سیمای نماز
عبادت عنوان عامی است که نمونه ها و مصداق های فراوانی را در بر می گیرد وتنها در «نماز» خلاصه نمی شود حج،روزه ، امر به معروف و نهی از منکر ،جهاد ، طلب روزی حلال ، خدمت به هم نوعان، درس خواندن و درس گفتن ؛ عزاداری برای شهیدان کربلا ، نیکی به پدر ومادر ، تیم نوازی ، پرداخت خمس و زکات و .. همه وهمه عبادت است ( البته به شرط خدای بودن نیت )
ولی در میان اعمال عبادی «نماز برجستگی و درخشندگی خاص دارد و جلوه ی درخشان عبادت و پرستش خدا به حساب می آید. اوصاف نماز ، فلسفه وحکمتش ، فایده وآثارش ، شرایط وآدابش ،مکان وزمانش در آیات وروایات بسیاری آمده که پرداختن به آنها طولانی خواهد شد. اما سعی می کنیم براساس قران و حدیث ، قطره ای از دریای معارف اسلامی درباره ی نماز را باز گوییم.
نماز بزرگترین عبادت ومهمترین سفارش همه ی انبیاست
لقمان پسرش رزا به نماز توصیه می کند.حضرت عیسی درگهواره می گوید : خدایم مرا به نماز و زکات توصیه کرده است.
رسول خدا صلی الله علیه و اله نماز را نور چشم خود می داند .«قُرّه ََُ عَینی فی الصَّلاه ََِ »
نماز ، فرضیه ای است که خدا به یاد انسان می آورد. و پیمان خدا با مردم است.
نماز، سیمای مکتب است .« الصِّلاه ٌَ وَجهُ دینکٌُمْ »
نماز دوای تکبر است « و الصَّلاه ٌ تَنزیهاً عَنِِ الکبِرِ »
نماز ، وسیله ی تشکر و سپاس از نعمت های الهی است ، عمود و پایه دین ، کلید بهشت، وسیله ی آزمایش و شناخت مردم و محو کننده ی گناهان ، پاک کننده ی دل و جان آدمی است.
روزی پنج نوبت ، با حفظ شرایط کامل نماز ، در پیشگاه خدا ایستادن ونعمتهای او را یادکردن و از او حاجت ونیاز خواستن ،همچون شست وشوی درنهر آب است که آلودگی های می زادید . نماز اولین سئوال در قیامت است که اگر پذیرفته نشود. کارهای دیگر هم قبول نیست .
نماز اولین سئوال در قیامت است که اگر پذیرفته نشود، کارهای دیگر هم قبول نیست . نماز ، تنها عبادتی است که در هیچ حال از انسان ساقط نمی شودحتی در میدان جنگ و شرایط اضطراری ، بیماری و...
نماز اعلام بندگی در برابر خدا وزیر بار در مقابل طاغوت ها و ستمگران است.
نماز زنده نگه داشتن ایین توحیدی حضرت ابراهیم،وسنت رسول الله ومکتب حسین بن علی علیها السلام است.
نماز برای عاشقات خدا ، شنیدن ولی برای منافقان ، تلخ و سنگین است : «وَ اِنَّتها لکَبیره ُ اِلاَّ عَلیَ الخَشِعیِِنَ »
نماز، کوبنده ی شیطان و مایوس کننده ی اوست وحضور در برابر آفریدگاراست .
نماز هماهنگی با همه ذرّات عالم است جهان ،محراب و سعی است که همه ی کائنات ، در آن به تسبیح و سجود در برابر خدا مشغول اند. به نماز ایستادن ، همراهمی با همه ی افریده ها وفرشتگان در پرستش و ذکر پرورگار است.
در اهمیت نماز ، همین بس که علی علیه السلام در میدان نبرد صفین، وامام حسین علیه اسلام در ظهر عاشورا دست از جنگ کشیدند و به عشق الهی ، به نماز ایستادند . شخصی به حضرت علیه السلام ایراد گرفت: امام فرمود : مابرای همین جنگیم تا مردم ،اهل نماز باشند. به سید الشهدا در زیارتنامه اش خطاب می کنیم: گواهی می دهیم که تو نماز را بر پا داشتی . « اَشهَدُ اَنّک قَد اَقَمتُ الصَّلوه ََ َ ...» در مشکلات و اضطراب ها ، یاد خدای بزرگ و استمداد از او ، آرام بخش دل ها وراه گشای انسان در سختی ها است و تکیه گاهی است که مؤمنان به خدا دارند از این رو قرآن دستور می دهد که به وسیله ای « صبر » و «نماز» از خداوند یار ی بطلبید. « وَ استَعینُؤا بِاالصَّبرِ والصَّلوه ِ »
امام صادق علیه السلام در واپیسین دم زندگی خویش ، همه بستگان را جمع کرد و در وصیت خویش به آنان، اهمیت نماز را یاد اور شد و فرمود:
هرکه نماز را سبک بشماردو از شفاعت ما محروم است.
مرز میان اسلام و کفر ترک عمدی نماز است. چگونه مسلمانی است آن که رابطه خودبا خدا را بریده و از نماز روی برتافته است.
رسول خدا فرمود : «مَن تَرَکَ الصَّلوه َ مُتَعمَداَ فَقَد کَفَرَ» هرکه عمداً نماز را ترک کند ، کفر وزیده است . ودر کلام علوی میخوانیم که فرمود:
« مَن ضَیَّعَ الصَّلوه َ فَهُوَ لِضَرِها اَضیَعُ »کسانی که نماز را سبک شمارند و آن را تباه وضایع سازند، غیر نماز را بیشتر ضایع خواهند ساخت.
نماز ، موقعیتی است که باید در ان به خدا توجه داشت نه دیگری ،هرچه را از نظر دور داشت مگر خدا را باید رازنده وحاضر و ناظر بدانیم واحساس حضور در برابر آن خالق را در خویش ، زنده نگاهداریم .
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله فرموده است:
همین که انسان در نماز به غیر خدا توجه می کند. خداوند به او خطاب می کند : به چه کسی توجه میکنی ؟ آیا پرورگاری جز من سراغ داری ؟
آیا جز من مراقب وناظری درکار است؟
آیا به بخشنده ای جز من دل بسته ای ...؟
اگر توجه به من داشته باشی ،ومن وفرشتگانم به تو توجه خواهیم کردو...
فصل اول :
چرا نماز میخوانیم؟
آداب نمازی که مورد قبول خدا باشد چیست؟
مقدمات نماز چیست؟
چرا نماز می خوانیم ؟
نماز ، سپاس نعمت
انسان ؟، اسیر محبت دیگران است و نعمت و نیکی ، انسان را به مقام سپاس وتشکر می کشیند. اگر کسی به ما نعمتی بخشید و احسانی در حق ماکرد ، باز ؟؟ وعمل ، سپاسگزار ازاو می شویم .
ما بنده خداییم و غرق در نعمت های او ، پس در هر نفسی ،نه یک نعمت بلکه صدها نعمت موجود است. و براین نعمت ها یک شکوه هزاران شکر لازم است . کافی است که
اندکی چشم بصریت بگشائیم و ببینیم لطف و فضل خدا را درباره خودمان ، آنگاه خواهی نخواهی سپاس او خواهیم گفت:
نماز ،نوعی سپاس از نعمت های فراوان و برشمار اوست.
خداوند، به ما هستی بخشید .آنچه برای زندگی مادی و معنوی لازم داشتیم ، عطا کرد وهوش و عقل و استعدامان داد .قطرات باران ، برگ درختان ،ماهیان دریا ، پرندگان آسمان ،نور خورشید و هدایت عقل و ولایت پاکان وراهنمایی وجدان را جهت سعادت ما رازانی داشت.
اعضای متناسب ، قوای مفید ،مربیانی دلسوز ، طبیعی رام ومسخّر برای ما قرار داد تا با اوبیشتر آشنا باشیم . اگر لب ما نرم نبود، توان سخن گفتن نداشتیم . اگر انگشت شصت نداشتیم حتی دکمه ای سقه ی خود را نمی توانستیم ببندیم.
اگر آب ها ، شور وتلخ بود، درختان نمی رویید. اگر زمین جاذبه نداشت، اگر فاصله ای خورشید به ما نزدیکتر بود. اگر هنگام تولد ، مکیدن را نمی دانستیم ، اگر قدرت نطق و گویای نداشتیم ، اگر چشمان نابینا بود ، اگر از موهبت عقل و بی بهره بودیم . هزاران اگر دیگر به تعیبر قرآن ، نعمت های الهی قابل شمارش نیست . آیا این همه نعمت ، تشکر لازم ندارد ؟ آیا این بی انصافی و حق ناشناسی نیست که انسان، غرق نعمت های خدا باشد ولی حالت سپاس به درگاه صاحب نعمت نداشته باشد؟
نماز، تشکر از خداست که ولی نعما ماست، هرچه داریم از اوست.
البته این سپاس برای خدا سودی ندارد ، بلکه برای خودمان مفید است و نشان معرفت ماست . همچنان که تشکر یک دانش آموز از معلم ، بیانگر کمال ورشد فکری اوست وازتشکر او چیزی عاید معلم نمی شود.
چه غافل اند ، آنان که بر سر سفره ی نعمت خدا ، عمری می نشیند و یکبار هم به شکرانه ی این موهبت ها در آستان آن خدای متعال ، پیشانی عبودیت وسجده شکر بر زمین نمی گذارند
آداب نمازی که مورد قبول خدا باشد چیست؟
ادب و اداب نماز
حضور شکرانه و عبادانه در برابر پرورگار ، دلی پاک می خواهد و نیتی خالص ، زندگی و رفتاری خدا پسندانه می طلبد و معرفتی عمیق و بصیری مکتبی ، زبانی دور از گناه می خواهد و چهره ای نیالوده به نافرمانی معبود توجه و حضور قلب در نماز ، ادب لازم در این عبادت والاست.