چکیده:
گسترش شهرنشینی ، افزایش جمعیت،توسعه صنعتی شهرها وبالا رفتن استانداردهای زندگی موجب شده تا مصرف سرانه آب درایران ازروندی روبه رشد برخوردارباشد. ازیکسو کاهش ظرفیت منابع آب موجود به همراه تقاضای افزونتر برای آب وازسوی دیگرنیاز ایجاد منابع تامین آب جدید به سرمایه گذاری بالای اقتصادی، موجب گردیده تاضرورت ذخیره سازی درمصرف آب بیش ازپیش احساس شود. بدین منظور ضروری است تابا برنامه ریزی دقیق وحساب شده درزمینه مدیریت تقاضای آب واعمال روشهای مدیریتی درجهت ارتقاء سطح آگاهی جامعه واستفاده ازفن آوریهایی که منجر به صرف جویی درمصرف آب مورد تقاضا برای مصرف وظرفیت ذخایر آب موجود را فراهم نمود.بطورکلی میزان موفقیت برنامه های مدیریت تقاضای آب دراین زمینه، بستگی به میزان کارائی روشهای ارائه شده درزمینه صرفه جویی درمصرف آب داشته وبراین اساس می بایست با اندازه گیری میزان آب صرفه جویی شده حاصل ازاجرای این روشها،میزان موفقیت برنامه های مدیریت تقاضای آب رادر امر ذخیره سازی آب بررسی نمود. باید توجه داشت که تعیین دقیق مقدارآب صرفه جویی شده به آسانی امکان پذیر نبوده وعواملی نظیر ثابت نبودن مصرف آب درطول شبانه روز، یکسان نبودن آهنگ مصرف آب در بین مشترکین مختلف،تغییرات فصلی وآب وهوایی، نوسانات قیمت آب بهاء ووجود نشتی آب از لوله ها به میزان مصرف آب تاثیرگذار می باشند.
باتوجه به مبانی فوق،هدف ازارائه این مقاله معرفی روشی اصولی وعلمی به منظور برآوردنسبتا" دقیق میزان آب صرفه جویی شده دریک جامعه بوده تا با دسترسی به چنین روشی ضمن آنکه میزان آب مصرفی حاصل از اجرای راهکارهای فنی واجتماعی درزمینه بهینه سازی مصرف آب با میزان آب مصرفی در دوره قبل از اجرای برنامه های مدیریت تقاضای آب مقایسه میشود، میزان کارائی روشهای به کار گرفته شده درزمینه صرفه جویی نیز مشخص گردد. دراین روش ابتدا به چگونگی شرایط انتخاب نمونه های آماری به منظور انجام مطالعات وروشهای موثر درزمینه پایش میزان مصرف آب مشترکین اشاره شده، سپس به چگونگی پردازش داده های جمع آوری شده وبرآورد مقدارآب صرفه جویی شده با استفاده ازروشهای مهندسی، روشهای مقایسه ای آماری ومدلسازی رگرسیونی اشاره میگردد. این روش همچنین به عنوان ابزاری موثر، دربررسی توجیه پذیری اقتصادی طرحهای پیشنهادی صرفه جویی مصرف آب قابل کاربرد بوده وبرنامه های درازمدت درزمینه مدیریت تقاضای آب را ازقابلیت اطمینان بیشتری برخوردار خواهدنمود.
1- مقدمه:
درطول ده سال اخیر، دیدگاههای محققان صنعت آب و فاضلاب دربرنامه ریزیهای بلندمدت تامین آب تفاوتهای زیادی باگذشته نموده است. در دهه های گذشته موضوعاتی نظیر احداث سدهای جدید برروی رودخانه ها، افزایش ظرفیت تصفیه خانه های آب وتوسعه شبکه های آبرسانی ازمحورهای اصلی سیاستگذاری درزمینه برنامه های مدیریت تامین آب به شمار می آمدند. گسترش شهرنشینی وافزایش سریع جمعیت دربسیاری ازکشورهای جهان موجب کاهش سرانه آب دردسترس وپدید آمدن آثار سیاسی، اجتماعی واقتصادی ناشی از بحران کم آبی درسالهای پایانی قرن بیستم وآغاز هزاره جدید گردیده است.