با توجه به یافته های جدید از ناتوانی هایی که تبدیل به توانایی کامل نمی شود را می توان به عنوان اختلالات یادگیری به کار برد.
مهم ترین اختلالات املایی نشناختن صدا و حروف است سایر اختلالات از نوع دیداری، شنیداری، دقت و آموزشی هستند.
اختلالات دیداری به سه دسته دیداری، تمیزدیداری و توالی دیداری تقسیم می شوند.
مثال: حافظه ی دیداری: منزور (منظور) توالی دیداری: مارد به جای مادر و ...
درمان تقویت تمیزدیداری و توالی: استفاده از کارت های مخصوص حروف و نشان دادن آن ها
بررسی اشکالات موجود در املاء: اشتباهات دیکته های دانش آموزان را از روی دفتر یادداشت می کنیم پس از یافتن علت آن برای رفع اشکالات تکالیف خاصی را در نظر می گیریم.
یکی از عوامل مؤثر برای موفقیت ایجاد انگیزه در دانش آموز می باشد که می توان از طریق کار گروهی در کلاس سریع تر به نتیجه رسید.
علامت ضعف دانش آموزان در دیکته: تند گفتن دیکته از سوی معلم باعث خستگی و کم شدن دقت در دانش آموزان می شود.
روش تدریس آموزش املاء: 1- روش آزمون- مطالعه: در این روش متن نوشته شده بعد از تصحیح تا جلسه ی بعدی کلمات غلط در املاء توسط دانش آموز تمرین می شود متن دوم با کمک متن اول اما در قالب جملات جدید تهیه می گردد. 2- روش نمایشی: به منظور تقویت دیداری با آموزش حروف هم صدا (ص- ث- س) ابتدا کلمه را بنویسند بعد به تخته نگاه کنند و در صورت اشتباه درست آن را بالای کلمه بنویسند. 3- کاربرد جمله سازی در زنگ املاء: 20 جمله از 5 درس انتخاب شده و در هر جمله جای یک کلمه با ارزش املایی را خالی گذاشته تا دانش آموز کامل کند. 4- آشنا کردن دانش آموز با متن املاء: قبل از نوشتن آموزگار یک بار متن را بخواند یا روی تخته قبلاً آن را بنویسد.
نحوه قرائت املاء در کلاس نیز می تواند در تقویت املاء مؤثر باشد. سرعت گفتن املای کلمه با توان نوشتن دانش آموزان متناسب باشد.
راهبردهای آموزش در زمینه اختلالات دیکته نویسی و درمان آن
با توجه به یافته های جدید در مورد یادگیری برخی از ناتوانی هایی که تبدیل به توانایی کامل نمی شود را می توان به اصلاح اختلالات یادگیری به کار برد این گونه افراد ممکن است از نظر هوشی در حد متوسط یا بالا باشند. اما به دلایلی از جمله اشکالاتی که در برخی از فرایندهای پایه (ادراک دیداری- شنیداری- زبان شفاهی و کتبی) وجود دارد بین میزان پیشرفت تحصیلی و توانایی ایشان تفاوت زیادی به وجود آورده باشد. تا آنجائی که نمی توانید کتاب های درسی علوم، ریاضی و ... را بخواند در نتیجه با مشکلاتی روبرو می شوند و متأسفانه به بسیاری از این دانش آموزان برچسب کودن، کم ذهن، عقب مانده و امثال آن زده شده می شوند که نه تنها مشکل این دانش آموزان ر برطرف نمی کند بلکه موجب یأس و دلگرمی و سرخوردگی و از بین رفتن علاقه در دانش آموزان می گردد. برای آن که تمرین های پیشنهادی تأثیر بسیار زیادی را در حل مشکل دانش آموزان داشته باشد باید از طریق (تشویق آنچه می دانند نه تنبیه آنچه نمی دانند) در ایشان ایجاد انگیزه کنیم تا با رغبت انجام این تکالیف و تمرین ها بپردازد. امید است که با کمک و با استفاده از روش های پیشنهادی که در ذیل گردآوری شده بتوانیم بخشی از مشکلات آموزشی این گروه را برطرف بسازیم.
اختلالات املایی و نحوه درمان آن
عوامل متعددی موجب اختلالات املایی دانش آموزان می شود که شدیدترین و مهم ترین آن نشناختن صدا و حروف است. سایر اختلالات از نوع دیداری، شنیداری، دقت و آموزش هستند.
در کلاس اول، بیش ترین اختلالات شنیداری، دیداری و گاهی آموزشی است.
در کلاس دوم، بیش ترین اختلالات دقت، آموزش و شنیداری است.
در کلاس سوم، بیش ترین اختلالات آموزشی، شنیداری و دقت است.
در کلاس چهارم، بیش ترین اختلالات آموزشی، دیداری و دقت است.
در کلاس پنجم، بیش ترین اختلالات آموزشی، دقت و دیداری است.
در نوع اول که اختلالات بسیار شدید است دانش آموزان باید از روش ترکیبی استفاده کنند یعنی حرف و صدا را به خوبی بشناسند و آن ها را با هم ترکیب کنند. اختلالات دیداری به سه دسته حافظه دیداری، تمیز دیداری و توالی دیداری تقسیم می شوند. در جدول بررسی اشکالات املایی مثال این سه دسته مطرح شده است.
درمان تقویت حافظه دیداری: نشان دادن دو تصویر و مخفی کردن آن ها و سپس افزودن به تعداد تصاویر.
درمان تقویت تمیزدیداری و توالی دیداری: استفاده از کارت های مخصوص حروف و نشان دادن آن ها.
اختلالات شنیداری: این نوع اختلال در کلاس اول بیش تر مشاهده می گردد و معلم باید از همان ابتدا، اصول درست نوشتن املا را به دانش آموزان آموزش دهد.
شاگردان باید اول خوب گوش دهند. بار دوم بنویسند و بار سوم نوشته خود را کنترل کنند.
درمان اختلال شنوایی: ضبط انواع صداهای حیوانات و شناسایی آن.
اختلالات دقت: این نوع اختلال از کلاس دوم شدت می یابد.
درمان اختلالات دقت: نشان دادن دو تصویری که در چند مورد جزئی با هم تفاوت دارند.