تحقیق مقاله عوامل فیزیکی نگهداری میوه‏ها و سبزی ها در سردخانه

بسمه تعالی

پیشگفتار

 استاندارد شرایط فیزیکی نگهداری میوه و سبزیجات در سردخانه که بوسیله کمیسیون فنی میوه‏ها و سبزیجات تهیه و تدوین شده در بیست و هفتمین جلسه ملی کشاورزی و مواد غذائی مورخ 57/6/7 تصویب گردید .  پس از تأیید شورای عالی استاندارد و به استناد ماده یک ( قانون مواد الحاقی به قانون تأسیس مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب آذر ماه 1349) به عنوان استاندارد رسمی ایران منتشر می‏گردد . 

 برای حفظ همگامی و هماهنگی با پیشرفت‏های ملی و جهانی صنایع و علوم استانداردهای ایران در مواقع لزوم و یا در فواصل معین مورد تجدید نظر قرار خواهند گرفت و هر گونه پیشنهادی که برای اصلاح یا تکمیل این استانداردها برسد در هنگام تجدید نظر در کمیسیون فنی مربوط مورد توجه واقع خواهد شد . 

 بنابراین برای مراجعه به استانداردهای ایران باید همواره از آخرین چاپ و تجدید نظر آنها استفاده نمود .

 در تهیه این استاندارد سعی بر آن بوده است که با توجه به نیازمندیهای خاص ایران حتی المقدور میان روشهای معمول در این کشور و استاندارد و روشهای متداول در کشورهای دیگر هماهنگی ایجاد شود . 

 لذا با بررسی امکانات و مهارت‏های موجود و اجرای آزمایشهای لازم استاندارد حاضر با استفاده از منابع زیر تهیه گردید . 

 1 مدرک فنی شماره 2169 سازمان بین‏المللی استاندارد . 

ISO R – 249 – 1974

Physical conditions in cold stored – definitions and measurements 

 1 تعاریف عوامل فیزیکی نگهداری میوه‏ها و سبزیها در سردخانه و روش اندازه‏گیری آنها

  مقدمه

 استانداردهایی که در باره شرایط مناسب نگهداری میوه‏ها و سبزیها در سردخانه تدوین شده است روی میزان مناسب بعضی از عوامل فیزیکی مانند درجه حرارت , رطوبت نسبی نسبت جریان هوا و میزان تعویض هوا تأکید دارند .  برای مشخص کردن این عوامل و پیشگیری تعبیرهای مختلف ( مثلا فرق بین حرارتی که به یک فرآورده داده می‏شود و حرارت فضای محل نگهداری یا فرق نسبت جریان هوا و میزان تعویض هوا ) تعریف این عوامل لازم است . 

 در این استاندارد عوامل فیزیکی مربوط به کلیه استانداردهای " نگهداری میوه‏ها و سبزیها در سردخانه " و روشهای اندازه‏گیری آنها شرح داده شده است 

  1 هدف و دامنه کاربرد

 هدف از تدوین این استاندارد ارائه تعاریفی برای عوامل فیزیکی که در سردخانه‏های صنعتی برای نگهداری میوه‏ها و سبزیها بکار می‏روند ( درجه حرارت , رطوبت نسبی , سرعت جریان هوا , میزان تعویض هوا و غیره ) و روشهای اندازه‏گیری آنها می‏باشد . 

  2 درجه حرارت

 2 1 درجه حرارتهای مورد نظر

 2 1 1 درجه حرارتی که به فرآورده داده می‏شود :

 برای نگهداری فرآورده‏ای با منشأ گیاهی در سردخانه چندین درجه حرارت با فاصله حرارتی قابل ذکر است . 

 2 1 1 1 در درجه حرارت کشنده : 1 این درجه حرارت در سردخانه باعث انجماد فیزیولوژیکی و در نتیجه مرگ بافتها می‏گردد . 

 2 1 1 2 درجه حرارت بحرانی 2 درجه حرارتی که پائین‏تر از آن برای یک زمان محدود نگهداری در سردخانه برای انواع خاص میوه‏ها و سبزیها باعث ایجاد عوارض فیزیولوژیکی مانند قهوه‏ای شدن داخلی 3 ( با تغییر ترکیب اتمسفر یا بدون تغییر ترکیب اتمسفر ) و بروز تغییراتی در ترکیب بافتهای بعضی از فرآورده‏ها ( موز , خیار , آوکادو , لیمو و غیره ) می‏گردد

 در حالات ویژه حرارتهای پائین‏تر از حرارت بحرانی رسیدن طبیعی میوه را پس از نگهداری در سردخانه متوقف می‏سازد . 

 2 1 1 3 حرارت مناسب برای نگهداری‏های طولانی : حرارتی است که نگهداری فرآورده را به نحو رضایت بخشی در اتمسفر طبیعی یا کنترل شده برای مدتها طولانی و تا زمان مصرف ممکن می‏سازد خطر آسیب‏های ناشی از درجه حرارت بستگی به مدت زمانی دارد که فرآورده تحت آن درجه حرارت نگهداری می‏شود , بطوریکه ممکن است فرآورده‏هائی را برای مدت کم در درجه حرارت بحرانی یا حرارتهای پائین‏تر از آن بدون اینکه باعث بروز عوارض فیزیولوژیکی قرار دهد . 

 برای نگهداری طولانی درجه حرارت فرآورده همواره باید بالای حرارت کشنده و در موارد لازم بالای درجه حرارت بحرانی قرار داشته باشد . 

 در مورد بعضی میوه‏ها مانند گلابی و پیاز حرارت بحرانی برای رسانیدن آن ممکن است بالای حرارت مناسب سردخانه باشد . 

 در نگهداری‏های صنعتی فرآورده‏ها چون درجه حرارت فضای سردخانه که بوسیله دستگاههای سردکننده تأمین می‏گردد خواه‏ناخواه دارای نوساناتی خواهد بود لازم است که از نظر اطمینان حد معینی به عنوان ضریب اطمینان 4 برای آن در نظر گرفت .  از آنچه گفته شده نتیجه می‏شود که حرارت مناسب برای نگهداری یک فرآورده جهت مدت طولانی یکی از دو حالت زیر خواهد بود

 الف : حرارت کشنده به اضافه ضریب اطمینان

 ب : حرارت بحرانی به اضافه ضریب اطمینان

 2 1 2 حرارت اتمسفر در سردخانه

 2 1 2 1 حرارت در یک نقطه : حرارتی که در یک نقطه معین و مشخص از سردخانه اندازه‏گیری می‏شود . 

 2 1 2 2 متوسط درجه حرارت واقعی : حرارتهای مختلف موجود در فضای یک سردخانه همواره ما بین دو حد بالا و پایین در نوسان است حرارت کلی و واقعی یک سردخانه تا موقعی که تعادل حرارتی برقرار می‏گردد عبارتست از میانگین حداکثر و حداقل حرارتهای موجود در انبار . 

 در مورد نگهداری‏های طولانی حرارت واقعی یک فرآورده بستگی به درجه حرارت محیط , خصوصیات فرآورده , بسته بندی , نحوه انبار نمودن و سرعت جریان هوا در سردخانه دارد . 

 2 2 نقاط سرد و گرم یک سردخانه

 2 2 1 نقاط سرد : نقاطی است از فضای انبار که حرارت در آنجا حداقل است

 یادآوری : در انبارهایی که دارای پنکه هستند نقاط سرد غالبأ نزدیک کولر و در منطقه‏ای که هوا از کولر خارج می‏شود قرار دارند . 

 2 - 2 - 2 نقاط گرم : نقاطی از فضای انبار هستند که حرارت در آنجا حداکثر است

 یادآوری : نقاط گرم غالبأ در دسترس نبوده و اندازه‏گیری آنها مشکل است

 2 - 3 انتخاب حرارت فضا در یک سردخانه

 به طوری که در قسمت 2 1 1 3 گفته شده است در نقاط سرد یک سردخانه حرارت فضا باید مساوی یا کمی بالاتر از حرارت مناسب برای نگهداری فرآورده به مدت طولانی باشد ,

 2 4 اندازه‏گیری حرارت : حرارت به طور مداوم یا متناوب اندازه‏گیری می‏شود . 

 2 4 1 اندازه‏گیری حرارت به طور مداوم : ممکن است مستقیمأ از روی دستگاههای اندازه‏گیری خوانده و یا ثبت گردد . 

 2 4 2 اندازه‏گیری متناوب : اندازه‏گیری متناوب بستگی دارد به

 2 4 2 1 اندازه‏گیری و کنترلهای متناوب درجه حرارت در موقعی که وسایل ثبت درجه حرارت در دسترس نیست

 2 4 2 2 اندازه‏گیری‏های اضافی

 2 4 3 وسایل مخصوص اندازه‏گیری درجه حرارت : وسایلی که در حال حاضر برای این منظور به کار می‏روند عبارتند از

 2 4 3 1 دماسنج‏هایی که کار آنها بر اساس انبساط مایعات است . 

 2 4 3 2 دماسنجهای دو فلزی 5

 2 4 3 3 دماسنج‏هایی که کار آنها بر اساس فشاری است

 2 4 3 4 دماسنج‏هایی که کار آنها بر اساس مقاومت است

 2 4 3 5 ترمیستورها 6

 2 4 3 6 ترموکوپلها7

 این وسایل برای

 الف : خواندن مستقیم درجه حرارت از روی آنها

 ب : خواندن درجه حرارت از راه دور

 پ : ثبت درجه حرارت

 ت : کنترل درجه حرارت به کار می‏روند