پایان نامه بررسی عوامل موثر در بزهکاری کودکان و نوجوانان شهر اردبیل

پایان نامه جهت دریافت مدرک علوم اجتماعی گرایش پژوهشگری

مقدمه

بی گمان جوامع بشری در هر شرایطی به همزیستی مسالمت آمیز با همنوعان خود نیازمند است آنچه مسلم است تا به امروز به دلیل تفاوت اصول عقیدتی و معیارهای سنجش بر سر بسیاری از تعارضات و اختلافات تفاهم و توافق عمومی حاصل نشده است با این وصف تمام انسانها از هر قشر و قبیله نژاد و مذهب دین و عقیده اتفاق نظر دارند که یکی از محوری ترین اعمال فردی و اجتماعی تربیت و هدایت درست کودکان برای آینده می باشد.کودکان و نوجوانان هر جامعه آینده سازان آن جامعه به شمار می رود بنابراین مسایل آنان از جمله مسائلی است که باید توجه ویژه ای مبذول داشت.

طبعاً اگر اطفال به هر دلیل از ابعاد جسمانی و روانی و رفتاری به کمبود یا انحرافی مبتلا گردند .....باز پروری آنان مستلزم هزینه های مضاعفی خواهد بود.در واقع یکی از مسائل پیچیده و ناراحت کننده فعلی که توجه بسیاری از محققینِ،جامعه شناسان،جرم شناسان و متخصصین امر را به خود معطوف داشته،موضوع مجرمین کم سن و سال و یا به اصطلاح اطفال و نوجوانان بزهکار می باشد که روز به روز هم گسترش بیشتر می یابد.بنابراین در طول سالهای گذشته مطالعات فراوانی در این زمینه صورت گرفته اما با این حال کافی به نظر نمی رسد و انجام تحقیقات بیشتر در این زمینه را طلب می کند.پس در تحقیق پیش رو سعی بر این است تا عوامل زمینه ساز بزهکاری را در میان کودکان و نوجوانان شهر اردبیل بررسی نماییم. 

طرح موضوع و تعریف آن

    پدیده بزهکاری اطفال و نوجوانان امروز تقریباً مشکل بزرگ جوامع کنونی جهان است.اگر این معضل در سالهای گذشته ویژه کشور های صنعتی بوده،هم اکنون یا توسعه صنعت و انتقال عوارض آن و گسترش شهرنشینی در دنیا این پدیده جهانی شده است اما دامنه بزهکاری وجرم در جوامع مختلف متفاوت بود.و با هم فرق می کند هر جا که قانون وجود داشته باشد در آن جامعه جرم نیز وجود دارد و ساده ترین تعریف جرم عبارت است از:شیوه رفتاری که قانون را نقض می کند بزه.....از نظم اخلاقی خاص جامعه است استعمال مواد مخدر،سرقت،فحشاء،رفتار غیر قانونی بدین دلیل ماهیتی غیر قابل قبول در جامعه دارند که از نظر توده مردم اقدام به چنین کارهایی مشکلاتی برای جامعه بوجود می آورد با توجه به این که بزهکاری به عنوان رفتار نا همساز با قواعد و هنجارهای اجتماعی تلقی می شود،اما باز هم شواهد افزایش بزهکاریها و ناهنجاریها هستیم.آیا فرهنگ سازی در جامعه با مشکل رو به روست؟آیا تبلیغات کمی صورت می گیرد؟و اگر نه، چرا هر روز بر آمار بزهکاران افزوده می شود.چگونه باید جلوی افزایش نرخ بزه و بزهکاری و اعمال خلاف قانون را در جامعه گرفت،این سوالی است که همواره به عنوان یک موضوع مهم جامعه شناسان،روانشناسان مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته اما باز هم پاسخ روشنی برای آن پیدا نمی شود چرا که یک علت را نمی شود بر آن تعریف کرد و نتیجه می گیریم که هیچ عاملی نمی تواند مطلق باشد در این پژوهشی که مسئله اصلی آن بررسی عوامل موثر بزهکاری کودکان و نوجوانان می باشد تجزیه و تحلیل این اطلاعات و شناخت این عوامل و زمینه هاست که ما را به شناخت بزه و بزهکاری در جامعه سوق می دهد.

ضرورت واهمیت تحقیق

الف) ضرورت و اهمیت نظری موضوع :

با پیشرفت تکنولوژی و گسترش رسانه جمعی و همچنین افزایش جمعیت جهان امروزه طلب می کند تا از پیش فرضهای سنتی و غیر علمی فاصله بگیریم با نگاه علمی به حوادث و اتفاقات اجتماعی پیرامون خود نگاه کنیم.پی بردن به ریشه ها و زمینه ها و عوامل انحرافات مختلف اجتماعی خصوصاً در بین قشر حساس و مهم کودکان و نوجوانان و برنامه ریزی علمی و عملی لازمه جامعه امروزه است و این امر جز با تحقیقات موشکافانه و علمی میسر نمیشود.

از این رو در این بین تحقیقات باید صورت گیرد و تحقیقات دانشجویی که معمولا با بودجه محدود و متوسط خود دانشجویان صورت می گیرد دراین جهت اهمیت پیدا می کند که زمینه ای اجتماعی فرد در آینده تحقیقات کلان صورت گیرد.

ب) ضرورت و اهمیت عملی موضوع :

در ادوار مختلف زندگی بشر با اینکه عده ای از افراد از رعایت آداب و رسوم و اجرای قوانین و مقرارت سر پیچی نموده و یا مرتکب جرم می شدند اما بزهکاری آنان از مسائل حاد اجتماعی به شمار می آمد.اووزه ازدیاد بزهکاری یکی از معضلات اجتماعی محسوب شده و افکار عمومی را نگران و مشوش ساخته است.

طبق گزارش سازمان ملل در....دهه های 1980تا1986سالیانه و به طور متوسط 5درصد بر میزان جرایم در سطح جهان افزوده شده است که بیش از میزان رشد جمعیت است.

حال اگر این درصد را تا سال جاری میلادی (2006)محاسبه کنیم به رقمی سرسام آور از جرم و بزه در جامعه خواهیم رسید که جای بسی تامل دارد. بزه که انواع مختلفی مثل: قتل،دزدی،و...را شامل شده و طیفی از خلاف سنن و رسوم رفتار کردن (قوانین شفاهی جامعه را نقض کردن) و قانون شکنی های رسمی را در بر می گیرد.سلسله ای است که اهمیت پرداختن به آن بیشتر از هر زمان دیگر احساس می شود.از آنجا که هر فرد در جامعه از حقوق انسانی و اجتماعی برخوردار است و باید که در محلی امن (چه به لحاظ روانی و چه به لحاظ اجتماعی)فعالیت نماید.در اجتماع کنونی و با وجود جرم و بزه که بصورت آشکار و پنهان از جامعه وجود دارد ایجاد محیطی امن جهت فعالیت برای اعضای جامعه و حفظ امنیت این محیط ضروری می باشد و موضوع پژوهش حاضر نیز در این راستا انتخاب شده است و مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

دانش تاج زمان – اطفال و جوانان بزهکار

اهداف تحقیق

هدف کلی:بررسی عوامل بزهکاری در میان کودکان و نوجوانان اهداف کلی تحقیق است

اهداف جزئی:

1)بررسی رابطه آگاهی و سواد والدین با بزهکاری کودکان و نوجوانان

2)بررسی رابطه مذهب و میزان بزهکاری

3)بررسی نقش فقر و بیکاری در افزایش بزهکاری

4)پی بردن به نقش رسانه جمعی در افزایش یا کاهش بزهکاری

5)شناخت رابطه بین بزهکاری و فقر(وضعیت اقتصادی)

6)شناخت رابطه بین بزهکاری و شهرنشینی(روستا- شهر)

7)شناخت رابطه بین بزهکاری و مذهب(معتقدست-اعتقاد- بی اعتقادی)

8)شناخت رابطه بین بزهکاری و تحصیلات(تحصیلات مزد- تحصیلات والدین)

9)شناخت رابطه بین بزهکاری و وسایل ارتباط جمعی(تلویزیون- سینما)

بزهکاری

مقدمه

برای مطالعه رفتار بزهکارانه و تبین آن و اینکه چرا چنین رفتارهایی بوجود می آیند تبیین های متعددی صورت گرفته است.بطور کلی در تبیین انحرافات بزهکاری 3نوع نظریه که هر کدام مربوط به یک رشته خاصی علمی است،وجود دارد.

الف)نظریه زیست شناختی که جرم را مربوط خصایص زیست شناختی و بیولوژیکی میداند.

ب)نظریه روان شناختی که در تبیین رفتار انحرافی و کجروی به عوامل فردی روانی میپردازد.

ج)نظریه جامعه شناختی که زمینه اجتماعی را در بروز جرم موثر دانسته و بر آن تاکید دارد.

نظریه های مرتبط با موضوع تحقیق:

نظریه های زیست شنناختی بزه کاری:

تحلیل و تبیین زیست شناسی جرم و بزهکاری از اولین نوع تبیین محسوب می شود،در این نوع تبیین جرم و شکلهای دیگر کجروی اساساً خصلت زیست شناختی دارد.یکی از نخستین انسان شناسان فرانسوی«بروکا»مدعی کشف ویژگیهایی در جمجمه و مغز جنایت کاران گردید که آنها را از افراد پیرو قانون متمایز می ساخت.در این گونه تحلیل سعی می شود که بین نوع فیزیک بدنی انسان و انواع بزهکاری رابطه برقرار گردد.از صاحب نظران این گروه می توان به لومبروزو و کرچمیر و شلاون اشاره کرد.این تبیین مربوط به قبل از تکامل جامعه شناسی در قرن20مغرب زمین است که حیات اجتماعی را پایه غرایز انسان تبیین می کردند و هر گونه فعالیت آدمی را بر اساس نوعی غریزه توضیح می دادند از آن جمله توماس........انگلیسی که انسان را ذاتاً خود خواه و خود پرست می نامد و بر این اساس حالت جنگ و نزاع بین آدمیان را تفسیر می کند و یا آدام اسمیت ذات آدمی را بر نفع پرستی استوار می داند و بر این اساس زندگی اقتصادی انسان را بیان می کند.

مک دومگان نیز از جمله کسانی است که به نیروهای غریزی به عنوان اساس رفتار اجتماعی انسان توجه می کند و کلیه رفتارهای انسانی را بر اساس انواع غرایز مورد بحث قرار می دهد.

لومبروزو به مطالعه خصایص جسمانی زندانیان دست زد وپس از مطالعه درباره تعداد زیادی از آنها دسته ای از خصایص نظیر نسبت طول به عرض سر،شکل فک ها و نظایر آنها را عامل کج  رفتاری توصیف کرد.هوتون نیز صحبت از نقایص جسمانی در مجرمان کرد وآ نها را از طریق وراثت قابل انتقال دانست.سپس شیلدون انسانها را بر اساس خلق و خو به 3نوع یا تیپ(مزومرف،اکتومرف،اندمرف) تقسیم کرد و نوع عضلانی (مزومرف)را مناسب بزه کاری دانست و در مقابل افرادی که اعتقاد داشتندرفتار افراد بر اساس غرایز می باشد کنت.......جامعه شناس معتقد است که افراد در اعمال و رفتار خود آزادی نداشته و تحت تاثیر عوامل اجتماعی،مرتکب جرم می شوند.این عقاید پایه گذاری مکتبهای مختلف شد.

اندیشمندان ایران و اسلام به تفصیل درباره تاثیر محیط و عوامل اکتسابی, یا فطرت و طبیعت, بر رفتار آدمی سخن گفته اند و با تمثیل و روشهای شبه تجربی به گونه ای جذاب نکات مهمی را عنوان کرده اند.

فردوسی که از گهر و نژاد و هنر می گوید در حقیقت چکیده حکمت باستانی ایران در مورد این واحد زیستی _ روانی_ اجتماعی که انسان می خوانیم به نظم در آورده است.

سعدی نیز مباجثه امروز ما را درباره ژنتیک و محیط عنوان می کند که گاه می سراید:
شگ اصحاب کهف روزی چند پی نیکان گرفت و مردم شد

و گاه می گوید:

شمشیر نیک زاهن بدچون کند کسی ناکس به تربیت نشود ای حکیم کس

امروز می کوشیم بامشاهده دقیق و ترتیب آزمایش به پاسخی برسیم که ادیبان و حکیمان و فیلسوفان گذشته از طریق منطق و جدل و تمثیل و شهود و اشراق در پی آن بوده اند. البته در این راه به پیش رفته ایم اما به پاسخ کامل نرسیده ایم.