پایان نامه نقش بته جقه

پیشنهادات پژوهشی:

برای انجام شبه این کار پیشنهادی که می توان ارائه کرد این که این طرح و شکل را در هر دوره ای می توان بررسی کرد فقط مختص دوره ی قاجار نیست در دوره های دیگر اعم از دوره هخامنشی ساسانی صفویه و ... وجود دارد. در دوره مختلف در خیلی از وسایل و ابزارشان استفاده می شده و سطح تحقیق و بررسی این شکل وسیعتر از دوره قاجار است در حالی که در دوره قاجار فقط در منسوجات آنها بیشتر مشاهده می شود.

پیشینه تحقیق:

خانم الهه حسین زاده در سال 1387 موضوعی را با مضمون ریشه بته جقه و بررسی آن در نساجی دوره قاجار را به عنوان پایان نامه خود جمع آوری کرد که نتیجه آن چنین است:

ایشان پس از بررسی طرح و شکل بته جقه در دوره های مختلف و همچنین چگونگی کاربرد آن با ارائه این نظریه که بته جقه را مختص منسوجات نیست و فقط بر روی لباس و بافته ها کاربرد ندارد بر روی خیلی از اشیاء مانند چوب، فلز، گچ و ... می تواند استفاده شود

محدودیت های پژوهشی:

هیچ کتابخانه ای در هیچ کجای شیراز همکاری لازم را انجام ندادند برای انجام یک تحقیق حتماً باید عضو شوید. یک تحقیق که انجام دادن آن نیاز به 2 تا 3 کتاب از هر کتابخانه است. اگر برای انجام هر تحقیق به هر کتابخانه که مراجعه می شود کلی هزینه پرداخت کنیم همه این کتاب ها تهیه کنیم هزینه اش کمتر از عضویت می شود متأسفانه هیچ کس همکاری لازم را برای انجام این تحقیق نکرد.

مشکل بعدی نبود وقت کافی برای انجام این تحقیق بود. چون اولین بار بود درس روش تحقیق آن هم در مقطع کارشناسی ارائه می شود دارای مراحل و مفاهیم زیادی بود برای این مورد که وقت کافی نبود.

باشد که برای انجام هر تحقیق و ارائه آن افراد شایسته و با فرهنگی در این زمینه ظهور کنند تا هر دانشجویی در هر جای از این کشور بتواند خیلی راحت و بدون هیچ دغدغه فکری کار تحقیق را در هز زمینه ای انجام دهد و برای پیشبرد اهداف خود و این کشور مقتدر گامهای مؤثری بردارد. انشاء ا...

چکیده

در سال 1779 بموجب بروز یک سری اغتشاشات بین اعضای کریم خان و قبایل قاجار درگیری بوجود می آید و بر اثر این کشمکش ها زند برانداز می شود و حکومت قاجار با سلطنت پادشاهان من جمله فتحعلی شاه ، مظفر الدین شاه ، محمد علی شاه و آخرین آنها احمد شاه به حکومت رسیدند .

دراین دوره هنر های مختلفی وجود داشت ماتتد : حجاری ، گچبری ، فلزکاری ، چرم سازی ، نقاشی ، نگارگری و...، وجود داشت یکی از این هنرها کاربرد شکل و طرح بته جقه می باشد این طرح با اشکال گوناگون از دوره های مختلف تاریخی تا قاجار با اشکال گوناگون وجود داشت . دردوره ی قاجار در پارچه بافی ها و روی لباس هایشان و روی زیور آلاتشان کاربرد فراوان داشت دراین دوره با استفاده از فن چاپ – بافتن – رو دوزی های سنتی کاربرد داشته است .

انواع بته جقه ها در این دوره : بته کشمیری ، بته ترقه ، بته کج ،بته میری ، بته فرقه ای ، بته سرابندی

کلید واژه:

هنرهای رایج قاجاریه  نگارگری   پیکره نگاری   پته دوزی   بته جقه

هنرهای دستی  نقش سروچه عریض  لیلاهان هنرهای مستظرفه  پیزلی

آجیده دوزی نقوش اسلیمی  نقوش چدنی  گل پیزوری  نارنجستان قوام

کاخ ارم  گیاه ختایی  پیچک ترنج

مقدمه

یکی از گرانبهاترین وقدیمی ترین میراث به جامانده ازگذشتگان و هنر آنها نقوش سنتی است. نقوشی که ریشه در دل فرهنگ ما دارد که با قلب تاریخ تبدهتا به امرزو به زندگی ادامه داده یکی از این نقوش بته جقه است این نقش در اکثر هنرهای سنتی ایران استفاده می شد ولی در این دوره دوره ای معاصر به علت شکاف عمیقی که میان طرفهای سنتی و هنرمندان معاصر افتاد دیگر چون گذشته نقش مایه های جاوید وسنتی را نداشته اما برخی هنرندانبومی وابستگی عمیقی از نظر فرهنگی و اقتصادی به هنرهای جاوید و سنتی داشتند سبک و هنر خود را در این دوره متلاطم حفظ کرده اند باشد که یک بار دیگر هنرمندان خود را در یابند وهراصیل ایرانی را از زیر خروارها خاک دوباره سر برآ رودند و همچن اعصار وقرون طلایی گذشته بدرخشید وباز هم هنرمندان واسنانهایی نیک چون معنی لغوی هنر در این عرصه مهم هنری گام بر دارند اینموضوع را به این خا طرا نتاب کردم چون این طرح برای خودم جانب و زیباست برای همین خواستم برای تمامی کسانی که به نوعی اینطرح را دیدن اما اطلعاتی دربرش ندارند این روژه را اننجام دادم وآن را به طور خلاصه معرفی کنم این پروژه را برای درس روش تحقیق انجام دادم من برای انجام این پروژه به کتابخانه های ، دستغیب روزبهان جهانگردی دانشکده هنر ومعماری و کتابخانه دانشگاه آپادانا مراجعه کردم این روش تحقیق کتابخانه ای بود.

تاریخچه دوره قاجار :

یکی از سرداران سلحشور طوایف قزلباش که زمام امور کشور رادر دست گرفت نادر قلی افشاربود او تاسال 1143 افاغنه را از ایران بیرون راندوبه تهاجاماتی دستزد که مهمترین آنها فتح دهلی در سال 1152 ه ق بود فتح دهلی با چپاولهای گسترده همراه بود شامل غرات میلیوها پوند جواهارت سلطنتی و تخت طاووس مشهور امپراتوطان گورگکانی هند بود او در سال 1148 ه ق خود را پادشاه خواند ومشهد را پیاخته خود قرا رداد متسافانه نادشاه در اداره امور غیر نظامی فردی نالایق بود به صورت که حتی حامیان و تردیکانش تبا تحمل مالیاتهای سنگین وشیوه های استبدادی وی را نداشتند بنا براین در سال 1160 ه ق موجبات قتل وی را فراهم آورند :[1] ده سال پس از مرگ نادر سردار محلی دیگری به نام کریمخا زند خود را به یکی امرای صفوی نزدیک کرد و به مدارج مهم سیاسی ارتقا یافت برای تحکمی موقعیت خود کریمخان دست طواف بختاریهای ویکی دیگر از تیره هی قزلباش قاجارا از دولت کوتاه کرد بر خلاف نادرشاه کریمخان از مقرش در شراز لشکر کشی و کشور گشایی را در کنار نهاد وبه تقویت دولت در داخل کشور پرداخت هر چند کریمخان بسیاری از نابسمانی ها و خرابی هانی که افاغنه ونادرشاهر ا رتمیم کرد ولی با مرگش در سال 1193 ایران مجددا دستخوش آشوب شد مرگ کریم خان زند وکیل الرعاا اران در سال 1779 موجب بزرو یک دوره اغتشاشات وآشفتگی هایی که به دنبال آن بین اعضا خانواده کریم خان وسای قبایل ویل های هسر شناس از جمله ایل مقتدر و با نفوذ قاجار بر سر فررمانروانیی ایران کشمکش و درگیری بوجود آمد .[2] همزمان با فوت کریم خان آقا محمد خان پس رحن خاق نقجار ازش یراز گریخت و آستر آباد رفت وم شغول پایه رزی حکومت زنده بود حکومت قاجار را مستقر کرد او با استفاده از شرایط مناسب هرج و مرج توانست در سال 1776 میلادی خانواده زندیه را بر انداخت وتمام کشور را زیر سلطه و تحت نفوذ و اقتدار خود آورد

بعد از او همان سال دومین شاهزاده قاجار بنام فتحلی شاه به سلطنت ایران رسید

در سال 1834 محمد قاجار جانشین فحلی شاه شد بعد از مرگ وی مظرف اردین شاه به سلطنت رسید بعد از محمد علی شاه بر مستند آمد آخرین پادشاه قاجار احمد شاه بود[3] .

تهران چاپ دوازدهم ، دانشگاه هنر

هنرهای دوره قاجار :

نقاشی قهوه خانه ای

یکی دیگر از شیوه هایی که در زمان قاجار رونق گرفت پرده ها و تابلوهای رنگ و روغن بود که نگار گرانی گمنام به تصویر کشیدند در بارهی اینکه این شیوه از چه زمانی رونق گرفت به درستی نمی توان اظهار نظر کرد زیرا نگارگرانی آن نه نقشااندرباری بودهند که در تذکره ها و تاریخ نامه ها به آنها شاره شد و نه محل کارشان اهمیت داشت یی دیگر از مهترین انگیزه های پدید آمدن نقشه های حماسی ومذهبی نقاشی قهوه خانیه ای رواج روز افزون نقاشی و شاهنامه ای خوانی وکلام گیای ینقالانبوده است هنرمندان پر احساس که تحت تاثیر کلام زیبای نقلان قرار گرفتند وبه تصویر کردن این داستانها همت کردند داستناهایی از مظلومت شهیدان حسین بن علی علیه السلام ر واقع  کربلا یان نگاره ها ونگارگران بر پیاه سنتهای نگارگری زمان خود چنان این شوه پا برج ا بودند که نفوذ روز افزون هنر غرب آنان رابه بیراهه کشانید و توانستندشیوه تازه ی در نگار گری دوره قااجر ایجاد کنند نگارگران وهنرنداین که برای نام ونان قلم به دست گرفتند و با تکیه بر ذهن وا حساس خود نقش آفریندند در میان نقشاان قهوه خانه ای نامهایی مانده است نمسید رسول امامی مرشد استاد ست اغلب نگارگرنا ین شیوه استاد علی رضا قولل آغسیدر حسین قولل رکه به حق پسری شایسته بود محمد مدبر دوست و همراه حسین و بسیاری که از شاگردان این هنرمندان بودند.[4]

هنر گچ بری: در ساخت سر ستون ها وسقف ها بخصوص در کاخ های شاهی بسیار کاربرد داشت استفاده از گل و گیاه فتایی وسالمی که نقش های اصیل ایرانی هستند در این گچ بری ها بسیار کاربرد داشت نارنسجتان قوام ، کاخ ارم ، نمونه ای از این آثار می باشند .

قرن اخیر روندتازه یا را نبدال کرد تحولات فرهنگی هنری و سیاسی اجتماعی و فاناری در ایران دردرههای قاجار زمینه س نوآوری متفاوتی در خط شده اند در این دوره با ظهور رزونامه ها مصرف اصلی خوشنویسی ینیک تابت وتکثیر   آثار به تدریخ از بن رفت با رواج سیاه مشتق دوره ی تازه ای رواج یافت .

پارچه بافی :

دکتر یاکوب ادوارد پولاک طبیب و معلم فرانسوی که مدت ده سال در زمان ناصرا لدین شاه قاجار در ایران ز بسته است در کتاب خود دربره صنعت و تجارب و همچنین پارچه بافی دردوره قاجاریه چنین نوشته است صنایع ایران را هر چند دول اروپایی نمی توان قیاس کرد اما روی هم رفته این صنعت بی اهمیت هم نیست و قسمت اعظم احتیاجات داخلی را تامین می کند هرگاه در نظر بگیریم که ازجانب دولت کوچکترین اقدامی برای ترویج و ترفیع کار و پیشه انجام نمی گیرد و حتی بر خلاف آن یک نظام نا معقول گرمکی واردات کالای خارجی را به ضرر مصنوعات دالخی مملکت تشویق می کردند و از سوی دیگر در این مملکت جاده ووسایط ارتباطی وجود ندارد ذخیر فلزات در دل خاک مدفوع مانده استو آهن  را به قیمت گزاف بایداز خارج وار کرد هرگاه نقای ابزارها و به آسانی از اینکه می بینم باز بعضی از محصولات صنعتی داخلی از عهد رقابت با فرآرده های مشابه خارجی بر می آیند غرق حیرت می شویم زا دوقرن پش از هنگامی که شاردن به ایران آمده کار صنایع ایران پیشرفتی رخ نداده است که  بلکه می توان گفت زوال و انحطاط نیز در ارکان آنبرز کرده است در برابر رقبت اروپایان که هر لحظه شدیدتر می شود ساختن بسیاری از اقلام اشیا دیگر صرف نمی کند وفروش مواد خام بیشتر مقرون به صرفه است از طرف دیگر سبب جنگهای داخلی مراکز صنعت مانند اصفهان ویزد وکرمان بخصوص زیاد است صنایع و پیشه ها نیز به هرماه کارگران از بین رفت چه در هیچ کجای دنیا مانند ایران بعضی از شته های صنعت به شهرهای معین بستگی انفکاک ناپذیر ندارد پنبه محصل دالخی تا کمی پشیاز این به کار ساختن منسوجی زمخت ومحکم به نام کرباس می آید که مانند پارچه های خشن کتانی پوشاک طبقه متوسط را تامین می کرد ولی قسمت اعظم آن برای پوشش چادر مصرف می شود.[5