گزارش طرح تحقیقاتی بررسی مزیت نسبی در تولید و صادرات فرش دستباف ایران

فهرست و منابع گزارش طرح تحقیقاتی بررسی مزیت نسبی در تولید و صادرات فرش دستباف ایران

فهرست:

چکیده  

فصل اول: کلیات

1-1- مقدمه                                                                                          2

2-1- اهمیت تحقیق                                                                                 2

3-1- فرضیات تحقیق                                                                               4

4-1- اهداف تحقیق                                                                                 4

5-1- روش شناسی تحقیق                                                                         5

6-1- سابقه تحقیق                                                                                  6

7-1-فصل بندی و رئوس مطالعات تحقیق                                                      8

فصل دوم: مبانی نظری اصل مزیت نسبی

1-2- راهبرد های توسعه اقتصادی و جایگاه تجارت بین الملل                              10

1-1-2- راهبردهای درونگرای توسعه اقتصادی                                                                       11

2-1-2- راهبردهای برونگرای توسعه اقتصادی                                                                        13

2-2- تأثیر تجارت بین الملل بر رشد اقتصادی                                                  16

1-2-2- تفسیر سنتی نقش تجارت بین الملل                                                                           16

2-2-2- تفسیر نوین نقش تجارت بین الملل                                                                           18

3-2- مبانی تئوریک تجارت بین الملل و مزیت نسبی                                          19

1-3-2- دیدگاه مزیت مطلق آدام اسمیت                                                                               19

2-3-2- دیدگاه مزیت نسبی دیوید ریکاردو                                                                           20

3-3-2- مزیت نسبی و هزینه فرصت های از دست رفته                                                            21

4-3-2- دیدگاه مزیت نسبی هکشر – اوهلین (نظریه جدید تجارت بین الملل)                               21

الف

 

4-2- مزیت نسبی و سودآوری تجارت بین الملل                                              24

-2- شکاف فن آوری و پویایی در مزیت نسبی                                        29

6-2- مزیت نسبی بالفعل و بالقوه                                                                 34

1-6-2- مزیت نسبی بالفعل اسمی                                                                                        36

2-6-2- مزیت نسبی بالفعل حقیقی                                                                                       36

3-6-2- مزیت نسبی بالقوه اسمی                                                                                         36

4-6-2- مزیت نسبی بالقوه حقیقی                                                                                        36

فصل سوم: روش شناسی تعیین مزیت نسبی

1-3- شاخص های مزیت نسبی آشکارشده (RCA)                                           41

1-1-3- شاخص های مبتنی بر آمار تولید و صادرات                                                                41

1-1-1-3- معیار سهم صادرات                                                                                       42

2-1-1-3- معیار سهم خالص صادرات                                                                             43

3-1-1-3- شاخص یونیدو                                                                                            43

2-1-3- شاخص های مبتنی بر آمار صادرات                                                               43

1-2-1-3- شاخص بالاسا (BAL)                                                                                   43

2-2-1-3- شاخص دانگز – ریدل (DR)                                                              45

3-2-1-3- شاخص های خالص یونیدو                                                                            45

3-1-3- شاخص های مبتنی بر آمار صادرات و ابزار آماری                                                         45

1-3-1-3- نگرش درآمدی                                                                                            46

2-3-1-3- نگرش رتبه ای                                                                                            46

3-3-1-3- نگرش ثبات                                                                                                47

4-3-1-3- نگرش درآمدی – ثبات                                                                                  47

2-3- محدودیت های شاخص های RCA                                                                    48

3-3- شاخص های مبتنی بر روش های اقتصادسنجی                                         49

1-3-3- تخمین توابع عرضه و تقاضای محصول                                                                     49

2-3-3- روش دیک                                                                                                          52

4-3- شاخص مبتنی بر روش برنامه ریزی                                                                              53

5-3- شاخص های طرف عرضه                                                                                          54

1-5-3- معیار هزینه منابع داخلی (DRC)                                                                              55

1-1-5-3- پیشینه کاربرد و فرمول محاسباتی DRC                                                                                55

2-1-5-3- تعریف قیمت های سایه ای و نقش آن در محاسبه DRC                                                    58

3-1-5-3- تبدیل عوامل تولید خارجی به داخلی و وضعیت DRC                                                      63

2-5-3- معیار نرخ حمایت مؤثر (EPR)                                                                                65

3-5-3- معیار تجزیه و تحلیل منافع اقتصادی (SBA) یا سودآوری خالص اجتماعی (NSP) 65

4-5-3- معیار الگوی داده – ستانده، برنامه ریزی و هزینه منابع داخلی                                          66

6-3- شاخص‌های طرف تقاضا                                                                   68

1-6-3- اهمیت شناخت بازارهای هدف صادراتی در ایجاد مزیت نسبی رقابتی                                69

1-1-6-3- نقش مشخصه های تقاضا در بازارهای هدف بر ایجاد مزیت نسبی رقابتی                   71

    2-1-6-3- نقش تجزیه بازارهای هدف در ایجاد مزیت نسبی رقابتی                                        72

    3-1-6-3- اهمیت روابط سیاسی در ایجاد مزیت نسبی رقابتی                                                 72

2-6-3- کاربرد شاخص های طرف تقاضا در تعیین مزیت نسبی رقابتی                                          73

7-3-بررسی مبانی نظری نمونه گیری و انجام فعالیت میدانی تحقیق                         75

1-7-3- علل نمونه گیری                                                                                                  76

2-7-3- روش های مختلف نمونه گیری در تحقیقات میدانی                                                      77

3-7-3- انواع نمونه گیری احتمالی (تصادفی)                                                                         78

 

 

-3-7-3- نمونه گیری تصادفی ساده                                                                                 79

2-3-7-3- نمونه گیری تصادفی سیستماتیک                                                                      79

3-3-7-3- نمونه گیری تصادفی خوشه ای                                                                         80

4-3-7-3- نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده                                                                  80

4-7-3- روش تعیین حجم نمونه                                                                 81

5-7-3- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصله از فعالیت میدانی تحقیق                           83

6-7-3- روش های تحلیل آماری                                                                                         84

1-6-7-3- آمار توصیفی                                                                                                    84

2-6-7-3- آمار استنباطی                                                                                                   85

1-2-6-7-3- تحلیل آزمون ناپارامتریک چی دو                                                                 85

2-2-6-7-3- تحلیل عامل (Factor Analysis)                                                                86

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل نتایج حاصله از اندازه گیری مزیت نسبی

1-4- بررسی مزیت نسبی در صادرات فرش دستباف ایران                                    91

1-1-4- بررسی روند صادرات فرش دستباف ایران                                                                   92

2-1-4- محاسبه مزیت نسبی در صادرات فرش دستباف ایران                                                     94

3-1-4- بررسی روند تغییرات شاخص RCA در صادرات فرش دستباف کشور                               100

4-1-4- بررسی نقش عوامل مؤثر بر مزیت نسبی در صادرات فرش دستباف کشور              101

2-4-بررسی مزیت نسبی رقابتی کشور در صنعت فرش دستباف                                       126

1-2-4- محاسبه مزیت نسبی رقابتی کشور با استفاده از تخمین مدل تقاضای صادراتی فرش دستباف          129

3-4- بررسی مزیت نسبی کشور در تولید فرش دستباف                                                             131

1-3-4- نحوه کاربرد معیار DRC در محاسبه مزیت نسبی کشور در تولید فرش دستباف                   132

2-3-4- نحوه برآورد قیمت های سایه ای به منظور محاسبه مزیت نسبی حقیقی کشور در تولید فرش دستباف                                                                                                                133

1-2-3-4- برآورد قیمت سایه ای عوامل داخلی تولید فرش دستباف                                        133

2-2-3-4- برآورد قیمت سایه ای نهاده های قابل تجارت درتولید فرش دستباف                         137

3-2-3-4- برآورد قیمت سایه ای نرخ ارز                                                                         138

3-3-4- محاسبه مزیت نسبی در تولید فرش دستباف                                                                143

4-3-4- بررسی مزیت نسبی در تولید فرش دستباف در استان آذربایجان شرقی                                143

1-4-3-4- پیشینه قالی بافی در آذربایجان                                                                        143

2-4-3-4- ویژگیهای ظاهری قالی های آذربایجان                                                 146

3-4-3-4- ویژگیهای فنی بافت در قالی های آذربایجان                                                       148

4-4-3-4- آنالیز قیمت تمام شده تولید فرش دستباف در استان آذربایجان شرقی                        150

5-4-3-4- محاسبه مزیت نسبی تولید فرش دستباف در استان آذربایجان شرقی                         151

6-4-3-4-تجزیه و تحلیل آماری نقش عوامل مؤثر بر مزیت نسبی در تولید فرش دستباف در استان آذربایجان شرقی                                                                                                          153

5-3-4- بررسی مزیت نسبی در تولید فرش دستباف در استان قم                                      177

1-5-3-4- پیشینه قالی بافی در قم                                                                                   177

2-5-3-4- ویژگیهای فنی بافت در قالی های قم                                                                  178

3-5-3-4- ویژگیهای ظاهری قالی های قم                                                                        179

4-5-3-4- آنالیز قیمت تمام شده تولید فرش دستباف در استان قم                                           180

5-5-3-4- محاسبه مزیت نسبی تولید فرش دستباف در استان قم                                            181

    6-5-3-4-تجزیه و تحلیل آماری نقش عوامل مؤثر بر مزیت نسبی در تولید فرش دستباف در استان قم   183

6-3-4- بررسی مزیت نسبی تولید فرش دستباف در استان اصفهان                                               205

1-6-3-4- پیشینه قالی بافی در اصفهان                                                                             205

2-6-3-4- ویژگیهای ظاهری قالی های معاصر اصفهان                                                         206

     3-6-3-4- ویژگیهای فنی بافت در قالی های اصفهان                                                           207

4-6-3-4- آنالیز قیمت تمام شده تولید فرش دستباف در استان اصفهان                                     210

    5-6-3-4- محاسبه مزیت نسبی تولید فرش دستباف در استان اصفهان                           211

    6-6-3-4-تجزیه و تحلیل آماری نقش عوامل مؤثر بر مزیت نسبی در تولید فرش دستباف در استان اصفهان                                                                                                                          213

7-3-4- بررسی مزیت نسبی تولید فرش دستباف در استان خراسان                                               236

1-7-3-4- پیشینه قالی بافی در خراسان                                                                            236

2-7-3-4- ویژگیهای ظاهری و فنی بافت قالی در مهمترین مراکز قالی بافی در استان خراسان         237

3-7-3-4- آنالیز قیمت تمام شده تولید فرش دستباف در استان خراسان                                    244

4-7-3-4- محاسبه مزیت نسبی تولید فرش دستباف در استان خراسان                         245

       5-7-3-4-تجزیه و تحلیل آماری نقش عوامل مؤثر بر مزیت نسبی در تولید فرش دستباف در استان خراسان    247

8-3-4- بررسی مزیت نسبی تولید فرش دستباف در استان همدان                                                269

1-8-3-4- پیشینه قالی بافی در همدان                                                                              269

2-8-3-4- ویژگیهای ظاهری قالی های همدان                                                                   270

3-8-3-4- ویژگیهای فنی بافت در قالی های همدان                                                            271

4-8-3-4- آنالیز قیمت تمام شده تولید فرش دستباف در استان همدان                          274

5-8-3-4- محاسبه مزیت نسبی تولید فرش دستباف در استان همدان                           275

    6-8-3-4-تجزیه و تحلیل آماری نقش عوامل مؤثر بر مزیت نسبی در تولید فرش دستباف در استان همدان                                                                                                                           277

9-3-4- تجزیه و تحلیل نقش عوامل مؤثر بر مزیت نسبی در تولید فرش دستباف کشور                   299

1-9-3-4- تجزیه و تحلیل نرخ ارز غایی                                                              299

2-9-3-4- تجزیه و تحلیل قیمت غایی فروش هر متر مربع فرش دستباف                                301

3-9-3-4- تجزیه و تحلیل ارزش غایی مواد اولیه داخلی هر متر مربع فرش دستباف                   303

9-3-4- تجزیه و تحلیل ارزش غایی نهاده های قابل تجارت هر متر مربع فرش دستباف   305

5-9-3-4- تجزیه و تحلیل کشش ارزی DRC                                                                  306

6-9-3-4- تجزیه و تحلیل کشش قیمتی DRC                                                                  307

7-9-3-4- تجزیه و تحلیل کشش DRC نسبت به ارزش مواد اولیه داخلی                               308

8-9-3-4- تجزیه و تحلیل کشش DRC نسبت به ارزش نهاده های قابل تجارت                       309

9-9-3-4- ارزیابی عوامل مؤثر بر مزیت نسبی کشور در تولید فرش دستباف براساس مطالعات  میدانی تحقیق                                                                                                               310

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

1-5- خلاصه نتایج تحقیق                                                                                                  331

2-5- ارائه سیاست های کاربردی                                                                                         340

فهرست منابع                                                                                                                  343

پیوست                                                                                                                           345

.

منبع:

1-اسدی ، م .1378 . مزیت نسبی صادرات پوشاک در ایران . مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی وزارت بازرگانی . تهران : 12 ، 16-15 و20-19 .

2-ژوله ، ت . 1381 . پژوهشی در فرش ایران . انتشارات یساولی . تهران .

3-سازمان جهاد سازندگی استان قم . 1381 . فرش قم نگین فرش دستباف ایران . چاپ کیان نقش . قم .

4-سرمد ، ز . و ع . بازرگان . و ا . حجازی . 1376 . روشهای تحقیق در علوم رفتاری . چاپ اول . نشر آگه . تهران .

5-قره باغیان ، م . 1371 . اقتصاد رشد و توسعه . جلد اول . چاپ اول . انتشارات نشر نی . تهران .

6-عزتی ، م . 1376 . روش تحقیق در علوم اجتماعی . چاپ اول . مؤسسه تحقیقات اقتصادی دانشگاه تربیت مدرس . تهران .

7-گریفین ، ک . راهبردهای توسعه اقتصادی . چاپ اول . ترجمه راغفر ، ح . و م . هاشمی .
(1375) . انتشارات نشر نی . تهران .

8-گیلیس ، پرکینز ، رومر ، اسنودگراس . اقتصاد توسعه . چاپ اول . ترجمه آزاد ارمکی ، غ . (1379) . انتشارات نشر نی . تهران .

9-موسی نژاد ، م . و م . ضرغام . 1376 . ارزیابی سیاست های حمایتی دولت در بخش کشاورزی . مجله دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی دانشگاه شهید بهشتی . شماره 6 . تهران .

10-میر ، ج . مباحث اساسی اقتصاد توسعه . چاپ اول . ترجمه آزاد ارمکی ، غ . (1378) . انتشارات نشر نی . تهران .

11-نادری ، ا . 1371 . مزیت نسبی و توسعه صادرات در ایران . مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی وزارت بازرگانی . تهران .

12-نوربخش ، م . 1376 . بررسی مزیت نسبی محصولات کشاورزی استان مازندران جهت صدور به کشورهای آسیای مرکزی . مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی وزارت بازرگانی . تهران .

13.Balassa , B.1977.A Stages Approach to Comparative Advantage . World Bank Paper . No 256 .

14.Bruno, M . 1972 . Domestic Resources Cost and Effective Protection : Clarifract and Synthesis . Journal of  Political Economy . No 80 .

15.Greenaway , D.1991.The New Trade Theories and Developing Countries . ed.by N. Balusbrahaniam . etc , St. Martin Press : 156 . 

.