مقاله کارآفرین موفق مهندس محمدمهدی فنایی

مهندس محمدمهدی فنایی                  

در صنعت برق کشور نام مهندس محمد‌مهدی فنایی در راس شرکت الکترو کویر نامی آشنا برای مدیران صنعت برق کشور است راه او از منزلی در یزد آغاز می‌شود که در زمانی برق نداشته و دیدن جراحت بر اثر آتش یک چراغ گرد‌سوز و بعدها کشیده شدن برق به منزل و محله آنان و رویت مزایا برق بهانه‌یی برای تحصیل و فعالیت در این رشته می‌گردد تا جایی که امروز کارخانه‌یی با حدود 400 پرسنل تحت مدیریت مهندس فنایی اداره می‌گردد.

مهندس فنایی دانش‌آموخته پلی‌تکنیک است و نظرش در مورد وضعیت صنعت در جهان کنونی این است: «در گذشته فاکتورهای مثبت برای صنعتگر خوب، تولید محصول با کیفیت و تحویل به موقع مطرح در حالی که اکنون تولید محصول با کیفیت و تحویل بموقع برای صنعتگران معتبر امری بدیهی بوده و رقابت بین صنعتگران در تحویل محصول با کیفیت، با قیمت مناسب و داشتن روابط عمومی قوی و ارتباطات موثر با مشتریان نهفته است.»

داشتن چنین تفکری باعث شده تا شرکت زیمنس که محصولات الکتروکویر تحت لیسانس آن تولید می‌شود از فنایی بخواهد با مشارکت کشورهای عربی در آن کشورها نیز تولید تابلوهای فشار متوسط و ضعیف را انجام دهند و در واقع انتقال تکنولوژی از طریق ایران انجام گیرد حال این امر در قطر اتفاق افتاده و پرسنل ایرانی در قطر نیز فعالیت می‌کنند. راه‌اندازی خط تولید مشترک با کشورهای دیگر از جمله سوریه و لبنان نیز در دستور کار الکتروکویر و زیمنس قرار دارد ارتباط صنعت و دانشگاه از دیدگاه مهندس فنایی در کشورمان بسیار پایین بوده و وی پیشگام شده تا با مساعدت‌های خود به همراه دکتر معینی رئیس دانشکده برق پلی‌تکنیک در این زمینه اقدامات مؤثری بنمایند.

فنایی ضمن اشاره به اینکه با تعامل فیمابین الکتروکویر و پلی‌تکنیک می‌توان در سال آینده شاهد حضور دانشجویان در واحد R &D این شرکت بود،‌ جمله زیبایی را بیان می‌کند که ضمن اشاره به آن مشروح مصاحبه با ایشان را به استحضارتان می‌رسانیم.

"افکار به اهداف منجر شده و اهداف در اعمال آشکار می‌شوند اعمال نیز عادات را شکل می‌دهند و عادات خصوصیات را رقم می‌زنندن و این خصوصیات است که سرنوشت را رقم می‌زند"

فکر فعالیت در صنعت برق،‌ تحصیل در این رشته و ایجاد کارخانه الکتروکویر از چه نقطه‌ای آغاز شد؟

در دوران کودکی، منزل ما در منطقه‌ای قرار داشت که فاقد برق بود و یک شب در اثر افتادن چراغ گردسوز از روی بلندی دست من سوخت بعدها که برق‌کشی به آن منطقه انجام شد و من مزایای آن را دیدم به این رشته علاقه‌مند شده و تحصیل نمودم.

از سال 1361 با راهنمایی‌های استادان خود، کارگاهی را با 10 نفر پرسنل راه‌اندازی کرده‌ایم که کارها اغلب بصورت تیمی انجام می‌شد. بعدها توانستیم با گسترش پروژه‌ها ناگزیر به افزایش پرسنل باشیم تا جائیکه امروز به طور مستقیم حدود 400 نفر در گروه الکتروکویر در حال کار بوده و بطور مستقیم از طریق چند شرکت مرتبط با ما نیز چند صد نفر مشغول به کار هستند که ممکن است تعداد کل به 1000 نفر برسد. شرکت الکتروکویر توانست با اتکا به توانمندی‌های خود علاوه بر دریافت چند گواهینامه و لوح زرین در داخل کشور،‌ گواهینامه و لوح زرین شرکت آلمانی زیمنیس را در میان 124 پارتنر در سطح جهان را دریافت نماید این لوح نشان می‌دهد که تولیدات ما کیفیتی همپای زیمنس دارد بطوری که وقتی تولید تابلوهای فشار قوی را نیز در کنار ساخت تابلوهای فشار ضعیف پی گرفتیم شرکت زمینس بطور رسمی کیفیت محصولات ما را تأیید و مشابه محصولات خود عنوان کرد و در حال حاضر تحت لیسانس شرکت زمینس فعالیت می‌کنیم.

در مورد حوزه‌های فعالیت شرکت توضیح فرمائید. توان رقابت شرکت در بازار داخل و خارج را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

در مورد پروژه‌های در دست اقدام ذکر این نکته لازم است که همزمان با بالا رفتن قدرت تکنولوژیکی شرکت و آغاز صادرات تابلوهای فشار متوسط یکی از شرکت‌های معتبر قطری به نام شرکت سلام درخواست انتقال تکنولوژی تابلوهای برق زیمنیس به آن کشور را مطرح کرد و شرکت زیمنس هم با توجه به کیفیت مطلوب محصولات تولید شده در شرکت ما،‌ الکتروکویر را برای انتقال تکنولوژی به شرکت قطری برگزید به این ترتیب شرکت الکتروکویر به عنوان نتها پارتنر زیمنس، مسئول انتقال تکنولوژی به این شرکت قطری شده و این کارخانه در حالیکه دارای پرسنل ایرانی نیز هست مشغول بهره‌برداری می‌باشد. با تلاش‌هایی که انجام دادیم خوشبختانه توانستیم بسیاری از بازارهای قطر و بحرین را تحت پوشش خود درآوریم.

برنامه‌ریزی تولیدی مذکور به این شکل تدوین شده است. فاز یک در زمینه مونتاژ فعالیت می‌کند،‌ در این فاز سلول‌های مورد نیاز آن از ایران صادر خواهد شد و در فازی دیگر تلاش می‌کنیم این شرکت را با انتقال تدریجی تکنولوژی ساخت و صادرات نیروی متخصص و خلاق از ایران به سطحی برسانیم که قادر باشد بدون نیاز به سایر شرکت‌های ایرانی بازارهای قطر و بحرین را به نام خود تحت پوشش قرار دهد و امتیاز تمام پروژه‌های آن را دست گیرد. سرمایه اولیه این شرکت سه میلیون دلار است که 49 درصد آن متعلق به شریک ایرانی و 51 درصد آن متعلق به شریک قطری است البته شرکت ایرانی تنها 150 هزار دلار از این میزان را پرداخت کرده و مابقی سرمایه، ارزش خدمات انتقال تکنولوژی است که با فروش تکنیک‌های انتقالی از ایران تأمین شده است،‌ همچنین دیگر کشورهای عربی از جمله سوریه و لبنان نیز برای چنین فعالیتی اعلام آمادگی کرده‌اند و این درخواست‌ها در حال بررسی است.

طبیعی است دادن مجوز به ما برای گسترده شدن فعالیت‌مان و همکاری با شرکت‌های خارجی به دلیل احترام ما به مقوله کیفیت و استاندارد است و همین موضوع باعث شده که محصولات ما هم در بازار داخلی و هم بین‌المللی جایگاه مناسبی را کسب نماید. در هر بخشی و محصولی که ما فعالیتی را انجام دادیم شرکت زیمنس آن را برترین تشخیص داده است بنده باید به نکته مهمی اشاره کنم و آن توجه به این نکته است که در دنیای امروز تولید محصولی با کیفیت و تحویل به موقع امری بدیهی بوده و رقابت بین شرکت‌ها و بدست آوردن بازار در قیمت مناسب و پایین محصولات تولیدی و همچنین داشتن روابط عمومی قوی و ارتباط با بازار نهفته است.

ارزیابی شما از جایگاه R &D و نقش آن در صنعت چیست؟

بنده معتقدم واحد R &D هر شرکت می‌تواند در هر لحظه خون جدیدی را به شریان هر واحد صنعتی تزریق کند و همچنین قیمت تمام شده را پائین آورده و اصلاح خط تولید داشته باشد. همچنین می‌تواند بسیاری از مشکلاتی که ما در گذشته با آن گریبانگیر بودیم را حل نماید. در جهان امروز هر روز تکنولوژی و فناوری جدیدی به وجود آمده و محصولات با کیفیت بهتری نسبت به گذشته تولید می‌شوند در چنین شرایطی اگر هر واحد صنعتی بخش R &D قوی نداشته باشد طبیعتاً‌ نخواهد توانست با فناوری روز دنیا حرکت نموده و عقب خواهد افتاد. داشتن یک واحد R &D قوی می‌تواند محصولات تولیدی شرکت مطبوع خود را با تولیدات دیگر کارخانه‌ها که با آخرین فناوری‌ها تولید می‌گردد مطابقت داده و در جهت ارتقاء آن کمک نماید. در مجموع R &D در صنعت یعنی عمواره داشتن زندگی جدید و نداشتن R &D برای یک شرکت به معنای محکوم بودن به فنا می‌باشد.

در شرکت تحت مدیریت شما دانشجویان تا چه میزان توانسته‌اند از واحد R & D شما بهره‌ برده و کار پژوهشی انجام دهند؟

متأسفانه تاکنون چنین امری اتفاق نیافتاده است ما در بخش R &D شرکت، از فارغ‌التحصیلان برجسته دانشگاه پلی‌تکنیک و صنعت بهره می‌جوییم و علت عدم ارتباط دانشجویان با واحد R &D الکترو کویر به شکل کلی، به ضعف ارتباط صنعت و دانشگاه در ایران بر می‌گردد. بنده خوشحال هستم که اخیراً دکتر معینی رئیس دانشکده برق پلی‌تکنیک در این زمینه اقداماتی داشته‌اند. ما نیز تصمیم داریم در این زمینه مساعدت کنیم ضمن اینکه در این رابطه جلسات مرتبی را به منظور و به قصد هرچه عمیق‌تر کردن ارتباط صنعت و دانشگاه با دانشکده برق دانشگاه امیرکبیر برگزار می‌کنیم.

واقعیت این است که در کشور ما این موضوع به خوبی جا نیفتاده است.

بنده در کشور تایوان ساختمان بسیار عظیمی را دیدم که بخشی از آن به صنعت و بخشی به دانشگاه تعلق داشت تا در کنار هم در جهت نزدیکی این دو بخش فعالیت نمایند نمونه کوچک آن را دکتر معینی در پلی تکنیک انجام داده‌اند که امیدوارم با مساعدت صنعتگران مثمر ثمر واقع شود.

با توجه به توضیحات شما می‌توانیم سال آینده شاهد حضور دانشجویان در واحد R &D شرکت شما باشیم.

ما از این موضوع استقبال می‌کنیم و از فضایی که پلی‌تکنیک برای این کار در نظر گرفته تشکر می‌کنیم و قرار است گروهی از مهندسان شرکت ما جلسه‌ای با آقای معینی داشته و در این زمینه هماهنگی صورت بگیرد.

شرکت‌های زیر مجموعه الکترو کویر در چه زمینه‌هایی فعالیت می‌نمایند؟

ما در راستای معرفی توان ایرانی و رقابت با محصولات خارجی تولید محصولاتی را که تا آن زمان در داخل کشور تولید نمی‌شدند آغاز کردیم و عمدتاً از خارج از کشور وارد می‌شدند با همین هدف بود که تلاش کردیم تمام محصولات و یا مواد اولیه را توسط شرکت‌های زیرمجموعه الکتروکویر تولید و به بازار عرضه کنیم.