پروپوزال اثر بخشی آموزش والدین بر مبنای فرزند پروری و بهزیستی روانشناختی و پیشرفت تحصیلی

بیان مسئله:

زندگی خانواده نقش اساسی در حفظ سلامت روانی، فردی، اجتماعی و جسمانی کودکان و والدین دارد.خانواده اولین و مهم ترین بافت اجتماعی را برای رشد انسان فراهم می سازد.در جریان رشد طبیعی هر کودک یک رشته تغییرات شناختی ،عاطفی و اجتماعی و تعارض را که به دنبال می اید، می تواند به مشکلات رفتاری –عاطفی و یادگیری در آنها بیجامد .اکثر مسکلات رفتاری کودکان منعکس کننده شرایط پیچیده بین فردی اعضای خانواده بویژه والدین می باشد،به عبارت دیگر وجود مشکلات رفتار کودک به منزله روابط معیوب اعضای خانواده با یکدیگر است و با روشهای ترتیب نادرست والدین و تعاملات معیوب آنها با فرزندان ارتباط دارد (بیرامی ، 1388).
هر خانواده ای شیوه های خاصی در تربیت فردی –اجتماعی فرزندان خویش بکار می گیرد .این شیوه ها که شیوه های فرزند پروری نامیده می شود روشهایی است که والدین برای تربیت فرزندان خود بکار می گیرند و بیانگر نگرشهایی است که آنها نسبت به فرزند خود دارند و همچنین شامل معیار ها و قوانین است که برای فرزندان خویش وضع می کنند ولی باید پذیرفت که رفتارهای فرزند پروری به واسطه فرهنگ ، نژاد و گروههای اقتصادی تغییر می کند(فرزاد فرد، 1387).
شیوه فرزند پروری از دو عنصر تشکیل شده است :درخواست کنندگی والدین (کنترل) و پاسخ دهندگی والدینی (گرمی یا پذیرش ).از ترکیب این دو عنصر،چهار شیوه فرزند پروری به وجود می آید (اسپوتا و پالسون ؛ 1996) که عبارتند از :شیوه فرزند پروری مقتدرانه (درخواست کنندگی بالا و پاسخ دهندگی بالا )، شیوه فرزند پروری مستبد (درخواست کنندگی بالا و پاسخ دهندگی پایین)، شیوه فرزندپروری سهل گیر (درخواست کنندگی پایین و پاسخ دهندگی بالا) و شیوه فرزند پروری مسامحه کار یا بی توجه( درخواست کنندگی پایین و پاسخ دهندگی پایین).
والدین مقتدر هم پزیرنده و هم پاسخ دهنده هستند .آنها کودکان را کنترل می کنند و مقررات واضعی برای رفتارهای کودکان وضع می کنند،آنها قاطع هستند، ولی سخت گیر نیستند.روشهای انضباطی شان بیشتر حمایتی است(با مریند ، به نقل از دارالینگ).
والدین مسبتد(دیکاتور) معمولاً دارای تعامل سرد همراه با کنترل زیاد با فرزندان هستند.در مقابل والدین سهل گیر از فرزندان خود انتظارات اندکی داشته و هیچگونه کنترل و پاسخگویی نسبت به آنان ندارند.(رجایی ، 1387).

از خانواده واهمیت آن تعاریف گوناگونی به عمل آمده است که صرف نظر از تفاوتهایی که بین آنها وجود دارد همگی هدف مشترکی به نام « انسان سازی» را دنبال می کنند.هدف نهایی خانواده تربیت و پروراندن فرزندانی خداگونه که در اثر دور شدن از رذایل و آلودگیها ، استعدادهای عالیه روحیه شان شکوفا شده و چنان به کمالات روحی و فضایل انسانی آراسته شوند، که لیاقت رسیدن به سعادت جاوید را کسب کنند(خورشیدی ،81).
به عقیده گزل والدینی که در دروه نوزادی با هشیاری پاسخگوی نیازهای کودک بوده اند بعد یا بطور طبیعی به بی همتا بودن علایق و تواناییهای کودک حساسیت نشان خواهند داد و کمتر تمایل دارند که انتظارات و آرزوهای خود را به کودک تحمیل نمایند(کرین ، 1384).
نظارت و کنترل بخشی از فرایند تربیت فرنزدان توسط والدین است که تعیین کننده شیوه فرزند پروری می باشد (احمدی ، 87).
در مطالعه ای که با هدف ارزیابی چارچوب نظری تئوری بامریند، توسط لمبورن و همکاران (19991)، صورت گرفت مشخص شد نوجوانانی که والدین خود را به عنوان اقتدار منطقی طبقه بندی کرده بودند، بالاترین نمره را در مقیاس کفایت اجتماعی و کم ترین نمره را در مقیاس اختلال روان شناختی و رفتاری کسب کردند در مورد نوجوانانی که والدین خود را به عنوان مسامحه کار طبقه بندی کرده بودند، عکس قضیه صادق بود.نوجوانان خانواده مستند ، نمرات بالایی در مقیاس های مربوط به اطاعت و همنوایی با معیارهای بزرگسالان نشان دادند، و نوجوانان خانواده های سهل گیر به مقدار زیادی سوءمصرف مواد و اختلال رفتار ی و غیب در مدرسه را گزارش کردند(اسفندیاری ، 1374).

خانواده یکی از ارکان اصلی زندگی اجتماعی محسوب می شود، می بایست کلیه مسائل مربوط به آن مورد بررسی قرار گیرد. نتایج مطالعات انجام شده نشان دهنده این است والدینی که باسبک صمیمی وهمدلی وعاری از مزاحمت مفرط مشخص شده اند، در سلامت عملکرد خانواده وسلامت روانی کودکان ونوجوان با اهمیت تشخیص داده شده اند (محمودنژاد، 1380؛ به نقل از رستمی، 1392).

 خانواده و روش های فرزندپروری والدین به سبب تاثیراتی که بر کودک و رشد او دارد، همواره موردنظر محققان در طول قرون بوده است .هر یک از محققان به ابعاد ویژه ای از شیوه های جامعه پذیری والدین نظر انداخته و پیامدهای آن را بر رفتارکودکان مورد بحث قرار داده اند. (تهمتن، 1378).

پیشینه پژوهش  (در بیان مختصر پیشینه پژوهش  دانشجو باید به کلیه مراجع ذکرشده در بخش فهرست مراجع اشاره کند رجوع به مراجع باید براساس شماره مرجع یا حروف اول نام نویسندگان  باشد بدیهی است که در صورت استفاده از هریک از حالت های فوق، مراجع معرفی شده در بخش فهرست مراجع نیز باید برحسب شماره مرجع یا حروف اول نام نویسندگان مرتب شده باشد):

     فرضیه ها:

تعاریف مفهومی وعملیاتی

پیشرفت تحصیلی

تعریف مفهومی: سنجش عملکرد یادگیرندگان ومقایسه نتایج حاصل ار آن با هدفهای آموزشی از پیش تعیین شده به منظور تصمیم گیری در این باره که آیا فعالیتهای آموزشی معلم وکوششهای یادگیری دانش آموزان به نتایج مطلوب انجامیده اند (سیف، 1390).

تعریف عملیاتی: در این پژوهش پیشرفت تحصیلی براساس معدل نمرات سال تحصیلی 91-92 دانش آموزان متوسطه شهرستان اردبیل سنجیده می شود  وبه صورت خود اظهاری معدل گرد آوری می شود.

بهزیستی روان شناختی

تعریف مفهومی: ریف بهزیستی روان شناختی راتلاش فرد برای تحقیق توانایی های بالقوه واقعی خود می داند، بهزیستی روان شناختی در مدل ریف وهمکاران ازشش مولفه تشکیل شده است. مولفه پذیرش خود به معنی داشتن نگرش مثبت به خود وزندگی گذشته خویش است اگر فرد در ارزشیابی استعدادها وتوانایی ها وفعالیتهای خود در کل احساس رضایت کند ودر رجوع به گذشته خود احساس خشنودی کند کارکرد روانی مطلوبی خواهد داشت. همه انسانها تلاش می کنندعلی رغم محدودیتهایی که در خود سراغ دارند نگرش مثبتی به خویشتن داشته باشند این نگرش پذیرش خود است (هوسر، اسپرینگر وپودروسکا، 2005؛ به نقل از ابراهیمی، 1391).

تعریف عملیاتی: منظور از بهزیستی روان شناختی در این پژوهش میزان نمره ای است که آزمودنی در پرسشنامه روان شناختی ریف کسب می نمایند. مقیاس اندازه گیری این متغیر فاصله ای است.

فرزند پروری

تعریف مفهومی: رو و زیگلمن[1] در سال1963روش‌های ارتباطی والدین و فرزندان را به چهار دسته کلی تقسیم  کرده‌اند که عبارتند از:1-فرزند پروری استبدادی2-فرزند پروری مقتدرانه3-فرزند پروری آسان گیر4-فرزند پروری بی توجه، هر شیوه بر اساس دو عنصر اصلی یعنی پذیرش و پاسخ دهی[2] و توقع[3] قرار دارد. پذیرش به معنای حمایت و صمیمیت والدین و توقع به معنای کنترل رفتاری نیز بیان شده است (بومریند، به نقل از سیگلمن[4]، 1999؛ به نقل ازعبادی، 1391).

تعریف عملیاتی: نمراتی که دانش آموزان با استفاده از مقیاس فرزند پروری دیانا بامریند که در این زمینه تدوین شده است بدست می‌آورند. مقیاس اندازه گیری طرحواره های ناسازگار اولیه فاصله­ای است.

اهداف پژوهش:

اهداف کلی :

اهداف جزئی

جنبه نوآوری یا هر ویژگی جدید تحقیق فعلی نسبت به تحقیقات قبلی  ( توسط استاد راهنما تکمیل شود):

با توجه به اینکه در مورد این عنوان   در داخل کشور پژوهشهایی اندکی صورت پذیرفته است  و مقاله ای پیدا نشد،  لذا این پژوهش کاملاً بدیع و دارای جنبه نوآوری می باشد.

روش کار:

الف – روش پژوهش :

روش پزوهش حاضر از نوع آزمایشی می باشد.

ب- روش گردآوری اطلاعات :

جامعه آماری این پژوهش کلیه کودکان دبیرستانی شهر اردبیل در سال 92 خواهند بود. که به گزارش آموزش وپرورش  30000 نفر می باشند.

روش نمونه گیری پژوهش حاضر به صورت نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده خواهد بود،  به این معنی که در مرحله اول از بین مدارس شهر اردبیل،  پنج مدرسه را به صورت خوشه ای انتخاب، سپس از مدرسه لیست دانش آموزان تک والد و دو والد را دریافت خواهد شد و از طریق لیست تعداد مورد نیاز را  جدا کرده و سپس پرسشنامه های فرزند پروری بایرمند و بهزیستی روانشناختی  در بین آنها اجرا خواهدشد.

ج – ابزار گرد آوری اطلاعات:

1. پیشرفت تحصیلی: معدل ترم گذشته دانش آموزان نیز، به عنوان ملاک پیشرفت تحصیلی آنان در نظر گرفته خواهد شد.

2.پرسشنامه سبک های فرزند پروری: این پرسشنامه توسط دیانا بامریند در سال 1971،1967پس از بررسی های طولانی ساخته شد وخود او نیز در تحققیات فراوانی از آن استفاده کرده است این پرسشنامه شامل 30 جمله است که 10جمله است که 10جمله به شیوه سهلگیرانه؛10جمله به شیوه مستبدانه و10جمله دیگربه شیوه مقتدرانه مربوط می شود. درمقابل هر عبارت 5 ستون باعناوین کاملا موافقم، موافقم، نه موافق ونه مخالفم، مخالفم وکاملا مخالفم قرار دارد که به ترتیب از 5 تا1 نمره گذاری می شود. این پرسشنامه هم توسط پدر وهم توسط مادر به طور جداگانه پاسخ داده می شود ومیانگین نمرات پدر و مادر در هرعبارت به عنوان نمره ی سبک خانواده در نظر گرفته می شود. با جمع نمرات جملات مربوط به هر شیوه سه نمره مجزا به دست می آید ونمره ی مربوط به هر شیوه که بیشتر باشد به عنوان شیوه ی فرزند پروری در نظر گرفته می شود (شهامت، 1389).

اسفندیاری سال1374 در انیستیتوی روان پزشکی ایران فرم اصلی این پرسشنامه را ترجمه نموده وبرای تعیین روایی صوری آن اصطلاحات لازم را به عمل آورده است وجمله دیگری نیز بدان افزود.سپس از ده نفر صاحب نظر در زمینه ی روان شناسی وروانپزشکی خواسته است تا میزان روایی مشخص نموده ودر صورت لزوم نظر اصلاحی خود رابیان نمایند. نتیجه این بررسی نشان داده است که پرسشنامه دارای روایی صوری می باشد. بوری(1991) میزان اعتبار این پرسشنامه رابا استفاده از روش بازآزمایی در بین گروه پدران ومادران به شرح زیر گزارش نموده است: 81/0 برای شیوه ی سهلگیرانه، 86/0 برای شیوه ی مستبدانه، 78/0 برای شیوه ی مقتدرانه در بین مادران و77/0برای سهلگیرانه، 85/0 برای شیوه ی مستبدانه و92/0 برای شیوه ی مقتدرانه در بین پدران بوری مشاهده نمود که مستبد بودن مادر رابطه ی معکوس با سهلگیرانه (38/0-) واقتدار منطقی (48/0-) دارد. اسفندیاری نیز میزان اعتبار پرسشنامه رااز طریق روش باز آزمایی 69/0 برای شیوه ی سهلگیرانه، 77/0برای شیوه ی مستبدانه و73/0 برای شیوه مقتدرانه، محاسبه نموده است. بنابراین با توجه به گزارشات موجود واستانداردبودن ابزار، اعتبار و روایی آزمون بایرمند مورد تاکید قرارگرفته است (شهامت، 1389).

3. پرسشنامه بهزیستی روان شناختی: این مقیاس 72 ماده‌ای توسط ریف[5](1998)ساخته شده است که برای سنجش شش بعد بهزیستی روان‌شناختی(پذیرش خود[6]، خودپیروی[7]، سلطه بر محیط[8]، رشد شخصی[9]، روابط مثبت با دیگران[10] و هدفمندی در زندگی[11]) به‌کار می‌رود. پاسخگویی به ماده‌ها در این مقیاس در طیف لیکرت 7 درجه‌ای از " کاملاً مخالف=0 " تا "کاملاً موافق" صورت می‌گیرد. این ابزار اولین بار توسط زنجانی طبسی (1383) در ایران ترجمه و هنجاریابی شد. در این پژوهش آلفای کرونباخ کل آزمون94/0 و برای زیرمقیاس‌های آن بین 62/0 تا 90/0 گزارش شده است. روایی محتوا، سازه، همگرا و واگرای این ابزار نیز مطلوب گزارش شده است. در بررسی دیگری جوشن لو، رستمی و نصرت‌آبادی ضمن تأیید روایی این ابزار، همسانی درونی زیر مقیاس‌های آن را بین 43/0 تا 60/0 گزارش کرده‌اند. ضریب آلفای کرونباخ این ابزار در پژوهش حاضر 96/0 به دست آمد.

پایان نامه مربوط به این پروپوزال در سایت وجود ندارد