مطلب افزود : با توجه به این امر  بهزیستی و  نیروی انتظامی تلاش می کنند که این دختران را در همان 24 ساعت اول شناسایی و جمع آوری کنند چراکه پس از گذشت یک روز دیگر نمی توان به سلامت این دختران اطمینان داشت .

وی در ادامه تاکید کرد: در حال حاضر عمده فراوانی فرار دختران از خانه در سنین بین 15 تا 30 سال است ، اما متاسفانه در سالهای اخیر نمونه هایی از فرار دختران کمتر از 14 سال نیز  دیده شده است و از آنجا که فرار دختران رابطه مستقیمی با سایر آسیب های اجتماعی همچون معضل زنان خیابانی دارد این مساله می تواند نگرانی کاهش سن آسیب های اجتماعی را نیز در جامعه افزایش دهد .

وی با اشاره به 4 برابر شدن میزان جمع آوری دختران فراری از سطح شهر در سال گذشته اظهار داشت : در سال 81 حدود 700 دختر فراری از سطح شهر جمع آوری شدند که این تعداد در سال گذشته به  2 هزار و 500  نفر رسیده و این امر بیانگر 4 برابر شدن میزان فعالیت نیروی انتظامی و گشت های سیار سازمان بهزیستی در زمینه جمع آوری این دختران است .

دکتر معتمدی ادامه داد : همچنین در سال 81  حدود 1 هزار و 800 زن خیابانی از سطح شهر جمع آوری شدند که خوشبختانه این رقم در سال 82 به 1 هزار و 500 نفر کاهش پیدا کرد و این امر بیانگر این است که اگر ما فعالیت های خود را بر روی ساماندهی دختران فراری بیشتر متمرکز کنیم ، در مقابل می توانیم از افزایش تعداد زنان آسیب دیده در جامعه جلوگیری به عمل آوریم .

مدیر کل دفترآسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی اعتیاد ، فقر ، بیکاری ، طلاق  وپدیده زنان ویژه رااز جمله مهمترین آسیب های اجتماعی دانست و اظهار داشت : بر اساس تحقیقاتی که توسط کارشناسان دفتر آسیب ها  صورت گرفته  این 5 معضل به عنوان مهمترین آسیب های اجتماعی  در سال جاری شناسایی شده اند .

دختران فراری در بیشتر جوامع مشاهده می شوند. فرار از منزل معمولا زمانی صورت می گیرد که خانواده دچار تنش شده و دختر در خانواده فکر می کند که دیگر جایی در خانواده ندارد .

یک کارشناس امور آسیب های اجتماعی بهزیستی استان خراسان رضوی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری زنان ایران (ایونا) گفت : برخی از دختران فکر می کنند که با فرار می توانند استقلال نسبی را به دست آوردند ولی متاسفانه چون سرگردان و حیران هستند در جامعه مورد اذیت و آزار افراد دیگر قرار می گیرند و جذب گروه های تیمی شده و از این طریق زمینه انحراف فراهم می شود .

مهدی زاده در ادامه افزود : دید مردم نسبت به دختر فراری دید مثبتی نیست و مردم در جامعه به او به عنوان یک فرد فاسد نگاه می کنند .

 وی تصریح کرد : فرار ممکن است گاه به علل ها ی کوچکی پیش آید و اگر فرد نداند که کجا می رود و در سیستم های جامعه دچار مشکل خواهد شد .

وی افزود: سنین بین 15-30 سال سن بحران فرار است و افراد معمولا بین رده سنی بالای 30 سال به خاطر بلوغ اجتماعی کمتر دست به فرار می زنند .

مهدیزاده خاطر نشان کرد: فرار معمولا بیشتر در خانواده های تک والدی است ، اعتیاد یکی از والدین ، کم سوادی یا طلاق والدین نیز بر این امر دامن می زند .

وی از خانه هایی تحت عنوان خانه های امن ، سلامت خبر داد و افزود : پذیرش در این خانه ها بین سنین 30- 15 سال با ظرفیت خوابگاهی 10 نفر است.

مهدی زاده تصریح کرد : کارشناسان علوم تربیتی و مدد کاری مسوولیت دختران فراری را به عهده دارند و این خانه ها باعث می شود که بعد از مدت زمان نگهداری دختران ارتباط بیشتری بین فرد فراری و خانواده اش ایجاد گردد .

وی در ادامه گفت : بحث آگاه سازی مردم ، آموزش مهارت های فردی خود و خانواده تا حدودی می تواند از فرار دختران جلوگیری کند خانواده ها نیز باید به گونه ای رفتار کنند که دختر در خانواده هرگز احساس نکند که جایگاهی ندارد و به جامعه پناه ببرد که جذب گروه های انحرافی شود .

مهدی زاده در پایان گفت : اگر در مدارس مشاورین قوی حضور داشته باشند پدیده انحراف در جامعه کمترصورت خواهد گرفت چرا که مشاور رازدار ورابط بین بچه ها و والدین است و می تواند بسیار مفید واقع شود اگر دختری فرار کرد خود خانواده زمینه بازگشت او را باید فراهم کند در غیر این صورت دختر دچار انحراف اخلاقی خواهد شد و هرگز روی بازگشت نخواهد داشت ، لذا خانواده ها باید خشونت های درون یک خانواده را کاهش داده و دیدگاه های تعصبی و فرهنگ غلط خویش را عوض کنند و اجازه بازگشت به دخترشان بدهند .

وی ضمن توصیه به دختران گفت : قبل از فرار حتماً به مراکز مشاوره بهزیستی مراجعه کنند تا آنها بتوانند مشکلشان  را برطرف سازند .

مهدی زاده گفت : در مشهد معمولا به پارک ها یا حرم امام رضا(ع) پناه می برند که در این مکان ها نیز زنانی نشسته اند که دختران را به محل های نا امن ببرند و ناخواسته دختر از خانواده خارج شده به دام اعتیاد ، و... می افتد .

67 درصد دختران فراری گلستان در رده سنی 10 تا 19 سال قرار دارند

معاون اجتماعی فرماندهی انتظامی استان گلستان گفت: نتایج تحقیق روی پرونده 206 دختر فراری در گلستان نشان می‌دهد، بیش از 67 درصد این دختران در رده سنی 10 تا 19 سال قرار دارند.

به گزارش شیعه نیوز به نقل از خبرگزاری فارس ، محمد تمسکنی ‌زاهدی افزود: بیش از 67 درصد دخترانی که اقدام به فرار کرده‌اند، متاهل هستند که این بیانگر بدرفتاری و تنبیه بدنی و کلامی توسط همسرانشان است.

وی تصریح کرد: از این میزان، 31 درصد آنها به علت مشکلات خانوادگی، 50 درصد به علت اغفال که این عامل هم نشئت گرفته از اختلال‌های خانوادگی و ایجاد خلأ عاطفی در خانواده است، اقدام به فرار کرده‌اند.

تمسکنی‌زاهدی ، اختلال‌های خانوادگی را یکی از مهم‌ترین علل فرار دختران از منزل برشمرد و گفت: شرایط بد اقتصادی سبب شده که در بسیاری از خانواده‌ها پدر و مادر دارای حضور فیزیکی باشند و حضور وجودی و معنوی آنان برای فرزندان محسوس نباشد.

وی خاطرنشان کرد: در اینگونه خانواده‌ها ، فرزندان به حال خود رها شده و ارتباط آنان با افراد مختلف، تحت هیچگونه نظارت خاصی نیست.

تمسکنی‌زاهدی افزود: در چنین وضعیتی، زمینه برای ایجاد خلأ عاطفی به‌ویژه برای دختران شدت یافته و به پناه آوردن به بیگانگان منجر می‌شود.

وی اضافه کرد: دختران فراری اغلب متعلق به خانواده‌هایی هستند که در آنها پدر به عنوان نهاد قدرت ، حکومت کرده و نه تنها تکیه‌گاه عاطفی و اقتصادی برای خانواده محسوب نمی‌شود، بلکه استفاده از قدرت جسمی و سلطه از سوی آنان سبب می‌شود که فرزندان احساس آرامش و امنیت نکنند.

اغلب دختران فراری ، کمتر از ۲۴ ساعت پس از فرار، مورد تجاوز قرار می گیرند. و بیشتر این دختران، پس از تجاوز از سوی خانواده هایشان پذیرفته نمی شوند.

این آمار بر مبنای بررسی شرایط دختران و زنانی است که مورد آسیب اجتماعی قرار گرفته و تحت حمایت مراکز سازمان بهزیستی نگهداری می شوند.

این دختران فراری در ۳۲ مرکز موسوم به “خانه های سلامت” به مدت شش ماه تا یک سال به صورت شبانه روزی نگهداری می شوند تا از معرض آسیبهای اجتماعی مصون بمانند.بیشترین برنامه ها در مراکز بهزیستی، برای بازگرداندن زنان “آسیب دیده” به خانه است.

در شرایطی که خانواده ها فاقد صلاحیت تلقی شوند ، مراکز بهزیستی می توانند زنان آسیب دیده و دختران فراری را با حکم دادگاه ، برای زمان طولانی تری نگهداری کنند تا امکان تحصیل و اشتغال آنها فراهم شود. زنان آسیب دیده به مدت شش تا هشت ماه در “مراکز بازپروری زنان خیابانی” که تعدادشان به ۲۲ مرکز می رسد، نگهداری می شوند و برای اشتغال، کاریابی و مهارتهای زندگی آموزش می بینند.

“در سال گذشته ، ۳۰۰ مورد اشتغال برای زنان روسپی ایجاد شد ، زیرا ۹۹ درصد زنان به دلیل مسائل غیرحرفه ای به روسپی گری می پردازند.” در ایران مراکزی موسوم به “خانه زنان” برای زنانی که دچار خشونت خانگی شده اند دایر شده است و ۷۲ درصد زنان متاهل حداقل یکبار تجربه خشونت را داشته اند و بیش از نیمی از آنها، آزارهای روانی را تحمل کرده اند.

زنانی که دچار خشونت شده و خانه خود را ترک کرده اند، به مدت سه روز تا سه ماه در این مراکز اسکان می یابند تا با خدمات مددکاری و مشاوره امکان بازگشت آنها به خانه هایشان فراهم شود. بهزیستی ایران ،  با طرح “خانه زنان” می کوشد تا زنان و کودکان “حتی یک شب” در خیابان نمانند.

● تعریف دختر فراری

این واژه به دخترانی اطلاق می گردد که به هردلیلی خانه و خانواده را ترک کرده و به محیط های دیگری چون خیابان، پارک، باند و … روی می آورند.

● عوامل زمینه ساز فرار دختران از خانه

محیط نامساعد و تشنج آفرین خانواده، طلاق و اعتیاد والدین بخصوص پدر، ارتباط با دوستان ناباب، روابط کنترل نشده خانواده ها با یکدیگر، اختلاف والدین و فرزندان، کنترل و سختگیری افراطی و غیرمنطقی والدین، مشکلات حاد اقتصادی، احساس ناامنی درخانه ، اختلالات شخصیت و روابط عاشقانه ، ترس از رسوایی پس ازتجاوز جنسی، مخالفت والدین با ازدواج دختران با شخص مورد نظر یا آزارناپدری و یا نامادری ، آزارهای جسمی و جنسی از سوی نزدیکان بویژه محارم و … را       می توان از جمله مهمترین عوامل زمینه ساز فرار دختران از خانه برشمرد.

● وضعیت کلی دختران فراری

دختران فراری معمولأ در گروه سنی ۱۴ تا ۲۵ سال قرار دارند. موقعیت سنی این افراد نشان دهنده ی میزان آسیب پذیری، احتمال بزهکاری، بزه دیدگی و یا قربانی شدن در برابر سوء استفاده های جنسی مختلف و دیگر سوء استفاده ها می باشد. دراین مرحله اهمیت مداخله سریع همه جانبه خانواده ومسئولین ذیربط بسیار حائز اهمیت است. باید توجه داشت که خطر فقط خانواده های طبقات پایین ازنظراقتصادی و اجتماعی را تهدید نمی کند، بلکه بنابر تحقیقات درصد قابل توجهی از دختران فراری، متعلق به خانواده های مرفه و متوسط به بالا هستند.

مخاطراتی که پس از فرار ، دختران جوان بی پناه و آسیب پذیر را تهدید می کند معمولاً عبارتنداز: