فنر ها از نظر شکل به انواع استوانه ای ، مخروطی، صفحه ای ، حلقه ای و میله ای و از نظر نحوه و چگونگی وارد شدن نیرو به آنها به انواع کششی، فشاری، خمشی، پیچشی نیز طبقه بندی می کنند. (شکل 1)
(تصاویر در فایل اصلی قابل مشاهده است)
فنرهای کششی مارپیچی:
این نوع فنرها به وسیله قلابهایی که در یک یا دو سر آن وجود دارد به قطعات دیگر متصل می گردد، گام حلقه های این نوع فنرها مساوی با قطر مفتول آنها است. فنرهای کششی مارپیچی طوری ساخته شده و گام آنها به نحوی انتخاب گردیده که بتوانند با نیروهای قابل ملاحظه کار کنند. (شکل 2)
این فنرها در نیروسنجها و نگهدارنده ورق در گیوتینها مورد استفاده قرار می گیرند.
فنرهای فشاری مارپیچی :
این نوع فنرها از فولادهای مخصوص با مقطع گرد، مربع یا مستطیل به شکل مارپیچ تهیه می گردند. چون طول آزاد این فنرها تحت تأثیر نیروی محوری کم می شود، این نوع فنرها را «فشاری» می گویند. گام فنر در موقع خروج فنر از کارخانه بیشتر از قطر مفتول آن است. مقداری که طول فنر کم می گردد «فلش (خیز) فنر» نامیده می شود و تابع نیروی محوری است. حداکثر فلش (خیز) در اثر فشار ماکزیمم ایجاد می گردد که در این حالت حلقه های فنر به هم می رسند و مقدار گام فنر به حداقل خود کاهش می یابد. حلقه آخر را به وسیله سنگ سمباده صاف می کنند که بهتر روی تکیه گاهش بنشیند، برای اینکه در موقع جمع شدن، فنر کج نشود ممکن است داخل فنر یک میله ای قرار دهند و یا اینکه فنر را در یک لوله استوانه ای محافظ بگذارند. از طرفی برای اینکه فنر خوب کار کند باید تکیه گاههایش (بالا و پایین فنر) کاملاً صاف و موازی باشند.
برای این منظور از قطعه ای به نام بشقاب فنر استفاده می شود. مفتول سر فنر را نازک می کنند، و پای مارپیچ فنر را قدری کوچکتر می گیرند به طوری که سطح کف فنر عمود بر محور آن گردد.
برای جلوگیری از افزایش طول فنر و اجتناب از بکار بردن فنرهای طویل، چندین فنر دوتایی یا سه تایی هم محور بکار می برند که تحت تأثیر یک نیرو قرار گیرند(فنرهایی که بطور موازی داخل یکدیگر هستند ارتعاش یکدیگر را خنثی نموده تا به حالت تشدید یا رزونانس نرسند)، مورد استعمال
فنرهای فشاری مخروطی :
برای جذب ضربه از فنر مخروطی استفاده می کنند که در موقع جمع شدن فضای کمتری را اشغال می کند، مقطع فنر ممکن است گرد، بیضی و یا مستطیلی باشد. هر قدر قطر فنر کمتر می گردد این مقطع کوچکتر می شود. کف این فنرها باید کاملاً صاف و عمود بر محور باشد. وقتی فنر کاملاً فشرده باشد حلقه های فنر نباید با حلقه های بعدی تماس پیدا کند، بلکه باید فاصله مختصری بین حلقه های موجود باشد. در اثر حداکثر فشار بار، ارتفاع فنر به اندازه ضخامت یک حلقه می رسد.
مورد استفاده فنرهای مخروطی برای گرفتن ضربه های شدید مانند ضربه گیر واگنهای راه آهن می باشد (شکل 4)
(تصاویر در فایل اصلی قابل مشاهده است)
فنرهای پیچشی مارپیچی
فنرهای پیچشی مارپیچی از یک میله و فنر که در انتها به یک دسته متصل است تشکیل می گردد. در این فنرها کار گرفته شده به نیروی ارتجاعی (کشسانی) تبدیل گشته، باعث پیچش حلقه های فنر در محور طولی آن می شود. از این نوع فنر برای درب داشبورد اتومبیلها استفاده می شود. (شکل 5)