پایان نامه بررسی رابطه دینداری و میزان طلاق بین زنان

تعداد صفحات: 145 فرمت فایل: word کد فایل: 10002670
سال: 1388 مقطع: کارشناسی دسته بندی: پایان نامه روانشناسی
قیمت قدیم:۲۱,۱۰۰ تومان
قیمت: ۱۹,۰۰۰ تومان
دانلود فایل
  • خلاصه
  • فهرست و منابع
  • خلاصه پایان نامه بررسی رابطه دینداری و میزان طلاق بین زنان

    پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی رشته روان شناسی عمومی

    چکیده

    پژوهش حاضر با عنوان «بررسی رابطه دینداری با طلاق بین زنان شهر تهران» با هدف بررسی تأثیر  برخی عوامل بر طلاق صورت گرفت.

    طرح پژوهش در این تحقیق توصیفی نمی‌باشد. جامعه آماری متشکل از 60 زن شهر تهران می‌باشد و به روش تصادفی، با در نظر گرفتن تمایل آزمودنیها برای شرکت در آزمون انتخاب گردیده‌اند.

    ابزار پژوهش شامل پرسشنامه معبد می‌باشد.

    جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از تحلیل واریانس چند راهه (Anova) استفاده شد، تحلیل نتایج نشان داد:

    بین عمل به باورهای دینی و میزان طلاق بین زنان متاهل و مطلقه رابطه معنا داری وجود دارد.

     

    کلید واژه:

    جهت گیری دینی: Religious orientation

    طلاق: Pivorce

     

     

     

     

    فصل اول

     

    مقدمه

    نقش دین در رابطه با بهداشت و شفا از قرون بسیار دور شناخته شده است. در طول هزاران سال دین و پزشکی در مداوا و کاهش رنجهای انسان شریک یکدیگر بوده‌اند (ساچمن و ماتیوز، 1998) متخصصان بهداشت روانی نیاز دارند که از اثرات مثبت دین آگاه شوند. تئوریهای آسیب شناختی و روان درمانی سکولار هستند و به دین به عنوان عاملی برای سلامت نپرداخته‌اند. در حقیقت در سالهای ابتدایی دین را به عنوان یک عامل ضد‌بهداشتی معرفی کردند. در حالیکه فقط دین بیرونی است که با جنبه‌های ناسالم زندگی ارتباط دارد ولی دین درونی شده و اعتقادات قلبی و واقعی به طور مؤثر  و مثبتی بر بهداشت روان اثر می‌گذارد (نیکویی، 1383)

    طلاق را از مهمترین پدیده‌های حیات انسانی تلقی می‌کنند. این پدیده دارای اضلاعی به تعداد تمامی جوانب و اضلاع جامعه انسانی است. نخست یک پدیده روانی است زیرا بر تعادل نه‌تنها انسانها- بلکه فرزندان، بستگان، دوستان‌و نزدیکان آنان اثر می‌گذارد. در‌ثانی پدیده‌ای است اقتصادی «چه» به گسست خانواده به عنوان یک واحد اقتصادی می‌انجامد و ایجاد تعادل روانی انسانها، موجبات بروز اثراتی سهمگین در حیات اقتصادی آنان نیز فراهم می‌سازد. گذشته از این، طلاق پدیده‌ایست مؤثر  بر تمامی جوانب جمیعت در یک جامعه، زیرا از طرفی بر کمیت جمعیت اثر می‌نهد. چون تنها واحد مشروع و اساسی تولید مثل یعنی خانواده را از هم می‌پاشد، از طرف دیگر بر کیفیت جمعیت اثر دارد، چون موجب می‌شود فرزندانی محروم از نعمتهای خانواده تحویل‌جامعه گردند، که به احتمال زیاد فاقد شرایط لازم در راه احراز مقام شهروندی یک جامعه‌اند. (ساروخانی، 1372).    

    طلاق همان گونه که یک پدیده اجتماعی است و در راه شناخت آن به علل و عوامل اجتماعی باید پرداخت یک پدیده روانشناختی یا بهتر (روانشناختی- جامعه شناختی) نیز‌هست. باید از طریق آموزش، حساس‌سازی انسان‌ها، آگاه سازی آنان و در نهایت ایجاد همدلی چنان کرد که حتی نام طلاق، زشت باشد انسان را ناخوش آید و دل را آزار دهد.

    حراست از میثاق مقدس زوجیت، هدفی پاک و بزرگ است، چه برای سعادت انسانها، چه برای جامعه، در کشاکش گردونه زندگی، آنانی باقی می‌مانند که رشته‌های پیوند خانوادگی آنان مستحکم‌تر است. در سختیهای زندگی تنها خانواده پیام آور جاودان محبت و حمایت است و آنان که به دیگر نهادها دل خوش کنند، با شکست روبرو می‌شوند (ساروخانی، 1374).

     

    بیان مسئله

    در بین تمام نهادها، سازمانها و مؤسسات اجتماعی خانواده نقش و اهمیتی خاص دارد، تمامی آنان که در باب سازمان جامعه اندیشیده‌اند، همه مصلحین و اندیشمندان بر خانواده و اهمیت حیاتی آن بر جامعه، تاکید ورزیده‌اند. بدرستی هیچ جامعه‌ای نمی‌تواند ادعای سلامت کند چنانچه از خانواده‌های سالم برخوردار نباشد، باز بی هیچ شبهه هیچ یک از آسیبهای اجتماعی نیست که فارغ از تأثیر  خانواده پدید آمده باشد (ساروخانی، 1370) با توجه به اهمیتی که جوامع امروزی برای تداوم و بقاء خانواده و سلامت بهداشت روانی افراد جامعه قائل است بررسی مشکلات و عواملی که منجر به زوال خانواده و سرانجام ریشه دار شدن این مشکلات که منجر به جدایی می‌گردد ضروری بنظر می‌رسد.

    تحقیقات انجام شده در خصوص خانواده تا سال 1970 حول محور طلاق و اثرات روانی و اجتماعی آن بر روی اعضای خانواده بوده است و در این میان نقش دین به عنوان یک عامل مهم ‌قابل توجه است. تا سالهای اخیر معمولاً  نقش دین در بررسی‌های مربوط به خانواده و رضایتمندی زناشویی نادیده گرفته شده است. (غباری بناب، 1380) (به نقل از نیکویی). گلین[1] و پوز (1988) هم چنان اسپروسگی[2] و هاگستون[3] (1978) نشان داده‌اند افرادی که برای مدّت  طولانی با هم زندگی می‌کنند دین را به عنوان مهمترین عامل رضایت مندی در زندگی‌تلقی می‌کنند. جریگان[4] و‌ناک بعد از‌بررسی تحقیقات خود به این نتیجه رسیدند که دین مهمترین عامل ثابت و پایداری در ازدواج است .

    کیم و دیگران (2004) به این نتیجه رسیدند دین با هیجانات مثبت مثل خوش خلقی، مهربانی، اعتماد به نفس، توجه و آرامش رابطه مثبت دارد.

    شرکات (2004) بعد از بررسی تحقیقات خود به این نتیجه رسید که اختلاف دینی در خانواده‌ها موجب بروز مشکلات برای ازدواج می‌شود که منجر به کاهش رضایت مندی و افزایش تعارضات زناشویی و طلاق می‌شود. (همان منبع).   

     

    اهمیت و ضرورت پژوهش

    اهمیت باورها و نهادهای دینی بر انسان و زندگی فردی و اجتماعی او کاملا آشکار است. این به شکلهای مختلف در هر فرهنگ شناخت شده‌ای وجود دارد معمولاً  نقش اصلی و‌اغلب محوری را‌ در زندگی افراد آن‌بازی می‌کند. بسیاری از مردم دنیا امروزه خود را‌دیندار می‌دانند و‌انگیزه‌های دینی، در شکل گیری حرکتهای اجتماعی و سیاسی معاصر مشهود است. (آرین، 1378).

    اخیرا پژوهشهای متعددی در مورد اثر دین بر سلامت روان انجام شده است، نتایج تحقیقات نشان دهنده اثر مثبت بر سازگاری و بهداشت روانی و اثر کاهنده دین بر علائم بیماری بوده است (گری و همکاران، 1990) آلن برگین (1992) یکی دیگر از محققین است که طی پژوهشهای ده ساله (1991- 1980) با عنوان کردن نقش ارزشها در روان‌درمانی و‌ارتباط آن‌با بهداشت‌روانی شخصاً‌به ضرورت‌بکارگیری موضوعات ارزشی و دینی در آموزشهای بالینی و آموزش بیماران مشخصاً تاکید می‌کند. او در سال 1980 چنین ادعا کرد که به عنوان یک روان شناس نمی‌خواهد از مذاهب متعارف و سازمان یافته بعنوان فرآیند کلی حمایت کند ولی از تئوریهایی که بخشی از زندگی دینی هستند و دارای بیشترین منابع بهداشتی می‌باشند حمایت می‌نماید. او همچنین می‌گوید: اعتقاد دینی که مبنی‌بر علوم روان شناختی هستند دارای تأثیراتی بر ساختار اجتماعی می‌باشند. (برمر، آبریگو، شوسترم، 1993) خانواده اساساً  کانون کمک، تسکین، التیام و شفا بخشی است، کانونی است که باید فشارهای روانی وارد شده بر اعضاء‌ خود را تخفیف‌دهد و راه رشد و شکوفایی آنها را هموار کند، اگر خانواده محیط سالم و‌سازنده‌ای برای اعضاء خود باشد و نیازهای جسمانی و روانی آنها را برآورده کند کمتر ممکن است به نهادهای درمانی خارج از خانواده احتیاج پیدا کند. (ثنایی، 1375)

    معمولاً  خانواده سالم افراد سالم را تحویل اجتماعی می‌دهد و خانواده ناسالم موجب بروز مسائل فراوانی در سطح جامعه خواهد شد و اگر سعی در بهبود و پیشرفت خانواده نشود، مشکلات اجتماعی روز به روز بیشتر خواهد شد. (ستیر، 1373)

    نگاهی به آمار فزاینده طلاق در جوامع مختلف و بویژه در کشور ما در سالها اخیر لزوم توجه بیش از حد به عوامل زمینه ساز طلاق و نحوه مقابله مؤثر  با پدیده شوم طلاق را آشکارتر می‌سازد.

    طلاق، آفتی اجتماعی است و هیچ جامعه‌ای نمی‌تواند نسبت به آن بی توجه بماند: هیچ جامعه‌ای نمی‌تواند ادعای سلامت کند. اگر از خانواده‌هایی استوار برخوردار نباشد. هرگز هدف این نیست که قوانین در حذف طلاق وضع شود، طلاق هست همانگونه که جامعه هست و ارتباطات انسانی هست. هرگز نمی‌توان تصور کرد که تمامی ارتباطات انسانی‌برجا می‌ماند و‌هرگز هیچ‌ارتباطی آسیب نبیند، اما جامعه باید در اندیشه کاستن از تعداد طلاق باشد. بیان زیبای پیامبر اکرم (ص) را به یاد آوریم: «ابغض الاشیاء عندی الطلاق» «بدترین امور برای من طلاق است.»   

    اگر جامعه‌ای به سوی افزایش طلاق رود، بی هیچ شبهه، در آستانه بحران قرار دارد. بدین سان به درستی می‌توان گفت: میزان طلاق، نشانه دقیق سلامت یا بیماری جامعه است. (ساروخانی، 1374).

     

    فرضیه پژوهش

    در این پژوهش فرض بر این است که بین دینداری و میزان طلاق زنان رابطه وجود دارد. 

    متغیر مستقل

    متغیری است که توسط پژوهشگر دستکاری یا انتخاب می‌شود تا تایید و رابطه آن با متغیر دیگری اندازه گیری شود. (دلاور، 1376)

    در پژوهش حاضر متغیر مستقل دینداری می‌باشد. 

    متغیر وابسته

    متغیری که مشاهده یا اندازه گیری می‌شود تا تأثیر  متغیر مستقل بر آن معلوم گردد. (دلاور، 1376)

    در پژوهش حاضر میزان طلاق متغیر وابسته می‌باشد. 

    متغیر کنترل

    گاهی اوقات در یک پژوهش آزمایشی متغیرهایی دریافت می‌شود که تأثیر  برخی از آنها در تعیین رابطه بین متغیرهای مستقل و وابسته باید خنثی یا ثابت نگه داشته شوند. این متغیرها که تأثیر  آنها باید خنثی یا حذف شود متغیر کنترل نامیده می‌شود. (دلاور، 1376)

    در این پژوهش متغیر کنترل عبارتند از:

    سن: کلیه آزمودنیها در مقطع سنی 20 الی 35 سال قرار دارند.

    تحصیلات: کلیه آزمودنیها دارای تحصیلات سیکل تا فوق لیسانس می‌باشند.

  • فهرست و منابع پایان نامه بررسی رابطه دینداری و میزان طلاق بین زنان

    فهرست:

    چکیده........................................................................................................................ 1

    فصل اول:.................................................................................................................. 2

    مقدمه........................................................................................................................ 3

    بیان مسئله................................................................................................................. 5

    اهمیت و ضرورت پژوهش....................................................................................... 7

    متغیرها و تعاریف عملیاتی آنها................................................................................ 10

    فصل دوم:................................................................................................................ 12

    دین و تعاریف آن..................................................................................................... 13

    دو معنی برای دین در تاریخ ادیان.......................................................................... 14

    مشکلات مربوط به ارائه تعریف جامع از دین......................................................... 17

    خاستگاه و نقش دین................................................................................................ 17

    تاریخچه دینداری..................................................................................................... 22

    ضرورت دینداری و خدا پرستی.............................................................................. 24

    ارزش زندگی دینی................................................................................................... 24

    آثار دین در زندگی.................................................................................................. 25

    فواید دینداری در حیطه روان شناختی.................................................................... 26

    نقش روانی دین....................................................................................................... 29

    دین و جامعه............................................................................................................ 32

    نقش اجتماعی دین.................................................................................................... 33

    علل رویگردانی از دین............................................................................................. 35

    روشهای اندازه گیری دینداری................................................................................ 36

    حوزه‌های مطالعه روابط روان شناسی و دین......................................................... 39

    دیدگاه‌های نظری در مورد دین............................................................................... 43

    طلاق و تعریف آن.................................................................................................... 62

    تاریخچه طلاق در جوامع قدیم................................................................................. 64

    طلاق در ادیان.......................................................................................................... 71

    طلاق در کشورهای مختلف..................................................................................... 75

    نظر اسلام پیرامون طلاق......................................................................................... 79

    مشکلات ناشی از طلاق............................................................................................ 84

    علل و عوامل طلاق................................................................................................... 86

    دیدگاه‌های نظری پیرامون طلاق.............................................................................. 95

    تحقیقات پیشین در زمینه دینداری و طلاق............................................................. 100

    فصل سوم:............................................................................................................. 113

    طرح پژوهشی......................................................................................................... 114

    جامعه آماری.......................................................................................................... 115

    روش تحقیق............................................................................................................ 115

    ابزار پژوهش.......................................................................................................... 116

    روش جمع آوری اطلاعات..................................................................................... 116

    فصل چهارم:.......................................................................................................... 120

    تجزیه و تحلیل داده‌های آماری.............................................................................. 121

    توصیف داده‌ها....................................................................................................... 122

    تحلیل داده‌ها........................................................................................................... 129

    فصل پنجم:............................................................................................................. 131

    خلاصه نتایج پژوهش............................................................................................. 132

    محدودیتهای پژوهش.............................................................................................. 133

    پیشنهادات............................................................................................................... 134

    منابع....................................................................................................................... 135

    پیوست.................................................................................................................... 140

     

    منبع:

    . قرآن کریم. 
    2. آرین، خدیجه (1378)، بررسی رابطه دینداری و روان درستی ایرانیان مقیم کانادا. پایان نامه دکتری، دانشگاه علامه طباطبایی. 
    3. دلاور، علی. (1376). روشهای تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی. 
    4. دراز، (1376). اسلام و تعلیم و تربیت. (حجتی، محمد باقر، مترجم) تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی. 
    5. طباطبایی، محمد حسین. (1376) تفسیر المیزان، جلد یک. 
    6. نیکویی، مریم (1383). بررسی‌رابطه دینداری‌با رضایتمندی زناشویی بین زوجهای شهر تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد.  
    7. ابراهیمی آقچای، راحله (1386) بررسی رابطه دینداری با میزان عزت نفس بین دانشجویان دانشگاه پیام نور ورامین، پایان نامه کارشناسی. 
    8. مطهری، مرتضی (1361). انسان و ایمان. قم، انتشارات: صدرا. 
    9. مطهری، مرتضی (1366). مقدمه‌ای بر جهان بینی اسلامی. انسان و ایمان، قم، انتشارات: صدرا. 
    10. گلزاری، محمود (1380). درآمدی بر روش شناسی اسلامی. تهران، دانشگاه علامه طباطبایی. 
    11. گلزاری، محمود (1380) مقیاس‌عمل به باورهای دینی. خلاصه‌مقاله دین‌و بهداشت روان.
    12. قربانی، نیما (1377)، روان شناسی دین یک روی آورد علمی چند تباری فصلنامه قسبات، سال سوم شماره 2 و 3. 
    13. جمالی، فریبا (1381) بررسی رابطه نگرش‌های مذهبی، احساس معنا بخش بودن زندگی و‌سلامت روان در دانشجویان دانشگاه‌های تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد. 
    14. آذربایجانی، مسعود (1366). روان شناسی شخصیت از دیدگاه اسلام. 
    15. ناظمیان، رضا (1369). انسان و دین. تألیف مؤسسه  نهج البلاغه، سازمان تبلیغات اسلامی. 
    16. عمران نسب، محمد (1377) بررسی رابطه بین اعتقادات دینی و سلامت روان در دانشجویان سال آخر کارشناسی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی. پایان نامه کارشناسی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی. پایان نامه کارشناسی ارشد. 
    17. بهشتی، احمد (1350). انسان و مذهب. تهران، انتشارات صدرا. 
    18. نسابه، سید محمد حسن (1384) بررسی نقش باورها و اعمال مذهبی در سلامت روان. پایان نامه کارشناسی ارشد. 
    19. خداپناهی محمد کریم و خاکسار بلواچی، محمد کریم. (1384) رابطه بین جهت گیری مذهبی و سازگاری روان شناختی در دانشجویان، مجله روان شناسی. 
    20. پارسی، ساسان (1383). نظریه‌های روان شناختی و مقیاس‌های دینداری. نشریه: فرهنگ و پژوهش. 
    21. شستی، فاطمه (1386) علل و عوامل مؤثر  در میزان افزایش طلاق در شهرستان ری. پایان نامه کارشناسی. 
    22. ورزی، مجید (1374 ) بررسی مسأله  طلاق در اسلام و موارد تطبیقی آن. پایان نامه کارشناسی ارشد. 
    23. ام. وولف، دیوید (1386) روان شناسی دین مترجم: دکتر محمد دهقانی. تهران انتشارات رشد، چاپ اول. 
    24. توسلی، غلامعباس (1380) جامع شناسی دین، تهران انتشارات سخن. 
    25. الیاده میر‌چاد (1375). دین‌پژوهی مترجم: بهاء‌الدین خرمشاهی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. جلد اول. 
    26. مالکوم، نومن (1383). دیدگاه دینی وینگنشتاین. مترجم علی زاهد، نقد و بررسی پیز رینچ. تهران، انتشارات گام نو، چاپ اول. 
    27. نصری، عبدالله (1379). انتظار بشر از دین. بررسی دیدگاه‌ها در دین شناسی معاصر. تهران، انتشارات معاصر، چاپ دوم. 
    28. ذاکر، صدیقه (1384). نگاهی به نظریه فرانکل در روانشناسی، منبع اینترنتی: سایت IR. SIP 
    29. سالاری فر، محمدرضا و آذربایجانی. مسعود، رحیمی نژاد، عباس (1384) مبانی نظری مقیاس‌های دینی. تهران، انتشارات دفتر طرح‌های ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول. 
    30. عطاری، یوسف علی، شکر کن، حسین، رستمی، مسعود (1382) مقایسه شباهت ارزشها و نگرشها در زوجهای عادی و متقاضی طلاق شهر اهواز، مجله علوم تربیتی و روانشناسی سال 10، شماره 1 و 2. 
    31. سیف، سوسن (1384). بررسی رابطه دینداری با رضایتمندی زناشویی، نشریه تازه‌ها و پژوهشهای مشاوره سال 4 شماره 13. 
    32. خدایاری فرد، محمد، شهابی، روح اله، اکبری زرد خانه، سعید (1386) رابطه نگرش مذهبی با رضایتمندی‌زناشویی در دانشجویان متاهل، فصلنامه خانواده پژوهی سال 3 شماره 10. 
    33. احمدی، خدابخش، فتحی آشتیانی، علی، عرب نیا، علیرضا (1385) بررسی رابطه بین‌تقیدات مذهبی و سازگاری زناشویی،فصلنامه خانواده پژوهی سال دوم شماره 5. 
    34. عطاری، یوسف علی، عباسی سرچشمه، ابوالفضل، مهرابی زاده هنرمند، مهناز (1385) در بررسی روابط ساده و چند گانه نگرش مذهبی، خوش بینی و سبکهای دلبستگی با رضایت زناشویی در دانشجویان مرد متاهل دانشگاه شهید چمران اهواز، مجله علوم تربیتی و روانشناسی سال 13 شماره 1. 
    35. دانش، عصمت (1383) تأثیر  خود شناسی اسلامی در افزایش میزان سازگاری زناشویی، نشریه تازه‌ها و پژوهشهای مشاوره، سال 3 شماره 11. 

     

ثبت سفارش
عنوان محصول
قیمت