روش تحقیق بررسی تاثیر فشار روانی بر عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه شاهد شهر تهران

فصل اول

گستره علمی موضوع

بنام خدا

مقدمه :

موضوع اصلی تحقیق بررسی تاثیر فشار روانی[1] بر عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه شاهد شهر تهران

نظر شخصی در باره تعاریف عملکرد تحصیلی یعنی سنجیدن عملکرد یاد گیرندگان و مقایسه نتایج حاصله با هدفهای آموزشی از پیش تعیین شده به منظور تصمیم گیری در این باره است 

وقتی از طریق آزمونها دانشجویان با دانش آموزان سنجش می شوند این سنجش باعث می شود تا عملکرد هابه صورت واقع نمایان شود .

یک تحلیل اسنادی از واکنشها و عملکرد های دانشجویان به بازدهای تحصیلی آنها فرض می کند که دانشجویان به طور فسخی علل موفقیت و شکست خودرا شناسایی می کند و این فراین اسنادی نه تنها در اسناد دادن به علل خاص و واحد از قبیل استعداد ، کوشش ،‌دشواری ، شانسی و فشارهای روحی و روانی است . بلکه همین طور در استنباطهای مربوط به ابعاد اسنادی از قبیل درونی بودن و قابلیت کنترل نیز وجود دارد بعضی از دانشجویان عملکرد و نتایج تحصیلی خوبی دارند که عموما موفقیت خود را درون سازی می کنند . حال آن که دانشجویان نا موفق براهمیت علی عوامل محیطی تاکید می ورزند اما این الگوی اسنادی ممکن است وابسته به چندین فرایند مربوط به هم از جمله سوگیریهای خدمت به خود ، خبر پردازی منطقی و ملاحظات خود – شناساندن باشد . [2]

اسنادها همچنین به صورتی نظام دار به انتظارات مربوط به عملکرد آینده دریک درس  و ای تحصیل و همین طور به واکنش نسیت به باز خود دریافتی از آزمون پیوند دارند طیق یک الگوی چند وجهی پیون اسناد روان و عواطف ، این روابط میان روان و اسنادها هم در سطح چند وجهی و هم در سطوح واحد به وقوع می پیوندند. به علاوه اسنادها بر رفتار اثر دارند ، زیرا بعضی از الگوهای اسنادی منجر به عملکرد ضعیف، کاهش پایداری درماندگی و ناتوانی در طب کمک کارهای درسی می شود . چندین تحقیق نشان داده است که اسنادپس داده به عوامل قابل کنترل و ناپا یدار ممکن است عملکردهای تحصیلی را  را پس از شکست تسهیل کند .

( کریمی ، 1382ص 126)

راههای دیگر وجود دارد برای این که عملکردهای را بتوانیم مشاهده کنیم و آن را مورد سنجش قرار دهیم  برای سنجیدن عملکرد دانش  آموزان یا دانشجویان می توان ازطریق ارزشیابی کردن عملکرد یا امتحان و ‍آزمون استفاده کرد.

بیان مسئله :

فشار روانی به طبقه ای کلی از مشکلات اشاره می کند که وجه تمایزشان از سایر مشکلات این است که در فشار روانی به فشارهایی که بر سیستم وارد می شود و واکنش سیستم در برابر آنها توجه می شود، سیستم می تواند فیزیولوژیک ، اجتماعی یا روان شناختی باشد.(صبوری،1377،ص 22)

فشاری روانی بخش عمده زندگی روز مره هر فردی است که فرد می تواند بر طور مؤثر با آن مقابله کند هرفردی فشار روانی را در زندگی خود، تجربه می کند و فشار روانی بخشی از شرایط زندگی و انسانی است آن گونه که در هنر و ادبیات تمامی اعصار ثبت شده است و در زندگی روزمره ، فشار روانی به راههای مختلف خود را نشان می دهد که از جمله آن ، پاسخهایی که با عصبانیت داده می شود، سردردهای شدید، و نیز تأثیر بر روندهای کاری و تحصیلی (صبوری مقدم 1377،ص 20)

اثرهای فشار های روانی را می توانیم به اثرهای کوتاه مدت و بلند مدت تقسیم کنیم :

که به واکنش فوری ، کوتاه مدت ، هشداردهنده فشار روانی اغلب در پاسخ ستیز یا گریزی گفته می شود این اصطلاح توسط کانن (1929) به کار گرفته شد و توصیف واکنش فیزیولوژیکی و زیستی شیمیایی است که در برابر موقعیتهای تهدید کننده و فشار زا در بدنمان رخ می دهد پاسخ خود کار است و ما کنترل هوشیارانه اندکی بر آن داریم چنین پاسخی بخشی ضروری از ذخیره حیاتی تکاملی ما بوده است.

بدون این پاسخ ستیزوگریز" انشان ماقبل تاریخ باقی نمی ماند . هزاران سال پیش چنین پاسخی بواسطه تهدید حیوانات وحشی برانگیخته می شد؛امروزه همان پاسخ توسط موقعیتهای متنوع بی شماری برانگیخته می شود، پاسخ برانگیختگی بدنی یا واکنش ستیز یا گریز، یا واکنش هشدار دهنده با جزئیات نشان داده می شود.

هانس سیله (1946) مدلی سه مرحله ای برای فشار روانی پیشنهاد کرده است .

او این مدل را "نشانگان سازگاری عمومی "[3] می خواند . نخستین مرحله ، واکنش هشدار یا پاسخ "ستیز یا گریز" است ، دومین مرحله، "مقاومتی "[4] است که بدن تلاش می کند جهت بازگشت بر مرحله تعادل انجام دهد، و سومین مرحله "فرسودگی"[5] یا "فروریختن"[6] است .

هانس سیله معتقد است فشارروانی می تواند برروی عوامل زیر تأثیر بگذارد.

اشکال در تمرکز

ناتوانی در تصمیم گیری

اختلال حافظه – فراموشی

افزایش افکار خود انتقادگرانه منفی ( افکار افسرده ساز)

افکار غیر منطقی ، تعریف کننده

تفکر فاجعه آمیز(نگرانی)

که همه موارد بالا می تواند اثرات منفی بر روی عملکردهای تحصیلی دانشجویان یا دانش آموزان داشته باشد ( صبوری مقدم ، 1377،ص 43)

سؤالهای مشخص این تحقیق :

آیا نبود پدر می تواند بر روی عملکرد دانشجویان اثر بگذارد؟

آیا از دست دادن پدر یا یکی از اعضاء خانواده می تواند یک نوع فشار روانی بر دانشجویان محسوب شود؟

فشار روانی چه تأثیری بر دانشجویان شاهد و غیرشاهد دارد؟

آیا فشار روانی بر روی دانشجویان شاهد و غیر شاهد متفاوت است؟

اهمیت و ضرورت تحقیق :

هدف عمده پژوهش نحوه تأثیر گذاری عوامل فشار زایی همچون، نبود پدر،  شغل، اقتصاد ، اجتماع و امثال آن بر روی عملکردهای دانشجویان شاهد با غیر شاهد می باشد.

برخلاف نظر عامیانه که هرگونه افت و شکست تحصیلی را به هوش کم افراد نسبت می دهند پژوهشهای انجام شده رابطه بین استعداد تحصیلی پیشرفت با همبستگی r=0/5 نشان می دهند هر پژوهش علمی با یک سری اهداف، که محقق درصدد رسیدن به آنها است و مسیر اصلی تحقیق را مشخص می کنند آغاز می شود.(سیف، 1368، ص52)

از اهداف کلی این تحقیق:

تعریف فشار روانی ، عوامل بوجود آورنده فشارهای روانی بر روی دانشجویان دختر و پسر مقطع کارشناسی دانشگاه شاهد و غیرشاهد استان تهران می باشد.

اهداف جزئی:

فقدان پدر ومشکلات روحی و روانی

مشکلات روحی و روانی دانشجویان شاهد

دانشجویان که قشری از جامعه می باشند معمولاً برای امر تحصیل از خانه و خانواده و بستگان خود به دور هستند و همین مسئله است که آنها را نسبتاً دچار نگرانیهایی می کند و یک نوع استرس و فشار روانی در آنها ایجاد می کند و نیز عواملی از قبیل ازدواج ، از دست دادن یکی از اعضاء خانواده ، از دست دادن شغل، اقتصاد خانواده ، ترافیکها و سروصدا و ... همه می توانند تشریح کننده فشارهای روانی باشند بعضی افراد در مقابل این گونه حوادث مقاوم هستند و برخی دیگر نمی توانند با مشکلات کنار بیایند و خود را نمی توانند با محیط ( اطراف تطبیق دهند و در این موقع زندگی آنها دستخوش تغییرات می‌شود. ( سیف 1368، ص52)

ما در این تحقیق خواستیم راه حلهایی را پیدا کنیم تا بتوانیم فشارروانی را کنترل کنیم و راه های مقابله با آن را بدانیم .

این تحقیق بیشتر به صورت کاربردی و برای استفاده دانشجویان و دانش آموزان است و بیشتر برای دانشجویان رشته علوم اجتماعی و روانشناسی کاربرد دارد.

فرضیه های تحقیق:

فشار روانی بر روی دانشجویان شاهد بیشتر از دانشجویان غیرشاهد است.

فقدان وجود پدر تأثیر مستقیم بر روی دانشجویان شاهد دارد.

فشار روانی بر نمرات تحصیلی دانشجویان شاهد تأثیر دارد.

میزان تحصیلات والدین برروی عملکرد تحصیلی دانشجویان شاهد تأثیر دارد.

محدودیت های تحقیق :

محدودیتهای این تحقیق : مسلماً در هر تحقیقی یکسری محدودیتهایی وجود دارد که این تحقیق نیز خالی از این محدودیتها نبود.

ما دراین تحقیق با عدم دسترسی به کتابها و منابع جدید مواجه بودیم و نیز عدم دسترسی به کتابخانه و منابع جمع آوری اطلاعات مواجه بودیم .

دانشگاههای دیگر اجازه نمی دادند که ما بتوانیم از کتابخانه های آنها استفاده کنیم و اگر هم اجازه ایی داده می شد محدودیت زمانی داشتیم و تنها می توانستیم هفته ای یکبار به مدت یکساعت از کتابخانه استفاده کنیم و نیز بعضی از دانشجویان ما را در این کار همکاری و یاری نکردند.

تعاریف عملیاتی :

منظور ما از این تحقیق کنترل فشارهای روانی می باشد برای اینکه بتوانیم عملکردهای تحصیلی دانشجویان را بالا ببریم .

فشار روانی : به طبقه ای کلی از مشکلات که برروی سیستم مغزی فشار وارد می کند.

فشارروانی: منظور تأثیر این فشارها بر نمراتی است که دانشجویان رشته روانشناسی و علوم اجتماعی درآزمون پایان ترم می‌گیرند.

عملکرد تحصیلی: سنجیدن یادگیرندگان و مقایسه نتایج حاصل آنها با اهداف آموزشی

استرس: به قرن 15 میلادی باز می گردد، به معنای تنشی یا فشار فیزیکی به کار رفته در قرن 19 میلادی از استرس به عنوان نیروی وارده به بدن و روان یاد شده است استرس فرآیند انطباق یا سروکار داشتن با محرکهای پیرامون است که این محرکها مخرب یا تصویر برانگیز بوده و کارکردهای فیزیکی و یا روانی فرد را تحلیل می برد ( لازاروس ، 1989 ص 200)

" اما تعاریف علمی در رابطه با عملکرد های تحصیلی "

"کرونباح" [7] : "عملکرد یک نوع جمع آوری و به کارگیری اطلاعات در جهت اتخاذ تصمیم برای اینکه یک برنامه آموزشی را تعریف کنیم . "

و از نظر بی بای[8]: "عملکرد تحصیلی یعنی فراگرد جمع آوری و تفسیر منظم شواهدی که در نهایت به قضاوت و ارزشیابی نظر به اینکه به اقدام شخصی بیانجامد می داند ابعاد این تعریف جمع آوری شواهد تفسیر قضاوت و تصمیم گیری است . "

استافن بیم  :[9] "عملکرد را فرآیند تعیین کردن و بدست آوردن و فراهم ساختن اطلاعات مفیدی برای قضاوت و تصمیم گیرها تعریف کردند."  (شیرازی ، 1385،ص 236)

عملکرد تحصیلی : یک نوع سنجش پیشرفت تحصیلی و مقایسه نتایج حاصل با هدفهای آموزشی از پیش تعیین شده به منظور تصمیم گیری در این بازه که آیا فعالیتهای آموزشی و کوششهای یادگیری

دانش آموز یا دانشجو به نتایج مطلوب انجامیده اند و به چه میزانی (شیرازی ،1385،ص 237)