پایان نامه تعیین سیلاب طراحی سازه های هیدرولیکی با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی

تعداد صفحات: 173 فرمت فایل: word کد فایل: 10002108
سال: 1389 مقطع: مشخص نشده دسته بندی: پایان نامه مهندسی عمران
قیمت قدیم:۲۳,۹۰۰ تومان
قیمت: ۲۱,۸۰۰ تومان
دانلود فایل
  • خلاصه
  • فهرست و منابع
  • خلاصه پایان نامه تعیین سیلاب طراحی سازه های هیدرولیکی با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی

    پایان نامه کارشناسی ارشد عمران

    سازه های هیدرولیکی 

    چکیده

    سیل ‌یکی‌از‌مهمترین ‌بلایای‌طبیعی‌است ‌که ‌زندگی‌انسان ‌را‌تحت ‌تاثیر‌قرار‌داده و‌خسارتهای‌اقتصادی‌قابل ‌توجهی‌ را‌در‌تمام ‌دنیا‌ایجاد‌می‌کند.‌براساس ‌مطالعه ‌ای‌که ‌انجام ‌شده ،‌٥٨%‌از‌کل ‌تلفات ‌ناشی‌از‌بلایای‌طبیعی‌و‌٣٣%‌از‌ خسارتهای‌اقتصادی‌مربوط ‌به ‌سیل ‌بوده ‌است .‌بخش ‌اصلی‌این ‌تلفات ‌و‌خسارتها‌در‌کشورهای‌در‌حال ‌توسعه ‌رخ ‌داده ‌ است .(٢٠٠٠ ,Berz) ‌

    یکی‌از‌راههای‌اصلی‌مقابله ‌با‌سیل ،‌استفاده ‌از‌سیستم ‌های‌ هشدار‌سیل ‌است .‌بخش ‌اصلی‌سیستم ‌هشدار‌سیل ،‌مدل ‌ پیش ‌بینی‌ سیل ‌است ‌که ‌با‌پیش ‌بینی‌به ‌موقع ‌سیل ،‌باعث ‌اعلام ‌خطر‌و‌جلوگیری‌از‌ایجاد‌خسارتهای‌جانی‌و‌مالی‌ می‌شود.‌پیش ‌بینی‌سیل ‌بر‌مدل ‌های‌شبیه ‌سازی‌بارش –‌رواناب ‌استوار‌است ‌که ‌انواع ‌گوناگونی‌دارند.‌در‌شبیه ‌سازی‌ بارش ‌–‌رواناب ،‌استفاده ‌از‌مدل ‌های‌مفهومی‌به ‌آگاهی‌از‌فیزیک ‌فرآیند‌نیاز‌دارد‌و‌از‌طرفی‌علاوه ‌بر‌داشتن ‌ورودی‌ها‌ و‌خروجیهای‌سیستم ،‌همچنین ‌به ‌در‌دست ‌داشتن ،‌به ‌دست ‌آوردن ،‌اندازه ‌گیری ‌یا‌تخمین ‌بسیاری‌دیگر‌از‌پارامتر‌ های‌مدل ‌نیاز‌است .‌به ‌دست ‌آوردن ‌یا‌اندازه ‌گیری‌پارامترهای‌فوق ،‌اساساً‌کاری‌مشکل ،‌وقت ‌گیر‌و‌پر‌هزینه ‌است.‌ بنابراین ‌تخمینی‌از‌این ‌پارامتر‌را‌باید‌از‌طریق ‌واسنجی‌مدل ‌بر‌روی‌داده ‌های‌ورودی‌و‌خروجی‌داد.‌انجام ‌واسنجی‌ مستلزم ‌فرآیند‌بهگزینی‌پارامترهای‌مدل ‌است ‌که ‌ممکن ‌است ‌فرآیندی‌پیچیده ‌و‌حساس ‌باشد.‌به ‌ویژه ‌اگر‌پارامترهای‌ مدل ‌در‌مقایسه ‌با‌تعداد‌وقایع ‌ورودی‌و‌خروجی‌زیاد‌باشد.‌بهینه ‌یابی‌پارامترهای‌مدل ‌حتی‌با‌استفاده ‌از‌روش ‌های‌ بهینه ‌سازی‌خودکار‌ممکن ‌است ‌با‌چالش ‌های‌مختلفی‌همراه ‌باشد.از‌آنجا‌که ‌در‌پیش ‌بینی‌و‌هشدار‌سیل ‌هدف ‌از‌ شبیه ‌سازی،‌شناسایی‌مبنای‌فیزیکی‌فرآیند‌بارش ‌–‌رواناب ‌نبوده ‌و‌فقط ‌دقت ‌و‌سرعت ‌شبیه ‌سازی‌اهمیت ‌پیدا‌می‌ کند؛‌بنابراین ‌می‌توان ‌از‌روش ‌های‌جعبه ‌سیاهی‌که ‌بتوانند‌دقت ‌و‌سرعت ‌کافی‌را‌داشته ‌باشند‌استفاده ‌کرد.‌از‌طرفی‌ با‌توجه ‌به ‌غیر‌خطی‌بودن ‌فرآیند‌بارش ‌–‌رواناب ‌و‌همچنین ‌وابسته ‌بودن ‌آن ‌به ‌بسیاری‌از‌فرآیندهای‌فیزیوگرافیک ‌و‌ هیدرولوژیک ‌دارای‌همبستگی‌های‌داخلی‌حوضه ،‌باید‌از‌مدل ‌هایی‌استفاده ‌شود‌که ‌از‌قابلیت ‌برقرار‌نگاشت ‌غیر‌ خطی‌بین ‌بارش ‌و‌رواناب ‌برخوردارند.‌(کوهیان ‌افضل ‌و‌همکاران ؛‌١٣٨٧)‌

    شبکه ‌عصبی‌مصنوعی‌شاخه ‌ای‌از‌هوش ‌مصنوعی‌می‌باشد‌که ‌با‌بهره ‌گیری‌و‌مطالعه ‌بر‌روی‌مغز‌و‌سیستم ‌اعصاب ‌ در ‌ارگانیسم ‌های ‌بیولوژیکی ‌شبیه ‌سازی ‌شده ‌و ‌در ‌حال ‌حاضر ‌بعنوان ‌یکی ‌از ‌ابزارهای ‌محاسباتی ‌قدرتمند ‌در‌ زمینه ‌های‌متعدد‌محسوب ‌می‌شود.‌دانشمندان ‌پس ‌از‌مطالعه ‌بر‌روی‌مغز‌متوجه ‌شدند‌که ‌مغز‌انسان ‌در‌زمان ‌ تصمیم ‌گیری‌ها‌و‌پیش ‌بینی‌ها‌یک ‌سری‌عملیات ‌موازی‌را‌توسط ‌نرون ‌ها‌انجام ‌می‌دهد.‌این ‌نرون ‌ها‌در‌واقع ‌ابتدایی‌ ترین ‌محاسبه ‌گرهای‌مغز‌هستند‌که ‌بطور‌موازی‌به ‌یکدیگر‌دستور‌می‌دهند.‌سیناپس ‌ها‌واحدهای‌ساختاری‌هستند‌ که ‌ارتباطات ‌بین ‌نرون ‌ها‌را‌برقرار‌می‌سازند.‌ترتیب ‌نرون ‌ها‌و‌شدت ‌سیناپس ‌های‌بین ‌نرون ‌ها‌توسط ‌یک ‌فرآیند‌ پیچیده ‌بدست ‌می‌آید.‌هر‌نرون ‌به ‌دو‌طریق ‌ایجاد‌ارتباط ‌جدید‌سیناپس ‌های‌بین ‌دو‌نرون ‌توسط ‌یک ‌فرآیند‌پیچیده ‌ بدست ‌می ‌آید. ‌هر ‌نرون ‌به ‌دو ‌طریق ‌ایجاد ‌ارتباط ‌جدید ‌سیناپسی ‌بین ‌نرونی ‌ها ‌و ‌تغییر ‌در ‌شدت ‌و ‌ضعف ‌ سیناپس ‌های‌موجود‌خود‌را‌با‌محیط ‌تطبیق ‌می‌دهد.از‌این ‌رو‌ساختارهای‌عصبی،‌در‌خلال ‌تجربیات ‌زندگی‌در‌حال ‌ تغییر‌هستند.‌تغییر‌میزان ‌اتصال ‌نرون ‌ها‌بصورتیکه ‌باعث ‌تقویت ‌تماس ‌های‌مطلوب ‌شود‌از‌مشخصه ‌های‌مهم ‌در‌ مدل ‌های‌شبکه ‌های‌عصبی‌است .‌(رهنما،‌م .‌و‌همکاران ‌١٣٨٠)‌

    در ‌مسائل ‌هیدرولوژی ‌با ‌توجه ‌به ‌تجربی ‌بودن ‌اکثر ‌روابط ‌موجود ‌و ‌پارامترهای ‌متعدد ‌دخیل ، ‌شبکه ‌های ‌عصبی‌ مصنوعی‌به ‌عنوان ‌ابزاری‌توانا‌برای‌پیش ‌بینی‌قابل ‌استفاده ‌است .‌استفاده ‌از‌شبکه ‌عصبی‌مصنوعی‌اولین ‌بار‌در‌سال ‌

    ١٩٩٢‌توسط ‌فرنچ ‌در‌علوم ‌مهندسی ‌آب ‌مورد‌استفاده ‌قرار‌گرفت .‌پس ‌از‌آن ‌‌علاقمندی‌به ‌استفاده ‌از‌این ‌روش ‌ افزایش ‌یافته ‌است .‌(2004,.et al,Zaker, M.)

    در‌این ‌پروژه ‌شبیه ‌سازی‌پارامترهای‌هواشناسی،‌فیزیوگرافی‌و‌هیدرولوژی‌حوضه ‌های‌آبریز‌با‌استفاده ‌از‌شبکه ‌عصبی‌ مصنوعی‌جهت ‌تعیین ‌دبی‌سیلاب ‌طراحی‌سازه ‌های‌هیدرولیکی‌صورت ‌گرفته ‌است .‌

    ‌مقدمه

    شبکه ‌های‌عصبی‌شاخه ‌ای‌از‌هوش ‌مصنوعی‌می‌باشند‌که ‌با‌الهام ‌گرفتن ‌از‌ساختار‌مغز‌به ‌عنوان ‌یک ‌سیستم ‌ پردازش ‌اطلاعات ‌با‌ساختار‌موازی‌به ‌تجزیه ‌و‌تحلیل ‌و‌پردازش ‌اطلاعات ‌می‌پردازند.‌‌

    نرونهای‌مورد‌بررسی‌شکل ‌بسیار‌ساده ‌نرونهای‌بیولوژیکی‌می‌باشند‌که ‌می‌توان ‌آنها‌را‌به ‌عنوان ‌عناصری‌از‌یک ‌ برنامه ‌کامپیوتری‌در‌نظر‌گرفت .‌‌

    شبکه ‌های‌عصبی‌ مصنوعی‌این ‌قابلیت ‌را‌دارند‌که ‌پس ‌از‌آموزش ‌الگو‌در‌مقابل ‌یک ‌ورودی‌آموزش ‌داده ‌نشده ‌قرار‌ گیرد‌و‌یک ‌خروجی‌مناسب ‌ارائه ‌نمایند.‌‌

    طبقه ‌بندی‌شناسایی‌و‌تشخیص ‌الگو،‌پردازش ‌سیگنال ،‌پیش ‌بینی‌سری‌های‌زمانی،‌مدلسازی‌و‌کنترل ،‌بهینه ‌سازی ،‌ سیستم ‌های‌خبره ‌و‌فازی‌و‌مسائل ‌مالی‌از‌کاربردهای‌عمده ‌شبکه ‌های‌عصبی‌مصنوعی‌می‌باشند.‌‌

    شبکه ‌های‌عصبی‌بسته ‌به ‌موضوع ‌مورد‌بررسی‌به ‌شبکه ‌های‌چند‌لایه ‌و‌تک ‌لایه ‌و‌چند‌ورودی‌و‌تک ‌ورودی‌طبقه ‌ بندی‌می‌شوند.‌جهت ‌ارزیابی‌دقت ‌شبکه ‌عصبی‌از‌پارامترهایی‌مانند‌ریشه ‌میانگین ‌مربعات ‌خطاها،‌ثابت ‌کارآیی ،‌ خطای‌دبی‌سیلاب ‌اوج ‌و‌خطای‌زمان ‌کنونی‌تا‌زمان ‌اوج ‌استفاده ‌می‌کنیم .‌‌

    فصل اول

    مقدمه شبکه عصبی و پیش بینی سیل و روش کار

    -١- معنای شبکه های عصبی

    شبکه ‌های‌عصبی‌چه ‌در‌بعد‌آنالیز‌و‌توسعه ‌ساختاری‌و‌چه ‌در‌بعد‌پیاده ‌سازی‌سخت ‌افزاری،‌از‌نظر‌کمی،‌کیفی‌و‌ توانایی،‌در‌حال ‌رشد‌و‌پیشرفت ‌می‌باشند‌و‌تکنیکهای‌مختلف ‌محاسبات ‌عصبی‌از‌لحاظ ‌تعداد‌همچنان ‌در‌حال ‌ افزایش ‌است .‌فعالیتهای‌علمی‌و‌کاربردی‌در‌مسائل ‌فنی ‌–‌مهندسی‌از‌قبیل ‌سیستمهای‌کنترلی،‌پردازش ‌سیگنالها‌و‌ شناسایی‌الگو‌گسترش ‌یافته ‌است ،‌با‌اذعان ‌به ‌این ‌مسایل ،‌در‌این ‌بخش ‌قصد‌داریم ‌به ‌معنای‌شبکه ‌های‌عصبی‌ مصنوعی،‌حدود‌انتظارات ‌ما‌از‌این ‌شبکه ‌ها‌و‌شباهتهای‌آنها‌با‌شبکه ‌های‌واقعی‌بپردازیم .‌

    هنگامی‌که ‌این ‌جملات ‌را‌مطالعه ‌می‌کنید،‌در‌عمل ‌از‌یک ‌سیستم ‌شبکه ‌های‌عصبی‌بیولوژیکی‌پیچیده ،‌جهت ‌فهم ‌ مطالب ‌کتاب ‌استفاده ‌می‌نمایید.‌از‌مغز‌به ‌عنوان ‌یک ‌سیستم ‌پردازش ‌اطلاعات ‌با‌ساختار‌موازی‌و‌کامًلا‌پیچیده ‌که ‌دو‌ درصد‌وزن ‌بدن ‌را‌تشکیل ‌می‌دهد‌و‌بیش ‌از‌بیست ‌درصد‌کل ‌اکسیژن ‌بدن ‌را‌مصرف ‌می‌کند‌برای‌خواندن ،‌نفس ‌ کشیدن ،‌حرکت ،‌تفکر‌و‌تفحص ‌و‌کلیه ‌اعمال ‌آگاهانه ‌و‌بسیاری‌از‌رفتارهای‌ناخودآگاه ‌استفاده ‌می‌شود.‌جهت ‌واضح ‌ شدن ‌توانایی‌مغز،‌یک ‌تنیس ‌باز‌را‌در‌نظر‌بگیرید.‌بازیکن ‌اول ‌به ‌توپ ‌ضربه ‌می‌زند‌و‌توپ ‌با‌سرعتی‌بیش ‌از‌١٣٠‌ کیلومتر‌در‌ساعت ‌به ‌زمین ‌حریف ‌می‌رسد.‌حریف ‌مقابل ‌نیز‌با‌سرعتی‌معادل ‌٦٠‌کیلومتر‌در‌ساعت ‌به ‌توپ ‌ارسالی‌ پاسخ ‌می‌دهد.‌‌تصور‌نمایید‌که ‌چه ‌حجم ‌عظیمی‌از‌اطلاعات ‌و‌سیگنالها‌جهت ‌این ‌کار‌و‌در‌طی‌زمانی‌کمتر‌از‌چند‌ صدم ‌ثانیه ‌بایستی‌جمع ‌آوری‌و‌محاسبه ‌شود.‌این ‌که ‌چگونه ‌مغز‌این ‌کارها‌را‌انجام ‌می‌دهد‌از‌زمانی‌مطرح ‌شد‌که ‌ دریافتند‌مغز‌برای‌محاسبات ‌خود‌از‌ساختاری‌کامًلا‌مغایر‌با‌ساختار‌کامپیوترهای‌متداول ‌برخوردار‌می‌باشد.‌تلاش ‌ برای‌فهم ‌این ‌موضوع ‌خصوصاً‌از‌سال ‌١٩١١‌قوت ‌گرفت ،‌زمانی‌که ‌برای‌نخستین ‌بار‌شخصی‌به ‌نام ‌سگال ‌اعلام ‌کرد‌ که ‌مغز‌از‌عناصر‌اصلی‌ساختاری‌به ‌نام ‌نرون ‌تشکیل ‌یافته ‌است .‌

    هر‌نرون ‌بیولوژیکی‌به ‌عنوان ‌اجتماعی‌از‌مواد‌آلی،‌اگر‌چه ‌دارای‌پیچیدگی‌یک ‌میکروپروسسور‌می‌باشد،‌ولی‌دارای‌ سرعت ‌محاسباتی‌برابر‌با‌یک ‌میکروپروسسور‌نیست .‌بعضی‌از‌ساختارهای‌نرونی‌در‌هنگام ‌تولد‌ساخته ‌می‌شوند‌و‌ قسمتهای‌دیگر‌در‌طول ‌مسیر‌حیات ،‌مخصوصاً‌در‌اوایل ‌زندگی‌به ‌وجود‌می‌آیند‌و‌قوام ‌می‌گیرند.‌دانشمندان ‌علم ‌ بیولوژی‌به ‌تازگی‌دریافته ‌اند‌که ‌عملکرد‌نرونهای‌بیولوژیکی‌از‌قبیل ‌ذخیره ‌سازی‌و‌حفظ ‌اطلاعات ،‌در‌خود‌نرونها‌و‌ ارتباطات ‌بین ‌نرونها‌نهفته ‌است .‌به ‌عبارتی‌فنی‌تر،‌یادگیری‌به ‌عنوان ‌ایجاد‌ارتباطات ‌جدید‌بین ‌نرونها‌و‌تنظیم ‌مجدد‌ ارتباطات ‌موجود‌استنباط ‌می‌شود.‌

    نرونهایی‌که ‌مورد‌بررسی‌قرار‌می‌گیرند،‌نرونهای‌بیولوژیکی‌نیستند‌بلکه ‌شکل ‌بسیار‌بسیار‌ساده ‌ی ‌نرونهای‌بیولوژیکی‌ می‌باشند‌که ‌می‌توان ‌آنها‌را‌به ‌عنوان ‌عناصری‌از‌یک ‌برنامه ‌کامپیوتری‌یا‌شاید‌تراشه ‌های‌نیمه ‌هادی،‌در‌نظر‌گرفت .‌ باید‌‌توجه ‌کرد‌که ‌شبکه ‌های‌عصبی‌مصنوعی‌تشکیل ‌شده ‌از‌این ‌نرونها،‌اگر‌چه ‌در‌مقابل ‌نرونهای‌بیولوژیکی‌از‌سرعت ‌ بسیار‌بالایی‌(١٠٠٠٠٠٠‌برابر)‌برخوردارند،‌ولی‌تنها‌از‌کسری‌از‌توانایی‌بالای‌نرونهای‌بیولوژیکی‌بهره ‌می‌برند.‌

    ١-٢-تشابهات و انتظارات

    با‌توجه ‌به ‌مقدمات ‌فوق ،‌می‌توان ‌گفت ‌که ‌با‌تمام ‌اغراقها‌در‌مورد‌شبکه ‌های‌عصبی‌مصنوعی،‌این ‌شبکه ‌ها‌اصًلا‌سعی‌ در‌حفظ ‌پیچیدگی‌مغز‌ندارند.‌

    اکنون ‌موضوع ‌یاد‌شده ‌را‌تحت ‌دو‌عنوان ‌تشابهات ‌و‌انتظارات ‌مورد‌بررسی‌قرار‌می‌دهیم .‌

    ‌١-٢-١-تشابهات

    ١ -بلوکهای‌ساختاری‌در‌هر‌دو‌شبکه ‌مصنوعی‌و‌بیولوژیکی ،‌دستگاههای‌محاسباتی‌خیلی‌ساده ‌ای‌هستند‌و‌

    علاوه ‌بر‌این ،‌نرونهای‌مصنوعی‌از‌سادگی‌بیشتری‌برخوردار‌می‌باشند.‌

    ٢ -ارتباطهای‌بین ‌نرونها،‌عملکرد‌شبکه ‌را‌تعیین ‌می‌کند.‌

    هدف ‌اصلی‌این ‌پروژه ،‌تعیین ‌ارتباطهای‌مناسب ‌جهت ‌حل ‌مسائل ‌‌مشخص ‌می‌باشد.‌اگر‌چه ‌نرونهای‌بیولوژیکی‌از‌ نرونهای‌مصنوعی‌که ‌توسط ‌مدارهای‌الکتریکی‌ساخته ‌می‌شوند،‌بسیار‌کندتر‌هستند‌(یک ‌میلیون ‌بار)،‌اما‌عملکرد‌مغز،‌ خیلی‌سریعتر‌از‌عملکرد‌یک ‌کامپیوتر‌معمولی‌است .‌علت ‌این ‌پدیده ،‌بیشتر‌بخاطر‌ساختار‌کامًلا‌موازی‌نرونها‌می‌باشد‌ و‌این ‌یعنی‌این ‌که ‌«همه ‌نرونها‌معمولا‌بطور‌همزمان ‌کار‌می‌کنند‌و‌پاسخ ‌می‌دهند.»‌شبکه ‌های‌عصبی‌مصنوعی‌هم ‌ دارای‌ساختار‌موازی‌هستند.‌اگر‌چه ‌بیشتر‌شبکه ‌های‌عصبی‌مصنوعی‌هم ‌اکنون ‌توسط ‌کامپیوترهای‌سری‌پیاده ‌ سازی ‌می‌شوند، ‌اما ‌ساختار ‌موازی ‌شبکه ‌های ‌عصبی، ‌این ‌امکان ‌را ‌فراهم ‌می‌آورد ‌که ‌بطور ‌سخت ‌افزاری، ‌توسط ‌ پردازشگرهای‌موازی،‌سیستمهای‌نوری‌و‌تکنولوژی‌VLSI‌پیاده ‌سازی‌شوند.‌

    ١-٢-٢-انتظارات

    شبکه ‌های‌عصبی‌مصنوعی‌با‌وجود‌این ‌که ‌با‌سیستم ‌عصبی‌طبیعی‌قابل ‌مقایسه ‌نیستند‌ویژگیهایی‌دارند‌که ‌آنها‌را‌در‌ بعضی‌از‌کاربردها‌مانند‌تفکیک ‌الگو،‌رباتیک ،‌کنترل ،‌و‌بطور‌کلی‌در‌هر‌جا‌که ‌نیاز‌به ‌یادگیری‌یک ‌نگاشت ‌خطی‌و‌یا‌ غیرخطی‌باشد،‌ممتاز‌می‌نمایند‌.‌این ‌ویژگیها‌به ‌شرح ‌زیر‌هستند:‌

    ١- قابلیت یادگیری

    استخراج ‌نتایج ‌تحلیلی‌از‌یک ‌نگاشت ‌غیر‌خطی‌که ‌با‌چند‌مثال ‌مشخص ‌شده ،‌کار‌ساده ‌ای‌نیست .‌زیرا‌نرون ‌یک ‌ دستگاه ‌غیرخطی‌است ‌و‌در‌نتیجه ‌یک ‌شبکه ‌عصبی‌که ‌از‌اجتماع ‌این ‌نرونها‌تشکیل ‌می‌شود‌نیز‌یک ‌سیستم ‌کامًلا‌ پیچیده ‌و‌غیرخطی‌خواهد‌بود.‌به ‌علاوه ،‌خاصیت ‌غیرخطی‌عناصر‌پردازش ،‌در‌کل ‌شبکه ‌توزیع ‌می‌گردد.‌پیاده ‌سازی‌ این ‌نتایج ‌با‌یک ‌الگوریتم ‌‌معمولی‌و‌بدون ‌قابلیت ‌یادگیری،‌نیاز‌به ‌دقت ‌و‌مراقبت ‌زیادی‌دارد.‌در‌چنین ‌حالتی‌ سیستمی‌که ‌بتواند‌خود‌این ‌رابطه ‌را‌‌استخراج ‌کند‌بسیار‌سودمند‌به ‌نظر‌می‌رسد.‌خصوصاً‌افزودن ‌مثالهای‌احتمالی‌در‌ آینده ‌به ‌یک ‌سیستم ‌با‌قابلیت ‌یادگیری،‌به ‌مراتب ‌آسانتر‌از‌انجام ‌آن ‌در‌یک ‌سیستم ‌بدون ‌چنین ‌قابلیتی‌است ،‌چرا‌که ‌ در‌سیستم ‌اخیر،‌افزودن ‌یک ‌مثال ‌جدید‌به ‌منزله ‌تعویض ‌کلیه ‌کارهای‌انجام ‌شده ‌قبلی‌است .‌

    قابلیت ‌یادگیری‌‌یعنی‌توانایی‌تنظیم ‌پارامترهای‌شبکه ‌(وزنهای‌سیناپتیکی)‌در‌مسیر‌زمان ‌که ‌محیط ‌شبکه ‌تغییر‌ می‌کند‌و‌شبکه ‌شرایط ‌جدید‌را‌تجربه ‌می‌کند،‌با‌این ‌هدف ‌که ‌اگر‌شبکه ‌برای‌یک ‌وضعیت ‌خاص ‌آموزش ‌دید‌و‌تغییر‌ کوچکی‌در‌شرایط ‌محیطی‌آن ‌(وضعیت ‌خاص )‌رخ ‌داد،‌شبکه ‌بتواند‌با‌آموزش ‌مختصر‌برای‌شرایط ‌جدید‌نیز‌کارآمد‌ باشد.‌دیگر‌این ‌که ‌اطلاعات ‌در‌شبکه ‌های‌عصبی‌در‌سیناپسها‌ذخیره ‌می‌گردد‌و‌هر‌نرون ‌در‌شبکه ،‌به ‌صورت ‌بالقوه ‌از‌ کل ‌فعالیت ‌سایر‌نرونها‌متأثر‌می‌شود.‌در‌نتیجه ،‌اطلاعات ‌از‌نوع ‌مجزا‌از‌هم ‌نبوده ‌بلکه ‌متأثر‌از‌کل ‌شبکه ‌می‌باشد.‌

    ٢-پراکندگی اطلاعات ”پردازش اطلاعات به صورت متن ”

    آنچه ‌که ‌شبکه ‌فرا‌می‌گیرد‌(اطلاعات ‌یا‌دانش )،‌در‌وزنهای‌سیناپسی‌مستتر‌می‌باشد.‌رابطه ‌یک ‌به ‌یک ‌بین ‌ورودیها‌و‌ وزنهای‌سیناپتیکی‌وجود‌ندارد.‌می‌توان ‌گفت ‌که ‌هر‌وزن ‌سیناپسی‌مربوط ‌به ‌همه ‌ورودیهاست ‌ولی‌به ‌هیچ ‌یک ‌از‌آنها‌ بطور‌منفرد‌و‌مجزا‌مربوط ‌نیست .‌به ‌عبارت ‌دیگر‌هر‌نرون ‌در‌شبکه ،‌از‌کل ‌فعالیت ‌سایر‌نرونها‌متأثر‌می‌باشد.‌در‌ نتیجه ،‌اطلاعات ‌به ‌صورت ‌متن ‌توسط ‌شبکه ‌های‌عصبی‌پردازش ‌می‌شوند.‌بر‌این ‌‌اساس ‌چنانچه ‌بخشی‌از‌سلولهای‌ شبکه ‌حذف ‌شوند‌و‌یا‌عملکرد‌غلط ‌داشته ‌باشند‌باز‌هم ‌احتمال ‌رسیدن ‌به ‌پاسخ ‌صحیح ‌وجود‌دارد.‌اگر‌چه ‌این ‌ احتمال ‌برای‌تمام ‌ورودیها‌کاهش ‌یافته ‌ولی‌برای‌هیچ ‌یک ‌از‌بین ‌نرفته ‌است .‌

    ‌5

     

     

     

    ٣-قابلیت تعمیم

    پس ‌از‌آنکه ‌مثالهای‌اولیه ‌به ‌شبکه ‌آموزش ‌داده ‌شد،‌شبکه ‌می‌تواند‌در‌مقابل ‌یک ‌ورودی‌آموزش ‌داده ‌نشده ‌قرار‌گیرد‌ و‌یک ‌خروجی‌مناسب ‌ارائه ‌نماید.‌این ‌خروجی‌بر‌اساس ‌مکانیسم ‌تعمیم ،‌که ‌همانا‌چیزی‌جر‌فرآیند‌درونیابی‌نیست ‌به ‌ دست ‌می‌آید.‌به ‌عبارت ‌روشنتر،‌شبکه ‌تابع ‌را‌یاد‌می‌گیرد.‌الگوریتم ‌را‌می‌آموزد‌و‌یا‌رابطه ‌تحلیلی‌مناسبی‌را‌برای‌ تعدادی‌نقاط ‌در‌فضا‌به ‌دست ‌می‌آورد.‌

    ٤-پردازش موازی

    هنگامی‌که ‌شبکه ‌عصبی‌در‌قالب ‌سخت ‌افزار‌پیاده ‌می‌شود‌سلولهایی‌که ‌در‌یک ‌تراز‌قرار‌می‌گیرند‌می‌توانند‌بطور‌ همزمان ‌به ‌ورودیهای ‌آن ‌تراز ‌پاسخ ‌دهند. ‌این ‌ویژگی ‌باعث ‌افزایش ‌سرعت ‌پردازش ‌می‌شود. ‌در ‌واقع ‌در ‌چنین ‌ سیستمی،‌وظیفه ‌کلی‌پردازش ‌بین ‌پردازنده ‌های‌کوچکتر‌مستقل ‌از‌یکدیگر‌توزیع ‌می‌گردد.‌

    ٥-مقاوم بودن

    در‌یک ‌شبکه ‌عصبی‌هر‌سلول ‌بطور‌مستقل ‌عمل ‌می‌کند‌و‌رفتار‌کلی‌شبکه ،‌برآیند‌رفتارهای‌محلی‌سلولهای‌متعدد‌ است .‌این ‌ویژگی‌باعث ‌می‌شود‌تا‌خطاهای‌محلی‌از‌چشم ‌خروجی‌نهایی‌دور‌بماند.‌به ‌عبارت ‌دیگر،‌سلولها‌در‌یک ‌روند‌ همکاری،‌خطاهای‌محلی‌یکدیگر‌را‌تصحیح ‌می‌کنند.‌این ‌خصوصیت ‌باعث ‌افزایش ‌قابلیت ‌مقاوم ‌بودن ‌(تحمل ‌پذیری‌ خطاها)‌در‌سیستم ‌می‌گردد.‌

    ١-٣-تاریخچه شبکه های عصبی

    بعضی‌از‌پیش ‌زمینه ‌های‌شبکه ‌های‌عصبی ‌را‌می‌توان ‌به ‌اوایل ‌قرن ‌بیستم ‌و‌اواخر‌قرن ‌نوزدهم ‌برگرداند.‌در‌این ‌دوره ‌ کارهای‌اساسی‌در‌فیزیک ،‌روانشناسی‌و‌نروفیزیولوژی‌توسط ‌علمایی‌چون ‌هرمان ‌فون ‌هلمهانر،‌ارنست ‌ماخ ‌و‌ایوان ‌ پاولف ‌صورت ‌پذیرفت .‌این ‌کارهای‌اولیه ‌عموماً‌بر‌تئوریهای‌کلی‌یادگیری،‌بینایی‌و‌شرطی‌تأکید‌داشته ‌اند‌و‌اصلا‌به ‌ مدلهای ‌مشخص ‌ریاضی‌عملکرد‌نرونها‌اشاره ‌ای‌نداشته ‌اند.‌

    دیدگاه ‌جدید‌شبکه ‌های‌عصبی‌در‌دهه ‌٤٠‌قرن ‌بیستم ‌آغاز‌شد‌زمانی‌که ‌وارن ‌م ‌کلوث ‌و‌والتر‌پیتز‌نشان ‌دادند‌که ‌ شبکه ‌های‌عصبی‌می‌توانند‌هر‌تابع ‌حسابی‌و‌منطقی‌را‌محاسبه ‌نمایند.‌کار‌این ‌افراد‌را‌می‌توان ‌نقطه ‌شروع ‌حوزه ‌ علمی‌شبکه ‌های‌عصبی‌مصنوعی‌نامید‌و‌این ‌موضوع ‌را‌دونالد‌هب ‌ادامه ‌یافت ،‌شخصی‌که ‌عمل ‌شرط ‌گذاری‌کلاسیک ‌ را‌که ‌توسط ‌پاولف ‌مطرح ‌شده ‌بود‌به ‌عنوان ‌خواص ‌نرونها‌معرفی‌نمود‌و‌سپس ‌مکانیسمی‌را‌جهت ‌یادگیری‌نرونهای‌ بیولوژیکی‌ارائه ‌داد.‌

    نخستین ‌کاربرد‌علمی‌شبکه ‌های‌عصبی‌در‌اواخر‌دهه ‌٥٠‌قرن ‌بیستم ‌مطرح ‌شد.‌زمانی‌که ‌فرانک ‌روزنبلات ‌در‌سال ‌

    ١٩٥٨‌شبکه ‌پروسپترون ‌را‌معرفی‌نمود.‌روزنبلات ‌و‌همکارانش ‌شبکه ‌ای‌ساختند‌که ‌قادر‌بود‌الگوها‌را‌از‌هم ‌شناسایی‌ نماید.‌در‌همین ‌زمان ‌‌بود‌که ‌برنارد‌ویدرو‌در‌سال ‌١٩٦٠‌شبکه ‌عصبی‌تطبیقی‌خطی‌آدلاین ‌را‌با‌قانون ‌یادگیری‌ جدید‌مطرح ‌نمود‌که ‌از‌لحاظ ‌ساختار،‌شبیه ‌شبکه ‌پرسپترون ‌بود.‌

    هر‌دوی‌این ‌شبکه ‌ها،‌پرسپترون ‌و‌آدالاین ،‌دارای‌این ‌محدودیت ‌بودند‌که ‌توانایی‌طبقه ‌بندی‌الگوهایی‌را‌داشتند،‌که ‌ بطور‌خطی‌از‌هم ‌متمایز‌می‌شدند.‌ویدرو‌و‌روزنبلات ‌هر‌دو‌از‌این ‌امر‌آگاه ‌بودند،‌چون ‌آنها‌قانون ‌یادگیری‌را‌برای‌ شبکه ‌های‌عصبی‌تک ‌لایه ‌مطرح ‌نموده ‌بودند‌که ‌توانایی‌محدودی‌جهت ‌تخمین ‌توابع ‌داشتند.‌هر‌چند‌آنها‌توانستند‌ شبکه ‌های‌چند‌لایه ‌را‌مطرح ‌نمایند،‌لکن ‌نتوانستند‌الگوریتمهای‌یادگیری‌شبکه ‌های‌تک ‌لایه ‌را‌بهبود‌بخشند.‌

    پیشرفت ‌شبکه ‌های‌عصبی‌تا‌دهه ‌٧٠‌قرن ‌بیستم ‌ادامه ‌یافت .‌در‌١٩٨٢‌تئوکوهونن ‌و‌جیمز‌اندرسون ‌بطور‌مستقل ‌و‌ بدون ‌اطلاع ‌از‌هم ،‌شبکه ‌های‌عصبی‌جدیدی‌را‌معرفی‌نمودند‌که ‌قادر‌بودند‌به ‌عنوان ‌«عناصر‌ذخیره ‌ساز»‌عمل ‌ نمایند.‌استفان ‌گروسبرگ ‌در‌این ‌دهه ‌روی‌شبکه ‌های‌خود‌سازمانده ‌فعالیت ‌می‌کرد.‌فعالیت ‌در‌زمینه ‌شبکه ‌های‌ عصبی‌در‌دهه ‌٦٠‌‌قرن ‌بیستم ‌در‌قیاس ‌با‌دهه ‌‌٨٠‌–‌به ‌علت ‌عدم ‌بروز‌ایده ‌های‌جدید‌و‌نبود‌کامپیوتر‌های‌سریع ‌

    جهت ‌پیاده ‌سازی‌–‌کمرنگ ‌می‌نمود.‌لکن ‌در‌خلال ‌دهه ‌٨٠،‌رشد‌تکنولوژی‌میکروپروسسورها‌روند‌صعودی‌داشت ‌و‌ تحقیقات ‌روی‌شبکه ‌های‌عصبی‌فزونی‌یافت ‌و‌ایده ‌های‌بسیار‌جدیدی‌مطرح ‌شدند.‌ایده ‌های‌نو‌و‌تکنولوژی‌بالا‌برای‌ رنسانس ‌دوباره ‌در‌شبکه ‌های‌عصبی‌کافی‌به ‌نطر‌می‌رسید.‌در‌این ‌زایش ‌دوباره ‌شبکه ‌های‌عصبی‌دو‌نگرش ‌جدید‌قابل ‌ تأمل ‌می‌باشد.‌استفاده ‌از‌مکانیسم ‌تصادفی‌جهت ‌توضیح ‌عملکرد‌یک ‌طبقه ‌وسیع ‌از‌شبکه ‌های ‌برگشتی‌که ‌می‌توان ‌ آنها‌را‌جهت ‌ذخیره ‌سازی‌اطلاعات ‌استفاده ‌نمود.‌این ‌ایده ‌توسط ‌جان ‌هاپفلید،‌فیزیکدان ‌آمریکایی،‌در‌سال ‌١٩٨٢‌ مطرح ‌شد.‌دومین ‌ایده ‌مهم ‌که ‌کلید‌توسعه ‌شبکه ‌های‌عصبی‌در‌دهه ‌٨٠‌شد،‌الگوریتم ‌«پس ‌انتشار‌خطا»‌می‌باشد‌که ‌ توسط ‌دیوید‌راملهارت ‌و‌جمیز‌مکلند‌در‌سال ‌١٩٨٦‌مطرح ‌گردید.‌با‌بروز‌این ‌دو‌ایده ،‌شبکه ‌های‌عصبی ‌متحول ‌شدند.‌ در‌ده ‌سال ‌اخیر‌هزاران ‌مقاله ‌نوشته ‌شده ‌است ‌و‌شبکه ‌های‌عصبی‌کاربردهای‌زیادی‌در‌رشته ‌های‌مختلف ‌علوم ‌پیدا‌ کرده ‌اند.‌شبکه ‌های‌عصبی‌در‌هر‌دو‌جهت ‌توسعه ‌تئوریک ‌و‌عملی‌در‌حال ‌رشد‌می‌باشند.‌اما‌این ‌روند‌رشد،‌آهسته ‌و‌ مطمئن ‌نبوده ،‌دوره ‌هایی‌بسیار‌سریع ‌و‌دوره ‌هایی‌کند‌مشاهده ‌شده ‌است .‌بیشتر‌پیشرفتها‌در‌شبکه ‌های‌عصبی‌به ‌ ساختارهای‌نوین ‌و‌روشهای‌یادگیری‌جدید‌مربوط ‌می‌شود.‌

    آنچه ‌که ‌می‌توان ‌در‌حال ‌حاضر‌به ‌طور‌قاطع ‌گفت ‌آن ‌است ‌که ‌شبکه ‌های‌عصبی‌جایگاه ‌مهمی‌خواهند‌داشت ،‌نه ‌به ‌ عنوان ‌یک ‌جواب ‌و‌راه ‌حل ‌برای‌هر‌مسئله ،‌بلکه ‌به ‌عنوان ‌یک ‌ابزار‌علمی‌که ‌بتواند‌برای‌راه ‌حلهای‌خاص ‌و‌مناسب ‌ مورد‌استفاده ‌قرار‌گیرد.‌باید‌توجه ‌داشت ‌که ‌در‌حال ‌حاضر‌اطلاعات ‌موجود‌درباره ‌نحوه ‌عملکرد‌مغز‌بسیار‌محدود‌ است ‌و‌مهمترین ‌پیشرفتها‌در‌شبکه ‌های ‌عصبی،‌در‌آینده ‌مطرح ‌خواهند‌شد،‌زمانی‌که ‌اطلاعات ‌بیشتری‌از‌چگونگی‌ عملکرد‌مغز‌ونرونهای‌بیولوژیک ‌در‌دست ‌باشد.‌

    ١-٤-کاربرد شبکه های عصبی

    به ‌طور‌خلاصه ‌می‌توان ‌جمع ‌بندی‌زیر‌را‌از‌کاربردهای‌شبکه ‌های‌عصبی‌ارائه ‌نمود:‌

    ١-طبقه بندی، شناسایی و تشخیص الگو

    انواع ‌و‌اقسام ‌شبکه ‌های‌عصبی‌استاتیکی‌و‌دینامیکی‌برای‌طبقه ‌بندی،‌خوشه ‌بندی،‌شناسایی‌و‌تشخیص ‌الگوها‌مورد‌ استفاده ‌قرار‌گرفته ‌است .‌مثلا‌برای‌شناسایی‌حروف ‌لاتین ،‌عربی،‌فارسی،‌چینی،‌ژاپنی‌در‌سیستم ‌های‌OCR‌یا‌به ‌ شناسایی‌سبک ‌نگارش ‌شکسپیر‌و‌جداسازی‌و‌تمیز‌آن ‌از‌دیگران ،‌یا‌به ‌تشخیص ‌درجه ‌غلظت ‌روغن ‌توسط ‌شبکه ‌های‌ عصبی‌اشاره ‌نمود.‌

    ٢-پردازش سیگنال

    در‌این ‌راستا‌می‌توان ‌به ‌کاربرد‌شبکه ‌های‌عصبی‌در‌فیلترهای‌تطبیقی،‌پردازش ‌صحبت ‌و‌تصویر،‌بینایی‌ماشین ،‌ کدینگ ‌و‌فشرده ‌سازی‌تصویر‌اشاره ‌نمود‌که ‌از‌هر‌دو‌شبکه ‌های‌عصبی‌استاتیک ‌و‌دینامیک ‌به ‌کرات ‌استفاده ‌شده ‌ است .‌در‌شناسایی‌صحبت ‌می‌توان ‌به ‌فشرده ‌سازی‌صامت ‌و‌مصوتها،‌سنتز‌متن ‌به ‌صحبت ‌و‌در‌ارتباطات ‌راه ‌دور‌ می‌توان ‌به ‌فشرده ‌سازی‌تصویر‌وداده ‌ها،‌سرویس ‌های‌اطلاع ‌رسانی‌کاملا‌اتوماتیک ،‌ترجمه ‌در‌حین ‌کار‌مکالمات ‌و‌ سیستم ‌پردازش ‌پرداخت ‌مشتریها‌اشاره ‌نمود.‌

    ٣-پیش بینی سریهای زمانی

    از‌شبکه ‌های‌عصبی‌برای‌پیش ‌بینی‌سریهای‌زمانی‌علی‌الخصوص ‌جایی‌که ‌شرایطی‌از‌قبیل ‌ایستایی‌یا‌شرایط ‌دیگری‌ که ‌راه ‌را‌برای‌بکارگیری‌تکنیکهای‌کلاسیک ‌فراهم ‌می‌سازد،‌برقرار‌نیست ‌و‌سریهای‌زمانی‌پیچیده ‌می‌باشند‌بسیار‌ استفاده ‌شده ‌است .‌مثلا‌می‌توان ‌به ‌پیش ‌بینی‌بار‌در‌سیستم ‌های‌قدرت ‌اشاره ‌نمود.‌

    ٤-مدلسازی و کنترل

    در‌سیستم ‌های‌تطبیقی‌مخصوصا‌در‌زمانی‌که ‌پروسه ‌تحت ‌بررسی‌بسیار‌پیچیده ‌می‌باشد‌شبکه ‌های‌عصبی‌راه ‌حلهای‌ مناسبی‌ارائه ‌می‌دهند.‌در‌اینجا‌عموما‌اول ‌شناسایی‌و‌سپس ‌طراحی‌کنترل ‌کننده ‌آنگونه ‌که ‌پاسخ ‌سیستم ‌رفتار‌خاصی‌را‌دنبال ‌کند‌صورت ‌می‌پذیرد.‌هر‌دو‌سیستم ‌شناسایی‌کننده ‌و‌کنترل ‌کننده ،‌مبتنی‌بر‌شبکه ‌های‌عصبی‌ می‌باشند.‌

    ٥-بهینه سازی

    چه ‌در‌سیستم ‌های‌کنترلی‌و‌چه ‌در‌سیستم ‌های‌مدیریت ،‌تخصیص ‌و‌تقسیم ‌منابع ‌و‌چه ‌در‌سیستم ‌های‌مالی‌و‌ بانکداری‌از‌شبکه ‌های‌عصبی‌علی‌الخصوص ‌شبکه ‌های‌عصبی‌دینامیگی‌برگشتی‌بسیار‌استفاده ‌گردیده ‌است .‌توجه ‌ اینکه ‌از‌شبکه ‌های‌عصبی‌از‌نوع ‌MLP‌با‌نوع ‌خاص ‌الگوریتم ‌یادگیری‌هم ‌جهت ‌بهینه ‌سازی‌استفاده ‌شده ‌است .‌

    ٦-سیستم های خبره و فازی

    برای‌مسائل ‌مالی‌و‌مدیریتی،‌سیستم ‌های‌خبره ‌زیاد‌مورد‌استفاده ‌قرار‌گرفته ‌اند.‌از‌شبکه ‌های‌عصبی‌جهت ‌تنظیم ‌ بهتر‌و‌رفتار‌مناسب ‌تر‌سیستم ‌های‌خبره ‌استفاده ‌شده ‌است .‌همچنین ‌در‌سیستم ‌های‌فازی‌که ‌خود‌مولفه ‌بزرگ ‌و‌ مهمی‌از‌هوش ‌محاسباتی‌می‌باشند‌و‌به ‌تنهایی‌کاربردهای‌بسیار‌زیادی‌در‌دنیای‌علوم ،‌فنی‌و‌مهندسی‌دارند‌از‌ شبکه ‌های‌عصبی‌جهت ‌تنظیم ‌توابع ‌عضویت ‌و‌قوانین ‌فازی‌در‌پایگاه ‌دانش ‌استفاده ‌گردیده ‌است .‌

    ٧-مسایل مالی،بیمه ، امینتی، بازار بورس و وسایل سرگرم کننده ‌

    به ‌طور‌مثال ‌می‌توان ‌از‌کاربردهای‌شبکه ‌های‌عصبی‌به ‌عنوان ‌مشاور‌در‌امور‌‌تخصیص ‌اعتبارات ‌وام ،‌مشاور‌در‌امور‌ تخصیص ‌سرمایه ‌در‌مکانهای‌مناسب ،‌آنالیز‌امور‌مالی،‌پیش ‌بینی‌قیمت ‌ارز،‌پیش ‌بینی‌قیمت ‌سهام ‌در‌بازار‌بورس ،‌ ارزیابی‌سیاستهای‌مختلف ‌امور‌بیمه ‌ای،‌پیش ‌بینی‌بازار،‌سیستم ‌های‌مشاوره ‌ای‌انبارداری‌کالاهای‌تجاری‌و‌ایجاد‌ انیمیشن ‌برای‌وسایل ‌سرگرم ‌کننده ‌نام ‌برد.‌

    ٨-ساخت وسایل صنعتی، پزشکی و امور حمل و نقل

    مثالهایی‌از‌کاربردهای‌شبکه ‌های‌عصبی‌در‌این ‌زمینه ‌عبارتنداز:‌

    کنترل ‌پروسه ‌های‌ساخت ‌و‌پیاده ‌سازی‌دستگاهها،‌آنالیز‌و‌طراحی‌محصولات ‌صنعتی‌خانگی،‌ماشین ‌پیش ‌بینی‌خطا‌ و‌عیب ‌یاب ،‌آنالیز‌کیفیت ‌جوش ‌کاری،‌پیش ‌بینی‌کیفیت ‌کاغذ،‌آنالیز‌کیفیت ‌تراشه ‌های‌کامپیوتری،‌آنالیز‌تعمیر‌و‌ نگهداری،‌مدیریت ‌و‌طراحی‌اتوماتیک ،‌مدلسازی‌دینامیکی‌سیستم ‌های‌صنعتی‌و‌شیمیایی،‌آنالیز‌سلولهای‌سرطانی‌ سینه ،‌‌آنالیز‌سیگنالهای‌ECG‌و‌EEG،‌‌بهبود‌کیفی‌امور‌بیمارستانی،‌آنالیز‌در‌کاهش ‌هزینه ‌های‌امور‌بیمارستانی،‌ بهینه ‌سازی‌زمان ‌جراحی‌و‌عمل ‌پیوند،‌سیستم ‌های‌اتوماتیک ‌حرکت ‌وسایل ‌نقلیه ،‌سیستم ‌های‌پیش ‌بینی‌و‌حفاظت ‌ سیستم ‌های‌متحرک‌و‌اعمال ‌ترمز،‌جهت ‌یابی‌و‌تشخیص ‌مسیرها.‌

    نکته ‌حایز‌اهمیت ‌اینکه ‌بسیاری‌از‌کار‌بردهای‌فوق ‌در‌ایران ‌(در‌دانشگاههای‌مختلف ‌و‌مراکز‌صنعتی)،‌به ‌طور‌مشخص ‌ در‌دانشگاه ‌صنعتی‌امیرکبیر‌انجام ‌گرفته ‌ویا‌در‌حال ‌انجام ‌است .‌

    آنچه ‌که ‌شبکه ‌های‌عصبی‌را‌در‌آینده ‌محبوب ‌تر‌خواهد‌نمود، ‌سرعت ‌بالای‌کامپیوترها‌و‌الگوریتم ‌های‌یادگیری‌ سریعتری ‌می‌باشد‌که ‌استفاده ‌از‌شبکه ‌های‌عصبی‌را‌در‌مسائل ‌صنعتی‌با‌محاسبات ‌زیادی‌یاری‌می‌نماید.‌

    ١-٥-مدل نرون

    نرون ‌کوچکترین ‌واحد‌پردازشگر‌اطلاعات ‌است ،‌که ‌اساس ‌عملکرد‌شبکه ‌های‌عصبی‌را‌تشکیل ‌می‌دهد.‌

    ١-٥-١-مدل تک ورودی

    شکل ‌زیر‌ساختار‌یک ‌نرون ‌تک ‌ورودی‌را‌نشان ‌می‌دهد.‌اسکالرهای‌p‌و‌a‌به ‌ترتیب ‌ورودی‌و‌خروجی‌می‌باشند.‌

    میزان ‌تأثیر‌p‌روی‌a‌به ‌وسیله ‌مقدار‌اسکالر‌w‌تعیین ‌می‌شود.‌ورودی‌دیگر‌که ‌مقدار‌ثابت ‌١‌است ،‌در‌جمله ‌بایاس ‌b‌ ضرب ‌شده ‌و‌سپس ‌با‌wp‌جمع ‌می‌شود،‌این ‌حاصل ‌جمع ،‌ورودی‌خالص ‌n‌‌برای‌تابع ‌محرک‌(یا‌تابع ‌تبدیل )‌f‌خواهد‌ بود.‌بدین ‌ترتیب ‌خروجی‌نرون ‌با‌معادله ‌زیر‌تعریف ‌می‌شود:‌

    ‌a=f(wp+b)

    درمقایسه ‌این ‌مدل ‌تک ‌ورودی‌با‌یک ‌نرون ‌بیولوژیکی،‌w‌معادل ‌شدت ‌سیناپس ،‌مجموعه ‌جمع ‌کننده ‌و‌تابع ‌محرک،‌ معادل ‌هسته ‌سلول ‌و‌a‌معادل ‌سیگنال ‌گذرنده ‌از‌اکسون ‌خواهد‌بود.‌نکته ‌ای‌که ‌باید‌به ‌آن ‌توجه ‌شود‌اهمیت ‌و‌تأثیر‌ جمله ‌بایاس ‌b‌است .‌این ‌جمله ‌را‌می‌توان ‌مانند‌وزنه ‌w‌در‌نظر‌گرفت ،‌با‌این ‌تصور‌که ‌میزان ‌تأثیر‌ورودی‌ثابت ‌١‌را‌ روی‌نرون ‌منعکس ‌می‌سازد.‌اهمیت ‌جمله ‌b‌‌به ‌مرور‌توضیح ‌داده ‌خواهد‌شد.‌

    باید‌توجه ‌داشت ‌که ‌پارامترهای‌w‌و‌b‌قابل ‌تنظیم ‌هستند‌و‌تابع ‌محرک‌f‌نیز‌توسط ‌طراح ‌انتخاب ‌می‌شود‌.‌بر‌‌اساس ‌ انتخاب ‌f‌و‌نوع ‌الگوریتم ‌یادگیری،‌پارامترهای‌w‌و‌b‌تنظیم ‌می‌شوند.‌یادگیری‌بدین ‌معنی‌است ‌که ‌w‌و‌b‌طوری‌ تغییر‌می‌کنند،‌که ‌رابطه ‌ورودی‌و‌خروجی‌نرون ‌با‌هدف ‌خاصی‌مطابقت ‌نماید.‌‌

    ١-٥-٢-توابع محرک

    تابع ‌محرک‌f‌می‌تواند‌خطی‌یا‌غیرخطی‌باشد.‌یک ‌تابع ‌محرک‌بر‌اساس ‌نیاز‌خاص ‌حل ‌یک ‌مسئله ‌–‌مسئله ‌ای‌که ‌ قرار‌است ‌به ‌وسیله ‌شبکه ‌عصبی‌حل ‌شود‌–‌انتخاب ‌می‌شود.‌در‌عمل ‌تعداد‌محدودی‌از‌توابع ‌محرک‌مورد‌استفاده ‌ قرار‌می‌گیرند.‌در‌این ‌جا‌به ‌چند‌مورد‌از‌مهمترین ‌آنها‌اشاره ‌می‌کنیم .‌

    ١ -تابع محرک خطی: خروجی این تابع برابر ورودی آن است

    ‌a=f1(n)=n

    تابع ‌خطی‌در‌شکل ‌زیر‌نمایش ‌داده ‌شده ‌است .‌از‌نرونهایی‌با‌تابع ‌تبدیل ‌فوق ،‌در‌شبکه ‌های‌خاصی‌مانند‌آدالاین ‌ استفاده ‌شده ‌است .‌اهمیت ‌جمله ‌بایاس ‌b‌را‌در‌شکل ‌زیر‌می‌بینیم .‌اگر‌پاسخ ‌نرون ،‌a،‌بر‌حسب ‌ورودی‌p‌رسم ‌شده ‌ باشد،‌جمله ‌بایاس ‌b‌موجب ‌جابه ‌جایی‌منحنی‌در‌فضای‌ورودی‌می‌گردد‌و‌به ‌عبارتی‌موجب ‌می‌گردد‌که ‌نرون ‌به ‌زیر‌ فضایی‌از‌فضای‌ورودی‌بایاس ‌گردد.‌که ‌خود‌انتخاب ‌کلمه ‌بایاس ‌را‌برای‌ترم ‌b‌توجیه ‌می‌کند.‌

    (تصاویر و نمودار در فایل اصلی موجود است)

    ٢ -تابع محرک آستانه ای دو مقداره حدی :

    این ‌تابع ‌در‌شکل ‌زیر‌نشان ‌داده ‌شده ‌است .‌همان ‌گونه ‌که ‌مشاهده ‌می‌شود،‌مقدار‌خروجی‌٠‌یا‌١‌است .‌اگر‌آرگومان ‌

    n‌کوچکتر‌از‌0‌باشد‌و‌یا‌به ‌عبارتی‌ورودی‌p‌کوچکتر‌از‌  b‌باشد،‌مقدار‌تابع ‌٠‌است ‌و‌در‌غیر‌این ‌صورت ‌خروجی‌

    w

    نرون ‌برابر‌١‌خواهد‌شد.‌عموما‌تابع ‌محرک،‌دامنه ‌خروجی‌نرون ‌را‌محدود‌می‌سازد‌و‌به ‌همین ‌علت ‌آن ‌را‌تابع ‌محدود‌ ساز‌نیز‌می‌نامند.‌خروجی‌نرون ‌معمولا‌برای‌این ‌گونه ‌توابع ،‌در‌بازه ‌متناهی‌[٠,١]‌یا‌[١,١-]‌قرار‌دارد،‌که ‌در‌حالت ‌ اخیر‌تابع ‌را‌تابع ‌محرک‌آستانه ‌ای‌دو‌مقداره ‌حدی‌گویند.‌

     

    نمودار١-٢-تابع محرک آستانه ای دو مقداره حدی

     

    ٣-تابع محرک زیگموئید:

    این ‌تابع ‌با‌فرمول ‌کلی‌زیر‌بیان ‌می‌شود.‌

    a f s (n) 1 1ecn, c 0

             

    شکل ‌این ‌تابع ‌به ‌ازاء‌1=C‌در‌تصویر‌رسم ‌شده ‌است .‌مقدار‌C‌وسعت ‌ناحیه ‌خطی‌بودن ‌تابع ‌را‌تعیین ‌می‌کند.‌مثلا‌ اگر‌C‌خیلی‌بزرگ ‌باشد،‌شکل ‌منحنی‌به ‌تابع ‌محرک‌آستانه ‌ای‌دو‌مقداره ‌حدی ‌نزدیکتر‌می‌شود.‌این ‌تابع ‌در‌ شبکه ‌های‌عصبی‌مورد‌استفاده ‌زیادی‌دارد‌که ‌به ‌عنوان ‌مثال ،‌می‌توان ‌به ‌شبکه ‌های‌عصبی‌چند‌لایه ‌با‌قانون ‌یادگیری‌ پس ‌انتشار‌خطا‌اشاره ‌کرد.‌

    نمودار١-٣-تابع محرک زیگموئید

    ١-٥-٣-مدل چند ورودی

    در‌این ‌مدل ‌بردار‌ورودی‌با‌p‌نمایش ‌داده ‌می‌شود.‌اسکالرهای‌(R,...,1,2=pi)I‌عناصر‌بردار‌p‌هستند.‌مجموعه ‌ سیناپسهای‌I,w1،عناصر‌ماتریس ‌وزن ‌W‌را‌تشکیل ‌می‌دهند.‌در‌این ‌حالت ‌W‌یک ‌بردار‌‌سطری‌با‌عناصر‌R,...,1=j‌ و‌j,w1‌‌است .‌هر‌عنصر‌از‌برداری‌ورودی‌p‌در‌عنصر‌متناظر‌از‌W‌ضرب ‌می‌شود.‌نرون ،‌یک ‌جمله ‌بایاس ‌b‌دارد‌که ‌با‌ حاصل ‌ضرب ‌ماتریس ‌وزن ‌W‌یا‌بردار‌ورودی‌p‌جمع ‌می‌شود.‌

    شکل ١-٢: مدل چند ورودی یک نرون

    ورودی‌خالص ‌n،‌مطابق ‌فرمول ‌زیر‌محاسبه ‌می‌شود.‌

    که ‌در‌آن :‌

    ‌p=[p1,p2,…pR]T,  W=[w1,1,…,w1,R]

    ‌در‌نهایت ‌خروجی‌نرون ‌به ‌صورت ‌زیر‌خواهد‌بود

    ١-٦-ساختار شبکه های عصبی

    باید‌توجه ‌داشت ‌که ‌معمولا‌نرونی‌با‌ورودیهای‌زیاد‌نیز،‌به ‌تنهایی‌برای‌حل ‌مسائل ‌فنی‌–‌مهندسی‌کفایت ‌نمی‌کند.‌ مثلا‌برای‌مدلسازی‌نگاشتهایی‌که ‌دارای‌دو‌خروجی‌هستند‌احتیاج ‌به ‌دو‌نرون ‌داریم ،‌که ‌بطور‌موازی‌عمل ‌کنند.‌در‌ این ‌حالت ‌یک ‌لایه ‌خواهیم ‌داشت ‌که ‌از‌اجتماع ‌چند‌نرون ‌تشکیل ‌شده ‌است .‌

    ١-٦-١-شبکه تک لایه

    یک ‌شبکه ‌تک ‌لایه ‌با‌S‌نرون ‌در‌شکل ‌زیر‌نشان ‌داده ‌شده ‌است .‌شکل ‌مذکور‌را‌می‌توان ‌به ‌فرم ‌فشرده ‌تصویر‌زیر‌هم ‌ نمایش ‌داد.‌ورودی‌شبکه ‌با‌بردار‌p‌و‌خروجی‌آن ‌با‌بردار‌a ‌نشان ‌داده ‌شده ‌است .‌باید‌توجه ‌داشت ‌که ‌هر‌یک ‌از‌ ورودیها‌به ‌همه ‌نرونها‌متصل ‌شده ‌است .‌ماتریس ‌W‌نیز‌در‌این ‌حالت ‌دارای‌S‌سطر‌و‌R‌ستون ‌می‌باشد.‌همان ‌گونه ‌ که ‌در‌شکل ‌مشاهده ‌می‌شود،‌لایه ‌ها‌شامل ‌ماتریس ‌وزن ،‌جمع ‌کننده ‌ها،‌بردار‌بایاس ‌b‌(دارای‌S‌عنصر)‌و‌تابع ‌تبدیل ‌f‌ هستند.‌تصاویر و نمودار در فایل اصلی موجود است)

    ١-٦-٢شبکه های چند لایه

    در‌شبکه ‌های‌تک ‌لایه ‌–‌آن ‌گونه ‌که ‌در‌بخشهای‌قبل ‌ملاحظه ‌شد‌–‌بردار‌ورودی‌(p)‌توسط ‌نرونهای‌لایه ‌(عناصر‌ محاسباتی )، ‌طبق ‌رابطه ‌(a=f)Wp+b ‌به ‌بردار‌خروجی‌مرتبط ‌می‌شود.‌این ‌شبکه ‌شکل ‌ساده ‌ای‌از‌شبکه ‌های‌ پیشخور‌می‌باشد.‌در‌مورد‌شبکه ‌های‌عصبی‌تک ‌لایه ‌و‌قانون ‌یادگیری‌آنها‌بعد‌صحبت ‌خواهیم ‌کرد.‌

    در‌این ‌بخش ،‌ایده ‌شبکه ‌های‌پیشخور‌را‌به ‌شبکه ‌های‌چند‌لایه ‌تعمیم ‌می‌دهیم .‌هر‌لایه ‌ماتریس ‌وزن ‌W،‌بردار‌بایاس ‌

    b،‌بردار‌ورودی‌خالص ‌n‌و‌بردار‌خروجی‌مختص ‌خود‌را‌دارد.‌جهت ‌تمایز‌متغیرهای‌فوق ‌و‌این ‌که ‌کدام ‌متغیر‌به ‌ کدام ‌لایه ‌تعلق ‌دارد،‌نیاز‌داریم ‌که ‌علامت ‌دیگری‌را‌هم ‌به ‌متغیرهای‌فوق ‌تخصیص ‌دهیم .‌از‌این ‌رو‌از‌بالانویس ‌برای‌ مشخص ‌نمودن ‌لایه ‌استفاده ‌می‌کنیم ،‌بنابراین ‌ماتریس ‌وزن ‌را‌برای‌لایه ‌اول ‌با‌W1‌مشخص ‌می‌نماییم .‌با‌به ‌خاطر‌ سپردن ‌این ‌نماد،‌یک ‌شبکه ‌پیشخور‌دو‌لایه ‌را‌می‌توان ‌به ‌شکل ‌زیر‌ترسیم ‌نمود.‌همان ‌گونه ‌که ‌از‌شکل ‌پیداست ،‌ تعداد‌R‌ورودی‌و‌تعداد‌S1‌نرون ‌در‌لایه ‌اول ‌و‌تعداد‌S2‌نرون ‌در‌لایه ‌دوم ‌در‌شبکه ‌چند‌لایه ‌پیشخور‌موجود‌است .‌

    ‌12

     

     

     

    ١-٦-٣-تعریف لایه خروجی

    لایه ‌ای‌که ‌خروجی‌آن ،‌خروجی‌نهایی‌شبکه ‌باشد،‌به ‌لایه ‌خروجی‌موسوم ‌است .‌لایه ‌های‌دیگر‌به ‌لایه ‌های‌میانی‌ موسومند.‌شبکه ‌موجود‌در‌شکل ‌زیر‌دارای‌یک ‌لایه ‌میانی‌است .‌شکل ‌زیر‌فرم ‌ساده ‌شده ‌یک ‌شبکه ‌عصبی‌پیشخور‌را‌ با‌دو‌لایه ‌میانی‌نمایش ‌میدهد.‌در‌این ‌جا‌لایه ‌خروجی‌با‌ماتریس ‌ورودی‌W3،‌بردار‌بایاس ‌b3‌و‌تابع ‌محرک‌f3‌

    مشخص ‌می‌شود.‌لایه ‌میانی‌اول ‌با‌ماتریس ‌وزن ‌W1،‌بردار‌بایاس ‌b1‌‌و‌تابع ‌محرک‌f1‌و‌لایه ‌میانی‌دون ‌با‌ماتریس ‌ وزن ‌W2،‌‌بردار‌بایاس ‌b2‌و‌تابع ‌حرکت ‌f2‌مشخص ‌می‌شوند.‌

    شبکه ‌های‌عصبی‌چند‌لایه ‌نسبت ‌به ‌شبکه ‌های ‌عصبی‌تک ‌لایه ‌دارای‌توانایی‌بیشتری‌هستند.‌شبکه ‌های‌عصبی‌ پیشخور‌دو‌لایه ‌با‌توابع ‌زیگموئید‌در‌لایه ‌اول ،‌قادرند‌هر‌تابعی‌را‌با‌دقت ‌دلخواه ‌تقریب ‌بزنند،‌در‌خال ‌که ‌شبکه ‌های‌ عصبی‌تک ‌لایه ‌از‌چنین ‌توانایی‌برخوردار‌نیستند.‌

    به ‌نظر‌می‌رسد‌که ‌تعداد‌درجات ‌آزادی‌(مثلا‌تعداد‌ورودیها،‌خروجیها‌و‌نرونهای‌هر‌لایه )‌برای‌طراحی‌یک ‌شبکه ‌چند‌ لایه ‌پیشخور‌زیاد‌باشد.‌ولی‌باید‌توجه ‌داشت ‌که ‌تعداد‌ورودیهای‌شبکه ‌(R)‌و‌تعداد‌خروجیهای‌شبکه ‌(S)،‌بر‌اساس ‌ مسئله ‌خاص ‌که ‌شبکه ‌قرار‌است ‌حل ‌کند،‌به ‌دست ‌می‌آیند.‌به ‌عبارت ‌دیگر‌این ‌دو‌پارامتر‌جزء‌پارامترهای‌آزاد‌طراح ‌ نیستند،‌بلکه ‌انتخاب ‌آنها‌بستگی‌دارد‌به ‌مسئله ‌ای‌که ‌در‌حال ‌بررسی‌است .‌مثًلا‌اگر‌می‌خواهیم ‌سیستمی‌را‌که ‌دارای‌ چهار‌ورودی‌و‌سه ‌خروجی‌است ،‌توسط ‌شبکه ‌های‌عصبی‌تقریب ‌بزنیم ،‌باید‌یک ‌شبکه ‌عصبی‌انتخاب ‌کنیم ‌که ‌دارای‌ چهار‌ورودی‌(4=R)‌و‌سه ‌خروجی‌(3=S)‌باشد‌(‌به ‌عبارتی‌تعداد‌نرونهای‌لایه ‌خروجی‌برابر‌٣‌باشد).‌علاوه ‌بر‌این ،‌ ویژگیهای‌خروجی‌مطلوب ‌شبکه ‌نیز،‌در‌انتخاب ‌نوع ‌تابع ‌محرک‌لایه ‌خروجی‌تأثیر‌دارد.‌مثًلا‌اگر‌خروجی‌شبکه ‌تنها‌

    ١‌یا‌١–‌باشد،‌بهتر‌است ‌تابع ‌محرک‌لایه ‌خروجی،‌تابع ‌متقارن ‌آستانه ‌ای‌دو‌مقداره ‌حدی‌باشد.‌بنابراین ‌می‌توان ‌گفت ‌ که ‌ساختار‌شبکه ‌های‌عصبی‌تک ‌لایه ‌پیشخور‌را‌کامًلا‌از‌روی‌ویژگیهای‌مسئله ‌مورد‌بررسی ،‌می‌توان ‌مشخص ‌نمود.‌

     

    Abstract

    Flood is one of the most important disasters that has effected on human ‗s life and

    makes noticeable economical destroyments all over the world.According to the

    studies,58 percents of all of the natural disaster wastes and 33 percent of economical

    wastes are made by flood that most of  them occurred in developing countries.

    One way to encounter flood is to use flood warning systems.Main part of flood warning

    system is flood forecasting model that prevents financial and human wastes.Flood

    forecasting is based on rainfall-run off simulation models that has different kinds.Usage

    of conceptive models in rain fall-run off simulation needs to process physics

    acknowledgement and on the other side,in addition to have system inputs and outputs

    we have to get ,measure and estimate many other parameters of model which is hard

    and time and cost waster are necessary.Thus, we have to estimate this parameter

    according to model assessment on the input and output parameters which is so sensitive

    and confusing specially while we have so many model parameters in comparison with

    the amount of several  inputs and outputs of the happenings.

    In flood warning and forecasting ,we just need to accurate and fast simulation.There

    fore,we can use black box models which have good speed and accuracy.Despite that

    ,because of nonlinear process of rain fall-run off  and its dependency to many internal

    physiographic and hydrologic processes of catchment,we have to use models that are

    able to adjust a nonlinear relation among rainfall and run off.

    Artificial neural networks are one of the artificial intelligence methods  that is

    simulated by usage and study of human brain system and are one of the best computive

    tools in many majors.Scientists found out that  parallel works in  human brain are done

    by neurons at the time of decision.Neurons are the primary calculators of brain that

    order parallel.Cinapces make connection between neurons.Neuron connection amount

    change is one of  the main characteristics of neural networks model.

    Artificial neural networks are used as a useful tool in hydrology problems which first

    used in 1992 by Feranch in water engineering sciences.

    In this project simulation of climate,physiography and hydrology characteristics of

    catchment is done by Neural Network in order to forecast peak discharge of flood

  • فهرست و منابع پایان نامه تعیین سیلاب طراحی سازه های هیدرولیکی با استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی

    فهرست:

    چکیده .........................................................................................................................................................١

    مقدمه .‌................................................................................................................................................................................................‌٢‌

    فصل اول : مقدمه شبکه عصبی و پیش بینی سیل و روش کار

    ١-١-‌معنای ‌شبکه ‌های ‌عصبی .‌.................................................................................................................................................‌٤‌

    ١-٢-‌تشابهات ‌و‌انتظارات ‌.‌.........................................................................................................................................................‌٤‌

    ١-٢-١-‌تشابهات .‌..........................................................................................................................................................................‌٥‌

    ١-٢-٢-‌انتظارات .‌..........................................................................................................................................................................‌٥‌

    ١-٣-‌تاریخچه ‌شبکه ‌های ‌عصبی .‌.............................................................................................................................................‌٦‌

    ١-٤-‌کاربرد‌شبکه ‌های ‌عصبی .‌.................................................................................................................................................‌٧‌

    ١-٥-‌مدل ‌نرون ..............................................................................................................................................................................‌٩‌

    ١-٥-١-‌مدل ‌تک ‌ورودی ‌.‌..........................................................................................................................................................‌٩‌

    ١-٥-٢-‌توابع ‌محرک .‌...................................................................................................................................................................‌٩‌

    ١-٥-٣-‌مدل ‌چند‌ورودی .‌.........................................................................................................................................................١١‌

    ١-٦-‌ساختار‌شبکه ‌های ‌عصبی .‌...............................................................................................................................................١١‌

    ١-٦-١-‌شبکه ‌تک ‌لایه .‌..............................................................................................................................................................١٢‌

    ١-٦-٢-‌شبکه ‌های ‌چند‌لایه .‌...................................................................................................................................................١٢‌

    ١-٦-٣-‌تعریف ‌لایه ‌خروجی ‌.‌...................................................................................................................................................١٣‌

    ١-٧-‌پرسپترون ‌(یک ‌رویکرد‌برداری ).‌...................................................................................................................................١٤‌

    ١-٨-‌محدودیتهای ‌پرسپترون .‌..................................................................................................................................................١٥‌

    ١-٩-‌تغییر‌مدل ‌پرسپترون ........................................................................................................................................................‌١٦‌

    ١-٩-١-‌رفع ‌مشکل ......................................................................................................................................................................‌١٦‌

    ١-١٠-‌حل ‌مشکل .‌.......................................................................................................................................................................١٧‌

    ١-١١-‌قاعده ‌جدید‌فراگیری .‌....................................................................................................................................................١٨‌

    ١-١٢-‌تعمیم ‌دهی .‌......................................................................................................................................................................١٩‌

    ١-١٣-‌سایر‌مشکلات ‌آموزشی .‌.................................................................................................................................................٢٠‌

    ١-١٤-‌استفاده ‌از‌شبکه ‌های‌عصبی‌در‌هیدرولوژی.‌..........................................................................................................٢١‌

    ١-١٥-‌عوامل ‌اصلی ‌ایجاد‌سیل .‌...............................................................................................................................................٢٢‌

    ١-١٦-‌پیش ‌بینی ‌سیل .‌..............................................................................................................................................................٢٢‌

    ١-١٧-‌اهمیت ‌پیش ‌بینی ‌وقوع ‌سیل .‌.....................................................................................................................................٢٣‌

    ١-١٨-‌علل ‌طبیعی ‌وقوع ‌سیلاب .‌.............................................................................................................................................٢٣‌

    ١-١٩-‌علل ‌انسانی ‌وقوع ‌سیل .‌..................................................................................................................................................٢٤‌

    فصل دوم : پیشینه مطالعات تاریخی

    ٢-١-مقدمه .‌....................................................................................................................................................................................‌٢٦‌

    ٢-٢-‌شبکه ‌های‌عصبی‌ترکیبی.‌..............................................................................................................................................‌٢٦‌

    ٢-٣-‌مقایسه ‌شبکه ‌های‌عصبی‌MLP‌و‌ELMAN‌با‌مدل ‌جدید‌رگرسیون ‌در‌پیش ‌بینی‌‌

    سیلاب .‌.............................................................................................................................................................................................‌٣٦‌

    ٢-٣-١‌مدل ‌رگرسیون ‌چندگانه .‌...............................................................................................................................................‌٣٦‌

    ٢-٣-٢-‌شبکه ‌عصبی‌المن (Elmen).‌...................................................................................................................................‌36‌

    ٢-٣-٣-نتایج ‌و‌بحث .‌...................................................................................................................................................................٣٧‌

    ٢-٣-٤-‌نتیجه ‌گیری‌.‌................................................................................................................................................................٤١‌

    ٢-٤-‌مطالعات ‌پیش ‌بینی‌سیلاب ‌رودخانه ‌کارون ‌با‌استفاده ‌از‌شبکه ‌عصبی‌مصنوعی.‌............................................٤١‌

    ٢-٤-١-مدلهای‌مفروض .‌.............................................................................................................................................................٤٢‌

    ٢-٤-٢-‌کاربرد‌مدل ‌شبکه ‌عصبی‌مصنوعی.‌.........................................................................................................................٤٢‌

    ٢-٤-٣-نتیجه ‌گیری‌و‌پیشنهاد.‌...............................................................................................................................................٤٣‌

    ٢-٥-‌مدل ‌مفهومی‌و‌شبکه ‌عصبی‌برای‌پیش ‌بینی‌زمان ‌واقعی‌سیلاب ‌رودخانه ‌تیبر‌

    ‌در‌رم .‌..............................................................................................................................................................................................٤٥‌

    ٢-٥-١-‌نتیجه .‌..............................................................................................................................................................................‌٤٦‌

    ٢-٦-‌تحقیق ‌عملی‌درباره ‌پیش ‌بینی‌سیلاب ‌بر‌مبنای‌شبکه ‌های‌‌

    عصبی‌مصنوعی.‌.............................................................................................................................................................................٤٩‌

    ٢-٦-١-انتخاب ‌پارامترها.‌............................................................................................................................................................٥١‌

    ٢-٧-‌استفاده ‌از‌شبکه ‌عصبی‌برای‌پیش ‌بینی‌سیلاب ‌لحظه ‌ای‌جریان ‌کوهستانی ‌

    ‌در‌اوهائو،‌هاوایی.‌..........................................................................................................................................................................٥٢‌

    ٢-٧-١-‌توصیف ‌منطقه ‌مورد‌مطالعه .‌.....................................................................................................................................٥٢‌

    ٢-٧-٢-‌داده ‌های‌ایستگاه ‌دریائی.‌...........................................................................................................................................٥٣‌

    ٢-٧-٣-روش ‌کار.‌..........................................................................................................................................................................٥٣‌

    ٢-٧-٤-‌معیار‌ارزیابی‌شبکه ‌عصبی.‌........................................................................................................................................٥٣‌

    ٢-٧-٥-‌داده ‌های‌ورودی‌شبکه ‌عصبی‌پیش ‌خور.‌.............................................................................................................٥٣‌

    ٢-٧-٦-‌نتیجه ‌گیری.‌..................................................................................................................................................................٥٤‌

    ٢-٧-٧-‌استنباط ‌کلی.‌................................................................................................................................................................٥٥‌

    ٢-٨-‌توسعه ‌و‌کاربرد‌یک ‌گروه ‌تصمیم ‌گیری‌شبکه ‌عصبی‌پس ‌انتشار‌برای‌‌

    پیش ‌بینی‌سیلاب .‌........................................................................................................................................................................٥٥‌

    ٢-٨-١-‌تنظیم ‌داده .‌....................................................................................................................................................................٥٥‌

    ٢-٨-٢-‌آرایش ‌داده ‌ها.‌...............................................................................................................................................................٥٥‌

    ٢-٨-٣-‌تحلیل ‌تابع ‌انتقال ‌خطی.‌............................................................................................................................................‌٥٦‌

    ٢-٨-٤-‌ثبت ‌ساختار‌شبکه ‌عصبی‌پس ‌انتشار.‌....................................................................................................................٥٧‌

    ٢-٨-٥-نتایج .‌.................................................................................................................................................................................‌٦٠‌

    ٢-٩-نتیجه ‌گیری‌مطالعات .‌.......................................................................................................................................................‌٦٥‌

    فصل سوم : معرفی حوضه های آبریز مورد مطالعه و اطلاعات موجود

    ٣-١-مقدمه .‌....................................................................................................................................................................................‌٦٧‌

    ٣-٢-‌ایستگاه ‌اریه .‌........................................................................................................................................................................‌٦٧‌

    ٣-٢-١-‌موقعیت ‌منطقه ‌طرح .‌...................................................................................................................................................‌٦٧‌

    ٣-٢-٢-‌تقسیمات ‌حوضه ‌آبریز.‌................................................................................................................................................‌٦٧‌

     

    ٣-٢-٣-‌محاسبه ‌سیلاب ‌با‌استفاده ‌از‌آنالیز‌منطقه ‌ای.‌.....................................................................................................٧٠‌

    ٣-٣-‌ایستگاه ‌کرتیان .‌..................................................................................................................................................................٧١‌

    ٣-٤-‌ایستگاه ‌صنوبر.‌....................................................................................................................................................................٧٢‌

    ٣-٥-‌ایستگاه ‌کوشک ‌آباد.‌..........................................................................................................................................................٧٢‌

    ٣-٦-‌ایستگاه ‌جنگ .‌.....................................................................................................................................................................٧٣‌

    ٣-٧-‌ایستگاه ‌دولت ‌آباد.‌.............................................................................................................................................................٧٣‌

    ٣-٨-‌محاسبه ‌زمان ‌تمرکز..........................................................................................................................................................٧٥‌

    فصل چهارم : روش محاسبات

    ٤-١-مقدمه .‌....................................................................................................................................................................................٨٧‌

    ٤-٢-‌شبکه ‌های‌چندلایه .‌..........................................................................................................................................................٨٨‌

    ٤-٣-‌معماری‌پرسپترون .‌............................................................................................................................................................٨٩‌

    ٤-٤-‌معماری‌شبکه ‌های‌پس ‌انتشار.‌.....................................................................................................................................٩٠‌

    ٤-٥-شبکه ‌های‌Feed Forward.‌......................................................................................................................................90‌

    ٤-٦-‌همبستگی‌آبشاری.‌............................................................................................................................................................٩١‌

    ٤-٧-‌محدودیت ‌های‌پس ‌انتشار.‌.............................................................................................................................................٩١

    ٤-٨-‌آماده ‌سازی‌شبکه ‌و‌ارزیابی‌عملکرد‌آن .‌.....................................................................................................................٩٢‌

    فصل پنجم : تجزیه و تحلیل داده های سیلاب با استفاده از شبکه های عصبی

    ٥-١-‌مقدمه ....................................................................................................................................................................................٩٨‌

    ٥-٢-‌امتیاز‌شبکه ‌های‌عصبی‌ پیش ‌خور.‌..............................................................................................................................٩٨‌

    ٥-٣-‌شبکه ‌های‌پیش ‌خور‌پس ‌انتشار.‌.................................................................................................................................٩٨‌

    ٥-٤-‌شبکه ‌های‌آبشاری‌پیش ‌خور.‌.....................................................................................................................................‌١١٤‌

    فصل ششم : نتیجه گیری و پیشنهادات

    ٦-١-‌نتیجه ‌گیری‌.‌....................................................................................................................................................................‌١٥٨‌

    ٦-٢-‌پیشنهادات .‌........................................................................................................................................................................‌١٥٩ پیوست ها

    پیوست ‌١.....................................................................................................................................................................................١٦١‌

    پیوست ٢.......................................................................................................................................................................................١٦٣‌

    پیوست ‌٣.....................................................................................................................................................................................١٦٥‌

    منابع

    منابع ‌فارسی‌.‌...............................................................................................................................................................................‌١٦٨‌

    منابع ‌انگلیسی............................................................................................................................................................................١٦٩‌

    چکیده انگلیسی.....................................................................................................................................١٧٢ 

     

    منبع:

    -آر.‌بیل ‌و‌تی‌.‌جکسون .،آشنایی‌با‌شبکه ‌های‌عصبی،‌ترجمه ‌دکتر‌محمود‌البرزی،‌مؤسسه ‌انتشارات ‌علمی‌ دانشگاه ‌صنعتی‌شریف ‌تهران ،‌چاپ ‌دوم ‌١٣٨٦.

    ٢-حسن ‌پور‌کاشانی ،مهسا.،منتصری ،مجید.،لطف ‌الهی ‌یقین ،محمدعلی .،حسن ‌پور‌کاشانی ،امین .،مقایسه ‌عملکرد‌ شبکه ‌های ‌عصبی ‌MLPوELMAN‌با‌نوع ‌جدید‌مدل ‌رگرسیون ‌در‌پیش ‌بینی ‌سیل ‌حوضه ‌ها‌ی ‌فاقد‌آمار‌.،‌ چهارمین ‌کنگره ‌ملی ‌مهندسی ‌عمران ،دانشگاه ‌تهران ،اردیبهشت ‌١٣٨٧

    ٣-قربانی،‌محمدعلی.،‌فرسادی‌زاده ،داوود.،جهان ‌گیری،حسن ‌.،چابک ‌پور،جعفر‌.،فتحی،پیمان ‌.،‌نرم ‌افزارهای‌ مهندسی‌عمران ‌آب ،‌تألیف ‌انتشارات ‌نوپردازان ،‌بهار‌١٣٨٧.

    ٤-‌کوهیان ،‌فرشاد.،‌موسوی ،‌جمشید.،‌صدقی ،‌حسین .،‌پرهمت ،‌جهان‌گیر.،‌پ‌یش ‌بین‌ی ‌زمان ‌واقع‌ی ‌س‌یل ‌با‌ استفاده ‌از‌شبکه ‌های ‌عصبی ‌ترکیبی ،مجله ‌هیدرولیک ،تهران ،بهار١٣٨٧

    ٥-کیا،‌مصطفی .،‌شبکه ‌های ‌عصبی ‌در‌MATLAB،انتشارات ‌کیان ‌رایانه ‌سبز.،چاپ ‌سوم ،بهار١٣٨٩

    ٦-مارتین ‌هاگان .،‌هاوارد‌دیموث .،مارک‌بیل .،طراحی ‌شبکه ‌های ‌عصبی .،ترجمه ‌مصطفی ‌کیا،‌انتشارات ‌کیان ‌رایانه ‌ سبز.،چاپ ‌اول ‌١٣٨٨

    ٧-منهاج ،‌محمد‌باقر.،‌مبانی‌شبکه ‌های‌عصبی‌هوش ‌مصنوعی،‌انتشارات ‌دانشگاه ‌صنعتی‌امیر‌کبیر(پلی‌تکنیک ‌ تهران )،‌چاپ ‌چهارم ،‌پاییز‌١٣٨٦.

    ٨-ولایتی،‌سعدالله .،‌یزدانی،‌حشمت ‌الله .،‌جهانیان ،‌اکبر.،‌اطیابی،‌ضیاء.،‌صیفی،‌محمدعلی.،‌گزارش ‌آماری‌دشت ‌ نیشابور،‌وزارت ‌نیرو،‌شرکت ‌آب ‌منطقه ‌ای‌خراسان ،‌امور‌مطالعات ‌منابع ‌آب ،‌١٣٦٦.

    ٩-حسینی،‌سیدعلی.،‌اسحاقیان ،‌کاظم .،‌سعیدی،‌حمید.،‌مطالعات ‌هیدرولوژی‌دشت ‌نیشابور‌و‌جلگه ‌رخ ،‌جلد‌ دوم ،‌امور‌مطالعات ‌منابع ‌آب ‌خراسان ،‌آذر‌٦٨.

    ١٠-‌گزارش ‌مطالعات ‌پایه ‌بند‌انحرافی‌اریه ‌نیشابور،‌مهندسین ‌مشاور‌سازآب ‌شرق ،‌بهمن ‌,٨٨‌

    ١١-‌گزارش ‌بهنگام ‌سازی‌تلفیق ‌مطالعات ‌منابع ‌آب ‌حوضه ‌آبریز‌قره ‌قوم ،‌جلدهای‌دوم ‌و‌سوم ،‌مهندسین ‌مشاور‌ آبنمود‌توس ،‌١٣٧٩.‌

     1‌68

     

     

     

    English refrences:

     

    1- Abrahart‌, R.J. and See, L. (2000). ―Comparing neural network and autoregressive

    moving average techniques for the provision of continuous river flow forecasts in two

    contrasting catchments‖. J. Hydro Process., 14, pp. 2157—2172.

    2- Anctil , F., Luzon, N.. 2004. Generalisation for neural networks through data

    sampling and training procedures, with applications to stream flow predictions.

    Hydrology and Earth System Sciences 8 (5), 940—958.

    3- Berz, G. (2000). ―Flood disaster: Lessons from the past-worries for the future‖.

    Water and Maritime Engineering, 2000, 142(1), pp.1-10

    4- Bowden, G.J.. Maier. H.R.. Dandy, G.C., 2002. Optimal division of data for neural

    network models in water resources applications. Water Resources Research 38 (2), 2-1-

    2-11.

    5- Burke, L.Il., Ignizio, J.P., 1992. Neural networks and operations research: an

    overview. Computer and Operations Research 19 (3-4), 179—189.

    6- Calvo, B., Petaccia, A., Savi, F., 2007. Simulazione Della piena di fine. November

    2005 lungo il medio-basso Tevere. Acqua 4. 31 —42.

    7- Calvo, B., Savi, F., 2009. Real-time flood forecasting of the Tiber River in Rome.

    Natural Hazards 50(3), 461—477.

    8- Corradini. C., Morbidelli, R.. Saltalippi. C., Melone, F.. 2004. Flood forecasting and

    infiltration modelling. Hydrological Sciences Journal 49 (2), 227—236.

    9- Cunge, J.,Holly,F.M.,Verwey,A.,1980.Practical Aspects of Computational River

    Hydraulics.Pittman Publ.,Boston.

    10- Dawson, C.W., Abrahart, R.J., Shamseldin, A.Y. and Wilby, R.L. (2006) Flood

    estimation at ungauged sites using artificial neural networks. Journal of Hydrology,

    319(2006), 391-409.

    11- Govindaraju, R.S. (2000) Artificial neural networks in hydrology.II: hydrologic

    applications. Journal of Hydrologic Engineering, 5(2), 124-137.

    12- Dawson, C.W.. Abrahart, R.J., Shamseldin, A.Y., Wilby, R.L, 2006. Flood estimation

    at ungauged sites using artificial neural networks. Journal of Hydrology 319 (1-4), 391-

    409.

    13- Dawson. C.W., Abrahart, R.j., See. L.M.. 2007. Hydro Test: a-Dawson, C. W.,

    Abrahart, R. J.,See,L.M.,2007.HydroTest:a web-based toolbox of evaluation metrics for

    the                                         standardized  assessment                of         hydrological            forecasts.Environmental

    Modelling&Software 22(7),1034-1052

    14- De Carlo, E.H., Anthony, S.S., 2002. Spatial and temporal variability of trace

    element concentrations in an urban subtropical watershed, Honolulu, Hawaii. Applied

    Geochemistry 17,475-492.

    15- Ray, C., Klindworth, K.K., 2000. Neural networks for agrichemical vulnerability

    assessment of rural private wells. Journal of Hydrologic Engineering 5(2),162—171.

    16- Sahoo, G.B., Ray, C., 2006. Flow forecasting for a Hawaii stream using rating

    curves and neural networks. Journal of  Hydrology 317, 63—80.

    17- Demuth, H. and Beale, M. (2005) Neural Network Toolbox User‘s Guide. Version 4,

    The Math Works Inc.

    18-  Haykin,S.,2008.Neural Networks  and  Learning  Machines,third  ed.  Prentice

    Hall,Upper Saddle River,New Jersey,USA.

    19- Haykin. S.S., 1999. Neural Networks. A Comprehensive Foundation. Prentice Hall,

    Hamilton, Ontario, Canada.

     1‌69

     

     

     

    20- Maier, H.R., Dandy, G.C., 2000. Neural networks for the prediction and forecasting

    of  water  resources  variables:  a  review  of  modeling  issues  and  applications.

    Environmental Modeling and Software 15(1). 101—124.

    21- Jacobs , R.A. , Jordan, M.I. ., Nwolan, S.J. and Hinton, G.E. (1991). ―Adaptive

    mixtures of local experts‖. Neural Comput.,3, pp.79—87.

    22- Jain, A. and Srinivasulu, S. (2005). ―Integrated approach to model decomposed

    flow hydrograph using artificial neural network and conceptual techniques‖. J.

    Hydrol., xx, pp. 1-16.

    23- Jacobs , R.A. and Jordan, MI. (1993). ―Learning piecewise control strategies in a

    modular neural network architecture‖ .IEEE Trans. Syst.Man Cybern.,23(2),pp.337-

    345.

    24- Jain, S. K., Das, A. and Sirvastava, D.K. (1999). Application of Inflow Prediction

    and Operation. Journal of Water resources Planning and Management, 125: 263-271

    25- Jordan, M.I. and Jacobs, R.A. (1994). ―Hierarchical mixture of experts and the EM

    algorithm‖. Neural Comput.,6,pp.181—214.

    26- Pal, N.R., Pal, S., Das, J. and Majumdar, K. (2003). ―SOFM-MLP: a hybrid neural

    network for atmospheric temperature prediction‖. IEEE transactions on geosciences

    and remote sensing, 41(12), pp. 2783- 2791.

    27- Kitanidis,P.K.,Bras,R.L.,1980.Real-time forecasting with a conceptual  hydrologic

    model:2.Application and results.Water Resources Research 16(6),1034-1044

    28- Li, H. L., Li, L. C.. & Yan,J. F. (1979). Hydrological forecast (10—13 pp.). Beijing:

    China Waterpower Press.

    29- Maier, H.R., Dandy, G.C., 2001. Neural network based modelling of environmental

    variables: a systematic approach. Mathematical and Computer Modelling 33 (6-7),

    669—682.

    30- Maier,R.H.,Dandy,G.C.,1998a.The effect of internal parameters and  geometry on

    the   performance   of   back-propagation   neural   networks:an   empirical   study.

    Environmental Modelling&Software13,193-209

    31- Maier,R.H.,Dandy,G.C.,1998b.Understanding the behaviour and  optimising the

    performance of back-propagation neural networks:an empirical study.Environmental

    Modelling&Software13,179-191

    32- Natale, L.,Savi, F.,2004.Analisi Monte Carlo degli scenari di inondazioni di

    Roma,Giornata di Studi su Grandi bacini idrografici. Atti dei Convegni Lincei,

    198,Accademia Nazionale dei Lincei, Roma, pp.137-204

    33-  Natale,  L.,Savi,  F.,2007.Monte  Carlo  analysis  of  inundation  of  Rome.

    Environmental Modelling and Software 22(10),1409-1416

    34- Sahoo, G.B., Ray, C., Wade, H.F., 2005a. Pesticide prediction in ground water in

    North Carolina domestic wells using artificial neural network. Journal of Ecological

    Modeling 183, 29—46.

    35- Sahoo, G.B., Ray, C., Wang, J.Z., Hubbs, S.A., Song, R., Jasperse, J., Seymour, D.,

    2005b. Use of artificial neural network to evaluate the effectiveness of riverbank

    filtration. Water Research 39, 2505—251 6.

    36- Schalkoff, R.,1997. Artificial Neural Networks.McGraw-Hill.

    37- See, L. and Openshaw, S. (1999). ―Applying soft computing approaches to river

    level forecasting‖. Hydrol. Sci. J., 44 (5), pp. 763—778.

    38- Shamseldin, A. Y.(1997).‖Application of a neural network technique to rainfall-

    runoff modeling‖.J.Hydrol.,199,pp.272-294.

     

    39- Shu, C., and Bum, D. H. (2004). ―Artificial neural network ensembles and their

    application in pooled flood frequency analysis‖. Water Resour. Res., vol. 40, W09301,

    pp. 1-10.

    40- SolomAtiNe, D. P. and Xue, Y. (2004) ―M5 model trees and neural networks:

    application to flood forecasting in the upper reach of the Huai  river in China. J.

    Hydrologic Engrg., 9(6),pp. 491-501.

    41- Soil  Conservation Service(SCS),1985.National Engineering Handbook,Section4-

    Hydrology.Water Resources Publication, Littleton,Colorado.

    42- Tang, Z., De Almeida, C., Fish Wisk, P.A., 1991. Time series forecasting using

    neural networks vs Box -Jenkins methodology. Simulation 57 (5), 303 —310.

    43- Tomlinson, M.S., De Carlo, E.H., 2003. The need for high resolution time series

    data to characterize Hawaiian Streams. Journal of the American Water Resources

    Association 39 (1), 113 — 123.

    44- Wang, W., Van Gelder, P. H.A.J.M., Vrijling, J.K. and Ma, J. (2005). ―Forecasting

    daily streamflow using hybrid ANN models‖. J. Hydrol., 324, PP. 383-399.

    45- web-based toolbox of evaluation metrics for the standardised assessment of

    hydrological forecasts. Environmental Modelling and Software 22 (7), 1034—1052.

    46- Xing, L., Shamseldin, A. Y. and O‘Connor, K. M. (2001). ―A non-linear

    combination of the forecasts of rainfall-runoff models by the first-order takagi-sugeno

    fuzzy system‖. J. Hydrol., 245, pp.196-217.

    47-Zhang, B. and Govindaraju, R.S. (2000). ―Prediction of watershed runoff using

    Bayesian concepts and modular neural networks‖. Water Resour. Res., 36 (3), pp.

    753—762.

    48-Zaker Moshfegh, M.,Ghodsian, M., Montazer, Gh, River Flow Forecasting Using

    Artificial Neural Networks; International Conference On Hydraulics Of Dams & River

    Structures (HDRS), 26-28 April 2004 

ثبت سفارش
عنوان محصول
قیمت