پایان نامه نقد و بررسی عوامل مؤثر بر فرآیند توسعه جامعه شناسی در ایران

تعداد صفحات: 87 فرمت فایل: word کد فایل: 100020
سال: 1388 مقطع: کارشناسی ارشد دسته بندی: پایان نامه علوم اجتماعی و جامعه شناسی
قیمت قدیم:۱۵,۳۰۰ تومان
قیمت: ۱۳,۲۰۰ تومان
دانلود فایل
  • خلاصه
  • فهرست و منابع
  • خلاصه پایان نامه نقد و بررسی عوامل مؤثر بر فرآیند توسعه جامعه شناسی در ایران

     

    جامعه­شناسی در ایران از جنبه­های گوناگون سیاسی، علمی، تاریخی و فرهنگی می­تواند مورد بحث قرار گیرد. این تحقیق به طرح عوامل مؤثر در فرآیند توسعه این علم می­پردازد تا امکان مطالعه و بیان زمینه­های مختلف پیدایش و رشد جامعه­شناسی که مصادف با طرح برنامه­های توسعه از دهه­ی 1320 و در ادامه پس از انقلاب اسلامی تا کنون می­باشد میسر شود. به همین منظور به طرح تأثیر مسائل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بر شکل­گیری جامعه­شناسی در ایران پرداخته خواهد شد.

    قابل توجه است که آن­چه به عنوان جامعه­شناسی در ایران از بدو شروع وجود داشته است، با جامعه­شناسی در سایر کشورها مخصوصاً جامعه­شناسی غرب، متفاوت بوده است.

    با این­که در اصول وجوه اشتراک دیده می­شود، اما در زبان، برخورد با مسائل جامعه، نحوه­ی بررسی مسائل و مشکلات اجتماعی، رابطه با پدیده­های فرهنگی و نحوه­ی ارتباط با دیگر رشته­های علمی وضعیتی خاص پیدا کرده است.

    جامعه­شناسی امروزی ایران تحت تأثیر گرایش­های فکری و اجتماعی در طول دهه­های گذشته و اندیشه­های ناشی از حوادث مربوط به انقلاب اسلامی می­باشد. از این­رو می­توان گفت که « جامعه­شناسی در ایران» از عناصر چندگانه برخوردار است، زیرا عوامل بسیاری در پیدایش، روند توسعه و شکل­گری شرایط امروزی آن مؤثر بوده­اند.

    پیگیری روند شکل­گیری و تحول جامعه­شناسی در ایران براساس رویکرد فرا جامعه­شناسی است. جامعه­شناسی به عنوان ایده و اندیشه تلقی شده که در گذر زمان دچار تحول و تغییر گردیده است. بیان عوامل و عناصر مؤثر در شکل­گیری جامعه­شناسی در ایران و تحول آن موردنظر می­باشد. شناسائی موقعیت جامعه­شناسی در ایران می­تواند با دیدگاه­های متعددی انجام بگیرد. دیدگاه­های ممکن در بررسی جامعه­شناسی را می­توان به دو دسته تقسیم کرد:

    دیدگاه ایدئولوژیک (نقد جامعه­شناسی براساس پیش­فرض­های مذهبی، سیاسی و انگیزه­ای) در این دیدگاه، ارزیابی جامعه­شناسی با تکیه بر دلیل­آوری­های سیاسی و ایدئولوژیک است اما فهم علمی چون جامعه­شناسی در ایران که از محصولات و نتایج توسعه­ی اجتماعی-اقتصادی است بدون استفاده از روش­های تحقیق و پیش­فرض­های موجود در نظام جدید که ساختار جدید دارد امکان ندارد.

    دیدگاه دوم تأکید بر تحقق جامعه­شناسی هم چون یک واقعیت تاریخی اجتماعی است. در این دیدگاه با جامعه­شناسی علم، جامعه­شناسی معرفتی و فرا جامعه­شناسی روبه­رو می­شویم. براساس هر سه دیدگاه در آغاز بایستی ریشه­ها، زمینه­ها و موقعیت­هایی که موجب پیدایش جامعه­شناسی در ایران شده است روشن گردد.

    در این تحقیق با توجه به رویکرد نوع دوم، بررسی رابطه علم جامعه­شناسی در ایران با جریان توسعه­ی اجتماعی، اقتصادی و علمی موردنظر می­باشد.

     

     

    فصل اول:

    کلیات

     

    بیان مسأله

    در اغلب جوامع در حال توسعه مسائل و معضلات فرهنگی و اجتماعی در حوزه علوم اجتماعی قرار می­گیرند و متفکران و متخصصین رشته­های این علوم در طرح صحیح موانع و مشکلات نقشی اساسی دارند. در جوامع درحال گذار امروزی که بین صنعت و مدرنیته در نوسان است علوم انسانی به طور اعم و رشته­های علوم اجتماعی به طور اخص با مسائلی روبه­روست که مختص این جوامع می­باشد. در کشورما و در سال­های اخیر ضرورت توجه به این رشته­ها بیشتر به نظر می­رسد.

    در گذر زمان جامعه­شناسی در ایران از علمی صرفاً حاشیه­ای به حوزه اصلی بحث و گفتگو تبدیل شده و نظر بسیاری از سیاستمداران، روشنفکران و منتقدان را به خود جلب کرده است. جامعه­شناسی در ایران از موضوعاتی است که تاکنون به طور جدی و همه­جانبه مورد مطالعه و ارزیابی قرار نگرفته است. ضمن آن­که رویکرد نقد و ارزیابی جامعه­شناسی در ایران بیشتر بیرون از حوزه­ی جامعه­شناسی صورت گرفته است.

    در تحقیق حاضر سعی براین است که ضمن طرح این سؤال که روند شکل­گیری، تحول و موقعیت و عملکرد جامعه­شناسی در ایران چگونه است؟ و اساساً مشکلات ساختاری این علم چیست؟ شناسائی موقعیت جامعه­شناسی در ایران، ریشه­ها، زمینه­ها و عواملی که موجب پیدایش و رشد جامعه­شناسی در ایران شده است مورد بررسی علمی و موشکافانه­تری قرار گیرد و با طرح مسائل و ارائه راه حل­ها به یک جمع­بندی کلی و عمومی در این زمینه­ها پرداخته شده و درنهایت کمکی به ارتقاء سطح علمی جامعه­شناسی و جریان آموزش این علم در دانشگاه­ها و حل مسائل و مشکلات در جامعه باشیم.

    ضرورت و اهمیت تحقیق

    وضعیت جدید جامعه­شناسی در ایران با ضرورت­های جدید در بازسازی جامعه­ی ایران پس از انقلاب اسلامی و جنگ ایران و عراق و دوره­ی اصلاحات اجتماعی و سیاسی تا زمان حاضر توأم می­باشد. شرایط پیش آمده در کشور، جامعه­شناسان را به سوی ایجاد تغییرات بنیادی به لحاظ مفهومی، روشی، موضوعی و بینشی کشانده است.

    با رشد و توسعه­ی جامعه­شناسی در فرآیند نوسازی علمی و اجتماعی در ایران نقد و ارزیابی این علم که یکی از محصولات نوسازی علمی است نیازمند توجه همه­جانبه می­باشد. علم جامعه­شناسی در ایران از بدو ورود تا زمان حاضر در فرآیند تحول و تغییر قرار دارد و با وجود این­که تاکنون به استثنای یک تا دو اثر منتشر شده به صورت معدود، بررسی و ارزیابی از روند تحول و تغییر این علم در ایران با توجه به دوره­های تاریخی و سیاسی به عمل نیامده است.  ارائه­ی سیمای دقیقی از وضعیت جامعه­شناسی در ایران ضروری به نظر
    می­رسد.

    با توجه به مطالب فوق­الذکر ضرورت پرداختن به این موضوع احساس گردیده و به عنوان گامی در جهت رفع این نارسایی­ها و تدوین راهکارها برای توسعه بیشتر جامعه­شناسی، تحقیق حاضر صورت پذیرفته است تا بررسی­ها را در این زمینه­ها انجام و با جمع­بندی از آن­ها کمکی به حل گوشه­ای از مشکلات موجود باشیم.

    اهداف تحقیق

    آن­چه ما را در انجام این تحقیق و اهداف مورد مطالعه راهنما بوده است:

    الف- اهداف کلی: نقد و بررسی عوامل مؤثر در فرآیند توسعه جامعه­شناسی

     در ایران با جریان توسعه اجتماعی، اقتصادی و علمی است.

    ب- اهداف اختصاصی (فرعی):

    بررسی پیدایش جامعه­شناسی در ایران

    روند شکل­گیری و رشد و توسعه جامعه­شناسی در ایران

    بررسی مناقشات اصلی و فراز و نشیب­های جامعه­شناسی در ایران

    بررسی وضعیت تحقیقات انجام گرفته در حوزه­ی علوم اجتماعی و به ویژه جامعه­شناسی در ایران

    بررسی وضعیت آموزش جامعه­شناسی در ایران (مشکلات و فرصت­ها)

    بررسی و پیش­بینی آینده جامعه­شناسی در ایران

    با توجه به موارد فوق، جهت نیل به این اهداف، جامعه­شناسی در ایران با رویکرد نقد و بررسی، از زمان شکل­گیری این علم در ایران که مصادف با طرح برنامه­های توسعه از دهه­ی 1320 تاکنون می­باشد مورد کنکاش قرار خواهد گرفت.

    تعریف مفاهیم و اصطلاحات (فضای مفهومی)

    مفهوم جامعه­شناسی: جامعه­شناسی دانش بررسی جامعه می­باشد. جامعه­شناسی را می­توان به عنوان مطالعه­ی نظام­یافته­ی جوامع انسان­ها تعریف کرد. این رشته علمی به مطالعه­ی قوانین و فرآیندهای اجتماعی می­پردازد که مردم را نه تنها به عنوان افراد و اشخاص بلکه به عنوان اعضاء انجمن­ها، گروه­ها و نهادهای اجتماعی شناسانده و مورد بررسی قرار می­دهد. جامعه­شناسی مطالعه­ی زندگی اجتماعی گروه­ها و جوامع انسانی است. دامنه­ی جامعه­شناسی بی­نهایت وسیع است و از تحلیل برخوردهای گذرا بین افراد در خیابان تا بررسی فرآیندهای اجتماعی جهانی را دربرمی­گیرد.

  • فهرست و منابع پایان نامه نقد و بررسی عوامل مؤثر بر فرآیند توسعه جامعه شناسی در ایران

    فهرست:

    مقدمه........................................................................................................................ 1

    فصل اول: کلیات....................................................................................................... 4

                   بیان مسئله............................................................................................. 5

                   ضرورت و اهمیت تحقیق...................................................................... 6

                   اهداف تحقیق ........................................................................................ 7

                   تعریف مفاهیم و اصطلاحات................................................................ 8

    فصل دوم: بررسی و نقد نظریات مطرح................................................................ 32

                   پیشینه تحقیق....................................................................................... 33

                   چارچوب نظری – مقدمه...................................................................... 37

                   مباحث و مفاهیم نظری تحقیق............................................................. 38

                   اهمیت چارچوب نظری......................................................................... 51

                   درآمدی بر نظریه وابستگی................................................................. 53

                   دیدگاه کل در جامعه شناسی علم........................................................ 56

                   دیدگاه نظام جهانی .............................................................................. 58

                   بسترهای توسعه در کشورهای در حال توسعه................................ 60

                   جهانی شدن و توسعه اجتماعی........................................................... 64

                   دیدگاه های صاحب نظران ایرانی........................................................ 66

                   سوالات تحقیق..................................................................................... 67

                   الگوی تحلیلی تحقیق............................................................................ 68

                   تعریف مفهومی وعملیاتی مفاهیم بکار رفته در مدل نظری................ 72

    فصل سوم: روش تحقیق........................................................................................ 76

                   1- روش تحقیق................................................................................... 77

                   2- رسش تحقیق.................................................................................. 79

                   3- جامعه آماری.................................................................................. 80

                   4- روش نمونه گیری و حجم نمونه .................................................. 81

                   5- ابزار گردآوری داده ها ................................................................. 81

                   6- روش تجزیه وتحلیل داده ها ........................................................ 81

    فهرست منابع و ماخذ............................................................................................. 83

    منبع:

    آزاد ارمکی، تقی، نظریه­های جامعه­شناسی-تهران، انتشارات سروش، 1376.

    بست، جان، روش­های تحقیق در علوم تربیتی و رفتاری، ترجمه حسن پاشا-نرگس طالقانی، تهران، انتشارات رشد، 1374.

    توسلی، غلامعباس، نظریه­های جامعه­شناسی، تهران، انتشارات سمت، 1378.

    تنهایی، حسین ابوالحسن، درآمدی بر مکاتب و نظریه­های جامعه­شناسی، گناباد، نشر تدین، چاپ سوم، 1376.

    ریتزر، جورج، نظریه­های جامعه­شناسی در دوران معاصر، ترجمه محسن ثلاثی، تهران، انتشارات علمی، 1376.

    رفیع­پور، فرامرز، کندوکاوها و پنداشته­ها، تهران، شرکت سهامی انتشار چاپ هفتم، 1374.

    ساروخانی، باقر، دائره­المعارف علوم اجتماعی، تهران، انتشارات کیهان، 1376.

    ساروخانی، باقر، روش­های تحقیق در علوم اجتماعی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، جلد اول، چاپ سوم، 1376.

    مهدی، علی­اکبر – لهسائی­زاده، عبدالعلی، جامعه­شناسی در ایران، ترجمه نوشین احمد خراسانی، تهران، نشر توسعه، چاپ دوم، 1375.

    مرتن، رابرت کی، مشکلات اجتماعی و نظریه جامعه­شناختی، ترجمه نوین تولایی، تهران، انتشارات امیرکبیر، 1376.

    توکل، محمد، جامعه­شناسی علم، تهران، انتشارات نص، 1370.

    نراقی، یوسف، توسعه کشورهای توسعه­نیافته، تهران، شرکت سهامی انتشار، چاپ سوم، 1375.

    اسکارپیت، روبر، جامعه­شناسی ادبیات، ترجمه مرتضی کتبی، تهران، انتشارات سمت، 1374.

    بست، جان، روش­های تحقیق در علوم تربیتی.

    بیکرترز، ال، نحوه انجام تحقیقات اجتماعی، ترجمه هوشنگ تأیبی، تهران، انتشارات روش، 1377.

    همیلتون، میکس، جامعه­شناسی دین، ترجمه محسن ثلاثی، تهران، انتشارات تبیان، 1377.

    محسن، منوچهر – ساروخانی، باقر، جامعه­شناسی وسایل ارتباط جمعی، تهران، انتشارات اطلاعات، 1365.

    مسلم، نیل­چی، جامعه­شناسی اقتصادی، ترجمه محسن کلاهچی، تهران، انتشارات کویر، 1376.

    میلز، سی­رایت، بینش جامعه­شناختی، نقدی بر جامعه­شناسی آمریکایی، ترجمه عبدالمعبود انصاری، تهران.

    شرکت سهامی انتشار، چاپ سوم، 1370.

    شیخاوندی، داود، آسیب­شناسی اجتماعی، تهران، انتشارات امیرکبیر، 1368.

    آرمسترانگ، دیوید، جامعه­شناسی پزشکی، ترجمه محمد توکل، تهران، انتشارات علمی دانشگاه صنعتی شریف، 1372.

    گیدنز، آنتونی، جامعه­شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران، انتشارات نی، 1382.

    علیزاده، عبدالرضا – اژدری­زاده، حسین – کافی، مجید، جامعه­شناسی معرفت، تهران، انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1385.

    محسنی، منوچهر، مبانی جامعه­شناسی علم، تهران، انتشارات طهوری، 1386.

    ازکیا، مصطفی – غفاری، غلامرضا، جامعه­شناسی توسعه، تهران، انتشارات کیهان، 1384.

    ملک­پور، علی، تعارض فرهنگی دولت و مردم در ایران (1380-1375)، تهران، انتشارات آزاداندیشان، 1381.

ثبت سفارش
عنوان محصول
قیمت