تحقیق مقاله علم دامپزشکی

پیش گفتار

علم دامپزشکی به عنوان یکی از علوم وابسته به سلامتی انسان است و اهداف عمده آن عبارتست از ارتقای سلامتی و حفظ سلامتی حیوانات که بستگی به سلامتی انسانها دارد. بدین لحاظ دانستیم که آموخته های ناچیز خود را در دوره کارآموزی به صورت مکتوب درآورم تامورد استفاده دیگران نیز واقع شود. بدین لحاظ توضیحاتی کوتاه درمورد روال کلی مطالبم شرح می دهم .

ابتدا خلاصه ای از رشته دامپزشکی درایران و شرح دو مقطع کاردانی و دکتری پرداخته ام در بخش دوم به قسمت کوچکی از آیات واحادیث نبوی در مورد حیوانات اشاره نموده ام و پس از آن در چند بخش متوالی به وظایف سازمان دامپزشکی و آئین نامه اجرایی آن وواحدهای درمانی و وظایف بخش خصوصی و اداره کل و بخش دولتی سازمان دامپزشکی پرداخته ام و پس از آن به اهداف واختیارات سازمان نظام دامپزشکی اشاره نموده ام و نیز به نقش دامپزشکی در اعتلای سطحی بهداشت جامعه اشاره نموده ام و در مورد تشخیص آبستنی مطالبی تهیه کردم همچنین در مورد کاربرد سیدر . پس از آن شرح موارد بیماری را به تفکیک نوع حیوان ذکر نموده ام. و مطالبی دیگر نیز که از منابع مختلف استخراج نموده ام و به نظر آمد که به کار آید را ذکر کرده ام .

در خاتمه باید از همکاری و راهنمایی های آقایان دکتر علوی و تکنسین محمودیان و دکتر فانی که عامل مهمی در به ثمر رسیدن این مجموعه بودند کمال امتنان و سپاسگزاری را به عمل آورم . امید که مقبول افتد.              شهریور ماه 1383 مرتضی کارگر

خلاصه ای از دامپزشکی

دامپزشکی علم شناخت بیماری های دامی اعم از بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان یا بیماریهای خاص دام، پیشگیری از بیماریها و همچنین علم تغذیه انسان و دام می باشد.

در نشریه سازمان بهداشت جهانی آمده است هدف نهایی دامپزشکی درمان حیوانات نیست بلکه دقیقا تامین مواد غذایی و بهداشت انسان می باشد چرا که با واکسیناسیون دامها می توان از مرگ و میر آنها جلوگیری کرد و بر میزان فرآورده های دامی افزود.

در نتیجه مواد پروتئینی لازم را برای جیره غذایی انسان تامین نمود موادی که مقاومت انسان بخصوص کودکان را در مقابل کلیه بیماریها افزایش می دهد و نه تنها باعث کاهش قابل ملاحظه هزینه های درمان می شود بلکه جامعه ای سالم و فعال بوجود خواهد آورد.

یک دامپزشک علاوه بر دانش بسیارو قدرت تجزیه وتحلیل باید زیرک و هوشیار باشد تا بتواند نوع بیماری دام را تشخیص دهد و در درس زیست شناسی قوی باشد.

همچنین بر زبان انگلیسی مسلط باشد. رشته دامپزشکی در دو مقطع دکتری و کاردانی دامپزشکی دانشجو می پذیرد . در زیر به شمه ای از فعالیتها و اهداف تاسیس این رشته اشاره می نماییم .

1 – دکترای دامپزشکی : هدف تربیت دامپزشکان ورزیده در زمینه پیشگیری ریشه کنی درمان بیماریهای دامی تامین بهداشت عمومی از طریق کنترل بیماریهای مشترک انسان و دام و کنترل بهداشتی مواد غذایی با منشاء‌دامی است . طول دوره حداقل 5.5 سال و بطور متوسط 6 سال است .کارآیی فارغ التحصیلان عبارت است از : تشخیص، پیشگیری ،ریشه کنی و درمان بیماریهای دامی در دامداریهای سنتی صنعتی ، مدیریت واحدهای دامپزشکی برنامه ریزی و تحقیق پیرامون معضلات دامپزشکی ، مبارزه با بیماریهای مشترک ، تدریس و تحقیق در دانشکده ها و آموزشکده های دامپزشکی و پژوهش در موسسات تحقیقات ذیربط و امکان ادامه تحصیلات در دوره های تخصصی دامپزشکی وجود دارد.

کاردانی دامپزشکی : هدف تربیت افراد کارآمدی است که با راهنمایی و نظارت علمی دکترهای دامپزشک بتوانند در امر کنترل بیماریهای دامی بیماریهای مشترک انسان و دام و کنترل بهداشتی مواد خوراکی با منشاء دامی به فعالیت بپردازند. طول دوره حداقل 2 سال است . درحال حاضر ادامه تحصیل دراین رشته از طریق شرکت مجدد در آزمون سراسری و انتخاب رشته دکتری دامپزشکی ویا شرکت در آزمون کارشناسی ناپیوسته و انتخاب رشتهء‌علوم آزمایشگاهی دامپزشکی امکان پذیر است . مهمترین وظایف فارغ التحصیلان عبارت است از: همکاری در پیشگیری و ریشه کنی بیماریها ی دامی ، بیماریهای مشترک انسان و دام ، کنترل بهداشتی مواد خوراکی با منشاء‌دامی در آزمایشگاهها و کشتارگاهها ، در آزمایشگاههای دانشکده ها ، آموزشکده های دامپزشکی ، سازمانهای تحقیقاتی ذیربط ، مدیریت فنی و ارائه خدمات فنی در حد تکنسین در بخشهای استانهای کشور. .

سیری در آیات قرآن و احادیث نبوی و ائمه اطهار در مورد حیوانات

در سوره های مختلفی از قرآن کریم حیوانات مورد بحث قرار گرفته اند و از تسبیح آنان به درگاه خداوند تدبر و تفکر در آفرینش آنها به عنوان نشانه های قدرت پروردگار نوعی حیوان شناسی و موارد دیگری یاد شده است . همچینن در احادیث نبوی و امامان از ترحم و حمایت از حیوانات و نکات بهداشتی ذکر گردیده است . به عنوان مثال در مورد اسب : سوره و العادیات آیه های 1-5 «به نام خداوند بخشنده مهربان ، سوگند بدان اسباب دونده که نفسی همی زنند به آواز در تاختن و آتش جهنده از سمهای ایشان تا بامدادان آنها را به غارت گرفتند بر هامون دشمن گرد بر انگیختند و سپاه دشمن را همه در میان گرفتند » کلمه عادیات را منشاء گرفته از عدو به معنای دویدن و فصیح ،آواز نفس اسب است در وقت دویدن و برخی مفسران عنوان داشته اند که مقصود اسبان جنگجویان اسلام است .

و از جمله .احادیث نبوی می توان به حدیث نقل شده از پیامبر اسلام (ص)‌اشاره نمود که می فرمایند : «بهترین بازیها در پیش خدا اسب دوانی و تیراندازی است » .

تفکر و تدبر در مورد حیوانات :‌در قرآن کریم آیاتی چند درمورد حیوانات و فوائد آنها که به بشر می رسد توصیه به تفکر و تدبر در مورد جانوران می نماید ، از جمله : آیه 66 سوره النحل « ملاحظه چهارپایان همه عبرت و حکمت است که ما از آنچه در شکمهایشان است از میان سرگین و خون شیرپاک ، شما را بنوشانیم که در طبع همه نوشندگان گواراست »

توجه و رعایت حال حیوانات باتوجه به احادیث : احادیثی زیاد از پیامبر و دیگر امامان وجود دارد و همین توجه بزرگان بود که موجب گسترش دامپروری و ازدیاد ثروت دامی در ممالک اسلامی بوده است .

از پیامبر اسلام نقل شده است :« در هر خانه ای که 3 گوسفند باشد فرشتگان براهل آن خانه شب تا صبح دعا می کنند».و حدیثی دیگر از امیرالمونین (ع )‌منقول است که :یکی ازحاملین عرش به صورت گا و است و گا و سید بهترین حیوانات است ».

رعایت حقوق حیوانات نیز در احادیث نبوی بسیار سفارش شده است و حال می بینیم که کشورهای غربی تازه به اهمیت حیوانات پی برده اند و انجمنهای حمایت از حیوانات تشکیل داده اند و اگر بر فرض در جایی به حیوانی ستمی روا گردد، تنها با صدور بیانیه آنرا محکوم می کنند ویااگر خیلی لطف نمایند محلی جهت نگهداری آنها اختصاص می دهند.

بااین حال ، بر هر فرد مسلمانی وظیفه است که به اعمال سفارش شده توسط قرآن و بزرگان دین عمل کنند و از آن جمله رعایت حقوق حیوانات می باشد. به امید آن روز….

نمونه هایی چند از حیوانات در فرهنگ عامه و مثلهای زبان فارسی :

در مورد اسب :

1 – از اسب افتاد به خر سوار شد تنزل رتبه

2 – دندان اسب پیشکشی را نمی شمارند.

درمورد گاو : گاوش زایید حادثه جدید .

1 – تا گوساله گاو شود دل صاحبش آب شود گنایه از صبر بسیار

2 – گاو خوش آب و علف پرخور.

در مورد پرندگان : 1 – چوچه پائیزه جوجه بهاره را درس می دهد طفلی که می خواهد پیر مجرب رااغفال کند          2 – خروس بی محل    3 – مرغی که انجیر می خورد نوکش کج است . 4. – کبوتر چاهی آخرش جایش ته چاه است .

خلاصه ای از وظایف سازمان دامپزشکی :

ماده یک : به منظور تامین بهداشت دام کشور و فرآورده های مربوط به آن و پیشگیری و مبارزه با بیماریهای دامی به موجب این قانون سازمان دامپزشکی کشور وابسته به وزارت کشاورزی تاسیس و جایگزین اداره کل دامپزشکی میگردد.

سازمان دامپزشکی کشور که دراین قانون سازمان نامیده می شود ودارای شخصیت حقوقی است و به وسیله یک نفر رئیس از بین دامپزشکانی که دارای دکترا باشد به انتخاب وزیر کشاورزی اداره خواهد شد.

تبصره – سازمان دارای ذیحسابی است که طبق مقررات کانون محاسبات عمومی تعیین خواهد شد.

ماده دو : در این کانون کلمه دام به حیوانات اهلی طیور، ماهی ،زنبور عسل ، کرم ابریشم ، حیوانات آزمایشگاهی و حیوانات باغ وحش اطلاق می شود و مقصود از کنترل بهداشتی بازرسی و اقداماتی است که از لحاظ پیشگیری و مبارزه با امراض دامی و بیماریهای مشترک بین انسان و دام لازم و ضروری است .

ماده سه : وظایف سازمان به شرح زیر است : بررسی بیماریهای دامی ، شناسایی مناطق و منابع آلوده و راه سرایت و طرز انتشار بیماریها تامین بهداشت دام کشور از طریق پیشگیری ومبارزه با بیماریهای همه گیر و قرنطینه ای دام ، همکاری با وزارت بهداری درامر مبارزه با بیماریهای مشترک انسان ودام همچنین کنترل بهداشتی و ورود و خروج دام و فرآورده های خام دامی و نظارت در نقل وانتقال آنها و صدور گواهی بهداشتی دام و فرآورده های خام دامی که به خارج صادر می شود. نظارت بهداشتی چراهگاهها،‌ مراتع ، آبشخورها، محل نگهداری دام و سایر تاسیسات مربوط به بهداشت دام همچنین نظارت برکارخانه های تولید خوراک دام از لحاظ بهداشتی ، نظارت بهداشتی کشتارگاهها و کارخانه های تولید و تهیه فرآورده های خام دامی اظهار نظر و نظارت در مورد ساخت ورود و صدور و فروش انواع دارو ، سرم ، واکسن و مواد بیولوژیکی مخصوص دام مشارکت در کنفرانسهای بین المللی دامپزشکی و اعزام نماینده به این کنفرانسها و همچنین مبادله اطلاعات علمی با مراکز و مراجع دامپزشکی تاسیس و توسعه شبکه های دامپزشکی  و همچنین تربیت کادر فنی در مناطق و مراکز دامداری کشور.

ماده چهار: کلیه صاحبان و مسئولان نگهداری دام و کارگاهها و کارخانه ها و مراکز تهیه و آماده کردن فرآورده های خام دامی موظف به اجرای دستورهای بهداشتی و قرنطینه ای سازمان می باشند.

ماده پنج : سازمان مکلف است به منظور مبارزه با بیماریهای دامی و جلوگیری از سرایت و انتشار آنها اقدامات زیر را به عمل آورد :‌تلقیحات و معالجات دامی وانجام عملیات بهداشتی و قرنطینه ای در موارد لزوم از عبور و مرور ونقل وانتقال دام و فرآورده های خام دامی ممانعت به عمل آورد و مواد آلوده را در صورت لزوم ضد عفونی نموده و آن وسایل و مواد آلوده را با تادیه غرامت خراب یا معدوم نماید.

ماده شش : اشخاصی که در مواقع بروز بیماریهای واگیر دامی موجبات سرایت بیماری را فراهم کنند و یا مانع اجرای وظایف مقرر در ماده پنج این قانون شوند مورد تعقییب قانونی قرار گرفته و به مدت 3 تا 6 ماه حبس تادیبی و یا پرداخت جریمه نقدی از پنج هزار ریال تا پنجاه هزار ریال یا به هردو مجازات محکوم خواهند شد.

ماده نه : اشتغال به کار تهیه وترکیب و فروش داروهای ساده ، مرکب ،‌واکسنها ، سرمهای مورد مصرف دامپزشکی مستلزم اخذ پروانه از سازمان است.

ماده ده : تاسیس بیمارستانها و درمانگاههای دامپزشکی و همچنین اشتغال به مایه گویی و درمان دام مستلزم اخذ پروانه از سازمان خواهد بود.

ماده چهارده :‌سازمان مجاز است در مقابل انجام خدمات دامپزشکی وجوه متناسبی با خدمات انجام شده دریافت نماید.

ماده پانزده : در صورت بروز بیماریهای واگیر دامی که به طور غیر مترقبه شایع می شود و هزینه آن در بودجه سازمان منظور نگردیده باشد وزارت کشاورزی موظف به مبارزه فوری است و دولت نیز مکلف است اعتبار لازم را تامین و دراختیار وزارت کشاورزی بگذارد.

ماده هیجده :‌بازرسی و معاینه بهداشتی گوشت در کشتارگاههای کشور از وظایف سازمنا است و شهرداریها و سازمانهای ذیربط مکلفند پرسنل بودجه واعتبار لازم را طبق آئین نامه اجرایی این قانون در اختیار سازمان بگذارند.

آئین نامه بازرسی و معاینه بهداشتی گوشت : این آئین نامه در 21 ماده در مورد بازرسی گوشت در کشتارگاههای کشور تدوین شده است . بنابر مواد  4 و 6 آن  کلیه دامهای کشتاری باید قبل و بعد از کشتار بوسیله بازرسان بهداشتی مورد بازرسی و معاینه لازم قرار گیرند. لاشه گوشت بهداشتی سالم مهر می گردد.

لاشه گوشت و ضمائم لاشه ناسالم زیر نظر بازرسان ضبط واز مصرف خارج وامحاء می گردد.

خلاصه ای از آئین نامه اجرایی ماده 10 قانون سازمان دامپزشکی .

مواد 10-11 قانون سازمان دامپزشکی کشور

ماده 10 – تاسیس بیمارستانها و درمانگاه های دامپزشکی و همچنین اشتغال به مایه کوبی و درمان دام مستلزم اخذ پروانه از سازمان خواهند بود. درمانگاه ها و بیمارستانهای وابسته به دانشگاهها و موسسات آموزش عالی و تحقیقاتی مشمول این ماده نخواهند بود.

ماده 11 – در صورتی که اشخاص بدون اخذ پروانه از سازمان به مایه کوبی و درمان اشتغال ورزند به تقاضای سازمان مورد تعقیب قرار گرفته و به 3 تا 6 ماه حبس تادیبی محکوم خواهند شد.