پایان نامه مقایسه تفاوت ویژگی‌ های شخصیتی دانشجویان پسر رشته‌ های کامپیوتر روانشناسی و معماری

پایان نامه جهت اخذ کارشناسی در رشته روانشناسی عمومی 

چکیده

موضوع تحقیق حاضر عبارت است از مقایسه تفاوت ویژگی‌های شخصیتی دانشجویان پسر رشته‌های کامپیوتر، روانشناسی، معماری. فرض تحقیق نیز عبارت است از اینکه بین ویژگیهای کامپیوتر، روانشناسی، معماری رابطه وجود دارد. جامعه مورد مطالعه تمامی دانشجویان مشغول به تحصیل در رشته‌های کامپیوتر، روانشناسی و در دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن است، و نمونه تحقیق از هر گروه تحصیلی به تعداد 30 نفر انتخاب شده که مجموعاً 90 نفر می‌باشند. ابزار مورد استفاده آزمون شخصیت آیزنک است بر طبق استف اده از روش آماری جدول خی2 فرض تحقیق شد بدین معنی که دانشجویان هر رشته ویژگیهای شخصیتی خاصی دارند.

فصل اول

طرح تحقیق

1-1- مقدمه

برخی از روان‌شناسان اروپایی و آمریکایی هر وقت می‌خواهند از ریشه‌های اختلاف نظر دراره موضوعی حرف بزنند از داستان «پیلی در تاریکی» مولوی مثالی می‌آورند. داستانی که در آن سه نفر که تا به حال فیل ندیده‌اند در اطاقی تاریک فیلی را لمس می‌کنند و براساسآن قسمت از بدن فیل که به دستشان می‌آید تصویری خاص و مطابق شناخت خود، از فیل عنوان می‌کنند.

این داستان، در مورد روان‌شناسان مصداق دارد. آنها بنا به اطلاعات اولیه خود و بنا به دیدگاه خاصی که دارند اشخاص را به صورتهای مختلف در نظر می‌گیرند. از آنجا که نمی‌توان شخصیت را به طور عینی لمس کرد و کلیت آن را یکسان در نظر گرفت، مفاهیم مربوط به آن مانند داستان لمس فیل در  تاریکی است. (گنجی، 1385).

نظریه پردزاان، شخصیت را به صورتالگوهای رفتاری تقریباً ثابت و الگوهای فکری و هیجانی تقریباً ثابت که از شخصی به شخص دیگر تغییر می‌یابند، تعریف می‌کنند. این رفتارها شیوه سازگاری فرد با الزامهای زندگی را نشان می‌دهند. پس می‌توان گفت که شخصیت یعنی فرقهای رفتاری مشاهده شده در افراد. (گنجی، 1385).

از آنجا که رشته‌های تحصیلی و در نتیجه رشته‌های شغلی متفاوت دارای ویژگیهای متفاوتی هستند که هر کدام از آنها با جنبه‌ای خاص از شخصیت یک فرد سازگار است،‌ به نظر می‌رسد لازم است که بین ویژگیهای شغلی و ویژگیهای شخصیتی فرد هماهنگی وجود داشته باشد تا پیشرفت در کار حاصل آید. امروزه به موازات گسترش اجتماعات و رشد جمعیت، تعداد افراد لازم‌التعلیم افزایش پیدا کرده و همچنین با پیشرفت علوم و تکنولوژی، تخصص و مهارت در کار نیز مورد تأکید قرار گرفته است و بنابراین برخلاف گذشته مشاغل از طریق استاد- شاگردی و توسط پدر به فرزند تعلیم داده نمی‌شود و به فردو خصایص ویژه‌اش توجه می‌گردد.

امروز اساس فلسفه راهنمایی برای تعیین شغل به دو اصل استوار است:

الف- تفاوتهای فردی

ب- نیازهای جامعه. (نیکزاد، 1383)

تفاوتهای فردی بر دو گونه‌اند: تفاوتهای بین فردی و درون فردی. همانطور  که به ظاهر دو نفر را نمی‌توان پیدا کرد که کاملاً شلیه یکدیگر باشند، افراد از لحاظ استعداد، رغبت و توانایی با هم یکسان نیستند و آنچه مدنظر این تحقیق است همین تفاوتهای درون فردی ناشی از شخصیت است و بررسی این مسأله که آیا در حال حاضر برای انتخاب رشته‌های تحصیلی از گروههای تخصصی مختلف این مسأله مورد توجه قرار می‌گیرد یا خصوصیت شخصیتی دانشجویان رشته‌های کاملاً متفاوت دارای توزیع یکسانی است، به عبارتی آیا متناسب بودن ویژگیهای رشته تحصیلی و شخصیتی به عنوان یک شاخص در انتخاب رشته درسی مدنظر قرار می‌گیرد یا خیر؟

2-1 موضوع تحقیق

موضوع تحقیق حاضر بعرت است از: مقایسه تفاوت ویژگیهای شخصیتی دانشجویان پسر در گروههای تحصیلی کامپیوتر، روانشناسی، و معماری.

3-1 مسأله‌های تحقیق

مسأله‌های تحقیق حاضر به قرار زیر است:

آیا ویژگی‌های شخصیتی می‌تواند در انتخاب رشته تحصیلی مؤثر باشد؟

آیا دانشجویان مشغول تحصیل در رشته‌های خاص دارای ویژگیهای شخصیتی یکسانی هستند؟

آیا بین ویژگیهای شخصیتی دانشجویان رشته‌های مختلف ارتباط معنی‌داری وجود دارد؟

4-1 هدف و اهمیت تحقیق

هر کسی شخصیتی دارد و شخصیت فرد به تعیین محدودیتها، موفقیتها، خوشیها و خرسندیها در زندگی و به شکل‌گیری بسیاری از جنبه‌های زندگی کمک می‌کند.

شخصیت فرد می‌تواند انتخابهای او را محدود کند یا آن را گسترش دهد و مانع از سهیم شدن فرد در تجربه‌های خاص با دیگران شود یا او را قادر سازد تا اکثر تجربه‌ها را داشته باشد.

بسیار ساده‌لوحانه خواهد بود اگر بگوئیم می‌توانیم کل ویژگیهای شخصیتی یک فرد را با بکارگیری اصطلاحات مبهمی مانند فوق‌العاده جمع‌بندی کنیم. موضوع به قدری پیچیده است که نمی‌توان با چنان توصیفات ساده‌ای آن را بیان کرد، زیرا انسانها در شرایط گوناگون و در برابر شرایط متفاوت، بسیار پیچیده و تغییر پذیر هستند. (سید محمودی، 1387).

روان‌شناسان همیشه با دقت فراوان و در نظر داشتن آنچه گفته شد، سعی در شناسایی خصوصیات شخصیتی افراد دارند تا شاید بتوانند دلیل اعمال، گفتار و انتخابهای اشخاص را بهتر درک کنند. انتخاب رشته تحصیلی نیز یکی از انتخابهای مهم زندگی است. که اگر بتوان ارتباطی بین ویژگیهای رشته تحصیلی و خصوصیات افراد یافت، می‌توان راهنمایی صحیحی به دانش‌آموزانی که در آستانه انتخاب رشته دانشگاهی هستند کرد.

تا قبل از انقلاب صنعتی و ورود ماشین به صحنه حیات اقتصادی انسان، تعلیم و تربیت بیشتر جنبه تفننی داشت و مشاغل اغلب از طریق اجدادی تعلیم می‌شد، نه به فرد و خصایص ویژه‌اش توجه می‌شد و نه جنبه‌های مختلف زندگی اقتصادی و اجتماعی تنوع و پیچیدگی امروز را داشت. اما امروزه با توجه به سطح وسیع نیازهای اجتماعی و رشد توقعات شخصی و ضرورت رضایت شغلی، یک انتخاب صحیح از اهمیت زیادی برخوردار شده است. (نیکزاد، 1383).

متأسفانه در کشورهایی نظیر کشور ما: روی سوابق تاریخی، در گذشته از کار یدی کمتر استقبال شده و ایده‌آل هر شاگردی [در دوره‌های معاصر] درس خواندن و راه یافتن بهعرصهتحصیلات دانشگاهی است. درضمن، شناسایی ویژگیهای شخصیتی از طریق آزمونها امری امکان‌پذیر است و از آنجا که این ویژگی‌ها، چنانچه گفته شد، شاخصی مهم در انتخابهای فرد است می‌توان با درک صحیح از تأثیر و تأثر احتمالی این عامل بر انتخاب رشته تحصیلی، دانش‌آموزان و دانشجویان رادر این مهم به نحو ارزنده‌ای یاری داد.

در این تحقیق سعی شده است تا حد امکان به روشن کردن ویژگیها و تعاریف و جنبه‌های مختلف شخصیت پرداخته شود تا دست‌یابی به اهداف امکان‌پذیر دست یافتنی‌تر گردد.

5-1 فرضیه تحقیق

فرضیه تحقیق حاضر به قرار زیر است:

بین ویژگیهای شخصیتی دانشجویان پسر در رشته‌های: کامپیوتر- روانشناسی، معماری و رابطه وجود دراد.

فرضیه صفر: یک ویژگیهای شخصیتی دانشجویان پسر در رشته‌های گرافیک- روانشناسی و معماری رابطه وجود ندارد.

فرضیه خلاف: یک ویژگیهای شخصیتی دانشجویان پسر در رشته‌های گرافیک- روانشناسی و معماری رابطه وجود دارد.

6-1 مشخص کردن متغیرها

متغیر مستقل: ویژگیهای شخصیتی

متغیر وابسته: رشته تحصیلی

متغیر تعدیل کنند: در اینجا متغیر تعدیل کننده جنسیت پسر در نظر گرفته شده است.

متغیر کنترل کننده: در این تحقیق به دلیل در نظر نگرفتن محدوده سنی متغیر کنترل کننده وجود ندارد.

متغیر مزاحم: متغیرهای مزاحم در این تحقیق می‌تواند میزان تحصیلات والدین، سطح انتظار والدین از فرزندانشان در انتخاب رشته تحصیلی و طبقه اجتماعی- اقتصادی باشد.

7-1 تعریف مفاهیم و اصطلاحات

تعریف نظری برای شخصیت عبارت است از:

الگوهای رفتاری تقریباً ثابت- الگوهای فکری و هیجانی تقریباً ثابت- که از شخصی به شخص دیگر تغییر می‌یابد. (گنجی، 1375).

تعریف نظری برای ویژگیهای شخصیتی عبارت است از:

هر یک از الگوهای رفتاری، هیجانی و فکری از مجموعه الگوهای تشکیل دهنده شخصیت،‌که موجب بروز رفتار یا عقیده خاص می‌شود. ویژگیهای مدنظر این تحقیق صرفاً مجموعه شخصیتی است که توسط آزمون شخصیت سنج آیزنک سنجیده می‌شود و شامل این موارد هستند:

درون‌گرایی و برون‌گرایی:

احساس کنترل، ساکت بودن، گوشه‌گیری، مردم گریزی، دوستدار مطالعه بودن و ارزش و اهمیت قائل شدن برای موازین اجتماعی در مورد بعد درون‌گرایی و تحریک پذیری، فعال بودن،‌ اجتماعی بودن، شوخ طبعی، حاضر جواب بودن و خوش‌بینی در مورد بعد برون گرایی.

هیجان‌پذیری و ثبات:

گرایش به پاسخهای هیجانی، تزلزل، عدم تعادل عاطفی، شکایت از دردهای جسمانی در مورد بعد هیجانی پذیری و ثبات و تعادل عاطفی- عدم پاسخهای هیجانی و آرامش در بعد ثبات.

تعریف عملیاتی برای شخصیت عبارت است از:

مؤلفه‌ای است که توسط آزمون آیزنک برآورد می‌شود.

فصل دوم

ادبیات تحقیق

تاریخچه و تعریف

لفظ «شخصیت» به شیوه‌های مختلف تعریف شده است. از نظر ریشه‌ای گفته شده است که کلمه شخصیت که برابر معادل کلمه personality انگلیسی یا personalite فرانسه است در حقیقت از ریشه لاتین persona گرفته شده است که به معنی نقاب یا ماسکی بود که در یونان قدیم بازیگران تأتر بر چهره خود می‌گذاشتند. این تعبیر تلویحاً به این مطلب اشاره دارد که شخصیت هر کس ماسکی است که او بر چهره خود می‌زند تا وجه تمیز او از دیگران باشد. (کریمی، 1380، ص 5).

اما در زبان عامه واژه شخصیت در معانی گوناگون و متفاوتی به کار برده می‌شود. مثلاً وقتی در مورد کسی گفته می‌شود بسیار با شخصیت است، غالباً درجه کارآیی و جاذبه اجتماعی وی مدنظر است. در درسهایی که با عنوان پرورش شخیت تبلیغ می‌شود، سعی بر این است که به شخص برخی مهارتهای اجتماعی را یاد دهند و وضع ظاهر و شیوه سخن گفتن او را بهبود بخشند. گاهی نیز کلمه شخصیت به منظور توصیف بارزترین ویژگی شخص به کار برده می‌شود، مثلا گفته می‌شود فردی شخیت پرخاشگر و یا شخیت خجولی دارد. (شاملو، 1375، ص 73) بعضی از اوقات هم می‌شنویم فردی بی‌شخصیت است که به معنای داشتن ویژگیهای منفی است که دیگران را در جهت منفی تحت تأثیر قرار می‌دهد. (کریمی، 1380، ص 6)

اما در روان‌شناسی، شخصیت به مفهومی متفاوت از آنچه ذکر شد بکار می‌رود. موضوع شخصیت به بیانی ساده، همان انسان واقعی است با همان وضعی که در خیابان، یا در کار، یا به هنگام فراغت دارد. شخصیت یک کلیت روان شناختی است که انسان خاصی را مشخص می‌سازد. در نتیجه یک مفهوم انتزاعی نیست بلکه تجلی همین موجود زنده‌ایست که ما از برون می‌نگریم و از درون او را حس می‌کنیم، نگرش و حس کردنی که در مورد افراد متفاوت است پس در روانشناسی شخصیت همواره تفاوتهای فردی را مدنظر قرار می‌دهیم و هدف این نوع از روانشناسی تعریف هرچه صحیح‌تر این تفاوتها است. (منصور، 1379، ص 1) در اینجا برخی از تعریفهایی که از شخصیت شده است عرضه می‌شوند:

«شخصیت مجموعه تفکیک ناپذیر آن خصایص بدنی و نفسانی است که شناخته دوستان نزدیک شخص یا به عبارت دیگر، آن نقاب یا ماسکی است که فرد برای سازش با محیط، که در حقیقت نوعی بازیگری در صحنه زندگی است، به چهره خود نهاده است.» (شخصیت از دیدگاه مکاتب، ایزدی، 1361)