تحقیق مقاله دانستنیهای بهداشتی انواع بیماری های واگیر دار

آنفلوانزا ( Influenza )

با محافظت خود در مقابل بیماری آنفلوانزا از دیگران محافظت کنیم

تعریف بیماری آنفلوانزا:

   بیماری آنفلوانزا، یک بیماری حاد ویروسی دستگاه تنفسی است که معمولا خود محدود شونده است و در موارد همه گیری، عوارض و مرگ و میر بیشتری دارد.

علایم بیماری:

   تب بالای 38 درجه سانتیگراد، سردرد، خستگی، بدن درد، آبریزش بینی و چشم، ناراحتی گلو و سرفه.

راه انتقال:

   ترشحات حلق و بینی بیماران، مخزن عفونت است و سرفه و عطسه باعث انتقال بیماری می شود.

انتشار بیماری:

   ویروس آنفلوانزا، دائما در حال تغییر می باشد که همین موضوع زمینه ساز وقوع همه گیری آنفلوانزا است. تاکنون سه نوع آنفلوانزا به نامهای B ,A و C شناخته شده است که نوع A، بیشترین توانایی ایجاد همه گیری را دارد.

   بزرگترین همه گیری آنفلوانزا ( در اسپانیا در سال 1919- 1918)، سبب 500 میلیون ابتلا و 40 میلیون مرگ در سراسر جهان گردید.

   کودکان در سنین مدرسه، هسته اولیه انتشار آلودگی محسوب می شوند و افزایش تعداد کودکان مبتلا به بیماری تنفسی تب دار، اغلب اولین نشانه شروع همه گیری آنفلوانزا در یک جامعه است که با ظهور موارد بیماری در بالغین ادامه می یابد.

بیماریزایی:

   آنفلوانزا، علاوه بر انسان، در حیوانات نیز بروز می نماید و  نوع  حیوانی آن  نیز  قابل سرایت به انسان می باشد. آنفلوانزای پرندگان، شایعترین نوع آن است و شیوع آن نه تنها برای انسان خطرناک است بلکه باعث صدمات اقتصادی سنگینی در دامداری ها می گردد.

چرا آنفلوانزا حائز اهمیت است:

1.

2.

3.

4.

5.

واکسیناسیون آنفلوانزا:

واکسیناسیون بر علیه آنفلوانزا از عوارض شدید و مرگ و میر بیماری جلوگیری کرده و موارد بستری را تا 50 درصد کاهش می دهد.

فاصله زمانی واکسیناسیون تا ایجاد ایمنی در بدن، حدود 2 هفته طول می کشد.

به دلیل تغییرات در ویروس آنفلوانزا، لازم است هر ساله واکسیناسیون با واکسن آنفلوانزا تکرار شود.

در صورت دریافت واکسن، احتمال ابتلا به شکل خفیف آنفلوانزا وجود دارد.

واکسن آنفلوانزا، تاثیری بر سایر ویروسها و بیماریهای مشابه ندارد.

واکسن آنفلوانزا از بروز سرماخوردگی جلوگیری نمی کند.

اولویت مصرف واکسن آنفلوانزا در کدام گروه های جامعه می باشد؟

سالمندان و بیماران ضعیف و ناتوان.

مبتلایان به بیماریهای مزمن ریوی، قلبی، کلیوی و نقص ایمنی.

کودکانی که به مدت طولانی تحت درمان با آسپرین بوده اند.

پرسنل بهداشتی درمانی.

چه افرادی واکسن آنفلوانزا را نمی توانند استفاده کنند؟

   افرادی که به تخم مرغ حساسیت دارند، بیماران تب دار و افرادی که در موارد قبلی تزریق واکسن، حساسیت داشته اند نباید واکسن آنفلوانزا را استفاده کنند.

توصیه های بهداشتی در زمان همه گیری آنفلوانزا:

پوشاندن دهان در زمان سرفه یا عطسه، استفاده از ماسک، استفاده از دستمال کاغذی و معدوم ساختن صحیح آن بعد از مصرف؛

شستشوی دستها بعد از سرفه، عطسه و دست زدن به دهان و بینی؛

شتشوی دستها قبل و بعد از تماس با بیماران؛

کاهش مسافرتهای غیر ضروری؛

رعایت بهداشت فردی و عمومی؛

در صورت ابتلا به بیماری، اقامت در منزل و اجتناب از تماس با دیگران؛

استراحت، نوشیدن کافی مایعات؛

رعایت توصیه های پزشکی معالج.

آیا می دانید:

مشاهده موارد تک گیر آنفلوانزا، زنگ خطری برای طغیان و همه گیری آن است.

در جریان همه گیری آنفلوانزا افراد مسن، بیماران دچار بیماریهای مزمن، کودکان و زنان باردار، بیشترین آسیب را می بینند.

همه گیری آنفلوانزا، علاوه بر موارد بالای ابتلا و مرگ و میر، صدمات شدید اجتماعی و اقتصادی نیز به دنبال دارد.

واکسیناسیون، از عوارض شدید بیماری و مرگ و میر می کاهد.

واکسیناسیون 90-70 درصد در پیشگیری مؤثر است.

تراکم جمعیت و مسافرتهای هوایی از عوامل تشدید همه گیری آنفلوانزا هستند.

در جریان جهان گیری آنفلوانزا، 25 درصد افراد جامعه، مبتلا خواهند شد.

آنفلوانزای پرندگان که در سالهای اخیر شاهد همه گیری آن در مناطق مختلف جهان بوده ایم قابل سرایت به انسان است.

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی - معاونت سلامت - مرکز مدیریت بیماری ها

 اداره بیماری های قابل پیشگیری با واکسن و قرنطینه ها

بازگشت به فهرست

با بیماری آنفلوانزای فوق حاد طیور آشنا شویم

آنفلوانزای فوق حاد طیور:

   آنفلوانزای فوق حاد طیور یک بیماری ویروسی پرندگان می باشد. ویروسهای آنفلوانزا دارای 3 نوع تیپ C,B,A می باشند. در طیور فقط تیپ A می تواند ایجاد بیماری نماید. این تیپ علاوه بر طیور، سایر حیوانات از جمله خوک، اسب و همچنین انسان را درگیر می نماید.

مخازن بیماری:

   پرندگان وحشی و آبزی می توانند بدون اینکه خود مبتلا به بیماری شوند، ویروسهای آنفلوانزای طیور را با خود جابجا کنند. خوک به عنوان میزبان واسط ویروسهای آنفلوانزای طیور و پستانداران می باشد.

میزبانها ( پرندگان حساس به بیماری):

   مرغ و خروس، بوقلمون، مرغ شاخدار، پرندگان زینتی، پرندگان وحشی و شتر مرغ از پرندگان حساس به بیماری می باشند.

علائم بیماری در طیور:

شروع ناگهانی تلفات با روند افزایش در گله؛

انتشار ناگهانی بیماری در گله؛

بیحالی شدید، پژمردگی و دور هم جمع شدن گله؛

کاهش شدید مصرف دان؛

افت ناگهانی و شدید تولید روزانه؛

علائم تنفسی حاد؛

سیاه شدن و خونریزی تاج، ریش و ساق پا.

نحوه انتقال بیماری:

تماس با پرندگان وحشی و پرندگان آبزی آلوده؛

تماس با طیور آلوده؛

از طریق کفش، لباس، خودرو، آب، دان و مدفوع و بستر آلوده؛

سگ و گربه به عنوان ناقلینن مکانیکی؛

تهیه دان از منابع غیر مطمئن بخصوص کانونهای آلوده؛

پراکنده شدن کود مرغداری به محیط اطراف؛

عدم پاکسازی و ضد عفونی کامل محل نگهداری مرغ و لوازم و تجهیزات قبل از پرورش جوجه.

راههای پیشگیری از بیماری:

جلوگیری از ورود پرندگان وحشی به محل نگهداری مرغ از طریق نصب توری و ترمیم خرابیهای آن؛

رعایت اصول بهداشتی و امنیت زیستی در مرغداری های صنعتی؛

ضد عفونی کامل محل پرورش مرغ و تجهیزات آن قبل از جوجه ریزی؛

ممانعت از ورود حیوانات دیگر به عنوان ناقلین مکانیکی به محل پرورش مرغ؛

اعلام هر نوع کاهش شدید مصرف دان، کاهش شدید تولید یا افزایش تلفات به نزدیکترین پست دامپزشکی.

توصیه های مهم بهداشتی:

خودداری از شکار و نگهداری پرندگان مهاجر و بومی آبزی؛

اهالی روستاها از رها نمودن مرغهای بومی و دیگر ماکیان بصورت چرای آزاد خودداری و آنها را در مکانهای سر پوشیده نگهداری نمایند چون امکان انتقال بیماری به طیور بومی از طریق تماس با پرندگان وحشی وجود دارد؛

صاحبان طیور بومی در صورت مشاهده تلفات در طیور، مراتب را سریعا به نزدیکترین پست دامپزشکی اعلام نمایند؛

عدم تهیه گوشت مرغ از مراکز غیر مجاز و عرضه کنندگان و کشتار کنندگان دوره گرد از قبیل مناطقی مثل بید زرد، اکبر آباد، ده پیاله و غیره؛

گوشت مرغ مصرفی خود را بصورت بسته بندی شده تازه یا منجمد و از مراکز مجاز تهیه نمائید.

وزارت جهاد کشاورزی - اداره کل دامپزشکی استان فارس - شبکه دامپزشکی شهرستان شیراز

بازگشت به فهرست

                                        از بیماری آمیبیاز ( اسهال آمیبی) چه می دانید؟

بیماری آمیبیاز چیست؟                                           
   آمیبیاز یک نوع بیماری است که توسط انگلی به نام آمیب بوجود می‌آید . این بیماری در مناطقی که دارای آب و هوای گرم و مرطوب و جمعیت زیاد هستند، شیوع بیشتری دارد . آمیب معمولاً باعث ایجاد اسهال (بیشتر اسهال خونی ) میگردد.

بیماری آمیبیاز از چه راههایی منتقل می‌شود؟
   اسهال خونی آمیبی را بیماری دستهای کثیف می‌نامند زیرا در کسانی که نسبت به بهداشت دستهای خود بی‌توجه هستند (از جمله بیماران روانی و کودکان ) بیشتر دیده میشود. آلودگی انسان با آمیب از دو راه مستقیم و غیر مستقیم صورت می‌گیرد. در آلودگی مستقیم، انگل‌های موجود بر روی انگشتان یا زیر ناخن دست، به علت عدم رعایت بهداشت، موجب ابتلا خود فرد یا اطرافیان وی میشوند. در آلودگی غیرمستقیم، آب آشامیدنی و مواد غذایی آلوده به آمیب (مخصوصاً سبزیجات خام) باعث بیماری فرد می‌شوند. مگس نیز می‌تواند توسط پاهای خود، انگل را به دست انسان یا مواد غذایی منتقل کرده و از این طریق باعث ایجاد بیماری در انسان شود. پس از اینکه آمیب توسط دست آلوده و یا آب و مواد غذایی آلوده وارد روده انسان گردید، در آنجا بصورت فعال درآمده و میتواند باعث اسهال خونی آمیبی شود.در نهایت بیمار با دفع آمیب از روده میتواند باعث سرایت بیماری به دیگران شود. بیماری اسهال آمیبی در صورت عدم رعایت بهداشت ممکن است بصورت همه‌گیر در آید. بعضی افراد در عین حالیکه آلوده به انگل هستند، ظاهراً سالم بوده و علامت خاصی ندارند. این گروه، ناقلین بدون علامت بیماری هستند و میتوانند بیماری را به دیگران منتقل کنند.
چنانچه فردی دچار بیماری اسهال آمیبی شود چه علائمی پیدا می‌کند؟
   نوع حاد و شدید بیماری معمولاً با علائمی نظیر اسهال آبکی شدید همراه با بلغم چرکی و خون،‌ تب، نفخ شکم، دل‌پیچه، خستگی، بی‌اشتهایی و احساس عطش شدید همراه است و نوع مزمن و طولانی بیماری دارای علائمی مانند دل دردهای دائمی‌، خستگی، بی‌اشتهایی، تهوع، مشکل در عمل هضم (سوء هاضمه) نفخ شکم و اسهال و یبوست متناوب می‌باشد.
چگونه میتوان از ابتلا به بیماری آمیبیاز پیشگیری کرد؟
   پیشگیری از بیماری از راههای زیر امکانپذیر است:
• تشخیص و درمان بیماران و مخصوصاً ناقلین به ظاهر سالم
• تصفیه آب شامل کلرزنی آب آشامیدنی و جوشاندن آب در صورت عدم دسترسی به آب تصفیه شده
• مبارزه بر علیه مگس و سایر حشرات
• عدم استفاده از کود انسانی در کشاورزی
• عدم آبیاری سبزیجات با فاضلاب
• استفاده از توالت‌های بهداشتی
• دفع بهداشتی فاضلاب
• ضدعفونی کردن سبزیجات خام
• دور نگه‌داشتن مواد غذایی از دسترس حشرات مخصوصاً مگس
• خودداری از دفع مدفوع در طبیعت در صورت اجبار و عدم دسترسی به توالت، مدفوع را باید در عمق خاک مدفون کرد.
   در این میان نکته‌ای که جهت جلوگیری از ابتلا به بیماری بسیار حائز اهمیت بوده و بر روی آن تاکید میگردد، رعایت بهداشت فردی و شستشوی مرتب دستها با آب و صابون بخصوص قبل از صرف هر وعده غذا و بعد از خروج از توالت میباشد.
بخصوص کسانی که در زمینه تهیه و فروش مواد غذایی فعالیت می‌کنند (ساندویچ‌ ‌فروشها، لبنیاتها و ...) باید این نکته را بدقت رعایت کنند.

حوزه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی فارس

بازگشت به فهرست

                                با برخی انگلهای روده‌ئی آشنا شویم

انگلهای روده‌ئی:
   انگلهای روده‌ئی انواع گوناگون و با عوارض مختلف مشاهده می‌شوند که در زیر به چند مورد مهم آنها اشاره میشود.
1- اکسیور (کرمک):
   اکسیور که بآن کرمک هم می‌گویند بصورت انگل انسان در کلیه نقاط جهان دیده می‌شود.
   علامت مشهود ابتلاء در اثر مهاجرت کرم ماده بارور از سوراخ مخرج به خارج ظاهر می‌شود.
   در نتیجه خروج کرم و حرکت آن در ناحیه مقعد ایجاد تحریک و خارش جلدی می‌شود و کودکان مبتلا با خاراندن نشیمن ایجاد زخم و خونریزی می‌کنند که با اضافه شدن باکتریها ممکن است زخم چرکی شود. خارش معمولاً خیلی شدید و هنگام شب بیشتر است، در نتیجه سبب بی‌خوابی کودک میشود که در اثر آن عوارض عصبی مانند خستگی و بیقراری و عصبانیت بروز می‌کند.
سرایت کرمک :
1- در اثر خاراندن نشیمنگاه تخم انگل در زیر ناخن‌ها جمع میشود و یا به انگشتان کودک مبتلا می‌چسبد طفل با گذاشتن انگشتان خود در دهان تخم انگل را وارد دستگاه گوارش خود می‌کند که این تخم تبدیل به کرم شده و این عمل را خودآلودگی می‌گویند.
2- این انگل بوسیله آب و غذای آلوده، البسه و ظروف آلوده، هوا و خاک آلوده هم سرایت می‌کند.
2- تنیا (کرم کدو)
   کرم کدو از راه خوردن گوشت خام و نیمه پخته گاو و یا خوک بیماری انسان سرایت می‌کند.
   نوعی که از گاو سرایت می‌کند، بیماری طولانی است که باعث ناراحتی و ضعف و کم ‌خونی شدید بیمار می‌شود.
   لارو (نوزاد): این کرم در گوشت آلوده گاو و گوساله بدرشتی سرسنجاق و حتی نخود هم دیده می‌شود و دارای رنگی کدر و یا سبز رنگ میباشد،‌این نوع کرمها بندبند هستند و سر آنها دارای چنگک و قلابهای مخصوص می‌باشد،‌خیلی ریز بوده و بآسانی دفع نمی‌شود، بلکه دائماً در حال تکثیر است و بعد از مدتی بندها مرتباً‌ از راه مدفوع خارج میشوند.
3- اسکاریس:
   آسکاریس کرمی است دراز، استوانه‌ای شکل و دو انتهای آن باریک برنگ سفید شیری یا گلی رنگ است.
   آسکاریس ماده بالغ بطول 20 تا 45 سانتیمتر و بقطر 3 تا 6 میلی ‌متر است آسکاریس نر از ماده کوتاهتر و بطول 15 تا 30 سانتیمتر و بقطر 2 تا 4 میلیمتر است.
   آلودگی به این انگل در تمام نقاط جهان وجود دارد. ولی در قاره آسیا بیشتر است و یکی از شایعترین بیماریهای انگلی ایران است.
   این کرم تخم‌ گذار است. تخمهای این کرم در سرما و رطوبت و در مقابل پاره‌ای مواد شیمیائی خیلی مقاومند و ممکن است تا 5 سال زنده بمانند ولی در خشکی و مقابل نور آفتاب بیشتر از چند هفته زنده نمی‌مانند.
بیماریزائی:
   لارو (نوزاد) این انگل از اندامها و دستگاههای مهم بدن می‌گذرد و ممکن است عفونتهای شدید و ضایعات زیادی ایجاد نماید.
علائم :
   مهمترین علایم این بیماری اختلالات دستگاه گوارش (درد شکم،‌ تهوع، استفراغ، ‌پرآبی دهان، پرخوری،‌ لاغری) اختلالات دستگاه تنفس و همچنین اختلالات عصبی مانند لرزش و تشنج، عصبانیت و زودرنجی، دیدن خوابهای آشفته،‌ پریدن از خواب، سردرد و سرگیجه است.
   تخم این انگل از راه آب، خاک و غذای آلوده وارد بدن میشود.
پیشگیری از ابتلا به انگلها:
   بهترین وسیله برای مبارزه با بیماریهای انگلی و پیشگیری از مبتلا شدن با آنها دقت در رعایت بهداشت فردی،‌ بهداشت محیط و مواد غذائی همراه با درمان افراد مبتلا است.
   بنابراین عمل کردن به موارد زیر به پیشگیری از مبتلا شدن به بیماریهای انگلی کمک زیادی خواهند نمود.
1 دقت کافی در پخت کامل گوشت گاو
2 شستشوی مکرر دستها با آب و صابون بخصوص قبل از غذا خوردن و بعد از مستراح
3 کوتاه نگهداشتن ناخنها
4 جوشاندن آب آشامیدنی در جاهائی‌ که آب لوله‌کشی وجود ندارد.
5 جوشانیدن ظروف و البسه در خانواده‌ای که فرد مبتلائی در آن باشد،‌ برای از بین بردن تخم انگلها
6 جلوگیری از بازی کودکان باخاک آلوده و همچنین وادار ساختن کودکان به شستن دستها با آب و صابون بعد از هر بازی
7 خودداری از خوردن آب آلوده
8 نخوردن سبزی خام در نقاط آلوده
9 خودداری از اجابت مزاج در خارج از مستراح
10 استفاده نکردن از کود مستراحی تازه در جالیزارها و مزارع سبزیکاری و صیفی‌کاری و باغهای میوه
11 مراجعه به پزشک و دقت در مداوای صحیح مبتلایان
12 درمان همزمان تمامی افراد خانواده‌ای که فردی از آن مبتلا به انگل است و همچنین جوشاندن لباسهای زیر و ملافه‌ای رختخواب در روزهای درمان
13- شستشوی کامل سبزیجات و میوه‌جات خام و ضدعفونی کردن آنها قبل از مصرف بخصوص اگر از مزارع با کود حیوانی حاصل شده باشد.

                                                       ******
لطفاً‌ مطالب این نشریه را با دیگران در میان بگذارید بکار بردن این توصیه‌های ساده بهداشتی کمک بزرگی به تامین تندرستی شما و بهداشت جامعه خواهد کرد.
 

وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی استان فارس

بازگشت به فهرست

ایدز و خانواده

ایدز چیست؟

ایدز یکی از بیماری‌های ویروسی واگیر دار است.

ایدز، واکسن و دارو ندارد.

خطر ایدز از بین بردن قدرت دفاعی بدن است.

   ویروس ایدز بتدریج قدرت دفاعی بدن را کم می‌کند، بطوریکه انسان مبتلا حتی در مقابل بیماری‌ها و یا عفونت‌های خیلی سبک هم نمی‌تواند مقاومت کند و در نتیجه از بین خواهد رفت.

ایدز چگونه سرایت می‌کند؟

   ویروسی که موجب ابتلا به ایدز می‌شود از 4 راه اصلی به بدن سرایت می‌کند:

1-    آمیزش جنسی با افراد آلوده به ویروس ایدز

2-    استفاده مشترک از سرنگ و سوزن آلوده

3-    انتقال خون و فرآورده‌های خونی آلوده به ویروس

4-    مادر آلوده به کودک

1-    آمیزش جنسی

   اگر زن یا مرد به ویروس آلوده باشند از طریق آمیزش جنسی، ویروس را به طرف مقابل خود انتقال می‌دهد. یعنی ویروس از زن به مرد و یا از مرد به زن و یا از مرد به مرد سرایت می‌کند و سن، جنس و نژاد در انتقال تاثیری ندارد.

   در ایران 12 درصد همه موارد آلوده به ایدز از این طریق آلوده شده‌اند.

2-   از راه انتقال خون و فرآورده‌های خونی

   اگر خون یا فرآورده‌های خونی آلوده به ویروس باشد به هر شکل که به بدن شخص سالم وارد شود، او را آلوده می‌کند.مثلاً اگر در تزریقات از سرنگ و سر سوزنی استفاده شود که قبلاً برای شخص آلوده به ویروس بکار رفته است، احتمال دارد فرد سالم را آلوده کند، یا اگر خونی که به شخص تزریق می‌شود آلوده باشد، سرایت تقریبا حتمی است.