تاریخچه و اهمیت موضوع
بشر در هر مرحله از زندگی خود نیاز به تغذیه دارد. در زمان های اولیه انسان ها مواد اولیه را اکثرا به صورت خام استفاده می کردند. در دوره های بعد با پیشرفت تکنولوژی تغذیه انسان دچار تغییر و تحول شد .
امروزه نیز با صنعتی شدن اکثر کشور ها و کمبود وقت به دلیل شاغل بودن افراد ترجیح می دهند از روشی استفاده کنند که در حداقل زمان نیاز تغذیه خویش را تامین نمایند .
در این مواقع بیشتر بیشتر از کنسرو جات و مواد نیمه آماده استفاده می کنند تا هم کمبود وقت را جبران کنند و هم در همه فصول از مواد غذایی دلخواه استفاده نمایند .
در این میا کارخانجات کشت و صنعت وظیفه بزرگی را به عهده دارند از طرفی در کشود های جوان و نوپا که کمبود شغل یکی از معضلات اجتماعی می باشد باعث اشتغال نیروی انسانی در رده های تخصصی و پایین تر می شود .
در استان گلستان به دلیل موقعیت مطلوب جغرافیایی و فیزیکی و آب و هوایی مواد او لیه این نوع کارخانه جات به وفور یافت می شود .
به خاطرنقش های مهم ذکر شده فوق ترجیح دادیم به عنوان یک کار آفرین عملکرد و فعالیت یک نمونه از کارخانجات کشت و صنعت را بررسی نماییم .
تاریخچه و مشخصات کلی شرکت کشت و صنعت :
شرکت کشت و صنعت در تاریخ 21/12/1351 تأسیس شده است و در تاریخ 7/12/1355 پروانه بهره برداری آن به امضاء وزارت صنایع و کشاورزی وقت تحت عنوان « کشت و صنعت » صادر گردیده است ومرکز اصلی آن در گرگان و فعالیت اصلی آن بر اساس ماده3 اساسنامه عبارت است از انجام کلیه عملیات مربوط به کشت و صنعت انجام هرگونه فعالیتهای مربوط به تولید ، تبدیل و عرضه و فروش محصولات اصلی و فرعی و همچنین بهره برداری از سردخانه به ظرفیت 3 هزار تن است .
این واحد در مجموعه گروه تولیدی دشت مرغاب ( یک و یک ) در قبل از انقلاب اسلامی متعلق به بخش خصوصی بوده و پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران تا سال 1366 در اختیار سازمان صنایع ملی ایران قرار داشته و در حال حاضر سهامی عام
می باشد .
موقعیت مکانی شرکت کشت و صنعت گرگان در مسیر جاده ارتباطی مازندران خراسان در شهرستان گرگان واقع شده است که کل مساحت آن 108265 مترمربع و کل مساحت زیربنایی آن 16700 مترمربع بوده که شامل بخشهای اداری ، تولیدی ، خدماتی ، انبار و سردخانه می شود .
ظرفیت اسمی تولید کشت و صنعت گرگان بالغ بر پانزده هزار تن در سال بوده که با تولید محصولات متنوع که تا بیست و پنج نوع را شامل می گردد ، در فصول مختلف سال صورت می گیرد .
از آنجا که اساسنامه شرکت به عنوان اوراق بهادار شرکت محسوب می شود و به صورت محرمانه می باشد طبق آیین دادرسی خروج اساسنامه از شرکت به منزله انزوا شرکت می شود به دین لحاظ از ارائه اساسنامه شرکت و موارد ذکر شده در آن خودداری شد
برنامه ریزی
فعالیت های آینده امری بسیار حیاتی بوده وبدون چنین برنامه ریزی هایی ادامه فعالیت مستمر یک سازمان میسر نخواهد شد.اداره یک واحد تجاری در شرایط اقتصادی پویای امروز وظیفه ی پیجیده ودشواری است مدیران هر مرحله از عملیات,باید واحد خود را از قبل و به دقت طرح ریزی نموده و با اعمال روش های کنترل ا زاجرای دقیق و به موقع اّن اطمینان حاصل نمایند.
اجرای وظایف طرح ریزی و کنترل نیز با تقسیم کار و ارجاع مسؤلیت ها به دوایر و بخش های مختلف انجام می پذیرد. بدین منظور برای دستیابی به اهداف تعیین شده و اجرای طرح ها بودجه درقالب بخش های مالی و صنعتی طراحی و مورد اجرا گذارده خواهد شد.
بودجه طراحی شده به گروههای زیر تقسیم گردیده است:
1.بودجه عملیاتی
2.بودجه سرمایه ای
3.بودجه نقدی
بودجه عملیاتی:
بودجه عملیاتی که درواقع محور نظام بودجه میباشد از طریق محاسبه قیمت تمام شده تولیدات(صنعتی و مزرعه ) و خدمات بر اساس پیش بینی مقدار تولید 11500تن و مصرف مواد اولیه و هزینه ها بر اساس آن ا زیک طرف ودرآمد شرکت بر اساس پیش بینی مقادیر فروش محصولات صنعتی و مزرعه و خدمات از طرف دیگر, حاصل عملکرد یک دوره بودجه را در قالب سودوزیان منعکس می نماید.
بودجه سرمایه ای:
بودجه سرمایه ای منعکس کننده و براآورد مجموع مخارجی است که پیش بینی می شود در دارایی های ثابت سرمایه گذاری شود.اقلام سرمایه ای که برای آنها بودجه در نظر گرفته شده ممکن است به بیش ا زیک دوره بودجه مربوط شود که در این صورت آن بخش از بودجه پروژه ها که به دوره بودجه مورد نظر ارتباط می یابد تفکیک شده و در بودجه سال مورد نظر درج گردیده است.
بودجه نقدی:
جهت آگاهی مدیران از منابع نقدی و به منظور ایجاد توازن در دریافت و پرداخت شرکت بودجه وضعیت نقدی پیش بینی شده است. دوره ی بودجه مشابه دوره ی بودجه عملیاتی و سالانه و منطبق با آن می باشد. بودجه نقدی به دوره ای سه ماهه تفکیک شده, که سه ماهه اول نیز به دوره های کوتاهتر ماهانه تقسیم شده اند.
تفسیر بودجه:
بودجه به طور کلی عبارت ا ست از بیان مالی و یا مقدار سیاست های شرکت که در طول مدت معینی از زمان آینده عموما یک سال برای حصول به هدف های تعیین شده باید تعقیب شود. این سیاست ها در قالب برنامه ریزی عملیات شرکت ,مخارج سرمایه ای و گردش وجوه مطرح می شوند. تهیه ی بودجه قسمتی از سیستم کنترل بودجه را تشکیل می دهد که خود عبارت ا ست از تهیه ی بودجه ی مربوط به مسؤلیت های مدیران جهت نیل به هدف های تعیین شده و مقایسه نتایج واقعی با برنامه های بودجه شده جهت حصول اطمینان از رسیدن به اهداف و یا ایجاد مبناء برای تجدید ارزیابی آن ها.
منابع مالی :
راه های تامین اعتباراین شرکت به دو صورت انجام می گیرد .
یکی از طریق فروش محصولات تولیدی و دیگری از طریق وام بانکی که به صورت تسهیلات مالی بلند مدت توسط بانک مرکزی داده میشود تسهیلات مالی در صورتی داده می شود که افزایش سرمایه توسط شرکت صورت بگیرد .
اصولا افزایش سرمایه شرکت از طریق تولید محصول جدید امکان پذیر است. بدین صورت که شرکت پروژه محصول جدید را که شامل پیش بینی خط تولید, میزان پرسنل مورد نیاز, مواد اولیه, تجهیزات و ماشین آلات , پیش بینی فروش و بازار یابی و به طور کلی کلیه منابع مورد نیاز جهت پروژه می باشد به بانک مرکزی ارسال می نمایدو بانک نیز پس از بررسی پروژه در صورت تایید آن ( احتمال تایید 90 درصد ) جواز تاسیس و فرم تایید آن را ارسال می نماید که نمونه آن در قسمت ضمائم ( ضمیمه 2 ) آمده است.
تامین نیروی انسانی :
اصولا تامین نیروی انسانی در شرکت های دولتی از طریق آزمون های استخدامی صورت می گیرد بعضی از نیروهای انسانی شرکت از طریق معرفی وزارت صنایع و معادن صورت گرفته است . همچنین به دلیل نوسانات کار در قسمت حمل و نقل از نیروی روز مزد بیرون شرکت استفاده می شود .
نحوه تامین تجهیزات و ماشین آلات :
80 درصد ماشین آلات به دلیل عدم تو لید در داخل کشور از کشورهای خارجی تامین می شود . کشور هایی نظیر سوئد , انگلستان , فرانسه و گاهی نیز آسیای میانه برای خرید ماشین آلات در نظر گرفته شده اند .
ساختار سازمانی شرکت کشت و صنعت گرگان
هیئت مدیره :
تعداد اعضای هیئت مدیره 5 نفر بوده که از میان اساتید دانشگاه ، مدیران صنعتی و کارشناسان مالی و بانکی انتخاب شده اند .
مدیرعامل :
برابر قانون تجارت مدیریت اجرائی شرکت را به عهده دارد و در حال حاضر مدیرعامل شرکت کارشناس شیمی می باشد و از نظر اجرایی مسئول هماهنگ کردن و رهبری سایر بخشها را به عهده دارد
واحد اداری :
این واحد کارهای مربوط به برنامه ریزی و ارائه خط مشی اجرای امور اداری و پرسنلی شرکت ، نظارت بر اجرای قوانین و آیین نامه های پرسنلی و استخدامی و غیره را به عهده دارد .
واحد امور مالی :
این واحد علاوه بر برنامه ریزی و نظارت بر امور قسمتها کلیه اسناد دریافتی و پرداختی و عملیات حسابداری و مالی و تنظیم صورتحسابهای مالی و تنظیم بودجه را بر عهده دارد .
واحد کشاورزی :
شرکت کشت و صنعت گرگان در سطح حدود 165 هکتار از اراضی کشاورزی منطقه گرگان و گنبد به صورت مستقیم اقدام به فعالیتهای کشاورزی با روشهای مکانیزه و روشهای جدید کاشت و برداشت می نماید و از این طریق همه ساله مقداری از مواد اولیه مورد نیاز خود را تأمین می کند .
واحد انبارها :
با توجه به اهمیت نگهداری محصولات در صنایع تبدیلی واحد انبارهای شرکت کشت و صنعت گرگان با مساحت 7450 مترمربع و فضای سردخانه ای با مساحت 2244 مترمربع به ارائه خدمات و تغذیه خطوط تولید و عرضه و تحویل محصولات ساخته شده بر شکبه وسیع پخش سراسری ایران اقدام می نماید .
واحد کنترل کیفی :
بدلیل حساسیت بسیار زیاد مواد غذایی تبدیلی و توجه ویژه به کیفیت ظاهری و باطنی محصولات تولیدی شرکت با به کارگیری نیروی کار ماهر و کارآزموده در واحد کنترل کیفی کلیه مراحل قبل و بعد از تولید را با روشها و دستگاههای جدید آزمایشگاهی کنترل و آزمایش می کند و برای این منظور تعداد 6 کارشناس در رشته های مهندس غذایی ، میکروبیولوژی کشاورزی را به خدمت گرفته است .
واحد تعمیر و نگهداری :
این واحد به منظور سرویس دهی به واحد تولید و به کارگیری تکنولوژی جدید با انجام برنامه های بازسازی و آماده سازی خطوط در جهت افزایش ظرفیت و بقای فعالیتهای فصلی تولید محصولات کار می کند .
واحد تولید :
این واحد کارهای مربوط به تنظیم و ارائه برنامه های تولید و نظارت اجرای عملیات طرحهای توسعه و اصلاح خط تولید هماهنگی با واحدهای دیگر و تولید محصول بر اساس برنامه های پیش بینی شده را به عهده دارد .
واحد تحقیق و توسعه :
این واحد در سال 1371 به عنوان یکی از بخشهای اصلی ساختار سازمانی شرکت کشت و صنعت گرگان به تصویب رسید و آنچه در به وجود آمدن این بخش دارای اهمیت می باشد این است که به نمود بخشیدن به برخی از فعالیتهای تحقیق و توسعه از قبیل برنامه ریزی و اجرای برنامه بازسازی خطوط تولید ، بنیه کارشناسی شرکت از طریق استخدام نیروی متخصص بالا بردن سطح دانش فنی و به انجام رساندن نظرها و ایده های جدید به تأسیس این واحد اقدام گردید .
ازجمله فعالیتهای این واحد درزیرآورده شده است:
1 تحقیق و بررسی انواع نهاده های کشاورزی و نظارت و کنترل شیوه های کاشت ، داشت و برداشت در زمین تحقیقاتی به مساحت 5 هکتار .
2 تحقیق و بررسی در زمینه کیفیت محصولات تولید و تلاش در جهت ارتقاء کیفیت محصولات با استفاده از روشهای جدید .
3 تحقیق و بررسی در خصوص تولید محصولات جدید و تنوع در محصولات جدید با هدف افزایش ظرفیت تولید و کاهش زمان بیکاری و ایجاد اشتغال .
4 تحقیق و بررسی در زمینه بازارهای هدف و تجزیه و تحلیل فرصتهای موجود در بازارهای داخلی و خارجی .
5 تحقیق و بررسی در خصوص وضعیت نیروی انسانی شیوه های جدید آموزش به منظور بالا بردن سطح کیفی و دانش فنی پرسنلی شرکت .