پایه و اصول صحیح پرورش آبزیان در گرو شناخت کافی از فیزیولوژی و نیاز غذایی آنهاست که متناسب با آن نیازها . باید یک رژیم غذایی مناسب و متعادل تنظیم شود . تغذیه بخش عمده ای ازهزینه های پرورش آبزیان و در بعضی گونه ها حتی بیش از 50 درصد از هزینه ها را به خود اختصاص می دهد . آرتمیا عمده ترین منبع غذایی (زنده ) است که در سطح جهان در مراکز تکثیر میگو و ماهی مورد استفاده قرار می گیرد .
آرتمیا سخت پوست کوچکی است که در آبهای بسیار شور زندگی می کند و مشخصات ظاهری آن عبارتند از :
- طول بدن آرتمیای بالغ در گونه دو جنسی 10 میلیمتر و در بعضی از جمعیت های بکرزا به 20 میلیمتر نیز میرسد .
- دو چشم مرکب پایه دار . بدنی کشیده .لوله گوارشی کشیده آنتن های حسی . یازده جفت پای سینه ای . یک جفت چنگک عضلانی (کلاسپر) در ناحیه سر (دومین آنتن) در آرتمیای نر که عامل تمایز آرتمیای نر از آرتمیای ماده است.
یک جفت اندام تناسلی نر در ناحیه خلفی و در آرتمیای ماده وجود کیسه تخمی یا رحمی در پشت یازدهمین جفت پای سینه ای
- آرتمیا از نظر ژنتیکی و تولید مثل به دو شکل در طبیعت دیده می شود :
- 1- آرتمیا با تولید مثل جنسی : تولید مثل جنسی به دو روش انجام می گیرد الف) تولید مثل به روش تخمگذاری oviparous ب) تولید مثل به روش زنده زایی ovoviviparous 2- آرتمیا با تولید مثل بکرزایی parthenogenesis
پرورش آرتمیا در استخرهای خاکی
ساخت و طراحی استخرها :
استخرهای پرورش آرتمیا بر دونوع می باشند :
الف) استخرهای آب سبز : این استخر ها به منظور تولید آب سبز یا آب با تراکم بالای زی شناورهای گیاهی مناسب ساخته می شو د و به نحوی طراحی میگردد که به راحتی بتوان آب سبز را به سایر استخرها انتقال داد .
مساحت این استخرها حداقل 15 % از مساحت کل استخرها را تشکیل می دهد .
ب) استخرهای پرورش : این استخرها دارای مشخصات زیر می باشند :
1- از نظر شیب دیواره ها کف و کانال موجود در وسط استخرها همانند استخرهای پرورش ماهیان گرم آبی می باشند .
2- مساحت مناسب استخرها 1-2 هکتار می باشد ولی با توجه به بالا بودن هزینه های زیر بنایی ساخت . استخر ها با مساحت 5 هکتار پیشنهاد می شود .
3- کانال های آبرسانی می بایست بتوانند میزان آب مورد نیاز استخرها را ضمن عبور از فیلتر شنی و فیلتر های با اندازه چشمه 1000- 500و 300 میکرون و در نهایت با تورهای ریز چشمه هایی که ا ز ورود هر گونه موجود شکارچی به استخر جلوگیری نمایند تامین نمایند.
4- خاک استخرهای پرورش آرتمیا باید حداقل نفوذپذیری را دارا باشد .
5- خروجی آب استخرها باید به نحوی طراحی گردد تا در دوره پرورش آرتمیا آب استخرها خارج نگردد و یا درصورت ضرورت تخلیه گردد (به علت سخت بودن آبگیری با استفاده از فیلترها)
6- کانال یا خندق حاشیه ایی به پهنای 1 تا 2 متر و عمق 30 تا 40 سانی متر در طول استخر حفر گردد.
آماده سازی استخرها قبل از آبگیری
لازم است پس از انتخاب نمونه . تعیین شیوه مدیریت و سیستم پرورش آرتمیا موضوع مهم آماده سازی استخرها مورد بررسی قرار گیرد . آماده سازی استخرها از جوانب مختلف حائز اهمیت می باشد :
عدم آماده سازی مطلوب و مناسب استخرها باعث بی اثر شدن ذخیره سازی مجدد و صرف هزینه زیاد برای این عمل می شود .
با توجه به کم بودن زمان پرورش عدم آماده سازی باعث اتلاف وقت و از دست رفتن زمان می گردد .
در صورت اسیدی بودن خاک و یا آب می بایست آهک پاشی در کف استخرها انجام گردد بعد از آهک پاشی اولین قدم برای غنی سازی افزودن کود حیوانی به کف استخرها می باشد . لذا به ازای هر هکتار مقدار 1-0.5 تن کود مرغی یا گوسفندی و 1.5 تا 2 تن کود گاوی بصورت کپه ای به کف استخرهای آب سبز افزوده می شود .
آبگیری : یکی از مشکل ترین بخشهای آماده سازی آبگیری می باشد آبگیری با آب شور در استخرهای آب سبز با شوری حداقل 30-50 بخش در هزار و در استخرهای پرورش آرتمیا با شوری 50 تا 70 با استفاده از فیلتر های مختلف به ترتیب 1000. 500. 300 میکرون و در نهایت با توری ریز چشمه ایی که از ورود هر گونه موجود شکارچی جلوگیری نماید از منبع آب به ورودی استخرها انجام می شود .
چون آرتمیا هیچ وسیله دفاعی ندارد لذا با فیلتر کردن آب از ورود موجودات مزاحم به داخل استخرها جلوگیری می گردد با توجه به اینکه آب ورودی حاوی ذرات با اندازه های مختلف می باشد لذا در هنگام آبگیری سوراخ چشمه تور های فیلتر کننده مسدود می شود و آب به سختی از آنها عبور مینماید به همین دلایل باید با استفاده از برس نرم یا مالش با کف دست نسبت به تمیز نمودن توریها اقدام نمود .
آماده سازی استخرها بعد از آبگیری: به منظور افزایش شکوفا یی آب استخرها ی آب سبز و تولید غذای مناسب (زی شناورهای گیاهی ) برای تغذیه آرتمیا کوددهی با استفاده از کود شیمیایی (ازته و فسفاته) انجام می گردد کوددهی به نسبت 100 کیلو گرم کود ازت و 50 کیلوگرم کود فسفر به ازای هر هکتار صورت میگیرد