مقدمه
از دیر باز بحث بررس بازار مرد توجه برخی از متخصصین امر بوده است . و حدود نوسانهایی در قسمت محصولات کشاورزی حکایت از آن دارد که از یک سو نظامهای مناسب قیمت گذاری و توزیع برای محصولات کشاورزی در داخل کشور وجود نداشته و از طرف دیگر ناکارایی و نارسایها در بازار محصولات کشاورزی (در فاصله بین تولید کننده و مصرف کننده حاکم است به طورکه در این باره بررسی ها مختلف نشان می دهد که سهم ناچیزی از قیمت پرداختی توسط مصرف کننده ی ید تولید کننده می شود و نرخی هم توسط مصرف کننده پرداخت می شود غالبا بالا است در بسیاری از کشورهای در حال توسعه سهم عمده فعالیت اقتصادی در بخش کشاورزی متمرکز شده است و بنابراین اقتصاد این کشورها اتکای بسیاری به این بخش دارد و به همین جهت صدور محصولات کشاورزی منشا مهم ترین تزریق از خارجی به بدنه اقتصادی این کشورها به شمار می رود . از جهت به سر سطح گسترده ارتباطات پسین و پیشین تولید این محصولات کشاورزی باعث می شود که تولید و مبادله این محصولات به عاملی در جهت رشد فعالیتهای وابسته اعم از صنعتی و خدماتی تبدیل شود. از آنجا که بخش کشاورزی تامین کنده غذای مردم به علاوه نهاده های مورد نیاز ضایع وابسته است . که این بخش های اقتصادی کشور می باشد . فرستهای مبنی اقتصادی کشورهای در حال توسعه کم نیستند که با بهره گیری بهینه ار آنها در بکار جذب سرمایه گذاری و فناوری و مجهز شدن علوم به علم مدیریت بازار، می توان رقابت فعالان اقتصادی و کار آفرینان این کشورها را قوت بخشید .
آنچه که در ذهن اندیشمندان فهیم و متخصان بخش کشاورزی کشور را به خود مشغول داشته داشته این ککه هدف تعالی و انسانی تعادل در تولید و مصرف مواد غذایی و محصولات کشاورزی کشورهای در حال توسعه و به خصوص ایران چه زمانی تحقق خواهد یافت ؟
بازاریابی به تامین کالا و خدمات برای مشتریان می پردازد ، بازاریابی چندی پیش از فروختن است ، پیدا کردن نیازهای واقعی مشتریان بالشوه و سپس رفع این این نیازها همراه با کسب بوده است .
رقابت فشرده دهکدی جهانی ، آگاهی و دست باز مشتریان در مرکز پسش بهترین کالا(محصول )تولید کنندگان را ناچار می کند تا در نتیجه آنچه بازاریابی یعنی بهترین ترکیب از عوامل محصول ، قیمت ، توزیع ، تبلیغات با سپا پودی و در ستکاری کوشا باشند .
برای اخرار موفقیت در یک فعالیت اقتصادی فقط کیفیت مطلوب کالا یا قیمت آن کافی نیست بلکه قعولات دیگری مانند شناخت بازار ، شکافت خریداران و وی‍زگی های مورد انتضار مصرف کنندگان مطابق کد خصوصیات کالا با نیازهای بازار هدف ، بسته بندی و بسیاری جنبه های دیگر مطرح است که هر کدام باید حدود بررسی و ارزیابی و تصمیم گیری واقع شوند تا کالایی تولید شود که نیاز مصرف کننده را تامین کرده و رضایت او را فراهم آورد .
بررسی سوابق تحقیق :
با توجه به اینکه هیچگونه تحقیقات انجام یافته ای در رابطه با بازاریابی خرمالو و نارنگی انجام گرفته است متاسفانه هیچ گونه سوابق از گذشته در دست نبوده . و ما در این پرزه هیچگونه مقاله و راین رابطه با از کارکردن استفاده نکردیم .
مواد و روش ها :
به منظور دستیابی به اهداف تحقیق از دو روش مطاله اسنادی از منابع رسمی کتابخانه ها و منابع زیر ربط از جمله سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان و جهاد کشاورزی شهرستان کلات و از طریق منابع مختاف اینترنتی و به طور پیمایشی از طریق راه تکمیل پرسشنامه در سطح 30 نمونه مصرف کننده و خرده فردوس در سال زراعی 1385 در منطقه 10 خراسان رضوی (مشهد) انجام یافته است .
تاریخچه و اهمیت اقتصادی :
منشا مرکبات بنظر بسیاری از پزوهشگران ، جنوب شرقی آسیا شامل کشورهای مالزی ، اندولزی ، فیلپین و همچنین از جنوب هیمالیا تا اندولزی بوده است . دربین این مناطق وسیع احتمالا شمال شرقی هند و نواحی شمال برنامه موطن و مرکز اصلی مرکبات محسوب می گردد.
بعضی از انواع مرکبات قبیل از مسیحیت به مناطق غربی آسیا نظیر هند بوده و بنابراین عمان ، ایران ، فلسطین انتقال یافته است . یکی از انواع مرکبات بالنگ یا بادرنگ می باشد که منشا آن مناطق جنوبی چین تا هند بوده و بنابر گزارش های مورخین ، اسکندر مقرونی این گونه را در 330 سال قبل از میلاد مسیح در ایران مشاهده کرد . عقیده بر این است که بعد ها گونه بالنگ به مناطق مدیترانه ای منطق یافت
در اوایا دوران امپراطوری روم بین سال 27قبل از میلاد 248 بعد از میلاد بعضی گونه های مرکبات در ایتالیا شناخته شده بود ولی پایدار نماند و از بین رفت تا یز و برو تانکا که مطالعات وسیعی در گیا شناسی مرکبات داشته در میان و معرفی منشا مرکبات ، خطی رابط و رضرنی از جنوب شرقی آسیا به سمت شمال شرقی آسیا پیشنهاد شده نمود . وی پراکندگی مرکبات ترش و شیرین را روی این خط در جنوب مرکزی چین عبور می کند در امتداد خط غربی شرقی گزارش شده است .
به عقیده سویینگل موطن لایم از جزایر شرق هند بوده و احتمالا از دریای عمان بوسیله سربازان عرب به مصر و اروپا انتقال داده شده . پرتقال از مناطق جنوبی چین منشا گرفته است حان ین - چی 3 در 1178 میلادی 27 رقم پرتغال ، نارنج ، نارنگی نام برده مو به بررسی روشهای خزانه داری و مدیریت و همیاری مهاجر بکاست در او و با پرداخت است .
موطن اصلی نارنگی جنوب چین گزارش شده که سپس در مناطق تولید نسبتی آن در آسیا بوده است . ازآسیا نارنگی به اروپا انتقال پیدا کرد . منتها خیلی دیر تر از حایر گونه های مرکبات این جابجایی صورت گرفت برای مثال نارنگی و یلولیف در سال 1805 از چین به منطقه مدیترانه انتقال پیدا کرد . و بعدها نارنگی ها معمولی از چین در نقاط دیگر انتشار یافت .
ورود مرکبات به ایران بجز گونه بالنگ ، سابقه حدود 400 ساله دارد به استناد و مدارک تاریخی ، ایران و سپس فلسطین و بالاخره به اروپا جنوبی و آمریکا انتقال یافته است . از زمان صفویه به لحاظ تردو کشتیهای پرتقالیها در جنوب لبنان ایران ، بذور پرتقال را در اختیار مردم جنوب قرار گرفت و از اوایل 300 آگونه ها و ارقام مختلف مرکبات وارد ایران گردید و دز باغهایی که متعلق به خواندان سلطنتی بود و باید در برخی باغها شخصی ، مربوط یه علاقه مندان باقبانی کشت گردید .
مناطق تولید مرکبات :
مرکبات بین عرضهای جغرافیایی 40درجه شمالی و جنوبی از خط استوا با خاک مناسب رطوبت کافی و در صورت عدم یخبندان تولید می گردد. بین بنظر می رسد مناطق عمده تولید مرکبات در سطوح تجاری و نواحی گرمسیری بالاتر از 20درجه شمالی یا جنوبی قرار دارد .
ایران یکی از کشورهای تولید کننده مرکبات است و در بین 50 کشور تولید کننده که در سطحی حدود 6/1 میلیون هکتار ، به تولید مرکبات مرکبات می پردازند. ولی متاسفانه نام ایران و تولیدات آن کمتر در جدول آماری فائد درج می باشد . تمام تولیدات ایران بصورت تازه و مقادیر ناچیزی به صورت مازندران ، فارس ، جیرفت ، کهنوج و هرمزگان به ترتیب با %6/38،%9/20 ،%14، %2/12در سطح از درختان بارور رتبه های اولتا چهارم را به خود اختصاص داده اند . جمعا از %6/58 سطح بارور مرکبات کشور در این مناطق قرار دارد .
مناطق مرکبات خیز ایران :
الف : سواحل دریای خزر : از آستارا تا گرگان ارقام مختلفی از مرکبات کشت می شود محدودیت های اقلیمی موجب شده که بیشتر تراکم باغهای مرکبات که در نواحی چابکسر تا نوهشر و آمل تا بهشر باشد سطح زیر کشت ناحیه شمالی 84081 هکتار بوده که 55% آن پرتغال تخمی 25% پرتغال پیوندی روی پایه نارنج ، 15% نارنگی محلی و سایر ارقام نارنگی ، 5% متفرقه شامل لیمو ترش و گریفورت می باشد تولید سالانه این ناحیه 1372978 تن می باشد
ب: ناحیه مرکزی : شامل بلوچستان ، خوزستان ، فارس ، کرمان و باختران می باشد در این ناحیه شرایط اقلیمی متفاوت بوده عرض جغرافیایی پائین تر از 33 درجه شمالی بوده و بیشتر روزها آفتابی بوده و رطوبت نسبی محیط پائین می باشد متوسط بارندگی این مناطق 1000 تا 3000 میلی متر بوده بنابراین در تابستان به 4-5 نوبت آبیاری نیاز دارد سطح زیر کشت این مناطق 87239 هکتار بوده که 6/11 % نارنگی محلی تشکیل می دهد و جمع تولید این منطقه 1282715 تن بر آورده شده است بهترین نواحی تولید مرکبات این منطقه جیرفت و بم می باشد
ج:ناحیه بندر عباس و دریای عمان :در حاشیه خلیج فارس و دریای عمان در عرض جغرافیای حدود 23 درجه حدود 24333 هکتار باغ مرکبات وجود دارد این مناطق عاری از یخ بندان ، با رطوبت نسبی بالا حدود (53 – 86 %) و گرمای زیادی در تابستان می باشد دمای مناسب از مهرماه تا اوایل فروردین سال بعد برای رشد و نمو مرکبات مناسب است ولی شرایط نا مطلوب تابستان و بهار از کیفیت پرتغال و نارنگی می کاهد تولید ناحیه ساحلی جنوب 388432 تن بر آورده شده است میزان محصول مرکبات در واحد سطح به علل و عوامل مختلف بستگی دارد
آب و هوا ، نوع خاک ، مواظبت زراعی خصوصا استفاده از پایه های سالم و عاری از ویروس همچنین نوع پایه و پیوندک و سازگاری آن با محل کشت ، که هر یک تاثیر قابل ملاحظه ای در میزان محصول و کیفیت مرکبات دارد امروزه در دنیا با افزایش تعداد درخت در هکتار ، استفاده از ارقام تجارتی پر محصول و پیوند آنها روی پایه های مقاوم به امراض قارچی و ویروسی و شرایط نا مناسب محیطی ، میزان محصول مرکبات را تا میزان قابل ملاحضه در هکتار بالا برده اند لیکن به طور متوسط در سطوح تجاری میزان تولید حدود 30تن در هکتار بر آورد میشود.در وضعیت کنونی و در باغهای سنتی ایران میزان محصول بستگی به شرایط مختلف از 5 تا 17 تن در هکتارمتغیر می باشد .