فصل اول
کلیات تحقیق
چکیده:
مقدمه: ناباروری از جمله شرایط استرس آور و دشواریاست که برای تعداد نسبتا قابل توجهی از زوجها اتفاق می افتد. مطابق با آمارها از هر 5 زوج، یک زوج با مشکل ناباروری مواجهند. این موضوع تثیر مستقیمی بر سلامت روان و شاخصهای مرتبط با آن خواهد داشت.
هدف: هدف از این پژوهش تعیین و شناسایی تفاوت درمیزان سازگاری زناشویی، بدکار کردی جنسی و شادکامی ذهنی در دو گروه زنان نابارور و زنان بارور می باشد.
جامعه آماری تحقیق شامل زنان نابارور مراجعه کننده به مرکز درمان ناباروری ابن سینا تهران و نیز زنان بارور مراجعه کنند به مدارس جهت ثبت نام فرزندانشان در خرداد و تیرماه سال 1387 بودند و از هر گروه تعداد 50 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب گردیدند.
ابزار جمع آوری اطلاعات: دراین پژوهش از پرسش نامه استاندارد سازگاری زناشویی DAS، پرسش نامه شادکامی ذهنی آکسفورد و پرسش نامه بدکار کردی جنسی استفاده شده است.
نتایج: یافته های تحقیق نشان می دهد که بین میزان بدکارکردی جنسی و شادکامی ذهنی در دو گروه زنان نابارور و بارور تفاوت معناداری وجود دارد. اما یافته های این پژوهش گواه آن است که بین میزان سازگاری زناشویی دو گروه مورد مطالعه تفاوت چندانی وجود ندارد.
بحث: شایسته است آموزشهای لازم جهت افزایش شادکامی و افزایش رضایت در روابط جنسی و زناشویی به زنان نابارور ارایه و مشاوره های حمایتی و رواندرمانی مناسب ارایه گردد.
کلید واژه ها: سازگاری زناشویی، شادکامی ذهنی، بدکارکردی جنسی، ناباروری، سلامت روان
مقدمه
خانواده قدیمی ترین و کهن ترین هسته طبیعی است که از بدو پیدایش وجود داشته است و بدون خانواده هسته مرکزی هیچ اجتماعی به وجود نمی آید. در واقع خانواده حکم سلول را در ساختمان موجودات دارد و کانون حفظ سنتهای خانوادگی و اجتماعی است و مرکز تعلیم و تربیت و آموزش حس تعادل، وطن دوستی، گذشت، فداکاری و تمام خصایص عالیه انسانی می تواند باشد. (نجاتی، 1374: 29)
عوامل و فاکتورهای مختلفی در استحکام و پایداری خانواده ها تاثیر گذار است. در واقع سازگاری زناشویی تابعی از عوامل مختلف می باشد. بعضی خانواده ها با تفاهم و سازگاری زندگی را با شادکامی می گذرانند، در حالیکه درست برعکس گروهی از مردم در حل و فصل ساده ترین و ابتدایی ترین مسایل زندگی با دشواری و سردرگمی مواجه هستند در واقع سازگاری زناشویی مفهومی پیچیده است که جهت مطالعه آن می بایستی زوایا و ابعاد مختلف را مد نظر قرار داد. علاوه بر این شادکامی ذهنی در میان خانواده های دارای سازگاری بیشتر هم از نظر کمی و نیز از منظر کیفی بیشتر دیده می شود. خانواده های سازگار در تفاهم و حس تعادل همدیگر را بیشتر و بهتر درک می کنند.
خانواده ها معمولا با بحرانها و شرایط دشوار نیز مواجه می شوند. یکی از این شرایط بحرانی، ناباروری است. ناباروری اثرات نامطلوبی را بویژه از نظر روان شناختی روی زوجین وارد می کند. افسردگی، احساس غمگینی و اندوه، یاس و ناامیدی از جمله وضعیتهای ناگوار در میان زوجین نابارور به شمار می رود. از سویی دیگر خانواده دارای کارکردهای مختلفی می باشد که از آن جمله می توان به ارضای مناسب نیازهای جنسی اشاره نمود. به نظر می رسد کارکرد و عملکرد جنسی در میان زنان نابارور نیز دچار مشکلات و بدکارکردی می گردد.
در این تحقیق سعی می گردد تا به مقایسه سازگاری زناشویی، بدکارکردی جنسی و شادکامی ذهنی در میان زنان بارور و زنان نابارور پرداخته و مورد مطالعه قرار گیرد.
مساله:
باروری از جمله بحرانهای شدیدی است که سلامت زوجین را از نظر جسمی و روانی تحت تاثیر قرار می دهد. نتایج تحقیقات مختلف حکایت از آن دارد که از هر 5 زوج، یک زوج با مشکل ناباروری مواجه می باشد. ناباروری خود شرایط ذهنی در میان زوجین، اقوام و خویشاوندان فراهم می آورد که کارکرد طبیعی خانواده را تحت تاثیر قرار می دهد.
یکی از تاثیرات منفی و نامطلوب ناباروری بر روی زوجین ناسازگاری آنها در زندگی مشترک خواهد بود. ناسازگاری زناشویی به ذعم ثنایی (1379) عبارتست از کاهش رابطه جنسی، افزایش واکنش های هیجانی، کاهش رابطه خانوادگی با خویشاوندان همسر و دوستان، افزایش رابطه فردی با خویشاوندان خود، افزایش جلب حمایت فرزندان و جدا کردن امور مالی از یکدیگر می باشد. (ثنایی، 1379: 50)
از سویی دیگر ناباروری بر عملکرد و کارکرد جنسی زوجین نیز تاثیر می گذارد. چون خانواده محلی است که اعضای آن بیشترین زمان را در کنار همدیگر می گذارنند، لذا بدکارکردیهای جنسی ممکن است شرایط نامناسبی را برای گذراندن اوقات اعضاء در کنار هم ایجاد نماید. زنان نابارور بیشتر از زنا بارور در معرض بدکارکردی جنسی قرار دارند، چرا که آنها تصور می کنند برقراری ارتباط جنسی و زناشویی مشکل ناباروری آنها را حل نمی کند و به همین دلیل ممکن است تمایل کمتری برای برقراری ارتباط زناشویی از خود نشان دهند یا این نوع تفکر و تصور در نزد همسر آنان شکل بگیرد. زنان نابارور چون از عملکرد جنسی خوبی ممکن است برخوردار نباشند و نظر به اهمیتی که ارضای جنسی می تواند در سازگاری زناشویی و شادکامی ذهنی افراد بوجود آورد، این احتمال وجود دارد که از سازگاری کمتری برخوردار باشند.
تحقیقات مختلف نشان می دهد که میزان قابل توجهی از طلاق های روی داده در زندگی افراد به موضوع عدم رضایت جنسی آنها باز می گردد و اساسا عدم خشنودی و شادکامی از ازدواج خود منجر به بروز اختلافات و درگیریهای متعدد میان زوجها می گردد.
آمارهای پرونده های متقاضی طلاق در شهر تهران نشان می دهد که روزانه به طور متوسط 500 پرونده طلاق در دادگاههای این شهر مفتوح می گردد. عدم سازگاری زناشویی و لذت نبردن از زندگی در مواقعی سبب بروز جدایی میان افراد می گردد.
لذا شایسته است تا با انجام تحقیقی علمی به مطالعه پیرامون رابطه بین میزان سازگاری زناشویی، شادکامی ذهنی و بدکارکردی جنسی در میان زنان پرداخته شود.
در واقع سئوال اصلی این تحقیق عبارتست از اینکه آیا بین میزان سازگاری زناشویی، شادکامی ذهنی و بدکارکردی جنسی زنان بارور و نابارور چه رابطه ای وجود دارد؟
اهمیت و ضرورت تحقیق:
اهمیت و ضرورت این تحقیق از آنجا ناشی می شود که اولا با مطالعه پیرامون وضعیت شادکامی بین خانواده های دارای زنان بارور و زنان نابارور می توان نسبت به ارتقای راه حلها و برنامه هایی که موجبات شادکامی بهتر را بر خانواده ها فراهم آورد اقدام نمود.
ثانیا با انجام پژوهشی منسجم می توان به بررسی ارتباط میان متغیرهای بدکارکردی جنسی، سازگاری زناشویی و شادکامی ذهنی پی برد، تا بتوانیم از طریق این ارتباط به برنامه ریزی بهتر و ساختاری جهت تداوم وضعیت مناسب یا رفع و کاهش وضعیت های مخرب و تنش زا اقدام نمود.
ثالثا در اکثر تحقیقاتی که پیش از این انجام شده است، محققان به بررسی و مقایسه دو متغیر با پرداخته اند، حال آنکه بررسی همزمان سه متغیر سازگاری زناشویی، شادکامی ذهنی و بدکارکردی جنسی در میان دو گروه زنان بارور و نابارور، در پژوهشهای قبلی کمتر دیده شده و به همین دلیل ضرورت دارد تا در این پژوهش علمی به آن پرداخته شود.
رابعا این تحقیق می تواند زمینه مناسبی را برای انجام تحقیقات بعدی برای محققان فراهم آورد.
اهداف تحقیق:
الف) هدف کلی:
هدف کلی این پژوهش تعیین و شناسایی تفاوت در سازگاری زناشویی، بدکارکردی جنسی و شادکامی ذهنی در میان زنان بارور و نابارور می باشد.
اهداف فرعی:
الف) د ربعد سازگاری زناشویی:
1- تعیین تفاوت بین میزان رضایت زناشویی زنان بارور و نابارور
2- تعیین تفاوت بین همبستگی زناشویی زنان بارور و نابارور
3- تعیین تفاوت بین توافق زناشویی زنان باور و نابارور
4- تعیین تفاوت بین ابزار محبت زناشویی زنان بارور و نابارور
5- تعیین تفاوت بین نمره کل سازگاری زناشویی در زنان باورر و نابارور
ب) در بعد بدکارکردی جنسی:
6- تعیین تفاوت بین میزان میل جنسی زنان بارور و نابارور
7- تعیین تفاوت بین میزان تحریک جنسی (انگیزش جنسی)زنان بارور و نابارور
8- تعیین تفاوت بین میزان دستیابی به ارگاسم در میان زنان بارور و نابارور
9- تعیین تفاوت بین میزان فرونشینی جنسی در میان زنان بارور و نابارور
10- تعیین تفاوت بین نمره کل بدکارکردی جنسی در میان زنان بارور و نابارور
ج) در بعد شادکامی ذهنی:
11- تعیین تفاوت بین میزان رضایت از خصوصیات شخصیتی زنان بارور و نابارور
12- تعیین تفاوت بین میزان همدلی (اجتماعی بودن) زنان بارور و نابارور
13- تعیین تفاوت بین میزان خوش بینی زنان بارور و نابارور
14- تعیین تفاوت بین میزان رضایت از سلامت جسمی زنان بارور و نابارور
15- تعیین تفاوت بین میزان عزت نفس زنان بارور و نابارور
16- تعیین تفاوت بین نمره کل شادکامی ذهنی زنان بارور و نابارور
فرضیه های تحقیق:
الف) در بعد سازگاری زناشویی:
1- بین رضایت زناشویی زنان بارور و نابارور تفاوت وجود دارد.
2- بین همبستگی زناشویی زنان بارور و نابارور تفاوت وجود دارد.
3- بین توافق زناشویی زنان بارور و نابارور تفاوت وجود دارد.
4- بین ابراز محبت زناشویی زنان بارور و نابارور تفاوت وجود دارد.
5- بین نمره کل سازگاری زناشویی در زنان بارور و نابارور تفاوت وجود دارد.
ب) در بعد بدکارکردی جنسی:
6- بین میزان میل جنسی زنان بارور و نابارور تفاوت وجود دارد.
7- بین میزان تحریک جنسی (انگیزش جنسی) زنان بارور و نابارور تفاوت وجود دارد.
8- بین میزان دستیابی به ارگاسم در میان زنان بارور و نابارور تفاوت وجود دارد.
9- بین میزان فرونشینی جنسی در میان زنان بارور و نابارور تفاوت وجود دارد.
بین نمره کل بدکارکردی جنسی در میان زنان بارور و نابارور تفاوت وجود دارد.
ج) در بعد شادکامی ذهنی:
11- بین میزان رضایت از خصوصیات شخصیتی زنان بارور و نابارور تفاوت وجود دارد.
12- بین میزان همدلی (اجتماعی بودن) زنان بارور و نابارور تفاوت وجود دارد.
13- بین میزان خوش بینی زنان بارور و نابارور تفاوت وجود دارد.
14- بین میزان رضایت از سلامت جسمی زنان بارور و نابارور تفاوت وجود دارد.
15- بین میزان عزت نفس زنان بارور و نابارور تفاوت وجود دارد.
16- بین نمره کل شادکامی ذهنی زنان بارور و نابارور تفاوت وجود دارد.
سوالات تحقیق:
الف) در بعد سازگاری زناشویی:
1- آیا بین رضایت زناشویی زنان بارور و نابارور تفاوت وجود دارد؟
2- بین همبستگی زناشویی زنان بارور و نابارور تفاوت وجود دارد؟
3- آیا بین توافق زناشویی زنان بارور و نابارور تفاوت وجود دارد؟
4- آیا بین ابراز محبت زناشویی زنان بارور و نابارور تفاوت وجود دارد؟
5- آیا بین نمره کل سازگاری زناشویی در زنان بارور و نابارور تفاوت وجود دارد؟
ب) در بعد بدکارکردی جنسی:
6- آیا بین میزان میل جنسی زنان بارور و نابارور تفاوت وجود دارد؟
7- آیا بین میزان تحریک جنسی (انگیزش جنسی) زنان بارور و نابارور تفاوت وجود دارد؟
8- آیا بین میزان دستیابی به ارگاسم در میان زنان بارور و نابارور تفاوت وجود دارد؟