پایان نامه بررسی تطبیقی مالیات بر نظام ایران در مقایسه با کشورهای اسلامی(ترکیه،لبنان،مالزی،عراق)

جهت اخذ مدرک کارشناسی

رشته حسابداری مالیاتی 

چکیده

مدیریت نظام مالیاتی یک کشور نمی تواند بدون شناخت از نظام مالیاتی حاکم ومدیریت آن به اهدافش برسد.این مقاله به شناسایی عوامل نظام مالیاتی مودیان مشاغل واولویت بندی این عوامل می پردازد.در این مقاله ویژگی های نظام مالیاتی چندین کشور مورد بررسی قرار می گیرد.استفاده از روش تحلیل مولفه های اصلی وچرخش واریماکس تعلق هر یک از متغیرها به هر یک از عوامل، تعیین شده است.درنتیجه؛سه عامل که بیشترین واریانس را داشتند، مشخص شدندکه به ترتیب اولویت عبارتند از:نخست، عدالت وکارکرد سازمان مالیاتی که متغیرهای عدالت، عدم اعتماد به مسئولین مالیاتی، شفافیت سازمان مالیاتی، نحوۀ خرج کرد مالیات، احساس مسئولیت، رشوه، ملموس نبودن خرج کرد مالیات ونوع پرداخت را در بر می گیرد؛دوم، صداقت واحساس مسئولیت مودیان که متغیرهای ندادن اطلاعات، دروغگویی، احساس افتخار از نپرداختن مالیات، احساس دین به جامعه یا یک امر خوشایند وپول زور را در بر می گیردوسوم؛ تمایل به پرداخت مالیات که متغیرهای فرار مالیاتی، چانه زنی، نپرداختن مالیات ومقاومت در پرداخت مالیات را در بر می گیرد.

در قالب تئوری های اقتصاد متعارف، مالیات اصلی ترین منبع نظام دولت هااست .در نتیجه علاوه بر آنکه ابزار تأمین هزینه های بخش عمومی است دارای آثار تخصیصی و توزیعی نیز هست. یک نقش کلیدی مالیات که در تحلیل های اقتصادی دولت جایگاه ویژه ای دارد، آثار توزیعی آن است. به همین خاطر نقش عادلانه بودن ابزار مالیات یک اصل از دو اصل اساسی آن (در کنار اصل کارآیی) می باشد. این مقاله وظیفه دارد نقش مالیات حقوق را بر نظام در ایران و مقایسه آن با چند کشور دیگر  مورد بررسی قرار دهد.

فصل اول کلیات

بررسی تطبیقی نظام مالیاتی ایران باکشورهای

اسلام

ی

مقدمه

در مقایسه نظام مالیاتی ایران با کشور پیشرفته ،تعداد اظهارنامه های مورد رسیدگی به نسبت اظهارنامه های مورد قبول بسیار بالا است. فقدان اطلاعات مالیاتی،پیچیدگی و عدم شفافیت قوانین ،نوع رسیدگی مالیاتی را از مختصات یک رسیدگی بهینه دور می کند .

هر دولتی برای اداره جامعه و اجرای برنامه هایش نیازمند منابع و امکانات مالی است تا بتواند وظایفی را که از جانب مردم بر عهده گرفته است به نحو مطلوبی انجام دهد. مالیات به عنوان مهم ترین و سالم ترین منبع در امدی دولت ها از آغاز شکل گیری جوامع و دولت ها همیشه مورد توجه و بررسی بوده است. امروزه نیز در کلیه کشورها صاحب نظران مسائل اقتصادی ،بهترین منبع تامین هزینه های دولت را مالیات می دانند. اگرچه برخی کشورها ،از جمله ایران،به دلیل دسترسی به منابع جایگزین مانن در آمدهای نفتی ، آن چنان که شایسته است به در آمدهای مالیاتی توجه نمی کنند؛اما این کشورها نیز به نقش مهم و اساسی آن در ساختار بودجه خود اذعان دارندو به دنبال بررسی و چگونگی افزایش ظرفیت های مالیاتی خود هستند.

اهمیت در آمد های مالیاتی هیچ گاه از دید سیاست گذاران پنهان نمانده به طوری که در قانون برنامه دوم توسعه اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی ،از استفاده حداکثر از ظرفیت های مالیاتی،به عنوان یکی از مهمترین خط مشی های اساسی برای کاهش وابستگی اقتصادی کشور به درآمدهای نفتی و تامین هزینه های جاری دولت از طریق در آمدهای مالیاتی در بلند مدت،صحبت به میان آمده است. در قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی ،ماده (59) به دولت اجازه داده می شود به منظور افزایش کارآیی نظام مالیاتی و رفع موانع سازمانی موجود و همچنین تمرکز کلیه امور مربوط به اخذ مالیات، «سازمان امور مالیاتی کشور» را به صورت یک موسسه دولتی و زیر نظر وزیر امور اقتصادی و دارایی ایجاد کند. مطابق ماده (2) قانون برنامه چهارم توسعه جمهوری اسلامی ایران ،دولت مکلف شده است تا پایان این برنامه اعتبارات هزینه ای برنامه پنجم توسعه (1394-1390) ماده (117) عنوان می شود که به منظور قطع کامل وابستگی اعتبارات هزینه ای دولت به عواید نفت و گاز و به نحوی اقدام شود که در پایان برنامه نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی حداقل به 10 درصد برسد.

1-2- مبانی نظری

مالیات برداشت دولت از بخش  خصوصی است بدون اینکه تعهدی از ناحیه دولت نسبت به پرداخت کننده ایجاد شود. (فرازمند و بهاروند احمدی،1387) مالیات انتقال قدرت خریدد از مردم به دولت است . کلاسیک ها مالیات را فقط برای جبران یک سری از وظایف دولت می پذیرفتند و آن وظایف نیز عمدتاً کالاها و خدمات عمومی ضروری و لازم برای ادامه کار و فعالیت بازار بود. کینز با طرح نظریه خود و توجیه دخالت دولت جهت حفظ ثبات اقتصادی،به ابزار سیاست های مالی اهمیت بخشید. امروزه در چارچوب ادبیات اقتصاد کلان ،مالیات ها به یکی از مهمترین و موثرترین ابزارهای اقتصادی تاثیر گذار برروی پس انداز ،سرمایه گذاری ،عرضه نیروی کار ترکیب سکالای مصرفی خانوار و به طور کلی تخصیص منابع و توزیع در اند تبدیل شده اند. مالیات از جمله مهمترین ابزارهای تامین درامد برای دولت به شمار می رودکه اگر به نحو کارآمد مورد استفاده قرار گیرد می تواند تامین کننده بخشقابل توجهی از بودجه دولت باشد. از دیدگاه نظری ،مالیات ها به دلیل نزدیکی با شرایط بازار یکی از مهمترین عوامل موثر بر توزیع درآمد، تخصیص منابع و سیاست های تثبیت اقتصادی می باشند.پرداخت مالیات در واقع مشارکت در هزینه های جامعع محسوب می شود و به همین لحاظ افراد به نسبت برخورداری از امکانات جامعه بایستی در تامین هزینه ها نیز مشارکت داشته باشند. درآمد بیشتر و ثروت افزون اشخاص حقوقی و حقیقی ،مبین برخورداری بیشتر آنها از امکانات جامعه و نشان دهنده میزان قدرت خرید بیشتر و سختی و رنج کمتر در پرداخت مالیات بیشتر ،توسط  این گروه است. به همین دلیل اغلب ،نرخ مالیات های مستقیم برحسب میزان درآمد و ثروت به شکل تصاعدی بالا می رود.

پایه مالیاتی[1] منبع و ماخذی است که مالیات از آن دریافت می شود. همچنین آن را عین شیئی یا موضوعی تعریف می کنندکه مالیات طبق شرایط به آن تعلق می گیرد. در واقع پایه مالیاتی همان  مبنای واقعی دریافت مالیات می باشد، این مبنا می تواند در آمد یا ارزش افزوده ،ثروت و یا هر متغیر اقتصادی دیگری که بیان کننده توان اشخاص در بهره گیری از امکانات عمومی که توسط دولت ارائه می شود،باشد. لازم به ذکر است که پایه مالیاتی تنها منبع اخذ مالیات را تعیین می کند و مقدار مالیات دریافتی معمولاً توسط نرخ مالیاتی تعیین می شود.

1- Tax base