روش تحقیق آشنایی با تاثیرات فضای آموزشی بردانش آموزان مقطع ابتدایی

مقدمه

کارشناسان تربیتی شرایط متعادل فضای آموزشی لازم برای هر ثبت نام را بین 5 تا 3 متر مربع عنوان کرده اند در صورتی که در بعضی مدارس از فضای آموزش از یک متر مربع کمتر است . وسایل و تجهیزات نیز باید در شرایط متعارف و قابل قبول باشد وقتی که تندرستی و سلامت روان و تحقق بخشیدن به دیگر ابعاد تربیت انسان به عنوان هدفها و وظایف مدرسه مطرح می شود چگونه می توان از ساختمان های غیر بهداشتی و فاقد شرایط و وسایل لازم برای زیست گروهی عنوان مدرسه استفاده کرد و دوباره بازده کار نگران نبود مسائل فوق ما را بر آن داشت تا مقایسه ای بین وضعیت موجود و وضعیت مطلوب در فضای آموزشی مدارس ابتدایی دخترانه داشته باشیم .

اهمیت و ضرورت تحقیق

اگر نگاهی گذرا به فضای آموزش در گذشته داشته باشیم حاکی از این می باشد که فضای آموزش در قدیم بسیار ابتدایی و درسطح منازل و واحد هایی به دور از نور کافی برای این امر تشکیل شده بود . فضای تدریس را رطوبت فرا گرفته بود که این امر ( تدریس ) با کمبود های زیادی که باعث بوجود آمدن امراض در متعلمین می شد مواجه بودند و دانش آموزان در آن فضا نمی توانستند با آرامش به تعلیم بپردازند .

باید دانست که راحتی دانش آموزان در مدر سه از جمله عوامل مهم در پیشرفت آموزشی است . انها این راحتی را در زمانی که تجهیزات محل آموزشی با ابعاد بدنی و روانی متناسب احساس خواهند کرد پی سازگار ساختن تجهیزات باید متناسب با اندازه های بدن و روان باشد از این مسئله چرا که هر گونه اشتباه در این امر علاوه بر تاثیر بر برنامه های آموزشی در پیشرفت جسمی دانش آموزان نیز تاثیر خواهد گذاشت تا همچنین مجموعه بتواند ا زراهنمایی پرورش و نهایت در برنامه ریزی های مربوط به عنوان سندی مورد استفاده قرار گیرد و در این راستا به کاستی ها و نقاط قوت خود در این زمینه پی ببریم سپس کوشش بر این است که با بررسی بین وضعیت موجود وضعیت مطلوب و یا در نظر  داشتن نیازهای واقعی جامعه و مقررات اقتصادی راه حل مناسبی برای تهیه ضوابط و معیارهایی که منتج به ایجاد فضاهایی مطلوب با عملکرد صحیح می گردد یافت شود تا شاید نیاز مبرم جامعه از دیدگاه مطالعه و تحقیق پاسخگو باشد .

اهداف تحقیق :

آشنایی با تاثیرات فضای آموزشی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دخترانه مقطع ابتدایی

بیان مسئله :

تاثیر فضای آموزشی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دخترانه مدارس ابتدایی

فرضیه های تحقیق :

1- به نظر می رسد بین وضعیت موجود فضای آموزشی مدارس دخترانه ابتدایی و استانداردهای جهانی رابطه معنا داری وجود ندارد .

2- احتمالا که اصول بهداشتی در مدارس دخترانه رعایت نمی شود .

انواع متغیرها

- مدرسه شاداب ( متغییر مستقل ) تاثیر آن بر پیشرفت تحصیلی ( متغیر وابسته )

- بازی ( متغیر مستقل ) تاثیر آن بر پیشرفت تحصیلی ( متغیر وابسته )

- نمایش خلاق ( متغیر مستبقل ) تاثیر آن بر پیشرفت تحصیلی ( متغیر وابسته )

- نقشه های مفهومی در فرآیند یاددهی و یادگیری ( متغیر مستقل ) تاثیر آن بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ( متغیر وابسته )

- عوامل جذاب سازی محیط آموزشگاه ( متغیر مستقل ) تاثیر آن بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ( متغیر وابسته )

تعاریف عملیاتی واژه ها :

تعریف فضای آموزشی : کلیه فعالیتهای داخل ساختمان و بیرون آن به صورت برنامه هفتگی مشخص شده و به فضای آموزشی ترجمه می شود .

تعریف وضعیت : یعنی شکل و طرز از نظر اصطلاحی وضعیت مطولب وضعیتی که با استانداردهای یونسکو مطابقت داشته باشد .

تعریف آموزش : آموزش از نظر لغوی منسوب به آموزش و آنچه مربوط به تعلیم و تربیت است و به معنی طالب علم و دوستدار آموزش از نظر اصطلاحی فضای آموزشی به کلیه ساختمانهایی که به نحوی ارتباط با مسائل آموزش و پرورش دارند اطلاق می شود که شامل ساختمانهای کلاس – قسمت اداری ، قسمت ورزش ، ساختمانهای تربیتی – آمفی تاتر ، سالنهای امتحانات و ... می باشد .

« مدرسه ی شاداب مدرسه ای برای زندگی »

آدمی برای رشد و تعالی فطرتا به نشاط و شادابی نیاز دارد . هیچ چیز مانند کسالت و سستی و بی میلی آدمی را از سیر به سوی کمال باز نمی دارد . بهترین شکل تربیت ، اگر با میلی و تحمیل همراه باشد بی نتیجه خواهد ماند . شاید به همین دلیل است که در آموزه های دینی خواسته شده است که افراد ، عبادات مستحب را هنگامی که میل و رغبت دارند ، انجام دهند ، شکوفایی اندیشه ها و بروز استعدادها و توانایی ما هم تنها هنگامی امکان پذیر می شود که محیط تربیت ، آمیخته به علاقه و تمایل و نیازهای فراگیران باشد . در برخی کشورهای توسعه یافته ، سرآغاز آموزش و پرورش را « آموختن شوق زندگی به دانش آموزان » می دانند . در واقع نظامهای آموزشی باید دانش آموزان را نه برای امرار معاش ، بلکه برای زندگی خلاقانه و انسانی آماده سازند تا بتوانند به نیازها ، امیدها و علایق جامعه پاسخ دهند .

یادگیری قبل از آنکه یک رنج باشد ، می تواند به فعالیت با نشاط تبدیل شود ( حاجی حسین نژاد ، 1382 ) در گزارشی درباره آموزش و پرورش کشور ژاپن معلمان مهمترین وظیفه خود را چنین بیان کرده اند : « ما تصور می کنیم که اگر در مدرسه برای دانش آموزان زندگی شوق انگیزی ایجاد کنیم ، مهمترین کار را انجام داده ایم . کوشش می کنیم به کودکان بیاموزیم چگونه یاد بگیرند و از مدرسه و کلاس درس لذت ببرند . لذت بردن از فرآیند یادگیری به اندازه خود یادگیری و نتیجه آن برای ما ارزشمند است . با این روش ما به دانش آموزان می آموزیم که چگونه به یادگیری علاقمند شوند و آن را به خارج از کلاس و مدرسه گسترش دهند ( سرکار آرانی 1372 )

بازی بهترین وسیله آموزش :

 شاید بارها برای معلمین محترم این اتفاق افتاده باشد که ساعتها درباره یک موضوع درس ، مخصوصا نکات دستوری ، توضیح داده اند ، اما دانش آموزان آن را متوجه نشده و به صورت کاربردی و مفهومی یاد نگرفته است .

یا بارها معلم به دانش آموزان یادگیری شکل کلمات و دیکته لغات جدید را توصیه کرده اما دیکته آنها رضایت بخش نبوده است . با ابداع یک بازی زیرکانه و گنجاندن ماهرانه این مطالب طی بازی می توان ، فرآیند یادگیری را به طرز شگفت آوری آسان کرد و سرعت بخشید و یادگیری را برای آنها لذت بخش ساخت ؛ به ویژه اگر به صورت گروهی و به شکل مسابقه بین چند گروه درکلاس انجام شود .

 « نمایش خلاق »

شیوه ای که می خواهیم  از آن بگوییم ، پس از چند دهه تجربه محققان و معلمان و کشورهای مختلف تایید شده است ؛ شیوه ای که خود کودکان از خردسالی و به شکلی غریزی ، به کمک آن ، پیچیده ترین و بزرگترین مسائل را برای خود آسان و قابل فهم و جذاب کنند . چرا باید کودکان در دوره ابتدایی به سختی بکوشند تا مفاهیم ناآشنای ریاضی ، علوم ، جغرافیا ، علوم اجتماعی ، تاریخ و .... را به خاطر بسپارند ؟ با نمایش خلاق ، همه این مفاهیم به عینیت در می آید و ملموس می شود .

به عنوان مثال ، یکی از خانم معلمها با بچه ها قرار گذاشته بود که : « من خورشیدم و شما دانه اید » هر روز وقتی معلم به طرف کلاس می آمد بچه ها زیر میز می رفتند و با ورود او ، به شکل دانه های در حال رشد ، از زیر میز آهسته قد می کشیدند و بالا می آمدند . علاوه بر مفهوم زیبایی که در این بازی ساده نهفته است معلم هر بار یکی از مفاهیم درس علوم ( گیاهان ) را در خلال آن به بچه ها می آموخت . معلم دیگری برای آموزش منظومه شمسی از نمایش خلاق استفاده کرده بود . یکی از بچه ها خورشید می شد و با حرکت دست نور می تاباند و دانش آموز دیگری در نقش کره زمین ، برای نشان دادن حرکت وضعی ، دور خود و برای حرکت انتقالی به دور خورشید می چرخید !

اگر به من بگویی ، فراموش خواهم کرد .

اگر به من نشان دهی به خاطر خواهم سپرد .

اما اگر مرا عملا درگیر کنی ، خواهم فهمید .

با نمایش خلاق ، دانش آموزان ، خود وارد تدریس می شوند و در بطن موضوع قرار می گیرند . به این ترتیب آنها هم بازی کرده اند و سرگرم شده اند هم مفهومی انتزاعی برایشان ملموس شده است و هم آن درس بی شک ، تا مدتی طولانی در خاطرشان خواهد ماند . اینها همه در حالی است که نمایش خلاق ، هیچ امکاناتی نمی خواهد . امروزه جدایی شیوه های نمایش از برنامه درسی مدارس کشورهای پیشرفته ، دیگر ممکن نیست محققان به مزایای دیگر این  شیوه نیز پی برده اند : 1- دانش آموزان با شیوه های غیر مستقیم و شیرین مفاهیم مرتبط با دین ، فرهنگ ، ادبیات و تاریخ کشورشان را می شناسند و با آن انس می گیرند .

2- این شیوه مبتنی بر کار گروهی است و بچه ها به وسیله آن ، نظم ، خویشتنداری و همکاری با یکدیگر را می آموزند .

3- دانش آموزان ، اعتماد به نفس بالایی کسب می کنند و می توانند به راحتی در میان جمع صحبت کنند و مطلب مورد نظرشان را توضیح دهند .