پایان نامه جهت دریافت مدرک علوم تربیتی
چکیده
موضوع حاضر بررسی علت ترس از مدرسه در دانش آموزان مقطع ابتدایی مدرسه حلوند در لوندویل است که در سال تحصیلی 91 و در مدرسه حلوند واقع در لوندویل انجام شده است . جامعه آماری در پژوهش حاضر شامل کلیه دانش آموزان مقطع ابتدایی مشغول به تحصیل در قلمو مکانی و زمانی فوق هستند که از بین آنها 60 دانش آموز انتخاب شدند . با توجه به فرضیات تحقیق پرسشنامه محقق ساخته که بر گرفته از فرضیات تحقیق است طراحی و اجرا شد و در این تحقیق برای توصیف داده ها از روش آمار توصیفی یعنی فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و انحراف معیار استفاده شده است و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون کا اسکویر (خی 2) استفاده شده است.نتایج حاکی از این بود که در بررسی رابطه بین میزان ترس از مدرسه با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بدست آمد ترس از مدرسه در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تاثیر بسزایی دارد.
فصل اول :
کلیات پژوهش
مقدمه
مدارس نقش مهمی در شکل گیری ارزش ها، هنجارها و فرصت های اجتماعی افراد دارند. کودکان اولین تعاملات خود را در سیستم آموزشی در حدود پنج یا شش سالگی برقرار میکنند و معمولا تا هجده سالگی ارتباط شان را با مدرسه حفظ میکنند ، در نتیجه جوانان تقریبا 13 سال از زندگی خود را در سیستم آموزشی صرف میکنند به عبارتی این مقدار از زمان را در ساختار تحصیلی و به دور از خانواده شان سپری میکنند و موسسات آموزشی ابزار اولیه اجتماعی شدن جوانان میشود. مدارس هم مسئول آموزش اطلاعات و روشها و هم مسئول ایجاد هنجارها و و ارزش های جامعه محسوب میشود.در جامعه امروزی مدارس با موضوعات پیچیده که تاثیر انکار ناپذیری بر کارکرد آنها دارد روبرو هستند.از مدارس انتظار میرود که جوانان را با محیط یادگیری سالمی مواجه کنند که بتوانند در آن به سطح مطلوبی از دانش دست یابند و افراد مولد در جامعه باشند. با آگاهی از وقایع و نارسایی هایی که در مدارس دیده میشود نگرانی های عموم از جو مدارس افزایش میابد.( نقل از رضایی شریف و همکاران ، 1390).
پیوند با مدرسه علاقه و دلبستگی دانش آموزان به معلمان ، کارکنان و مدیران و غرور نسبت به مدرسه خود است (ایس[1] ، 2005به نقل از رضایی شریف و همکاران ، 1390). اهمیت جو مدرسه و پیوند دانش آموز – مدرسه زمینه جامعه شناختی ، روانشناسی مدرسه و ادبیات آموزشی دارد. توافقی عمومی وجود دارد که مدارس محیط اجتماعی بزرگی هستند که در آن دانش آموزان از اعتقادات ، ارزش ها ، معیارها و نگرانی های مشترک برخوردارند. همچنین عملکرد های شناختی و عاطفی دانش آموزان به وسیله ویژگی های مدرسه شکل میگیرد و یادگیری در مدرسه در یک محیط اجتماعی ، هم درون و هم در بیرون کلاس درس صورت میگیرد (هافمن و دیگران 2001 به نقل از اسکرمن[2]، 2002؛ نقل از رضایی شریف و همکاران، 1390).
اهمیت موضوع
مدرسه و محیط های آموزشی کانون توجه صاحبنظران سلامت روان هستند. از این رو که این محیط با گروههای سنی که به عنوان گروههای حساس شناخته می شوند سروکار دارند. علاوه بر اینکه سنین دبستان و دبیرستان و دبیرستان به عنوان سنینی شناخته می شوند که پایه ریزی شخصیت افراد در بزرگسالی در این سنین روی می دهد. مساله قابل توجه این است که این دسته از گروههای سنی بیشتر اوقات خود را در این مدارس و محیطها می گذرانند و روشن است که فضای این موقعیتها تاثیرات مهمی بر سلامت افراد در بزرگسالی دارد. بر این اساس صاحبنظران مسائل روانی در کنار توصیه به خانواده ها در جهت شناخت عوامل موثر در بهداشت روانی و تامین آن، مراکز آموزشی و مدارس توجه خود قرار می دهند و ایجاد آشنایی و رعایت این عوامل را در مدارس اکیدا توصیه میکنند رسیدن به اهداف آموزشی که مدارس به عنوان اهداف اساسی خود به آنها توجه دارند. دانش آموزانی که به نحوی از مشکلات روانی یا از فقدان بهداشت روانی مناسب رنج می برند اغلب با افت تحصیلی و میزان ترس مرضی بالا مواجه هستند. بنابراین ضروری به نظر می رسد جهت تامین شرایط مناسب برای نیل به اهداف آموزشی،تربیتی و تضمین سلامت افراد در جامعه در سنین مختلف اعمال شیوه های مناسب جهت کاهش ترس دانش آموزان از محیط های آموزشی و نیز بالا بردن سطح پیوند با مدرسه مدنظر قرار گیرد.
کاربرد موضوع
ترس از مدرسه، اجتناب از مدرسه و امتناع از مدرسه،اصطلاحاتی اند که نوعی اختلال اضطرابی را در بچه هایی توصیف می کنند که ترسی پایدار و غیر منطقی از مدرسه رفتن دارند.رفتار این گونه بچه ها با بچه های مدرسه گریز که هیچ نگرانی از عدم موفقیت در مدرسه ندارند،متفاوت است.بچه هایی که دارای ترس از مدرسه اند،می خواهند که در تماس نزدیک با والدین یا پرستارشان باشند،در صورتی که بچه های مدرسه گریز این گونه نیستند.بچه هایی که دارای تر س از مدرسه اند،اغلب نامطمئن و حساس اند و نمی دانند چگونه بر هیجاناتشان فائق آیند. آنان مضطرب به نظرمی رسند و ممکن است با حضور در مدرسه از نظر جسمی ناخوش و مریض گردند.اضطراب جدایی عادی ، معمولا بین 18 تا 24 ماهگی رخ می دهد. بچه ها در این سنین ممکن است هنگام جدایی از والدین شان محکم به آن ها بچسبند و گریه زاری کرده ، کج خلقی نمایند. با وجود این برخی از بچه ها بعد از این سن هم این گونه رفتارهای مشکل دار را در بیرون از خانه هم چنان ادامه می دهند . والدین این گونه از بچه ها اغلب مراقب و مهربان اند، ولی ممکن است بیش از حد رفتار حمایت گرانه و محافظتی از خود نشان دهند. به عنوان یک پیامد، برخی از بچه ها اعتماد به نفس پیدا نمی کنند و نمی توانند خود را با زندگی در مدرسه سازگار نمایند.بچه ای که ترس زیادی از مدرسه از خود بروز می دهد، احتمالا برادر یا خواهری ندارد ، کوچکترین بچه خانواده است یا به یک بیماری مزمن مبتلاست. بیش تر بچه ها در طول سال تحصیلی یک بار یا بیش تر، با رفتن به مدرسه مخالفت می کنند، اما بچه ای که دچار اختلال ترس از مدرسه است، اغلب به بهانه های مبهم و جزیی روزهای زیادی را از رفتن به مدرسه خودداری می ورزد. والدین در صورتی که فرزندشان بی دلیل هنگام رفتن به مدرسه مضطرب افسرده و نگران است یا این که هنگام حضور در کلاس احساس مریضی می کند، باید نگران باشند.
نشانه های ترس از مدرسه عبارتند از :
شکم دردهای مکرر و دیگر ناراحتی های جسمانی ازقبیل تهوع ، استفراغ، اسهال، خستگی یا سردرد که علل جسمانی ندارند.
محکم چسبیدن به والدین یا پرستار و یا کج خلقی و و حشت زدگی در هنگام جدا شدن از آنان.
ترس از تاریکی یا تنها بودن در یک اتاق.
وحشت از خوابیدن یا دیدن کابوس های شبانه.
ترس های اغراق آمیز از حیوانات ، غول ها و دیو ها ،مدرسه و غیره.
نگرانی مدام و در مورد سلامت خود یا دیگران.
هنگامی که به دنبال یافتن عوامل دخیل در خودداری کودک از رفتن به مدرسه ایم،باید هم به مسائل خانه و هم به مسائل مدرسه توجه کنیم.
موضوع تحقیق
مسائل کلی
بررسی علت ترس از مدرسه در دانش آموزان مقطع ابتدایی مدرسه حلوند در لوندویل
مسائل جزئی
اهداف جزئی در تحقیق زیر مجموعه و برگرفته از اهداف کلی می باشد که در این پژوهش اهداف جزئی عبارت است از :
بررسی رابطه ترس از مدرسه دانش آموزان با میزان پیشرفت تحصیلی دانش آموزان
بررسی تاثیر رفتار آموزگاران و عوامل مدرسه بر میزان ترس دانش آموزان
بررسی تاثیر محیط آموزشی بر میزان ترس دانش آموزان در محیط مدرسه
فرضیات
فرضیه کلی
بین میزان ترس از مدرسه با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه معنادار وجود دارد.
فرضیه جزئی
رفتارهای خشک و خشن عوامل مدرسه میتواند در میزان ترس از مدرسه دانش آموزان موثر باشد .
محیط آموزشی شاد و جذاب در کاهش ترس از مدرسه دانش آموزان موثر است .
میزان درآمد خانواده در ترس از مدرسه دانش آموزان تاثیر دارد .
دوستان می توانند در کاهش ترس از مدرسه موثر باشند .
تعداد اعضای خانواده کودک در ترس از مدرسه وی تاثیر دارد.
معلم در کاهش ترس از مدرسه نقش مهمی دارد .
سطح تحصیلات والدین در کاهش ترس از مدرسه دانش آموزان تاثیر دارد .
دانش آموزانی که عملکرد تحصیلی آنها بهتر است ترس از مدرسه کمتری دارند .
استفاده از روش های نوین تدریس معلمین در کاهش ترس از مدرسه دانش آموزان موثر است .
تعریف نظری و عملیاتی
ترس
روانشناسان معتقدند ترس یک حالت هیجانی است نسبت به خطر یا یک محرک مضر که شخص از آن آگاه است. عامل ترس میتواند یک شی ء باشد، یک انسان یا مسئله و موقعیت مشخص.
مدرسه هراسی یا ترس از مدرسه
ترس غیر منطقی از مدرسه در واقع معادل واژه School refusal به معنی امتناع از مدرسه رفتن است و یکی از نشانه های اضطراب جدائی از والدین، خانه، خانواده یا شرایطی است که به آن دلبسته و وابسته شده ایم.
امتناع از مدرسه رفتن در هر سنی دیده میشود، اما معمولاً در ابتدای هر مقطع به صورت واضح تر و عینی تری خود را نشان میدهد. تقریباً این مسئله در بین پسرها و دخترها در سنین آغاز مدرسه به طور یکسان دیده میشود، اما در سطوح بالاتر با اندکی تفاوت از یکدیگر سبقت میگیرند. در خانواده هایی که بچهها با فاصله های زیاد از یکدیگر متولد میشوند شایعتر بوده و همانطور که گفته شد شایع ترین دلیل ترس از مدرسه در بین کودکان و در بدو ورود به مدرسه ناشی از اضطراب جدایی از والدین بخصوص مادر است.
معمولاً مادران بچه هایی که دچار اضطراب جدایی هستند شخصیتی افراطی، مضطرب، بیش از اندازه حمایت کننده، مردد، غیرمنطقی، حساس و عاطفی (سمپاتیک) دارند که اضطراب خود را با بیان افکار منفی و اضطراب آلود و نوع عمل خود به بچهها منتقل میکنند.
اغلب مادران کودکانی که ترس از مدرسه رفتن دارند، افرادی وسواسی، کم تحمل، نکته سنج و موشکاف هستند که احتمالاً خود یا یکی از نزدیکانشان در کودکی دچار همین مشکل بوده اند.
ترس یا امتناع از مدرسه بیش از آنکه علت شخصیتی، عاطفی یا... داشته باشد، ناشی از یادگیری است. مادر یا پدری که در ارتباط خود با کودکان مفاهیم و نکته های منفی از محرکها و مکانهایی مثل مدرسه یا درس خواندن میدهد، وقتی تجربه های منفی توأم با وحشت و ترس و اضطراب، خود را از دوران تحصیل و مدرسه، تنبیه و توبیخها به بچهها انتقال میدهد و از آنها میخواهد مواظب رفتارهایشان باشند، خواه ناخواه، بذر امتناع و ترس از مدرسه را در افکار آنان میکارد.