در صنعت پرورش میگو، یکی از مشکلات اساسی که بر رشد و حیات میگو تأثیر میگذارد، نوسان درجه حرارت و شوری آب است. اگرچه میگو قادر به برقراری تعادل یونی و اسمزی سلولهای خود میباشد ولی شوری زیاد، باعث تغییر و برهم زدن این تعادل میشود. تحت چنین شرایطی حیوان مجبور است با صرف مقادیر زیادی از انرژی مورد نیاز بدن خود، تعادل اسمزی را برقرار نماید و به این ترتیب مقدار زیادی از انرژی موجود در منابع غذایی که باید به مصرف رشد و تولید حیوان برسد، از دسترس حیوان خارج خواهد شد، بهعلاوه، در حالت استرس اسمزی پرفشار، سطح اسیدهای آمینه آزاد خون افزایش مییابد که دلیل اصلی آن به افزایش هیدرولیز پروتئین بازمیگردد که این عارضه بهشدت بر رشد بدن تأثیر منفی میگذارد. لازم به ذکر است که تحت شرایط تنوع شدید اسمزی، میگو بهوسیله پوستاندازیهای مکرر، این استرس اسمزی را تحمل میکند، به دلیل اینکه پوسته نرم اطراف بدن حیوان بهشدت نسبت به آب و یونها نفوذپذیر است.
آزمایشات متعددی بر روی محصولات فرعی چغندر قند و کاربرد این مواد در تغذیه انواع میگو (Penaeus vannamei , Penaeus monodon) صورت گرفته است. نتایج این تحقیقات نشان میدهد که کاربرد تبائین در تغذیه میگو، باعث بروز اثرات مثبت و معنیداری بر روی صفاتی مانند افزایش وزن بدن و بازده غذایی میشود. در جیرههای غذایی که حاوی سطوح بالایی از منابع پروتئین گیاهی میباشند، تبائین باعث افزایش مصرف غذا و افزایش وزن بدن میشود، که دلیل بروز این پدیده به اثرات متابولیکی آن بازمیگردد. نتایج تحقیقات مختلف نشان میدهد که تبائین بهعنوان یک حمایت کننده اسمزی، باعث حفظ تعادل اسمزی سلولهای بدن میگو بهویژه درطول دوره پوست اندازی (در این دوره میگو نسبت به عدم تعادل اسمزی بسیار حساس میباشد) و تغییر شرایط اسمزی محیط زندگی حیوان میشود. این عملکرد تبائین مشابه تأثیری است که تبائین در تطابق پذیری ماهی قزلآلا با تغییر محیط زیست از آب شیرین به آب شور برجای میگذارد. علاوه بر این تبائین بهعنوان یک گروه متیل دهنده، میتواند جایگزین بخشی از خاصیت متیل دهندگی کولین و متیونین شود. همچنین تبائین بهعنوان یک عامل محرک، در سنتز فسفولیپیدها نقش مؤثری دارد.
بنابراین بهطورکلی تبائین در آبزیان موجب افزایش خوش خوراکی، بهبود سرعت رشد و ضریب تبدیل غذایی، کاهش درصد چربی و افزایش پروتئین لاشه، کاهش استرس ناشی از تغییرات محیط پرورش و تحریک آبزیان به تغذیه میگردد.
استفاده از قارچهای انتوموپاتوژن در مبارزه بیولوژیک علیه کنه های دامی
مبارزه بیولوژیک یکی از روشهای مبارزه با کنه هاست که در آن از عوامل زنده مانند ویروسها باکتریها، قارچها، حشرات و ... استفاده می شود کنه ها یکی از مهمترین انگلهای دامی هستند که به صنعت دامپروری خسارات گسترده ای وارد میکنند و باعث انتشار بیماریهای مختلفی میشوند. . برخی ا ز امراضی که به وسیله کنه هابه گاو گوسفند منتقل می شوند عباتند ازتیلریوز ،بابزیوز آناپلاسموز، و بیماریهای باکتریایی مانند لیستریوز و بروسلوز. کنه ها در انتشار برخی از بیماریهای طیور مانند پاستورلوز و نیوکاسل نیز نقش مهمی را به عهده دارند . بیش از بیست نوع بیماری ویروسی مانند آنسفالیت و بسیاری از امراض عفونی مانند بابزیوز، تب کیو، تب هموراژیک کریمه کنگو از راه نیش کنه ها به انسان منتقل می شوند (1)
روشهای مبارزه با کنه ها : در حال حاضر یک نوع واکسن با نام تجاری گاواک بر علیه کنه بوفیلوس در کشور استرالیا ساخته شده ولی با توجه به تنوع بالای کنه ها لازم است که در این زمینه تحقیقات بیشتری صورت گیرد. علاوه بر این برای مبارزه با کنه ها روشهای دیگری نیز وجود دارد که می توان از موارد زیر نام برد: 1- مبارزه فیزیکی که از طریق برداشت کنه ها از سطح بدن دامها بوسیله دست انجام می شود که البته این روش در سطح وسیع قابل اجرا نیست. 2- مبارزه شیمیایی با استفاده از سموم مختلف که در حال حاضر رایج ترین روش است اما استفاده از این روش با مشکلاتی همراه است زیرا گونه های مختلف کنه ها بتدریج بر علیه سموم مقاومت نشان می دهند و علاوه بر این استفاده از سموم شیمیایی باعث آلودگی محیط زیست و ایجاد باقیمانده دارویی در گوشت وشیر دامها می گردد. باتوجه به مضرات سموم شیمیایی در سالهای اخیر سعی شده است که روشهای مبارزه بیولوژیک علیه کنه ها بکار گرفته شود.3- روشهای مبارزه بیولوژیک که عبارتند از استفاده از عوامل زنده ، عقیم کردن کنه هابا استفاده از مواد رادیو اکتیو و در نهایت اصلاح نژاد دامهای اصیل وآمیزش آنها با نژاد های بومی مقاوم. (2) کاربردی ترین راه مبارزه بیولوژیک استفاده از قارچهای انتوموپاتوژن است.مهمترین اینهاعبارتند از Beauveria bassiana, Metarhizium anizoopliae var anizopliae metarhizium flavoviridae var flavoviridae نحوه بیماریزایی این عوامل به این صورت است که اسپور این قارچها روی بدن کنه جوانه میزند واز آن ریسه اولیه بوجود می آید که باترشح آنزیمهای پروتئاز و کیتیناز به داخل بدن بند پا نفوذ کرده وسپس تکثیر نموده وباعث نابودی آن می گردد.کنه ها در تمام مراحل زندگی واز جمله مراحلی که از میزبان تغذیه می کنند به این قارچها حساس می باشند.قارچها قبل از کشتن کنه ها از تخمگذاری آنها جلوگیری نموده و حتی میتوانندتخمهای کنه رانیز نابود کنند.کنه های ماده بیشترین حساسیت را به قارچ داشته و بعد از آنها لاروها و کنه های نر قرار دارند.قارچهایی که از کنه های آلوده جدا می شوند به مراتب خطر ناکتر از قارچهایی هستند که از محیط کشت جدا می شوند همچنین حدت قارچهای آلوده با ds RNA mycovirus کاهش پیدا می کند.
قارچ Metarhizium anizopliaevar anizopliae یکی از قوی ترین پاتوژنها با طیف اثر بسیار گسترده می باشد. که بیش از 200 گونه حشرات را از بین می برد و سویه E6S1 حدت بیشتری دارد. کاربرد این قارچ به همراهBeauveria bassiana اعث افزایش کارایی آنها می شود Metarhizium flavoviridae. Var flavoviridae نیز یکی دیگر از پاتوژنهای قوی است اما تاثیر کمی بر روی برخی کنه ها مثل ریپی سفالوس دارد. سویه CG-291 این قارچ دربین بقیه سویه های آن دارای بیشترین حدت می باشد.استفاده عملی از قارچهای انتوموپاتوژن مستلزم تولید انبوه آنها می باشد. برای کشت اینها ازانواع محیط کشت استفاده می شودمانند(GYBS) agar که از عصاره مخمرو گلوکزتشکیل شده است. در این روش بهترین نتایج هنگامی بدست می آید که قارچها در دمای 23 درجه ودر زیر نور طبیعی به مدت یک هفته نگهداری شوند. (4) استفاده از سوسپانسیون قارچهای انتومو پاتوژن چه در سطح مرتع و چه در آزمایشگاه با موفقیت زیادی همراه بوده است . در یک تحقیق حدت Metarhizium flavoviridae بر علیه کنه بوفیلوس مورد ارزیابی قرار گرفت. در این تحقیق300 کنه ماده بوفیلوس به 5 گروه 60 تایی تقسیم شدند و بترتیب در سوسپانسیون کنیدی بارقتهای مختلف conidia/ml (4)10 ، (5)10 ، (6)10 ، (7)10 و (8) 10غوطه ور کردند. کنه ها در دمای 27 درجه و رطوبت نسبی 80%به مدت یک هفته نگهداری شدنداگرچه نتایج رقتهای (6)10بسیار ضعیف بود، اما رقتهای (7)10و(8)10باعث مرگ96% کنه ها شده بودند. (5)