پایان نامه بررسی احساسات مثبت و تاثیر آن بر رضایت زناشویی در بین دانشجویان علوم تربیتی آستارا

پایان نامه جهت دریافت رشته علوم تربیتی 

مقدمه

اجتماع در گستره خویش متشکل از نهادهای متعدد و کوچک و بزرگی است. یکی از عمده ترین نهادهای اجتماعی که جانشین ندارد خانواده است که از دیرباز همزمان با خلقت بشر به شکل ابتدایی وجود داشته است.

به منظور شناخت خانواده می بایست تعریفی از آن ارائه کنیم.خانواده یک نهاد حقوقی است که بر پایه روابط ویژه ای میان حداقل یک زن و یک مرد موجودیت می یابد. زن و مرد باید با هم ارتباط ویژه ای داشته باشند که با آن زوجیت و پیوند زناشویی اطلاق می شود.(کارنگی،1383) رضایت زناشویی از جمله مفاهیمی است که در چند دهه ی اخیر مورد توجه بسیاری از روانشناسان و تحقیقگران قرار گرفته است اما از نظر قدمت تاریخی این موضوع در مباحثی که علما و فلاسفه و تربیت در گذشته داشته اند به چشم می خورند.ازدواج حاصل پیوند زناشویی زن و مرد است ازدواج و روابط زناشویی از عواملی است که میتواند بر هیجان خواهی تاثیر گذارد. سازگاری زناشویی دارای ابعاد مختلفی است :

روابط جنسی،روابط اجتماعی، اشتغال ، وضیعت مالی، مسائل مذهبی و ... .نقش دین و راهکارها آن به عنوان یک عامل مؤثر بر هیجان خواهی بسیارپر اهمیت است ، مطالعات انجام شده همه حاکی از آن است که می توان درگرو اعتقادات واعمال صالح واخلاقی پسندیده به یک آرامش روانی دست یافت وانسان معتقد را به یک انسان سر زنده وبشاش که همیشه در حال تلاش وتکاپوست در می آورد ، که همیشه در ارتباط با جامعه ی خود است و در هر زمینه فرهنگی ,اجتماعی و اقتصادی سعی بر آن دارد که با توجه به توانایی های خودش بهترین باشد ، واین خلاف عقیده ونظری است که افراد مذهبی را به عنوان انسانهای عبوس ومنزوی می شناساند که شاید ناشی از عملکرد نادرست ودیدگاه غلط بعضی از افراد مذهبی باشد که فکر کرده اند دیندار یعنی جدیت ورسمی بودن(مصدقی،1385) بنابراین هدف از تحقیق حاضر بررسی احساسات مثبت  بر رضایت از زندگی آنان می باشد .

بیان مسئله

خانواده یکی از مهمترین نهادهای موجود در جامعه است که به نظر هر چه بیشتر در مورد آن تحقیق شود باز هم جای کار دارد. خانواده به خاطر اهداف زایدی تشکیل می شود که یکی از مهم ترین آنها میل قوی هر جنس به جنس مخالف می باشد هر چند تمایلات جنسی، بین انسان و حیوان مشترک است ولی تمایز آنها به جهت نوع پاسخگویی به این نیاز است. یکی دیگر از اهداف تشکیل خانواده رسیدن زوجین به آرامش و امنیت است فردی که هنوز مجرد است انرژی خود را در مسیرهای دیگری صرف می کند. مثل پیدا کردن یک زوج مناسب و این به خودی خود می تواند آرامش فرد را به هم بریزد پس کسی که همسفر زندگی خود را پیدا کرده است آرامش بیشتری را تجربه می کند.

رضایت زناشویی یکی از عوامل موثر بر ثبات و پایائی خانواده هاست. به عقیده شاملو 1369 مهم ترین عوامل موفقیت در زندگی زناشویی عاطفی و فکری تشابه علایق و طرز تفکر، تشابه مذهبی، تشابه تحصیلی و طبقاتی، تشابه طرز تفکر نسبت به امور جنسی، تشابه علایق در زندگی و سرعت عمل در کارها و بالاخره رابطه خانواده زن و شوهر می داند. (به نقل از امینی، 1381)

رضایت از زندگی زناشویی در فرهنگ عمید رضایت از زندگی زناشویی، خشنودی از زندگی و زنده بودن و معاش با زن یا شوهر، شوهر کردن و ازدواج معنی شده است.هابکینز تعریف جالبی از رضایت از زندگی دارد. او می گوید: احساسات عینی از خشنودی، رضایت و لذت تجربه شده توسط زن یا شوهر موقعی که تمام جنبه های ازدواجشان را در نظر می گیرد.رضایت زناشویی یک متغیر نگرشی است و بنابراین یک خصوصیت فردی زن و شوهر محسوب می شود. طبق تعریف فوق رضایت از زندگی در واقع نگرش نسبی و لذت بخشی است که زن و شوهر از جنبه های مختلف روابط زناشویی دارند. امروزه شاغل بودن زنان، یکی از مسائلی است که در اجتماع مطرح است و زنان به علل گوناگون به کار روی می آورند و حتی مجبور گشته اند علاوه بر مسئولیت های خود در خانه و تربیت فرزندان، مسئولیت های اجتماعی را نیز پذیرا گردند. در اینجاست که ما با قشری به عنوان «زنان شاغل» روبه رو می شویم. افرادی که در دو جبهه مهم یعنی جامعه و خانواده مشغول خدمت و انجام وظیفه می باشند.یکی از متغیر هایی که در رضایت از زندگی زوجین موثر است احساسات مثبت نسب به زندگی و همسر است . احساسات را می توان به دو گونه تقسیم کرد: احساسات مثبت مانند شادی، عشق و احساسات منفی مانند خشم وغم. یکی از تفاوت های عمده احساسات منفی و مثبت در این است که احساسات منفی همیشه در ما میل شدیدی را برای انجام یک عمل مشخص ایجاد می کنند. مثلا وقتی خشمگین می شویم، میل شدیدی به حمله ور شدن به آن چه خشم را در ما ایجاد کرده احساس می کنیم، و یا وقتی می ترسیم میل شدیدی به فرار کردن از موقعیت ترسناک را احساس می کنیم. در این موقعیت ها دامنه انتخاب های ما بسیار محدود شده و تنها یک یا دو عمل در آن لحظه به ذهن ما می رسد. اعمالی که همواره برای بقای انسان لازم است، چرا که این احساس ها همیشه در موقعیت های تهدید کننده و خطرناک ایجاد می شوند که اصولا احتیاج به یک عکس العمل سریع و قاطعانه دارند.

پس احساس های منفی در موقعیت های خطرناک  به یاری انسان می آید اما احساس های مثبت اصولا در شرایط بحرانی اتفاق نمی افتند و میل شدیدی برای انجام یک عمل مشخص و فوری در ما به وجود نمی آورند. اما این به معنی بی اهمیت بودن احساسات مثبت نیست زیرا برای بهتر مواجه شدن با چالش های زندگی احساسات مثبت  است که به کمک ما می آید  و مهارت ها، توانایی ها و عقایدی پایدار در ما ایجاد می کند که در مسیر رشد و شکوفایی به ما یاری می رساند  زیرا این احساسات در موقعیت هایی اتفاق می افتند که نیازی به یک واکنش سریع نیست، در نتیجه ذهن ما فرصت دارد گزینه های متعدد را در نظر بگیرد و به دنبال امتحان کردن راه های جدید و خلاقانه باشد. برخلاف احساس های منفی که به طور مقطعی ما را در موقعیت های خطرناک یاری می کنند، احساس های مثبت علاوه بر اثرات کوتاه مدت خود، اثرات بلند مدتی نیز در زندگی فرد دارند. این احساس ها با گسترده تر کردن حوزه تمایلات و بازتر کردن فکر ما، منجر به ایجاد مهارت ها، توانایی ها و ایده های جدیدی می شوند که به نوبه خود، سیری صعودی به سوی رشد فردی و شکوفایی و سازش بهتر با محیط را باعث می شوند.به عنوان مثالی دیگر احساس رضایت مندی را در نظر بگیرید. این احساس منجر به کشف راه هایی جدید برای مثبت نگریستن به خود و جهان اطرافمان می شود و این بینش های جدید، ما را در گذران موفق تر زندگی مان یاری خواهد داد.از طریق ایجاد احساس های مثبت فرد داناتر و انعطاف پذیرتر شده، روابط او با دیگران بهبود می یابد و حتی سلامت جسمی او نیز ارتقا پیدا می کند و این فرایند صعودی در نهایت به سعادتمندی و سازگاری بهتر با محیط منتهی می شود. در حالیکه احساس های منفی و بی حوصلگی به همراه تفکر منفی نگر و محدود، ما را در یک سیر نزولی به سوی افسردگی سوق می دهد. و در آخر باید گفت همواره باید مراقب احساسات منفی که گاهی باعث بیماری در ما می شود وحتی تاثیرات جبران ناپذیری را در زندگی ما می گذارد، بود زیرا این ما هستیم که میزان تاثیراحساسات منفی را در وجودمان می پذیریم، ما هستیم که مشکلات و ناملایمات زندگی را پلی می بینیم برای بالا رفتن و پیروزی یا دره ای برای سقوط و نابودی را فراهم می آوریم.بنابراین محقق در پی پاسخ به این سوال است که آیا احساسات مثبت در رضایت از زندگی دانشجویان متاهل دانشگاه آستارا را دارد؟

اهمیت و ضرورت تحقیق

یکی از نیازهای اساسی انسان در مرحله جوانی جفت گزینی ها است در راستای تحقق و دست یابی به این نیاز هر فردی تمایل دارد که در مورد آینده زندگی زناشویی خود و مشتقات و سختی های آن بیشتر بداند تا آگاهی و توانایی لازم برای سازگار شدن با آنها را در خود داشته باشد و در نهایت زندگی برای هر شخصی تبدیل به کانونی پر مهر و سالم شده و پرورش فرزندانی قوی و با اراده و در سطحی وسیعتر جامعه ای قوی و با نشاط و با اراده را به دنبال داشته باشد. تحقیقگران معتقدند که احساسات مثبت می‌تواند به افزایش طول عمر بیانجامد و ظاهرا این احساسات نقشی مهمتر از خوب کردن فوری حال ما دارد. اثر خنثی کننده احساس مثبت، میزان صدمات جسمی ناشی از احساسات منفی را که بر دستگاه قلبی عروقی وارد می‌شود، کاهش می‌دهد، اما برخی از تحقیقات دیگر خواصی فراتر از اثر خنثی کنندگی را نشان می‌دهند. به نظر می‌رسد، داشتن احساس مثبت باعث می‌شود که فرد در آینده نیز روحیه‌ای مثبت داشته باشد. تحقیقگران در حال حاضر در تلاش هستند دریابند که آیا احساسات مثبت و تفکر گسترده متقابلا به رشد یکدیگر کمک می‌کنند و آیا احساسات مثبت می‌تواند تفکر مثبت را در فرد القا کند، به طوری که به نوبه خود احساس مثبت را افزایش دهد و بدین ترتیب به عنوان یک محرک تقویت کننده دو سویه به آسایش بیشتر فرد بیانجامد. بنابراین گرچه آنچه رشد و استقامت فرد را در برابر مشکلات بالا می‌برد احساس مثبت است اما اهرم آن پیدا کردن معنا در زندگی است. به گفته تحقیقگران، ذهن انسان در جایگاه خود هم می‌تواند از بهشت جهنم بسازد و هم از جهنم بهشت. علم جدید روان شناسی مثبت گرا در پی کشف چنین دگرگونی محتملی است. روانشناسان معتقدند؛ کسانی که از احساسات مثبت برخوردار هستند، نوعدوست و یاور دیگرانند. مفید بودن نه تنها از داشتن حس مثبت نشات می‌گیرد، بلکه خود نیز مولد احساس مثبت است. تاکید بر نیکی‌ها نه تنها زندگی شما یا جامعه شما را تغییر می‌دهد، بلکه چه بسا بتواند دنیا را نیز متحول سازد و در نتیجه بهشت را از آسمانها به روی زمین آورد.بنابراین بررسی این احساس در رضایت زناشویی میتواند از اهمیت و ضرورت این تحقیق باشد .

اهداف تحقیق

هدف کلی: بررسی احساسات مثبت و تاثیر آن بر رضایت زناشویی در بین دانشجویان علوم تربیتی آستارا

اهداف جزئی:

بررسی میزان رضایت زندگی در افراد شاغل و بیکار

بررسی تاثیر رضایت از زندگی در پیشرفت تحصیلی

بررسی تاثیر احساسات مثبت در پیشرفت تحصیلی

بین سن و احساسات مثبت و رضایت زناشویی رابطه وجود دارد.

فرضیه های تحقیق

زوجینی که دارای احساسات مثبت تری هستند رضایت زناشویی بالاتری دارند .

افراد شاغل رضایت از زناشویی بالاتری دارند .

افراد شاغل احساسات مثبت تری دارند.

احساسات مثبت و رضایت زناشویی در پیشرفت تحصیلی تاثیر گذار است.

بین سن و احساسات مثبت و رضایت زناشویی رابطه وجود دارد.

سوالات پژوهش

آیا احساسات مثبت تاثیر بر رضایت زناشویی در بین دانشجویان علوم دارد؟

آیا رضایت زندگی در افراد شاغل و بیکار متفاوت است.

آیا رضایت از زندگی در پیشرفت تحصیلی تاثیر دارد.

آیا احساسات مثبت در پیشرفت تحصیلی تاثیر دارد.

آیا سن با احساسات مثبت و رضایت زناشویی رابطه دارد؟

تعاریف نظری

در فرهنگ عمید رضایت از زندگی زناشویی، خشنودی و خوشدلی از زنده بودن، زیستن، عمر حیات و معاش با زن یا شوهر کردن و ازدواج معنی شده است و در عموم رضایت زناشویی احساس تعلق و وابستگی زن و شوهر، احساس همدلی و محبت بین آنها و رضایت مند بودن از زندگی از تمام جهات.الیس(1989) رضایت زناشویی را تجربه احساسهای عینی خشنودی، رضایت و لذت هر یک از زوجین زمانی که همه جنبه های ازدواج شان را در نظر می گیرند، تعریف می کند. بدین ترتیب، الیس نارضایتی زناشویی را فقدان چنین احساس هایی در زوجین می داند. نارضایتی زناشویی فقدان تدریجی وابستگی عاطفی، کاهش توجه[1]، فاصله عاطفی و افزایش احساس بی تفاوتی و بی علاقگی است. در واقع، احساسهای خنثی و حتی منفی در طول زمان، جایگزین احساسهای مثبت می شوند و نارضایتی زناشویی را شاخصی می داند که زوجین به وسیله آن به رابطه خود ادامه یا خاتمه می دهند.

تعاریف عملیاتی

میزان رضایت زناشویی در این تحقیق نمره ای است که فرد در آزمون رضایت زناشویی انریچ بدست میآورد .