پایان نامه بررسی اثربخشی آموزش تنش‌زدایی تدریجی و حل مساله در تمایل به فرار دختران نوجوان در معرض فرار

تعداد صفحات: 143 فرمت فایل: word کد فایل: 100082
سال: مشخص نشده مقطع: کارشناسی ارشد دسته بندی: پایان نامه روانشناسی
قیمت قدیم:۲۰,۹۰۰ تومان
قیمت: ۱۸,۸۰۰ تومان
دانلود فایل
  • خلاصه
  • فهرست و منابع
  • خلاصه پایان نامه بررسی اثربخشی آموزش تنش‌زدایی تدریجی و حل مساله در تمایل به فرار دختران نوجوان در معرض فرار

    هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش تنش‌زدایی تدریجی و حل مساله در تمایل به فرار دختران نوجوان در معرض فرار می‌باشد.

    نمونه اولیه شامل 760 دانش آموز دبیرستانی که بوسیله نمونه گیری تصادفی خوشه ای از مناطق 2و4و12 و 15 و 16 انتخاب و پرسشنامه تمایل به فرار مورد ارزیابی قرارگرفته اند. از بین این تعداد 92 نفر از افرادی که دقیقا بالای برش ( یا انحراف استاندارد زیاد بودند) انتخاب و در گروههای کنترل و آزمایش بصورت تصادفی قرارداده شدند.

    سپس گروههای حل مساله و گروههای تنش‌زدایی بطور میانگین 10 جلسه تحت آموزش قرارگرفتند، بعد از اجرای آموزشها پس تست روی هر سه گروه تنش‌زدایی و حل مساله و کنترل اجرا شد.

    در پژوهش حاضر 4 فرضیه به شرح زیر بررسی شد:‌

    آموزش تنش‌زدایی تدریجی منجر به کاهش تمایل به فرار در دختران در معرض فرار می‌شود.

    آموزش مهارت حل مساله منجر به کاهش تمایل به فرار در دختران در معرض فرار می‌شود.

    آموزش تنش‌زدایی تدریجی منجر به افزایش مهارتهای مقابله مساله محور در دختران در معرض فرار می‌شود.

    آموزش مهارتهای حل مساله منجر به افزایش مهارتهای مقابله ای در دختران در معرض فرار می‌شود.

    برای تحلیل اطلاعات از آزمون t استفاده شد و تحلیل نتایج نشانگر رد فرضیه‌های1و2و3و4 می‌باشد.

    مقدمه

    در سالهای اخیر فرار نوجوانان از منزل بویژه دختران رو به افزایش است اگرچه این پدیده در نگاه اول یک اقدام فردی است. اما نتایج و پیامدهای مرتبط با آن منجر به یک آسیب اجتماعی می‌گردد.

    پژوهشی که در سال 83 انجام شده اعلام می‌کند که آمار فرار دختران طی چند سال گذشته افزایش چشمگیری یافته تا جایی که در سال 1380 صد و بیست و دو نفر اقدام به فرار کرده (آمار ثبت شده توسط بهزیستی و نیروی انتظامی[1]) اما این تعداد در سال 83 به 300 نفر رسیده است. که این مساله لزوم بازنگری در قوانین حمایتی از این دختران را ضروری می‌سازد. چنین سطح آماری البته در سطح جهانی نیز مشاهده شده و براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی سالانه بیش از یک میلیون نوجوان 13 تا 19 ساله از خانه متواری می‌شوند. (فتحی 83)

    پژوهشهای بسیاری در زمینه فرار نوجوانان بویژه دختران انجام شده است که رخی از آنها علل فرار را اعم از علل زمینه ساز و آشکارساز بررسی می‌کنند.

    برخی دیگر پدیده هایی را که بعد از فرار گریبانگیر نوجوانان است را مورد بررسی قرارمی دهند عواملی از قبیل دزدی ، فساد، فحشا، انواع بیماریهایی که سلامت جسمی و روانی را به مخاطره می‌اندازد، سوء‌تغذیه، بی خانمانی و در نتیجه پناه بردن به بیگانه ها، مصرف مواد مخدر. در میان افراد فراری (خیابانی) اعتیاد به مواد مخدر پدیده شایعی است در مطالعه ای که روی 432 جوان خیابانی در لوس آنجلس انجام شد نشان داد که 71 درصد آنها سوء مصرف دارو، الکل و یا هر دو را داشته اند که افراد نمونه در این پژوهش جوانان 12 تا 21 ساله بوده اند که از خانه فرار کرده اند 2/75 درصد تجربه ماری جوانا، 5/25 درصد تجربه کوکائین، 4/81 درصد تجربه سیگار و 9/80 درصد تجربه الکل (دیشر[2] 1991) .

    دسته دیگر از پژوهشها در زمینه پیشگیری تحقیق می‌کنند،‌تحقیقاتی که برروی خانواده های نوجوانان فراری است،‌ویژگی محیطی این افراد، ویژگی شخصیتی و کلا تمایزاتی که این افراد با دیگران دارند. طبق نتایج یک پژوهش که توسط خانم مریم فتحی بر 50 دختر فراری یکی از خوابگاههای نگهداری از این دختران در شهر تهران انجام شده دخترانی که در خانواده های پرجمعیت زندگی می‌کنند به دلیل فقر مالی و اقتصادی و عدم پاسخگویی والدین به نیازهایشان بیشتر از خانه متواری می‌شوند.

    همچنین این دختران علل اصلی فرارشان از منزل را در مرتبه اول محدودیت بیش از اندازه والدین آزار و اذیت آنان، ازدواج اجباری، اختلاف خانوادگی، فقر مالی، ممانعت از ادامه تحصیل و اعتیاد پدر و یا مادر عنوان کرده اند.

    در این پژوهش 5/55 درصد از آزمودنیها متعلق به خانواده هایی بوده اند که والدینشان دچار اختلاف خانوادگی بوده و نسبت به یکدیگر رفتار تند  و خشن داشته اند. 88 درصد متعلق به خانواده های از هم گسیخته و 31 درصد هم تجربه جدایی پدر و مادر را در ذهن داشتند.

    نتایج این پژوهش حاکی از آن است که : 5/67 درصد از این آزمودنیها با رفتارهای بد، ضرب و شتم پدر و مادر یا اعضاء خانواده روبرو بوده که این خشونت بیشتر از جانب پدر و یا برادران اعمال شده است.

    در بین افراد مورد آزمون 5/42 درصد آنها پدر معتاد، 20 درصد مادر معتاد و 35 درصد پدر و مادر معتاد و 21 درصد نیز خودشان معتاد بوده اند.

    نتایج پژوهشها حاکی از آن است که شرایط زندگی دختران فراری بسیار نامناسب است. وجود روابط منفی و گسیخته در خانواده، بی توجهی یا عدم نظارت والدین بر ترل افراطی و سختیگری، وجود تعارضات خانوادگی، پرجمیعت بودن خانواده، طرد و یا تحقیر و عدم موفقیت در تحصیل علل اصلی فرار آنان می‌باشد خصیصه های دوران نوجوانی[3]، کیفیات روان شناختی این افراد، نوع شخصیت، نوع ارزیابی فرد از تنیدگی و نحوه مقابله با آن، خوش بینی و بدبینی اعتقادات مذهبی، تجربیات قبلی و خصیصه های نظامهای اجتماعی که به عنوان شبکه حمایت کننده بکار می‌روند به منزله متغیر تعدیل کننده ویا واسطه عمل می‌کنند. از طرف دیگر نوجوانان به لحاظ قرارگرفتن در یک دوره تحولی بحران هویت و نقش پذیری بالاخص دختران نوجوان بدلیل خصوصیات خاص خود و محدودیتهایی که جامعه برای آنها ایجاد می‌کند، تنیدگی بالایی را تحمل می‌کنند . حال اگر شرایط زندگی آنها نامساعد باشد و بین اعضای خانواده و بالاخص والدین با فرزند رابطه سرد از نظر عاطفی برقرار باشد بعبارتی نوجوان از یک شبکه حمایت کننده اجتماعی برخوردار نباشد و از طرفی تجربیات کودکی این افراد مملو از شکست و آسیبها باشد منجر به تنیدگی فزاینده شده آسیب پذیری بیشتر خواهدشد.

    بررسی هایی که برروی دختران فراری انجام شده، نشان می‌دهد که این افراد از منابع حمایتی و رویارویی کمتری برخوردارند و در مقابل رویدادهای فشارزا آسیب پذیرترند. (معظمی، 80)

    نوع ارزیابی فرد از رویدادها و بکارگیری شیوه مقابله ای خاص به نوع شخصیت فرد برمی گردد و اینکه فرد از چه نوع شخصیتی برخوردار است بستگی به شرایط زندگی فرد و تجربیات کودکی نوع رفتار والدین، شیوه تربیتی و غیره دارد. (ساراسون[4]، 1992)

    علاوه بر عوامل ذکرشده عوامل شخصیتی نیز در فرار دختران نقش دارد. دختران شرایط ناگوار و سخت، تمایلات گسیخته خویی، حساسیت هیجانی و اضطراب از ویژگیهای بارز شخصیتی در آنان می‌باشد. (بازیاری 81)

    از جمله صفات دیگر دختران فراری عزت نفس پایین می‌باشد که در چندین پژوهش به اثبات رسیده است. عزت نفس و اعتماد به نفس نقش اساسی در روند زندگی فرد دارد. احتمالا انتخاب فرار به عنوان یک راهکار نامناسب به منظور مقابله با مشکلات زندگی معلول عزت نفس کم و سایر ویژگیهای شخصیتی این دختران می‌باشد.

    عزت نفس پایین با صفات شخصیتی دیگر از جمله اضطراب، افسردگی و خصومت همبستگی بالایی دارد. چرا که افرادی که عزت نفس پایین دارند می‌کوشند موفقیتها را به بیرون نسبت دهند و شکستها را به درون. بطوری که بک[5] متذکر می‌شود که اغلب واکنشهای منفی احساسی ناشی از فقدان عزت نفس است . فرد افسرده خود را آدمی بی ارزش تلقی می‌کند که با شدت افسردگی مرتبط می‌باشد.

    چنین فردی توسط پیامدهای منفی این صفات مستعد تجربه تنیدگی و استیصال در زندگی می‌باشد و همان طور که نتایج تحقیقات نشان می‌دهد دختران فراری در مقایسه با دختران غیرفراری گرایش بیشتری به اضطراب و افسردگی دارند.

    برخی از محققان نشان داده اند که آموزش آرمیدگی عضلانی[6] و حل مساله[7] می‌تواند در کاهش تنش دختران فراری موثر باشد. (معظمی، 80)

    اما این پژوهش قصددارد با استفاده از پرسش نامه تمایل به فرار دختران در معرض را مشخص نموده و آنها را در گروههای آزمایش آموزش حل مساله، آموزش تنش‌زدایی و گروه کنترل قراردهد و به بررسی اثر این آموزشها در تمایل به فرار بپردازد.

     

     

     

    [1] - http://www.irwomen.com|first(kanoonezananeiran)

    [2] Disher

    [3] - Adolescent

    [4] - Sarason

    [5] - Beck

    [6] - Relaxing

    [7] - Problem Solving

  • فهرست و منابع پایان نامه بررسی اثربخشی آموزش تنش‌زدایی تدریجی و حل مساله در تمایل به فرار دختران نوجوان در معرض فرار

    فهرست:

    فصل اول

    مقدمه

    طرح مساله

    اهمیت موضوع

    فرضیه های تحقیق

    تعریف متغیرها و اصطلاحهای پژوهش  

    فصل دوم

    1- تعریف فرار

    2- انواع فرار

    3- ویژگی دختران فراری

    4- دیدگاههای نظری در زمینه علل فرار:

    5- فرار از دیدگاه روان شناسان

    6- فرار از دیدگاه روانکاوان

    7- فرار از رویکرد اجتماعی

    8- پیامدهای فرار

    9- پیشینه کاربردی پژوهش (خارج و داخل کشور)  

    فرار از دیدگاه اریکسون

    فرار از رویکرد اجتماعی

    نظریه ادوارد ساترلند

    پیامدهای فرار

    پیشینه کاربردی پژوهش

    یافته های داخل کشور

    10- نوجوانی

    11- نظریه های مربوط به نوجوانی (دوران نوجوانی)‌

    12- مهارتهای مقابله ای و پیشینه کاربردی پژوهش

    آموزش تدابیر مقابله ای

    پژوهشهای انجام شده در زمینه راهبرد مقابله ای

    13- حل مساله

    14- انواع مساله

    15- سیستمهای تولید

    16- نقش لوپ فرونتال در حل مساله

    17- رویکردهای نظری به حل مساله

    18- الگوی حل مساله

    19- پژوهشهای انجام شده در زمینه حل مساله (داخلی و خارجی)

    20- آرمیدگی

    21- آموزش تنش‌زدایی تدریجی

    22- آموزش پسخوراند زیستی

    23- آموزش تصویرسازی ذهنی

    24- تاریخچه منطق کاربرد

    روش آموزش خود زاد

    مراقبه متعالی

    خواب مصنوعی

    آموزش تنش‌زدایی تدریجی

    تاریخچه

    25- شیوه های تنش‌زدایی تدریجی عضلانی

    26- شیوه های 16 گروهی

    27- ترتیب آموزش انقباض تنش‌زدایی برای 7 گروه عضلات

    28- ترتیب انقباض تنش‌زدایی برای 4 گروه عضلانی

    29- تنش‌زدایی از طریق یادآوری

    30- تنش‌زدایی از طریق شمارش

    استفاده از نوار کاست

    31- پژوهشهای انجام شده در زمینه آرمیدگی و تنش‌زدایی (داخلی و خارجی)‌

    فصل سوم

    روش تحقیق

    طرح تحقیق  

     جامعه آماری و نمونه آماری

    نمونه

    ابزار جمع آوری اطلاعات (ابزار اندازه گیری)‌

    1-پرسشنامه تمایل به فرار: (محقق ساخته)

    پرسشنامه روش مقابله

    روش اجرا

    روش آموزش حل مساله

    روش آموزش تنش‌زدایی تدریجی عضلانی (pRT)

     روشهای تجزیه و تحلیل

    فصل چهارم

    فصل چهارم: فهرست جداول

    جدول 4-1 (توزیع گروه نمونه بر حسب سن)

    جدول 4-2 (توزیع گروه نمونه برحسب میزان تحصیلات)

    جدول شماره 4-3 (توزیع گروه نمونه برحسب وضعیت تحصیلی)

    جدول 4-4(توصیفی رشته تحصیلی دختران)

    جدول 4-5 (توصیفی ترتیب تولد دختران)‌

    جدول 4-6 (توصیفی منطقه محل سکونت گروه نمونه)

    جدول 4-7 (جدول توصیفی وضعیت سلامتی گروه نمونه)

    جدول 4-8 (جدول توصیفی نوع بیماری افراد بیمارگونه گروه نمونه)

    جدول 4-9 (جدول توصیفی درمانهای بکارگرفته شده در دختران بیمار)

    جدول 4-10 (جدول توزیع گروه نمونه برحسب بعد خانوار

    جدول 4-11 (جدول سن پدر )

    جدول 4-12 (جدول توصیفی سن مادر )

    جدول 4-13 (جدول توصیفی تحصیلات پدر)‌

    جدول 4-14 (جدول توصیفی تحصیلات مادر)‌

    جدول 4-15 (جدول توصیفی شغل پدر )

    جدول 4-16 (جدول توصیفی شغل مادر)‌

    جدول 4-17 (توزیع گروه نمونه برحسب میزان درآمد پدر)

    جدول 4-18 (توزیع گروه نمونه برحسب زندگی مشترک یا جدایی والدین)

    جدول 4-19 (توزیع گروه نمونه برحسب علت جدایی والدین)‌

    جدول 4-20 (توزیع گروه نمونه برحسب سرپرست)

    جدول 4-21 (توزیع گروه نمونه برحسب رفتار پدر یا ناپدری )

    جدول 4-22 (توزیع گروه نمونه برحسب رفتار مادر یا نامادری)‌

    جدول 4-23 (توزیع گروه نمونه برحسب مورد آزارقرارگرفتن)‌

    جدول 4-24 (توزیع گروه نمونه برحسب شخص آزاردهنده)‌

    جدول 4-25 (گروه نمونه برحسب نحوه آزار و اذیت)

    جدول 4-26 (توزیع گروه نمونه برحسب پایبندی خانواده به اعتقادات مذهبی)

    جدول 4-27 (میزان پایبندی به باورهای مذهبی در میان دختران در معرض فرار)

    جدول 4-28 (میزان رفتارهای خودآسیبی در گروه نمونه)

    جدول 4-29 (توزیع گروه نمونه برحسب ترک منزل بدون اطلاع خانواده)

    جدول 4-30 (توزیع سابقه مورد استفاده جنسی واقع شدن درگروه نمونه)

    جدول 4-31 (توزیع گروه نمونه برحسب سابقه دستگیری و محکومیت در خانواده )

    جدول شماره 4-32 (شاخصهای حاصل از آزمون شیوه مقابله در گروههای آزمایش و گواه)

    دول 4-33 (نتایج آزمون t در مورد تفاوت پیش تست و پس تست در گروه آموزش تنش‌زدایی و کنترل)

    جدول 4-34 (نتایج آزمون t د رمورد تفاوت پیش تست و پس تست گروه حل مساله و کنترل )‌

    فصل پنجم

    بحث و نتیجه گیری

    محدودیتهای پژوهش

    پیشنهادها برای پژوهشهای آتی

    خلاصه

    منابع فارسی (پایان نامه )

    فهرست کتب

    منابع انگلیسی

    پرسشنامه محقق ساخته تمایل به فرار 

    منبع:

    منابع فارسی (پایان نامه )

    معظمی  گودرزی، بهمن، 1380 بررسی تاثیر آموزش تنش‌زدایی تدریجی و مهارتهای حل مساله بر میزان تنیدگی و شیوه های مواجهه دختران فراری (دانشگاه تربیت مدرس).

    شریفی، زهره، 1380 بررسی علل اجتماعی فرار مجدد در دختران از منزل با تاکید بر نقش خانواده (دانشگاه شاهد).

    امین رنجبر، مهناز، 1380 تاثیر بازی شطرنج بر مهارتهای حل مساله

    امیرحسینی، معصومه، 1379 بررسی ویژگیهای نوجوانان فراری (دانشگاه الزهرا (س))

    سعیدی، محمد، 1372 بررسی علل فرار نوجوانان ازخانه

    جان بزرگی، مسعود، 1371، بررسی اثرات آموزش تنش‌زدایی تدریجی بر عوامل اضطرابی و شخصیت (دانشگاه تربیت مدرس)‌

    چاوشی فر، جلال، 1379، بررسی مقایسه ای عوامل تنیدگی زا و شیوه های رویارویی در نوجوانان.

    روشن، رسول، 1375، تاثیر آرام سازی داروهای‌آرام بخش در کاهش فشار روانی در افزایش عزت نفس.

    نصرت آبادی ، 1373، بررسی رابطه بین منبع کنترل، عزت نفس و حمایت اجتماعی با روشهای مقابله.

    نیک سرشت، مژگان، 1380.

     

    فهرست کتب

    آن مانرو،‌باب، مانتی، جان اسمال، 1374، ترجمه فریده کمالی، مشاوره های حل مساله ، انتشارات نشر نی.

    آسینک، مایکل، 1379، فرهنگ توصیفی روان شناختی، ترجمه علینقی خرازی و همکاران، انتشارات نشر نی.

    ساراسون، باربارا، ساراسون ایروین جی، 1377، روان شناسی مرضی (DSMIIIR) ترجمه دکتر بهمن نجاریان و همکاران، انتشارات رشد.

    فرجاد، محمدحسین، 1362، آسیب شناسی اجتماعی و جامعه شناسی انحرافات.

    دانش، تاج زمان، 1374، اطفال و نوجوانان بزهکار، انتشارات خدمات فرهنگی رسا.

    شامبیاتی ، هوشنگ، 1373، بزهکاری اطفال و نوجوانان،نشر پاژنگ.

    قائمی، علی، آسیبهاو عوارض اجتماعی، ریشه یابی، پیشگیری و درمان، 1373، انتشارات امیری.

    قاسم زاده،‌حبیب الله، 1376، رفتار درمانی، انتشارات جهاد دانشگاهی.

    لطف آبادی، حسین، روان شناسی رشد 2، نوجوانی جوانی بزرگسالی، 1378 ، انتشارات سمت.

    شعاری نژاد، علی اکبر، 1371،  روان شناسی رشد، نوجوانی و بلوغ، انتشارات دانشگاه پیام نور .

     

     

    منابع انگلیسی

    Boldero , j.fallon , B (1995) , Adolescent help – seeking what do they help for and from whom? Journal of Adolesent , 18/193… 202.

    Burk , M.R. 1999, Demographics and geography in Runaway Inl , fasbery and Dennis (EDS) practical lesson.

    Coco , E,L, Counteng , L.j. (1998) family system approach for preventing adolescent runaway behavior , Journal of Adoleentce , 33.

    Davison , Gc , Neal , (1994) , Abnormal Psychology new york: John wiley sonseInc.

    Dembo , Janus , M.C, 2002 , Mid west longi tud inal study of homeless (http: // net . edu / pers / 2002) Adolescents (p.d.f)

    Field , T.M (1992) Reduction stress in child and psychiatric patients by reaxion thrapy and massage . abs.

    Gial , L. Kurts , M.S, sara , V.Jarris , Ed (1992) problem of maltreated Runaway louth . Journal Adolescence Vol . 2 B , No . 103.

     Higgins , J,S Thies , A.P (1982) , Social effectiveness and problem solving thinking of reformatorry inates . Jourmal of offenderd counseling.

    Whith beck and simons (1999) self Report S.T.P. Sinrunaway , Journal of sen research predictors .

    Wolk , s , Brondon , J. (1978) , Runaway adoles cents preceptions of parent and self , Journal of Adles cent 12 , 175 –187.

    Solange , L (2000) , Relaxation – The en counter between the body and soul , www.companyontheweb.com lisep;;etier Index 6 . html.

    Lewis,M.(1991) , child and adolescent in confict in adolescent behavior and society , MC , Grown and Hill , Inc.

    Kazdin , A. (1993) . Adolescent Mental Health prevention and treatment program , American psychologist , 48, 127 – 141.

    John , R. Anderson , 2000 , cognitive psychology and its implication fifth Edition , charter , Problem solving p.p – 239-7.

    Kaplan , H . B (1996) psychological stress , American Acodemic press , INC.

ثبت سفارش
عنوان محصول
قیمت