تحقیق مقاله تعمیر و بازسازی موتور های بنزینی

مقدمه :

احتراق عبارت است از سوختن مخلوط سوخت و هوا در اطاقک احتراق و تبدیل آن به انرژی. این انرژی تولید شده ناشی از احتراق توسط پیستون و شاتون و میل لنگ به انرژی مکانیکی چرخشی تبدیل می شود تمامی این عملیات داخل محیطی که موتور نام دارد صورت می گیرد ( همچنین به عبارتی دگر در وسیلع ای که انرژی را از حالتی یا نوعی به حالت و نوع دیگر تبدیل می کند موتور نام دارد . ) بطورکل دو نوع موتور

1-    بنزینی

2-    دیزیلی

وجود دارد که ساختمان و عملکرد آنها با هم متفاوت بوده و دارای تفاوت های عمده ای از لحاظ نوع سوخت مصرفی ، نحوه احتراق ماده سوختنی ، نحوه مخلوط کردن سوخت و هوا مقدار نیرو و قدرت تولیدی و … می باشند احتراق در موتور بنزینی نیاز ضد ایجاد جرقه در داخل محفظه احتراق زمانی که مخلوط سوخت و هوای داخل آن به حد کافی فشرده شده اند می باشد این جرقه نیز به نوبه خود نیازمند قسمتهای مختلفی از قبیل باطری ، دینام . کوئل ، دلکو ، شمع می باشد همچنین در این موتورها ( موتور بنزینی) جهت مخلوط کردن هوا و بخار بنزین به یک دستگاه کاربراتور نام دارد نیاز داریم . اما نحوه احتراق در موتو دیزل به این شکل است که ابتدا تنها هوا در داخل سیلندر تا حد زیادی متراکم می شود بطوری که دمای آن تا حد بسیار زیادی بالا می رود وقتی که هوا کاملا فشرده شد سوخت توسط انژکتو ر با فشار زیاد بصورت ذرات بسیار ریزی داخل محفظه احتراق پاشیده می شود و دمای  بسیار زیادی هوای داخل سیلندر را باعث احتراق سوخت می شود پس در موتور های انوع دوم به شمع و سایر قسمتهاییی که در بالا ذکر شد برای تولید جرقه نیازی نیست همچنین کاربراتور نیز در نوع دوم حذف می شود و یک انژکتور  به همراه بارل و پلانجرجای تمامی این قسمتها را می گیرد .

پس از توضیحات کوتاهی که در مورد این موتو ارائه کدم با توجه به اینکه نوع موتورهای که در دوره کارآموزی مورد تعمیرقرار گرفتند از نوع اول ، یعنی بنزینی بود پس در این جزوه به تعمیر و بازسازی موتورهای بنزینی می پردازیم .

بطور کلی پیاده کردن قطعات موتور ممکن است بعلل مختلفی از قبیل شکستگی رینگها ، چسبیدن یاتاقاهای میل لنگ چسبیدن رینگ های پیستون ، کاهش کمپرس سیلندر ، سائیدگی رینگ های پیستون و سیلندر های موتور که به مرور بر اثر کارکرد کوتور پیش می آید . در اینصورت لازم است که قطعات موتور باز شده و تعمیر و تعویض گردند .

·     مراحل کلی تعمیر موتور

·     باز کردن قطعات موتور

باز کردن قطعات موتور :

پس از باز کردن موتور از رو شاسی اتومبیل و قرار دادن آن بر روی پایه مخصوص و یا بر روی میز کارک محسمتها زیر نیز بایستی بترتیب از موتور جدا گردد .

1-    دینام یا آلترناتور را با باز کردن پیچ های آن ( معمولا سه عدد می باشد ) از موتو جدا نمود .

2-    پیچ های استارت را باز و آنرا بیرون آورد .

3-    در اغلب موتورها ،

4-    واتر پمپ را بیرون آورد ( سعی گردد که واشر آن سالم از جای خود کنده شود ).

5-    صفحه کلاچ و خورشیدی کلاچ (چدنی کلاچ ) را با بازکردن پیچ های اطراف آن از موتور جدا کرد .

6-    پیچ های اطراف سینی جلو را باز ،

7-    سینی و واشر آنرا در آورد . لازم بیاد آوری است که قبل از باز کردن پیچ های اطراف سینی ،

8-    بایستی پیچ بزرگ سر میل لنگ را بوسیله دو پیچ گوشتی بزرگ یا بزرگ تایرلیور بیرون آورد (برای جلوگیری از حرکت میل لنگ ،

9-    میتوان با قراردادن پیچ گوشتی روی دندانه های چرخ دندانه های چرخ دندانه های چرخ دندانه دار فلایویل ،

10- از حرکت آن جلوگیری بعمل آورد ).

توجه :

موقع باز کردن قطعات موتور ، باید دقت بیشتری شده و محل قطعهو طرز قرار گرفتن آنرا بخاطر سپرده یا یادداشت نمود تا در موقع بستن موتور ، کار بسهولت انجام گیرد . حتی بعضی نکات لازم را روی بر چچسب نوشته و به قطعه چسباند .

11- پس از جدا نمودن سینی جل و ،

12- لازم است که بعلامت های تایمینگ روی چرخ دنده ها ی میل لنگ  و میل سوپاپ توجه نموده و از بودن آنها مطمئن شد . در غیر اینصورت باید روی هر دنده علامت گذاشت.

سپس پیچ و واشر  قفلی (واشر بر گردان ) سر چرخ دنده میل سوپاپ را باز کرده و با اهرم اگر در مکانیزم سوپاپ ها از زنجیر استفاده شده باشد . ابتدا خار زنجیر را بیرون کشیده و سپس زنجیر را در آورد . چرخ دنده میل سوپاپ نیز بایستی بروش فوق از موتور جدا گردد . ( در صورت وجود زنجیر سفت کن باید با باز کردن دو پیچ آنرا در آورده و زنجیر را آزاد نمود . )

در بیشتر موتورها ، چرخ دنده سر میل لنگ بوسیله خار ، خیلی محکم روی محور میل لنگ قرار گرفته و رد آوردن آن ضروری نیست .

13- بلک موتور را روی پایه میچر خانند تا کارتر روغن رو سمت بالا قرار گیرد . سپس بستهای پایه را سفت کرده و پپچ های اطراف کارتر ( سینی روغن ) را باز می کنند .

14- اویل پمپ در محفظه کارتر قرار گرفته و بوسیله دو پیچ به بلوک موتور بسته شده است که با باز کردن پیچ ها ،15-               اویل پمپ از موتور جدا می شود .

16- در این حالت بلوک موتور را بر روی پایه میگردانند تا پیستون ها در وضعیت افقی قرار گیرند . حالا ضمن باز کردن پیچ های شاتون ها ،17-           پیستون ها را نیز از پهلو خارج  می کنند . برای این کار فلایویل را می چرخانند تا کپه های شاتون ها در حالتی قرار گیرند که باز کردن مهره های آنها به آسانی انجام شود . برای باز کردن مهده های شاتون ها بایستی از آچار بوکس یا آچا رینگ مناسب استفاده نموده و از بکار بردن آچار دوسر ( تخت ) خود داری نمود . در غیر این صورت گوشه های مهره ها سائید شده و نه تنها باز کردن چنین مهره هایی مشکل خواهد بود بلکه موقع بستن موتور باید آنها را عوض نمود .

ترتیب باز کردن مهره ها یا پیچ های شاتون دبدین شرح است که ابتدا هر کدام را چند رزوه شل  نمود و بنوبت باز می کنند و بعد کپه یاتاقان متحرک ( سر بزرگ شاتون ) را بیرون می آورند . در صورتیکه پس از باز کردن مهره ها کپه به آسانی از شاتون جدا نشود ، با ضربه چکش فیبری یا قسمت چوبی چکش معمولی می توان پیچ ها را عقب زده و کپه پائینی شاتون را بیرون کشید و اگر باز هم کپه جدا نشد با زدن ضربه خفیف به دو طرف ، آنرا از شاتون جدا نمود . سپس با فشار دادن شاتون بسمت خارج پیستون شماره یک را بیرون کشیده و کپه پائین را روی شاتون می بندد و بهمین ترتیب بقیه شاتون ها را جدا کرده و پیستون ها را بیرون می آورند و بترتی روی میز کار قرار می دهند .

توجه : در موقع بستن کپه به شاتون باید دقت شود که شماره های روی کپه و شاتون د یک قسمت قرار گرفته و زبانه ( چاک ) پوسته یاتاق ها نیز روی هم قرار گیرد .

در صورتیکه شماره های فوق الذکر روی کپه های شاتون نوشته نشده باشد بایستی به وسیله سوهان سه گوش ، علامت گذاری نمود تا موقع بستن مشکلی پیش نیاید . ضمناً باید معلوم شود که سمت شماره دار شاتون یا سوراخ پا شش روغن در کدام طرف موتور قرار گرفته است . ( زیرا اگر اشتباه بسته شود ، موقع کارکدن موتور ، عمل روغنکاری دیواره های سیلندر ها و رینگ های پیستون و بوشها گجن پین مختل خواهد شد) .

معمولاً روی پیستون ها شماره های 1 و 2و 3 و …… و همچنین فلش ، کلمه فرانت (1) یا علامت های دیگری که جهت قرار گرفتن پیستون را به سمت جلو موتور نشان می دهد حک شده است .

10 – قبل از جدا نمودن میل سوپاپ از موتور ، بایستی ابتدا میل تایپ ها و تایپ ها را بیرون اورد ( در موتور هائی که سوپاپ ها در بلوک سیلندر قرار گرفته اند . سوپاپ ها نیز باید پیاده گردد ) . سپس شافت اویل پمپ و میل وسط دلکو را که معمولاً حرکت خود را از میل سوپاپ می گیرند نیز از موتو جدا ساخت .

قبل از باز کردن صفحه نگهدارنده باید روی بلوک موتور و صفحه هر دو را علامت گذاشت تا در موقع بستن اشکالی پیش نیاید . حالا با باز کردن دو پیچ ، صفحه نگهدارنده میل سوپاپ (2) را با چرخ دنده سر ان بیرون آورد (  لازم به توضیح است که چرخ دنده میل سوپاپ را موقتا  روی میل سوپاپ بسته و پس از در آوردن میل سوپاپ مجدداً باز می کنند ) . این عمل بایستی خیلی به آرامی و با چرخانیدن میل سوپاپ و رد کردن بادامک ها از داخل بوشها میل سوپاپ انجام گیرد . اگر در این عمل دقت کافی نشود ، بوش های میل سوپاپ صدمه خواهد دید .

11-واشر های برگردان پیچ های فلایویل را تخت کرده و پیچ های فلایویل را که معمولاً پنج عد هستند شل نموده و باز می کنند . سپس بارد کردن خارروی فلنج میل لنگ فلایویل از موتور جدا می شود .

12-بلوک موتور را روی پایه موتور می گردانند تا میل لنگ موتور در سمت بالا قرار گیرد . سپس پیچ های ثابت را نیز بهمان ترتیب باز کردن پیچ ها شاتون ها باز نموده ، کپه های ثابت را با پیچ های مربوط در می آورند . در حین کار ممکن است که کپه آخری بعلت وجود کاسه نمد عقب میل لنگ مشکل تر از بقیه جدا شود . لذا لازم به ذکر است که با ضربه های چکش فیبری یا تکه چوب سفت آنرا شل نموده و از بلوک جدا نمود. سپس میل لگ را با آرامی از روی بلوک بلند کرده و روی میز کار یا تشت مخصوص شستشو قرار می دهند .

 توجه شود که میل لنگ در جائی گذاشته شود که احتمال افتادن نداشته و یا ضربه سختی به آن وارد نشود و یا اینکه لنگ ها و ثابت های میل لنگ با جسم سختی تماس پیدا نگرده و خراشی بر ندارد . سپس کپه های ثابت سیلندر را با پیچ های مربوطه روی بلوک موتور می بندند .

توجه : اغلب روی کپه های ثابت سیلندر ، شماره آنها حک شده و موقع بستن باید دقت شود که کپه ها در جای خود بسته شده و حتی پیچ ها نیز جابجا نشده باشد .

2- آزمایش قطعات موتور :

کلیه قطعات موتور را پس از باز کردن با نفت شسته و بدقت بازدید نموده و قسمتی که بیش از اندازه سائیده شده باشد باید تعمیر یا تعویض گردد .

1-    زنجیر و چرخ دنده ها ی موتور را بازدید نموده ،2-  در صورتیکه دو پهلوی یک دندانه ها عوض شده و یا قسمت مقعر دندانه ها خوردگی داشته باشد ،3-        باید چرخ دندانه ها عوض شود .

زنجیر را بازدید نموده و خالصی آن را حول محورهای اتصال بررسی می کنند در این صورت نبایستی بیش از اندازه خلاصی داشته باشد ، همچنین با اندازه گیری دقیق طول زنجیر کار کرده و مقایسه آن با طول زنجیر نو ، می توان فهمید که زنجیر بیش از اندازه سائیده شده و باید عوض شود . زنجیر سفت کن را نیز بازدید نموده و در صورتیکه عیبی مشاهده شود باید تعویض گردد.

اگر ارتباط میل لنگ و میل سوپاپ فقط بوسیله چرخ دنده باشد ، بایستی دنده ها بازدید شده ، چنانچه دندانه ها خوردگی یا خلاصی بیش از اندازه (1) داشته باشد باید تعویض نمود .

4-    ساقه سوپاپ ها ،5- گاید( گیت ) سوپاس ها ،6-       سیت و نشیمن سوپاپها ،7-           انگشتی و سر سیلندر ها باید بازدید شود )-            پیستونها ،9-      سیلندرها ،10-   گجن پین ها ،11-            شاتون ها ،12-  لنگ های میل لنگ را با میکرومتر داخلی و میکرومتر خارجی اندازه گیری نموده و با اندازه های استاندارد آنها که در کتابچه تعمیرات هر موتونر نوشته شده مقایسه می نمایند .

13- بازدیددندانه های چرخ دنده0فلایویل ( چرخ لنگر ) و تعویض آن در صورت سائیدگی تعداد زیادی از دندانه ها و همچنین بازدید سطحی از فلایول که صفحه کلاچ روی آن بسته می شود . اگر این سطح فلایول بیش از اندازه خط افتادگی ( پله کردن ) داشته باشد . بایستی بوسیله تراشکار تا حد مجاز تراشیده شده و صاف گردد . بوش و یاا بولبرینگ روی فلایول یا روی فلنج میل لنگ را بازدید نموده و در صورتیکه سائیده و یالقی بیش از اندازه داشته باشد و بایستی تعویض شود ( خلاصی بین انتهای شافت کلاچ و بوش ).

تاپت ها و میل تاپت ها،

با دامک های میل سوپاپ ،

بوشهای میل سوپاپ،

تکیه گاههای میل سوپاپ نیز بازدید  گردد

یادآوری : در صورتیکه قطعات نو موتور در دسترس باشد ، قطعات کار کرده را می توان با آنها مقایسه نموده و میزان سائیدگی آنها را مشخص نمود .

تشخیص قطعات معیوب و لزوم تعمیر یا تعویض آن از مهمترین قسمت تعمیر موتور است  زیرا اگر از تعمیر قسمت معیوب صرف نظر شود ، کار به درستی انجام نشده و موتور پس از کار کردن مجدداً احتیاج به تعمیر خواهد داشت و این خود هزینه زیادی را در بر می گیرد ، همچنین تعویض قطعاتی که احتیاج به تعمیر یا تعویض ندرند باعث تخحمل هزینه اضافی و بی مورد خواهد بود . بنابراین تشخیص موققع تعمیر و آشنائی به عمر مفید قطعات موتور ، اهمیت زیادی دارد . به طور کلی تعمیرات موتور را می توان بدو دسته تقسیم نمود .

1- تعمیرا اتفاقی                                                                               2- تعمیرات ادواری

تعمیرات اتفاقی همانطوریکه از اسم آن پیدا است قابل پیش بینی نبوده و در اثر بی اطلاعی یا سهل انگاری یا بطور تصادفی پیش می آید ( یخ زدن موتور ، بی آب و بی روغن کارکردن موتور ، عیب فنی موتور و یا عیب هائی که دراثر تصادف اتوموبیل پیش می آید .)

تعمیرات ادواری که به طور معمول وسیله تولید کنندگان موتور اتومبیل ها پسش بینی شده و در مدت عمر مفید موتور باید انجام شود . موقع تعمیر قسمتهای مختلفه در کتابچه نگهداری اتومبیل ها به صورت جدول نوشته می شود .

در این جا فرض شده که موتور با اندازه کافی کار کرده و فرسوده شده و باید تعمیر اساسی گردد . لذا پس از پیاده کردن موتور ، بلوک سیلندر ، میل لنگ ، میل سوپاپ ، سر سیلندر شاتون ها ، فلایویل ( در صورت لزوم ) به کارگاه تراشکاری فرستاده می شود .