روش تحقیق طراحی شاخص های ارزیابی اقتصادی

تعداد صفحات: 36 فرمت فایل: word کد فایل: 10002773
سال: مشخص نشده مقطع: کارشناسی ارشد دسته بندی: پایان نامه اقتصاد
قیمت قدیم:۶,۴۰۰ تومان
قیمت: ۴,۳۰۰ تومان
دانلود فایل
  • خلاصه
  • فهرست و منابع
  • خلاصه روش تحقیق طراحی شاخص های ارزیابی اقتصادی

    چکیده

    برای اطمینان از عملکرد بخش بهداشت و حصول به آرمان های انسانی آن، طراحی شاخص های اقتصادی و محاسبه آن از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف این پژوهش طراحی شاخص های ارزیابی اقتصادی بخش بهداشت است. در این پژوهش شاخص های ارزیابی اقتصادی بر چگونگی تخصیص منابع، فراهم بودن امکانات بهداشتی و درمانی ، دسترسی جمعیت های هدف به خدمات مورد نیاز و توزیع عادلانه منابع با تاکید بر کارایی منابع تاکید دارد. نوع پژوهش کاربردی و روش مطالعه آن تطبیقی و به صورت توصیفی است . تحلیل و انتخاب شاخص ها براساس نظریات کارشناسان ذیربط با استفاده از تکنیک دلفی انجام شده است . نتایج این پژوهش بر مبنای راهکارها، مدل ها و اهداف طراحی شاخص های ارزیابی اقتصادی شامل، 92 شاخص با ذکر فرمول آنها در قالب طبقه بندی های رایج بین المللی ارائه گردیده است . استفاده هرچه سریعتر از شاخص های طراحی شده که در حال حاضر در دستور کار وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی برای ارزیابی اقتصادی از منابع بخش بهداشت وجود ندارد توصیه و تاکید می شود.

     

     

    واژه های کلیدی :

    طراحی شاخص ها، ارزیابی اقتصادی بخش بهداشت ، شاخص های بهره وری و عدالت

     

     

    مقدمه

    علم اقتصاد بهداشت به تحلیل و بهره وری منابع " محدود و کمیاب" و ارزیابی دقیق آنها برای استفاده مطلوب در جهت تامین ، حفظ و ارتقاء سلامت انسان ها و حفاظت از محیط زیست می پردازد. اقتصاد بهداشت تخصیص و بهره وری مطلوب از منابع موجود، همراه با جلب مشارکت مؤثر افراد، خانواده ها، جوامع محلی، ملی و بین المللی در کلیه سطوح با رعایت کامل " عدالت " و " دسترسی و برخورداری " از خدمات بهداشتی و درمانی را بعنوان یک اصل مهم در تآمین ، حفظ و ارتقای سلامت انسان ها مورد توجه قرار می دهد. برای اطمینان از عملکرد بخش بهداشت و حصول به آرمان های انسانی آن ، طراحی شاخص های اقتصادی و محاسبه آن از اهمیت زیادی برخوردار است (1).

     

     

    روش پژوهش

    این پژوهش ، از نوع پژوهش کاربردی است و روش مطالعه آن تطبیقی و به صورت توصیفی و بر مبنای مستندات علمی حاصل از بانک های اطلاعاتی سازمان های کشوری و بین المللی می باشد . روش تحلیل و انتخاب شاخص ها در این پژوهش بر اساس نظریات کارشناسان ذیربط با استفاده از تکنیک دلفی در سه مرحله برای گزینش شاخص های ارزیابی اقتصادی در قالب ویژگی های تعیین شده انجام شد.

     

    الگو و مبنای تعیین شاخص های ارزیابی اقتصادی

    شاخص یکی از ابزارهای ارزیابی و ارزش گذاری برای میزان حصول به اهداف تعیین شده است (2). برای تعیین شاخص های ارزیابی اقتصادی معیارها و شیوه هایی براساس نظر خواهی از صاحب نظران در مورد ویژگی های شاخص های ارزیابی اقتصادی به شرح زیر مد نظر قرار گرفت

     

    ویژگی های یک شاخص

    برای گزینش شاخص های ارزیابی اقتصادی از چهار ویژگی طبق نمودار زیر با تائید صاحب نظران استفاده شد

     

    شاخص های زمینه ای بخش بهداشت

    طراحی شاخص های ارزیابی اقتصادی بدون آگاهی از شاخص های بخش بهداشت ، مقدور نمی باشد. فهرست تعدادی از شاخص های بخش بهداشت که در این مطالعه جمع آوری و مورد بررسی قرارگرفت به شرح زیر است( 5و4،3) شاخص های فراهم بودن امکانات بهداشتی( نسبت پزشک به جمعیت، نسبت جمعیت به مراکز بهداشتی و درمانی، نسبت جمعیت به مامای محلی و نظایر آن) ، شاخص های مصرف و پوشش( نسبت نوزادانی که بطور کامل بر علیه 6 بیماری هدف واکسینه شده اند، نسبت زنان باردار که مراقبت های دوره بارداری را دریافت کرده اند و یا زایمان آنها تحت نظر فرد دوره دیده انجام شده است )، میزان اشغال تخت بیمارستان ، متوسط اقامت بیمار در بیمارستان ، دفعات پذیرش بیمار به یک تخت بیمارستانی ، روزهای هدر رفته بین ترخیص یک بیمار تا پذیرش بیمار بعدی )، شاخص های معلولیت ، نوع حادثه ، امید به زندگی ، شاخص های نوع مشخص مانند محدود شدن حرکت ، محدود شدن فعالیت ( بعنوان مثال ، براساس اندکس سولیوان1  سالهای زندگی عاری از معلولیت  حدود 9/70 سال در امریکا است که حدود 10 سال کمتر از امید به زندگی از بدو تولد است )، شاخص های میرایی 2 ( میزان مرگ خام ، میزان میرایی کودکان زیر یک سال و ...) شاخص های ابتلاء ( میزان های بروز و شیوع بیماری؛الگوی مراجعه و ...) شاخص های تغذیه ای ( شیوع سبک وزنی به هنگام تولد، فراهم بودن کالری سرانه و ...) شاخص های بهداشت روانی( میزان آسیب شناسی روانی و اجتماعی ، اعمال خشونت ها و جنایت ها، ناسازگاری ها ، خشونت های خانوادگی ،سندروم های ضرب و شتم کودک و زوجه و ...) شاخص های محیطی ( میزان آلودگی هواو آب ، اشعه ، فضولات جامد، سرو صدا ، قرارگرفتن در معرض مواد زیان آور و نظایر آن )، شاخص های اجتماعی ( میزان افزایش جمعیت، درآمد سرانه، سطح اشتغال، نسبت سرباری، میزان باسوادی به ویژه در زنان، بعد خانوار، مسکن و تعداد افراد ساکن بر حسب اتاق، فراهم بودن کالری سرانه و ....) شاخص های اقتصادی ( نسبی از درآمد خانوار که برای خدمات بهداشتی و درمانی هزینه می شود ، بخشی از درآمد ملی که در فعالیت های مرتبط با بهداشت هزینه میشود درآمد سرانه و...) ، بهسازی مسکن ، توسعه جامعه ، شاخص تعهد سیاسی ، تشکیل خانوارها، مسک و محیط آن ، خدمت فرهنگی و آموزشی ، امنیت عمومی و ایمنی ، فعالیت های کسب ، گذران اوقات فراغت ، مصرف و پس انداز ، فعالیت های فرهنگی ، تامین اجتماعی و خدمات رفاهی ، طبقات اجتماعی و تحرک افقی و عمودی ، شاخص های کیفیت زندگی که از ترکیب سه شاخص درست شدهاند: مرگ کودکان زیر یک سال ، امید به زندگی از بدو یک سالگی و میزان با سوادی – شاخص های مربوط به سرانه تولید ناخالص داخلی و یا سرانه هزینه بهداشت و درمان و سالهای زندگی بدون معلولیت و رنج را نیز میتوان به برای اندازه گیری دقیق شاخص کیفیت زندگی مورد نظر قرار داد).

     

     

     

    تنوع شاخص های ارزیابی اقتصادی

    سلامت و اقتصاد آن مقوله ای تک بعدی نیست که بتوان با یک شاخص و یا ترکیب چند شاخص مورد ارزیابی اقتصادی قرارداد. مقوله اقتصاد سلامت دارای ابعاد متعددی است که هر بعد آن قسمتی از کارکردهای بهش بهداشت و مصرف منابع را مورد سنجش قرار می دهد. در این مطالعه پس از نظر خواهی از صاحب نظران 92شاخص برای ارزیابی اقتصادی بخش بهداشت گزینش شد.

     

    شاخص های مرحله ای ارزیابی اقتصادی

    یکی دیگر از دیدگاه هایی که در این پژوهش مبنای طراحی شاخص ها قرارگرفت ؤ " مراحل و دلایل ارزیابی " با استفاده از شاخص های اقتصادی در بخش بهداشت بود. در این پژوهش شاخص های اقتصادی بخش بهداشت از دیدگاه ارزیابی به دو مرحله تقسیم شد (6). ارزیابی مرحله ای یا تکوینی1 ( به سنجش نتایج مختلف یک برنامه ، که در دست تهیه است ، می پردازد که از آن برای تصحیح و بهبود برنامه در زمان اجرا استفاده می شود). ارزشیابی نهایی یا پایانی 2 ( به تعیین تآثیر برنامه یا طرح بر جامعه هدف می پردازد).

     

    منبع اطلاعات شاخص های ارزیابی اقتصادی

    معمولا دو نوع منبع اطلاعاتی برای شاخص های ارزیابی اقتصادی وجود دارد1- داده های از پیش گردآوری شده3 ( داده هایی که برای اهدافی سوای اهداف مطالعه ارزیابی اقتصادی گردآوری شده اند مانند اطلاعات مندرج در پرونده های پزشکی بیماران و 2- داده های اصل4 ( داده هایی که اختصاصآ برای ارزیابی اقتصادی یا مطالعه خاص ، گردآوری می شوند) معمولا ترکیبی از دو روش پیش گفت در طراحی و تعیین شاخص های ارزیابی اقتصادی مد نظر قرارگرفت .

     

     

    شاخص های سلامت برای همه

    در این پژوهش شاخص های " سلامت برای همه " با توجه به مدارک و مستندات سازمان های بین المللی و مذاکره با صاحبنظران به شرح زیر طراحی و مبنایی برای تعیین شاخص های ارزیابی اقتصادی قرارگرفت (5).

     

    طراحی شاخص ها بر مبنای مدل داده- ستاده

    در هر فعالیت یا برنامه ای در مقابل مصرف منابع و هزینه های آن ( دروندادها ) می توان از اصطلاحات مختلفی مانند پیامد  Consequence، حاصل Outcome، برونداد output، منفعت Benefit، نتیجه Result، حاصل نتیجه Impact و اثر بخشی استفاده کرد. این اصطلاحات به یکدیگر شباهت دارند ولی نباید آنها یکسان تلقی نمود و به جای هم به کار برد. بعنوان مثال اختلاف بین دو واژه " منفعت" و " اثر بخشی " که منفعت منحصرآ شامل نتایجی است که با واحد پولی اندازه گیری می شود در حالی که اثر بخشی بر نتایجی دلالت دارد که با مقیاس غیر پولی سنجیده می شود (7).

    یکی از دیدگاه ها برای تعیین شاخص ها ارزیابی اقتصادی بخش بهداشت براساس "مدل داده – ستاد: بود که خود بر چهار محور : ارزیابی درون دادی1 ، ارزیابی فرآیندی 2 ، و ارزیابی بروندادی 3، و ارزیابی پیامدی 4 طبق نمودار و به شرح زیر استوار است .

      بازتاب و پیش تاب (Feed Back & Feed)

    الف – شاخص های درون دادی : تعیین شاخص هایی است که مقدار درون داده های یک یا چند سیستم را مورد ارزیابی قرار می دهد.

    ب – شاخص های فرآیندی : شاخص های فرآیندی در حقیقت نوعی کنترل برنامه ها و فعالیت ها است و در مقایسه با ارزیابی پیامدی کار ساده تری است . اشکال عمده ارزیابی فرآیند. در این است که اغلب اوقات فرض می شود که برنامه ها موفقیت آمیز است ، حتی اگر تمام فعالیت ها در زمان تعیین شده به مرحله اجرا در نیاید و لذا با طراحی شاخص های ارزیابی اقتصادی بخشی از این محدودیت ها بر طرف می شود .

  • فهرست و منابع روش تحقیق طراحی شاخص های ارزیابی اقتصادی

    فهرست:

    ندارد
     

    منبع:

     

    1-Sorkin, Alan L.,” Health Economics in Developing Countries,” (D.c.Health and Company,Lexington,Massachusetts,1976).

    2- Drummond Michacl F. et al. Methods for Economic Evaluation of Health Care programmes 2nd ed. (New York: Oxford University Press, 1977).

    3- WHO: Commission on Macreconomics and Health : investing in health for economic development Geneva 2001.

    4- The World Health Report 2002, Reducing risks, promoting Healthy Life, Geneva, October 2002.

    5- The World Health Organization, The World Health Report, 2003.

    6- Getzen, T.e.Health Economics Fundamentals And flow of Funds, John Wiley And Sons Ins., USA, 1997.

    7- Karimi Iraj, Application of Cost – Effectiveness Analysis & Resource Allocation Techniques in family planning programs, the Jogn Hopkins University, 1984.

    8- سازمان جهانی بهداشت ، روش تحقیق در سیستم های بهداشتی ، معاونت پژوهشی وزارت بهداشت درمان آموزش پزشکی ، تهران 1376.

    9- Who, Health program Evaluation: Gjiding principles, WHO, Geneva, 1981( Health for All Series, No . 5 amd 6 ).

ثبت سفارش
عنوان محصول
قیمت