روش تحقیق طلاق در ایران

فصل اول

طرح تحقیق

مقدمه :

طلاق اثرات و عوارض بسیاری بر خانواده بر جای می گذارد که بیشترین این اثرات و عوارض متوجه کودکان این خانواده ها می باشد از میان عوارض موثر بر کودکان میتوان از عوارض عاطفی ، اجتماعی سخن به میان آورد که دامنۀ این عوارض بسیار است و این آسیب ها و عوارض بصورت ترس ، اضطراب ، انتقام جویی ،افسردگی ، انزوا و نیاز افراطی به محبت ، اختلال در رفتار آمادگی برای جرم و بزهکاری و حتی تن دادن به جرم و ارتکاب آن اختلال در امر تحصیل و در روابط معاشرتی و رفتارهای ضد اجتماعی را نشان داد .

از آن طرف هر گاه از تعلیم و تربیت سخن می گوییم همه بر این باور هستیم که فرایند تعلیم و تربیت به مثابه مثلثی مقدس است که یکسوی آن خانه است و سوی دیگرش مدرسه و پایه اش دانش آموز . شرایط خاص مدرسه و چگونگی روابط عاطفی حاکم بر خانواده نقش بسزایی در رفتار تحصیلی و انگیزه پیشرفت نوجوانان دارد . و کارنامه تحصیلی دانش آموزان حاصل تلاش مشترک اولیاء و مربیان است .

بررسی ویژگیهای شخصی و شخصیتی آن دسته از دانش آموزانی که در مقایسه با همسالان مشابه خود پیشرفت تحصیلی چشمگیری داشته اند . حاکی از آن است که آنها از محیط خانواده بسیار گرم و صمیمی برخوردار بوده و رد سایۀ مهر و محبت تشویق پدر و مادر از یک نگرش مثبت و انگیزۀ غنی و قوی نسبت به مدرسه و درس خواندن بهره مند شده اند . در مقابل با نگاهی کوتاه با شرایط روانی اجتماعی و درس خواندن بهره مند شده اند . در مقابل  با نگاهی کوتاه با شرایط روانی اجتماعی دانش آموزانی که علی رغم بهره مندی از بهرۀ هوشی بالاتر از متوسط و امکانات مناسب زندگی آنگونه که بایسته و شایسته است تلاش قابل توجهی از خود نشان نداده و پیشرفت تحصیلی مطلوبی را نداشته اند در می یابیم که این قبیل دانش آموزان غالباً متعلق به خانواده هایی هستند که روابط عاطفی متقابل و پایداری بین اعضار آن وجود ندارد و بسیار سست و شکننده است . اکثر این دانش آموزان تجارت خوشایند و فرساینده ای از تهدید ، تحقیر ، تنبیه و بی مهری از خانواده داشته اند و بر همین اساس با اینکه از نظر هوشی با همسالان موفق خود تفاوتی ندارند اما نسبت به مدرسه و درس خواندن چندان شوق و اشتیاقی نداشته و عمدتاً دچار نوعی بی اشتهایی تحصیلی بوده اند ؛ بنابراین پیشرفت تحصیلی فرزندان تحت تاثیر مستقیم والدین در زمینه های مختلف عاطفی ، اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی می باشد. این والدین هستند که با رفتارهای مناسب یا نامناسب شخصیت علمی ، اخلاقی فرزندان را . شکل می دهند و عدم توجه آنها مشکلات به بار خواهد آورد .

موضوع تحقیق :

رابطه بین طلاق و افت تحصیلی دانش آموزان دختر دورۀ متوسطه شهرستان گرگان با توجه به اهمیت افت تحصیلی که گریبانگیر اغلب دانش آموزان یم باشد و عدم وجود تحقیقات قاطع که بیانگر اهمیت مسأله باشد . این موضوع همواره احتیاج به بررسیهای کاملی متناسب با شرایط زمانی و مکانی دارد. تحقیق حاضر درصدد آن است که تاثیر طلاق را بر افت تحصیلی بررسی نماید تا در صورت وجود چنین تاثیری مسئولین آموزشی را تشویق نماید که در جهت رفع این معضل راهکارهای موثرتری را ارائه دهند و والدین را بر آن دارد تا در شیوۀ برخورد صحیح با فرزندان خود اقدام کنند .

فرضیۀ تحقیق :

دانش آموزانی که والدین آنها طلاق گرفته اند نسبت به دیگر دانش آموزان افت تحصیلی بیشتری دارند .

اهمیت مسأله :

هر ساله تعدادی دانش آموز وجود دارند که به علل مختلف از تحصیل در کلاس بالاتر محروم می مانند و علاوه بر تأثیرات روحی و عاطفی شدید که بر خود و والدین می گذارند دستگاه آ. پ کشور را نیز متحمل خسارت مالی فراوان می کند .بدیهی است که کشورهای مختلف به مطالعات و تحقیقات مربوط به آ . پ نیاز فراوان دارد در این میان لازم است به مسائل و مشکلاتی که به نحوی مانع پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می شود توجه مبذول گردد.

اهمیت تعلیم برای فرد و اجتماع :

نشر تعلیم و فراهم آوردن وسایل آن برای حفظ مصلحت فرد و اجتماع بسیار موثر است فرد احساس می کند که تعلیم مصالح او را تامین می کند و هم چنین اجتماع نیز بقاء و پیشرفت خود را مدیون تعلیم می بیند .

تعلیم فرد را در اجتماع کامیاب می سازد . زیرا او را به مهارتها و عواطف و معارف و روش تفکر مناسبی که او را در جای خویش منسجم سازد مجهز می نماید و راه پیروزی را به روی شما می گشاید و برای حل مشکلات شخصی می تواند بهتر کوشش کند و به منظور بهبود بخشیدن اجتماعی که در آن زندگی می کند فعالیت نماید و اگر تعلیم و تربیت نمی بود هدف افراد در اجتماع معلوم نمی شد و از رسیدن به هدفهای خویش محروم می شدند . تعلیم سطح اقتصادی فرد را بهبود می بخشد .

تعلیم سطح اجتماعی فرد را بالا می برد . زیرا سطح زندگانی اجتماعی فرد پیوستگی تامی با سطح زندگانی اقتصادی او دارد ؛ وقتی درآمد انسان از طریق بهره برداری از زندگی بالا رود سطح زندگی او قهراً ترقی کرده و در زندگی اجتماعی او نیز بهبود و رفاه به وجود می آید بلکه می توان گفت در سایۀ تعلیم و سطح زندگی خانوادگی او هم رو به پیشرفت می گذارد ؛ سپس به وسیله تعلیم بسیاری از افراد می توانند از یک نوع طبقه خاص در اجتماع به طبقۀ دیگر و بهتر منتقل گردند به همین جهت تعلیم یکی از عوالم ایجاد حریت و آزادی اجتماعی است . کمتر اتفاق می افتد که فردی بیسواد و عامی مانند افراد باسواد از آزادی اجتماعی برخوردار باشد تعلیم عامل بهره مند شدن فرد از مزایای عالی زندگی است زیرا در سایۀ تعلیم بهرۀ خود از طریق ذوق ادبی وقتی و علاقه به زیبایی و ارزشها روحی می گردد و این بهترین نعمت است که دیدگان افراد عامی و بیسواد به سوی آنها باز نیست پس تعلیم به این جهت وسیله ای برای تکمیل انسانیت فرد می باشد .

تعریف اصطلاحات و واژه ها :

تحقیق : کاوش عملی از طریق مشاهده دقیق که تحت شرایط کنترل شده به منظور تعیین رابطه بین عوامل مختلف انجام می گیرد که در اینجا هدف ما تعیین رابطه بین طلاق والدین و افت تحصیلی دانش آموزان می باشد .

متغیر : خصیصه یا صفتی که در موارد مختلف از لحاظ اندازه تغییر می کند و به طور کلی ما دو نوع متغیر داریم . 1- متغیر مستقل 2- متغیر وابسته

1- متغیر مستقل : یک جزء از مطالعه رابطۀ علت و معلولی که آزمایشگر به منظور تعیین نتایج تغییرش روی متغیر دیگر ( وابسته ) آنرا تغییر می دهد .

2- متغیر وابسته : جزئی در مطالعه علمی که با تغییر اجزاء دیگر (متغیرهای مستقل ) تغیر می یابند در کی رابطه علت و معلولی متغیر وابسته معلول می باشد در اینجا بهتر است از متغیر کنترل نیز تعریفی داشته باشیم . متیغرهای نامربوطی که در یک تحقیق علمی باید ثابت نگه داشته شوند و طوری به حساب آورده شوند که محقق بتواند تاثیر آنها را بر پدیده ها مورد مشاهده و بررسی نماید . [1]

متغیرهای این تحقیق شامل :

1- متغیر مستقل : که عبارت بوده انداز : طلاق و فوت والدین در یک گروه و سازگاری والدین در گروه دیگر .

2- متغیر وابسته عبارت است از : افت تحصیلی یا پیشرفت تحصیلی ( عدم افت )

تعریف متغیرها

تعریف لغوی طلاق : جدا شدن از شوهر ، رها شدن از قید نکاح ، رها شدن از قیود زناشویی [2]

تعریف اصطلاحی طلاق : عبارت است از انحلال عقد نکاح دائم و در اصطلاح شرعی عبارت است از طلاق و زائل نمودن قید پیوند نکاح با صیغۀ مخصوصی[3]

تعریف لغوی افت تحصیلی : افتادن ، افت و خیر ، افتادن و برخاستن با افت به معنای کمی ، کمبود ، کم و کاست ، نقصان [4]

تعریف اصطلاحی افت تحصیلی : افت تحصیلی بیشتر در اصطلاحات به معنای تکرار پایه تحصیلی و ترک تحصیل به کاربرده می شود .

تکرار در پایه تحصیلی عبارت است از :

تکرار یک کلاس برای دانش آموزانی که در خلال یک سال در همان کلاس و پایه ای که در سال قبل به سر می بردند به تحصیل ادامه دهند و همان کاری را انجام می دهند که در سال گذشته انجام داده اند .

فصل دوم

پیشینه تحقیق

مقدمه :

مرور بررسی مطالعات پیشین :

در این فصل مطالعات و تحقیقات در زمینه طلاق به دو گروه تقیسم شده :

1- شامل آن دسته ازتحقیقاتی است که نتایج خود اثرات سوء طلاق را روی فرزندان مشاهده کرده اند .

2- تحقیاتی مورد بررسی قرار می گیرند که در آنه عقیده بر این است که طلاق همیشه با اثرات سوء همراه نمی باشد ( لامب 1977) و گاه اثرات مثبتی را نیز به همراه دارد (سوانم ، برنیگل ، مک لالایل )

بررسی تحقیقات در رابطه با اثرات سوء طلاق :

در این بخش اثرات جدایی والدین از جنبه های گوناگون مورد بررسی قرار می گیرد از آن جمله تاثیر جدائی بر رفتار و روابط اجتماعی کودکان ، میزان بزهکاری ابعاد مختلف شخصیت کودک میزان سازگاری با محیط نقش جنسیت ، رشد شناختی و ادراکی و بالاخره پیشرفت تحصیلی کودکان مورد بررسی قرار می گیرد .

طلاق و پیشرفت تحصیلی کودکان :

شاید موفقیت تحصیلی حاصل عوامل متعدد اقتصادی ، سیاسی ، فرهنگی ، محیطی ، وراثتی باشد ولی احتمالاً خانواده یکی از موثرترین آنهاست .

کریج (1976) در این رابطه می گوید : تنها مدارس نیستند که مایلند بدانند چرا بعضی از مردم از برخی دیگر موفق ترند ؟ آیا این موفقیت تنها به دلیل وراثت می باشد یا حاصل کنجکاوی با محیط و یا شاید ناشی از عوامل اقتصادی سیاسی و اجتماعی است عوامل مذکور اگر موثر باشند احتمالاً شامل علتهای خارجی خواهند بود که انگیزه ها را شکل می دهند .

در حالی که عوامل داخلی را باید در خانواده ها جستجو کرد بعلاوه عوامل خارجی در وهلۀ اول اثرات خود را از طریق تأثیر یا به عبارتی تحت تأثیر قرار دادن خانواده ها و نحوه تربیتی آنها بروز می دهد .

بیلر و بانچارد (1971) : اثر حضور پدر را بر موفقیت تحصیلی کلاس سوم پسران مورد بررسی قرار دادند . نمونه تحقیق شامل 4 دانش آموز مذکور از کلاس سوم بود که بر اساس سن ، بهره هوشی ، طبقه اجتماعی ، اقتصادی حضور یا عدم حضور فرزندان ذکور دیگر در خانواده به 4 گروه تقسیم شدند.