مالیات بردرآمد املاک مالیاتی است که بردرآمد شخص حقیقی یا حقوقی ناشی از واگذاری حقوق خودنسبت به املاک واقع در ایران ، اعم از نقل وانتقال قطعی ، واگذاری محل (سرقفلی) و یا اجاره و رهن آن ، با مدنظر قراردادن معافیت های مقرر درقانون تعلق میگیرد . نرخ مالیاتی برانتقال املاک 5% ارزش منطقه ای ملک ، نرخ حق واگذاری محل ( سرقفلی ) 2% ارزش معامله طبق ماده 59 قانون م.م مصوب 27/11/80 ونرخ مالیات به اجاره وفق مقررات ماده 131 ق.م.م از 15 تا 35% میباشد .
مدارک مورد نیاز سرقفلی :
1- تسلیم تصویر قولنامه و سند مالکیت مورد معامله حسب مورد
2- تصویرشناسنامه خریدار و فروشنده
3- تکمیل فرم تعهدخریدار و فروشنده
نحوه رسیدگی :
پس از تسلیم استعلام یا تقاضای منظم به مدارک، سرممیز دستور رسیدگی را صادر مینماید . حوزه مالیاتی پس از کنترل مدارک و بررسی و تحقیق درخصوص کم وکیف معامله نسبت به تهیه گزارش درآمد مشمول مالیات حق واگذاری وفق مقررات اقدام و جهت اظهارنظر نزد سرممیز ارسال مینماید ، پس از اظهارنظر سرممیز نسبت به صدور برگ تشخیص و ابلاغ آن اقدام ودرصورت تمکین ویا توافق با ممیزکل و پرداخت مالیات ، گواهی لازم صادر خواهد شد .
زمان لازم :
زمان لازم برای صدور گواهی درصورت تمکین یا توافق واریز مبلغ مورد اختلاف به سپرده حداکثردو روز میباشد .
مراحل انجام کار در زمینه انتقال املاک :
املاک مورد انتقال دریکی از گروه های زیر قرار میگیرند :
الف ) املاک مسکونی مالک
ب ) املاک مسکونی اجاری
ج ) املاک توام با ارزش تجاری
مدارک مورد نیاز برای صدور گواهی ماده 187 ( قانون م.م) :
1- تصویر سند مالکیت
2- تصویر مفاصا حساب شهرداری
3- تصویر پروانه ساختمانی / پایان کار
4- تصویر شناسنامه فروشنده و خریدار
5- تصویر وکالت نامه رسمی ،درمورد املاکی که با وکالت معامله میگردند
توضیح :
مؤدی محترم پس از تهیه مدارک خواسته شده بانضمام استعلام دفتر اسناد رسمی آنها را به حوزه مالیاتی ذیربط تسلیم مینماید .
نحوه رسیدگی :
گروه الف ) املاک مسکونی مالک :
• ممیزمالیاتی حوزه پس از بررسی پرونده و کنترل مدارک ارائه شده اقدام به بازدید و ارزیابی ملک موردنظر نموده ونسبت به تنظیم گزارش و ارائه آن جهت اظهارنظر نزد سرممیز مالیاتی ارسال مینماید .
• پس از بررسی و اظهارنظر توسط سرممیز گزارش به حوزه مالیاتی اعاده وحوزه نسبت به صدور قبض مالیاتی اقدام مینماید سپس جهت پرداخت تسلیم مؤدی مالیاتی میگردد .
• پس از پرداخت و تسلیم آن به حوزه مالیاتی پس از کنترل نسبت به تنظیم گواهی ماده 187 ق.م.م اقدام وجهت امضاء به نزد سرممیز مالیاتی ارسال مینماید .
• گواهی امضاء شده جهت ارائه به دفاتر اسناد رسمی به مؤدی مالیاتی تحویل میگردد .
زمان اقدام :
زمان لازم برای صدور گواهی فوق حداکثر دو روز میباشد .
گروه ب ) املاک مسکونی اجاری
مدارک موردنیاز همان مدارک مذکور دربند الف بانضمام تصویرسند اجاری اعم از رسمی یا عادی
نحوه رسیدگی:
• ممیزمالیاتی حوزه پس از بررسی پرونده ، کنترل مدارک ، بازدید و ارزیابی محل ، تنظیم گزارش ارزیابی ملک و تعیین اجاره وفق مقررات اقدام نموده و جهت اظهارنظر نزد سرممیز مالیاتی ارسال مینماید .
• سرممیزمالیاتی پس از بررسی و اظهارنظر به حوزه مالیاتی اعاده و درصورت قبول آن ازطرف مؤدی اقدام به صدور قبض مالیاتی حسب مورد مینماید .
• پرداخت قبض و تسلیم آن به حوزه مالیاتی توسط مؤدی
• حوزه مالیاتی پس از کنترل قبوض پرداخت شده نسبت به تنظیم گواهی ماده 187 اقدام و جهت امضاء نزد سرممیز مالیاتی ارسال مینماید .
• سرممیز پس از امضاء گواهی فوق آنرا جهت ارائه به دفتر اسناد رسمی به مؤدی تحویل مینماید .
توضیح :
درصورت اعتراض به مالیات اجاری تعیین شده ، حوزه نسبت به صدور برگ تشخیص اقدام و پس از ابلاغ مؤدی میتواند ازطریق ممیزکل و یا هیات حل اختلاف مالیاتی حسب مورد وفق مقررات اختلاف خود را با حوزه مالیاتی حل وفصل نماید .
زمان لازم :
زمان لازم برای صدور گواهی دو روز میباشد.درصورت طرح پرونده در هیات حل اختلاف اگر مؤدی تا حل فصل پرونده مبلغ مورد اختلاف را به حساب سپرده واریز نماید مدت زمان لازم همان دو روز خواهد بود درغیراینصورت پرونده خارج از نوبت درهیات حل اختلاف مالیاتی مطرح و پس از حل وفصل آن گواهی لازم صادر خواهد شد .
گروه ج) املاک توام با ارزش تجاری
مدارک مورد نیاز همان مدارک مذکور در بند الف بانضمام تصویر مبایعه نامه ، قرار داد یا قولنامه حق واگذاری محل وحق کسب و پیشه
نحوه رسیدگی :
• پس از تسلیم استعلام حوزه املاک جهت تعیین ارزش حق واگذاری محل وحق کسب و پیشه مؤدی را به حوزه مشاغل مربوطه هدایت وخود درهمان روز نسبت به بازدید و ارزیابی محل و تنظیم گزارش وفق مقررات و ارائه آن به سرممیز مالیاتی جهت اظهارنظر ارسال مینماید .
• ممیزمشاغل نسبت به تهیه گزارش شغلی عملکرد های قابل مطالبه وتعیین ارزش تجاری محل براساس دریافتی مؤدی پس از ارزش عرصه وعیان ملک به نرخ روز اقدام وجهت اظهارنظر نزد سرممیز مربوطه ارسال مینماید .
• پس از اظهارنظر سرممیزین مالیاتی وقبول آن ازطرف مؤدی ، حوزه های مالیاتی حسب مورد نسبت به صدور قبض مالیاتی و تسلیم آن جهت پرداخت به مؤدی اقدام مینمایند
• پس از پرداخت و تسلیم قبوض به حوزه مالیاتی ، سرممیز املاک نسبت به صدور و تسلیم گواهی ماده 187 به مؤدی اقدام مینماید .
زمان لازم :
درصورت قبولی کلیه مالیاتها زمان لازم برای صدور گواهی پنج ( 5 ) روز میباشد .اما درصورت اعتراض به مالیات مشاغل و حق واگذاری زمان لازم برای صدور گواهی درصورت توافق با ممیزکل یا تودیع سپرده به میزان مالیات مورد اختلاف همان 5 روز میباشد .
درصورت عدم توافق پرونده خارج از نوبت درهیات حل اختلاف مالیاتی مطرح ظرف ده (10) روز پس از حل وفصل آن گواهی لازم صادر خواهد شد .
مالیات بر درآمد املاک
ماده 52- درآمد شخص حقیقی یا حقوقی ناشی از واگذاری حقوق خود نسبت به املاک واقع در ایران پس از کسر معافیت های مقرر در این قانون مشمول مالیات بردرآمد املاک می باشد .
ماده 53 : درآمد مشمول مالیات املاکی که به اجاره واگذار می گردد عبارت است از کل مال الاجاره , اعم از نقدی و غیرنقدی , پس از کسر بیست و پنج درصد بابت هزینه ها و استهلاکات و تعهدات مالک نسبت به مورد اجاره . درآمد مشمول مالیات در مورد اجاره دست اول املاک مورد وقف یا حبس براساس این ماده محاسبه خواهد شد . در رهن تصرف , راهن طبق مقررات این فصل مشمول مالیات خواهد بود . هرگاه موجر مالک نباشد , درآمد مشمول مالیات وی عبارت است از مابه التفاوت اجاره دریافتی و پرداختی بابت ملک مورد اجاره . حکم این ماده در مورد خانه های سازمانی متعلق به اشخاص حقوقی در صورتی که مالیات آنها طبق دفاتر قانونی تشخیص شود جاری نخواهد بود .
تبصره 1 : محل سکونت پدر یا مادر یا همسر یا فرزند یا اجداد و همچنین محل سکونت افراد تحت تکفل مالک اجاری تلقی نمی شود مگر این که به موجب اسناد و مدارک ثابت گردد که اجاره پرداخت می شود . در صورتی که چند واحد مسکونی محل سکونت مالک و یا افراد مزبور باشد یک واحد برای سکونت مالک و یک واحد مسکونی برای هر یک از افراد مذکور به انتخاب مالک از شمول مالیات موضوع این بخش خارج خواهد بود .
تبصره 2 : املاکی که مجانا در اختیار سازمانها و مؤسسات موضوع ماده 2 این قانون قرار می گیرد غیر اجاری تلقی می شود .
تبصره 3 : از نظر مالیات بردرآمد اجاره املاک هر واحد آپا رتمان یک مستقل محسوب می شود .
تبصره 4 : در مورد املاکی که با اثاثه یا ماشین آلات به اجاره واگذار می شود , درآمد ناشی از اجاره اثاثه و ماشین آلات نیز جزء درآمد ملک محسوب و مشمول مالیات این فصل می شود .
تبصره 5 : مستحدثاتی که طبق قرارداد از طرف مستأجر در عین مستأجره به نفع موجر ایجاد می شود , براساس ارزش معاملاتی روز تحویل مستحدثه به موجر تقویم و پنجاه درصد آن جزء درآمد مشمول مالیات اجاره سال تحویل محسوب می گردد .
تبصره 6 : هزینه هایی که به موجب قانون یا قرارداد به عهده مالک است و از طرف مستأجر انجام می شود و همچنین مخارجی که به موجب قرارداد انجام آن از طرف مستأجر تقبل شده در صورتی که عرفا به عهده مالک باشد , به بهای روز انجام هزینه اضافه می شود .
تبصره 7 : در صورتی که مالک اعیان احداث شده در عرصه استیجاری ملک را کلا یا جزئا به اجاره واگذار نماید , مبلغ اجاره پرداختی بابت عرصه به نسبت مورد اجاره از مال الاجاره دریافتی کسر و مازاد طبق مقررات صدر این ماده مشمول مالیات خواهد بود .
تبصره 8 : در صورتی که مالک محل سکونت خود را بفروشد و در سند انتقال بدون اجاره بها مهلتی برای تخلیه ملک داده شود , در مدتی که محل سکونت انتقال دهنده می باشد تا شش ماه و در بیع شرط مادام که طبق شرایط معامله مبیع در اختیار بایع شرطی است , اجاری تلقی نمی شود , مگر این که به موجب اسناد و مدارک ثابت گردد که اجاره پرداخت می شود .