پایان نامه دوره کارشناسی
چکیده :
موضوع تحقیقی که در پیش روی شماست حاصل بررسی سیستم خرید و انبارداری در مجتمع صنعتی سیمان آبیک می باشد که هدف از انتخاب آن اولاً آشنایی با نحوه انجام عملیات خرید و سفارشات در یک مجتمع صنعتی و تولیدی و ثانیاً چگونگی عملیات نگهداری ، و سرویس دهی انبار در یک مجتمع صنعتی و تولیدی می باشد .
در طی بررسی سیستم خرید و انبارداری در مجتمع صنعتی سیمان آبیک تحقیقات با بهره گیری از روشهای متنوع از قبیل : مشاهده ، مصاحبه و کتابخانه انجام گرفت که کمک شایانی به ما نمود در جهت شناخت عملیات خرید و تدارکات توسط مسئولین و کارپردازان که تلاش دارند خریدها به موقع و مناسب باشند و در حقیقت می کوشند اصول و موازین پنج گانه خرید رعایت شود . اطلاعات مفیدی نیز در زمینه انبار و انبارداری و عملیات نگهداری و سرویس دهی انبار بدست آمد که ما را در نحوه ایجاد کدینگ و کنترل موجودی (انبار گردانی) بهینه دارای شناخت مناسبی نمود.
در طی انجام تحقیق فوق موانع و مشکلات اندکی بچشم آمد که با توجه به همکاری صمیمانه کارکنان و مسئولین مجتمع صنعتی سیمان آبیک می توان از آن صرف نظر کرد . چرا که منابع و امکانات و اطلاعات ارزنده ای را این عزیزان در اختیار بنده قرار دادند که در ارائه پربارتر این تحقیق بسیار مفید بودند .
مقدمه :
هدف از انتخاب روش تحقیق این است که پژوهش گر مشخص نماید که چه روشی را به کار گیرد تا او را هر چه دقیق تر و آسانتر در دستیابی به پاسخهای احتمالی کمک کند . نوع روش تحقیق که انتخاب می شود بستگی به اهداف و ماهیت موضوع تحقیق و همچنین امکانات و منابع دارد .
بنابراین بعد از مشخص شدن ماهیت موضوع مورد مطالعه ، اهداف و قلمرو کار است که روش تحقیق انتخاب می شود .(نادری و نراقی 1369)
روش تحقیق مجموعه ای از قواعد ، ابزار و راهی معتبر و نظام یافته برای بررسی واقعیت ها ، کشف مجهولات و دستیابی به راه حل مشکلات است .(نبوی ، 1376)
تحقیق علمی عبارتست از تلاش کاوشگرانه ای که با آداب خاصی به طور نظام یافته و با هدف کشف مجهولی به منظور گسترش قلمرو معرفت نوع بشر انجام شده و شناخت حاصل از آن مصادیق و ما به ازای خارجی داشته باشد . (حافظ نیا ، 1377) و روش تحقیق علمی ، تکیه وسایل و مراحل جمع آوری سیستماتیک اطلاعات و نحوه تجزیه و تحلیل منطقی آنها را برای نیل به هدف معین گویند . (نبوی ، 1376)
تحقیقات علمی بر اساس دو مبنا یعنی هدف و ماهیت و روش تقسیم بندی
می شوند . (حافظ نیا ، 1377)تحقیقات علمی بر اساس هدف به سه گروه بنیادی ، کاربردی و عملی تقسیم بندی می شوند . تحقیقات بنیادی به دنبال کشف حقایق و واقعیت ها و شناخت پدیده هاست و مرزهای دانش بشری را توسعه داده و قوانین علمی را کشف می نماید .
تحقیقات کاربردی برای رفع نیازمندیهای بشر با استفاده از بستر شناختی حاصل شده از تحقیقات بنیادی ، بکار می رود . تحقیق حاضر از نوع کاربردی است و تحقیقات علمی آنهایی هستند که نتایج شان مستقیماً برای حل مساله به کار می رود . بر اساس ماهیت 5 نوع روش تحقیق داریم که عبارتند از : تاریخی ، توصیفی ، همبستگی ، تجربی و علی .
در تحقیقات توصیفی محقق به دنبال چگونه بودن موضوع است و می خواهد بداند پدیده ، متغیر یا مطلب چگونه است . و محقق دخالتی در موقعیت وضعیت و نقش متغیرها ندارد و آنها را دستکاری نمی کند .
بهترین تحقیقات توصیفی ، تحقیق پیمایشی است که هدف آن شناخت صفات ، ویژگی ها ، عقاید ، نگرشها ، رفتار و سایر مسائل افراد یک جامعه از طریق مراجعه به آنها یعنی روشهای میدانی نظیر پرسشنامه ، مصاحبه و مشاهده می باشد .
در پیمایش توصیفی محقق سعی دارد رابطه متغیری رابا متغیر دیگر بیابد و در جستجوی اطلاعات دقیق در مورد ویژگیهای آزمودنی ها ، گروهها نهادها یا
موقعیت های خاص یا فراوانی های وقوع بعضی از چیزهاست . (نجفی ، 1373)
تحقیق پیمایشی حاضر به توصیف و بررسی سیستم خرید و انبارداری مجتمع صنعتی سیمان آبیک می پردازد .
روشهای جمع آوری اطلاعات را می توان از طرق مختلف بدست آورد که عبارتند از : 1-مشاهده 2-پرسشنامه 3-مصاحبه 4-آماری 5-تاریخی 6-تجربی 7-برون فکنی 8-مطالعه موارد خاص .
که محقق در هر تحقیقی بسته به نوع تحقیق یک و یا تلفیقی از چند روش را بکار می برد . برای انجام تحقیق حاضر از منابع کتابخانه ای شامل کتاب ، اسناد و مدارک بایگانی ، مشاهده و مصاحبه بهره گرفته است .
1-کتابخانه
تحلیل گربایستی پیش ازآغازجمع آوری اطلاعات ازطریق روشهای دیگر ، اطلاعات مقدماتی وزمینه ای را درباره موضوع موردبررسی ازکتابخانه های موجود به دست آورد وازیافته های دیگران درباره موضوع استفاده کند، و از تکراراقداماتی که توسط سایرپژوهشگران صورت گرفته است ، اجتناب ورزد . کسی که باذهن خالی تحقیق راشروع می کند،معمولاَ بادست خالی تمام می کند.
درکتابخانه ، کتب ،نشریات علمی وتخصصی، جرایدروزانه ،میکروفیلم ، نوار ، دیسک وسایروسایل اطلاع رسانی وجود دارد . بدیهی است که تحلیلگر باید با چگونگی استفاده ازکتابخانه ، آشنائی کافی داشته باشد تا بتواند از منابع موجود ، بیشترین استفاده را بکند . تحلیلگر می تواند با مراجعه به اسناد ، مدارک و
پرونده های موجود در بایگانیها وآرشیوها ، اطلاعات زیادی درباره موضوع موردنظرکسب کند.
جداول ، نمودارها ، فرم ها و نمونه های موجود در سازمان ، برای ارائه برخی ازاطلاعات موردنیاز به تحلیلگر، منابع خوبی به شمارمی روند.(زاهدی،1378)
2-مشاهده
بطوری کلی هرعلمی بامشاهده وملاحظه شروع می شود.یک مشاهده ساده اولین قدم هرعلم وهر مبحث علمی است وبه تدریج که درامرتحقیق پیشرفت می کنیم،این مشاهده بیشترجنبه سیستماتیک (منظم وباقاعده)به خودمی گیردودرشرایط خاص انجام می شود.(نبوی،1376)
مشاهده یکی ازروشهای مؤثروکارآمددرتحقیقات موردی است.اطلاعاتی که محقق ازطریق مشاهده می تواندکسب کند،کمترمی توان ازروشهای دیگربدست آورد،زیرا مشاهده به محقق اجازه می دهدکه مستقیماَپدیده موردمطالعه راببیندوواقعیت رابه صورت مستقیم یابی واسطه درک کند.
ازاین رومحققان برای مشاهده اعتبارخاصی قایلندوغالباَدرموردتحقیقات مشاهده پذیرآنراموردتاُکیدقرار می دهند.روش مشاهده نه تنهاخودبه طورمستقل می تواندیک منبع قوی وشیوه ای مناسب برای گردآوری اطلاعات باشد،بلکه به عنوان یک روش تکمیلی در کنار سایر روشهای گردآوری اطلاعات نیز مورد استفاده قرار
می گیرد . (حافظ نیا،1377)
روش مشاهده برای اینکه بدرستی استفاده شودبایدهمراه بایک سری ملاحظاتی باشدمثل عدم دخالت قضاوتهای شخصی درکارمشاهده،عدم تعبیروتفسیرهنگام ثبت داده هاوموارددیگری که بسته به نوع مشاهده دارد.
مشاهده رامی توان به دوصورت انجام داد:
الف-مشاهدمستقیم(آشکار)که طی آن تحلیل گربه مشاهده نحوه انجام کارمی پردازدومشاهده شوندگان نیزازاین که رفتاروکردارشان موردمشاهده قرارگرفته است،آکاهی دارند.
ب-مشاهده غیرمستقیم(مکتوم)که طی آن بدون این که افرادی که کارشان تحت بررسی است،اطلاع بدهد،عملکرد آنهاراموردمشاهده قرارمی دهدواطلاعات موردنیازراگردآوری می کند.(زاهدی،1378)
دراین تحقیق ازمشاهده بسیارکمک گرفته ایم ونحوه مشاهده مابه صورت مستقیم وآشکاربوده است.
3-مصاحبه
مصاحبه عبارتست ازیک گفت وشنودمستقیم ورودرروبافردی که قراراست درباره موضوع موردنظر،ازوی اطلاعاتی کسب شود.(زاهدی،1378)
برقراری ارتباط صمیمانه بین مصاحبه کننده ومصاحبه شونده نقش مهمی درثمربخشی این روش داردزیرامصاحبه برای پی بردن به واقعیتها،احساسات،گرایش ها،باورهاوعلائق پاسخگویامصاحبه شونده طراحی وبرنامه ریزی می شودوتحقیق این امربابرقراری ارتباط صمیمانه وجلب اعتمادمصاحبه شونده مقدوراست.
پیش ازآغازمصاحبه ،تحلیلگربایدخودرابرای انجام مصاحبه آماده سازد،وبرنامه مصاحبه راازپیش تنظیم کند.آمادگی قبلی به دودلیل ضروری است:
1-بتوان اززمان محدودجلسه مصاحبه استفاده بیشتری به عمل آورد.
2-پرسشهای مناسبی رامطرح می کندکه منجربه کسب اطلاعات مفیدونه اضافی وخارج ازبحث می شود.
مصاحبه به دوصورت قابل اجراست:الف-مصاحبه آزادیاشبه ساختاری ب-مصاحبه منظم یاساختاری.
درانجام مصاحبه بایستی به نکات زیرتوجه کرد:
الف-قبل ازشروع تحقیق اطلاعاتی ازروحیات،طرززندگی وخصوصیات اخلاقی وروانی مصاحبه شونده برای سهولت کارکسب گردد.
ب-قبل ازشروع مقدمه ای دلنشین بیان شودوحس خودخواهی مصاحبه شونده تحریک گرددوبه او فهمانده شودکه «نظریاتش مهم است واگرمساعدت نکندکارتحقیق فلج می شود.»
ج-اعتمادمصاحبه شونده رابه خودجلب کندتامصاحبه شونده آزادانه مطالبش رابیان نماید.
د-امروزه محققان ترجیح می دهندکه ازمصاحبه آزادبیش ازمصاحبه منظم استفاده کنند.چراکه درمصاحبه آزادمحقق محدودومقیُدنیست ومی تواندبه هنگام لزوم سؤالاتی اضافی مطرح نمایدویاجای سؤالات راباهم عوض کند.(نبوی،1376)
دراین تحقیق ازمصاحبه بیشترین بهره گرفته شده است چراکه مفیدترین نوع رسیدن به اطلاعات دراین مجتمع صنعتی به نظرمی رسید.
خلاصه
گردآوری اطلاعات - در این مرحله ، اطلاعات گوناگون درباره موضوع در مورد مطالعه جمع آوری می شود . این اطلاعات را می توان ازکل آحاد موجود در قلمروی برسی و یانمونه ای ازآنهاکسب کرد.
برای جمع آوری اطلاعات ، روشهای متعددی وجود دارد ، مانند:
استفاده ازمنابع کتابخانه ای ،کسب اطلاعات ازاسناد ، مدارک و بایگانیها ، مراجعه به جداول ونمودارهای سازمانی،مشاهده وانجام مصاحبه.
تحلیل گربایستی باتوجه به ماهیت موضوع موردبرسی ،ترکیب مناسبی از روشهای مزبور را انتخاب کندو به گردآوری اطلاعات بپردازد.