پایان نامه بررسی توسعه فیزیکی شهر آمل و تاثیر آن بر حوزه نفوذ

تعداد صفحات: 181 فرمت فایل: word کد فایل: 10001646
سال: 1386 مقطع: مشخص نشده دسته بندی: پایان نامه شهرسازی
قیمت قدیم:۲۴,۷۰۰ تومان
قیمت: ۲۲,۶۰۰ تومان
دانلود فایل
  • خلاصه
  • فهرست و منابع
  • خلاصه پایان نامه بررسی توسعه فیزیکی شهر آمل و تاثیر آن بر حوزه نفوذ

    پایان  نامه جهت اخذ کارشناسی ارشد(M.A)

    مقدمه

    ایفای نقش‌های اساسی انسان در شکل گروهی خود به صورت روابط و مناسبات اجتماعی اقتصادی و ساختار سیاسی جامعه تجلی می‌یابد که مکانیزم‌های تصمیم‌گیری و اعمال مدیریت بر محیط در چهارچوب روابط حاکم بر این نظام‌ها عمل می‌کند.

    لزوماً شکل‌گیری و تغییرات ظاهری بافت شهری و رشد و توسعه ‌آن در تبعیت از مجموعه عوامل مکانیزم‌های تصمیم‌گیری، سیاست شهری، رفاه اجتماعی و بهبود زندگی انسانی صورت خواهد گرفت و شکل‌گیری جدید در راستای عوامل فوق تحقق خواهد یافت.

    از طرفی توسعه فیزیکی ناموزون شهرها بیشتر به سیاست‌های اداری روستا شهر وابسته بوده و روند بورس بازی معاملات اقماری زمین نیز از عوامل اصلی در توسعه فیزیکی ناموزون شهرها محسوب می‌شود. زیرا شهر مجموعه تجسم و تبلور فضایی ایفای نقش‌های اساسی انسان در محیط جغرافیایی است که به تناسب امکانات، استعداها، بضاعت فرهنگی و ذوق و سلیقه‌های فردی شکل گرفته و توسعه می‌پذیرد.

    رشد ناموزون و گسترش فزاینده شهرها از جمله مسائل و مشکلات شهرهای امروزی است که به پدیده حومه‌نشینی منجر شده است. مهمترین مسائلی که در اثر حومه‌نشینی به وجود آمده، اسراف در اندازه زمین، فقدان تسهیلات و خدمات شهری کافی و عدم پیوستگی حومه شهری است (شیعه، 1381، ص 24). در چند دهه اخیر به دنبال تسهیلات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی کشور شهرهای ایران دستخوش تحولات چشمگیری گردیده است.  رشد سریع جمعیت شهری ناشی از مهاجرت روستا به شهر، توسعه فیزیکی بی‌رویه و اضافه شدن مناطق و محله‌های جدید به محدوده شهرها، گسترش شتابان مشاغل خدماتی و بازرگانی و تحول بافت کالبدی تحت‌تأثیر شهرسازی مدرن و اجرای طرح‌های جدید شهری از جمله این تحولات بوده است. سرعت این تحولات در برخی زمینه‌ها مدیران و برنامه‌ریزان شهری را غافلگیر کرده و عدم امکان پاسخگویی به نیازهای جدید ناشی از این تحولات در بعضی از شهرها به ویژه شهرهای بزرگ آن را به یک مسأله بزرگ تبدیل کرده است.

    رشد شهرنشینی در کشور ما طی چهار دهه گذشته با توان تجهیز فضاهای شهری و گسترش زیرساخت‌ها متناسب نبوده و مشکلاتی نظیر گرانی مسکن، بیکاری و اسکان غیررسمی به شدیدترین شکل ممکن در سیمای ظاهری شهرها به وجود آورده است (زیاری، 1378، ص 12).

    این رشد طی چهل سال گذشته دو جهش عمده داشت: اولین جهش بعد از اصلاحات ارضی صورت گرفت که به فروپاشی بخش کشاورزی در اقتصاد کشور و تقویت بخش صنعت و خدمات در شهرها به دنبال آن سیل مهاجرت روستایی به شهرها منجر گردید.

    در دومین جهش که بعد از انقلاب اسلامی شروع شد، علاوه بر مهاجرت روستایی، مهاجرت از شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ نیز افزایش یافت، این مهاجرت‌ها باعث رشد بی‌قواره و بی‌برنامه شهرهای بزرگ شده است (نصیری، 1380، ص 1). با وجود آگاهی از اثرات نامطلوب ناشی از توسعه شهری بر محیط طبیعی این واقعیت را نیز باید قبول کرد که توسعه شهری امری اجتناب‌ناپذیر است.

    با توجه به رشد سریع شهر ها و توسعه روزافزون شهرنشینی نیاز به حداقل 2 برابر مساحت کنونی برای شهر در قرن آینده قطعی می‌باشد و اگر چه رشد درون شهری می‌تواند بخشی از این نیاز را مرتفع نماید، اما توسعه غالباً در حومه شهرها اتفاق می‌افتد. جایی که توسعه کاربری‌های نااندیشیده زمین نه تنها باعث تخریب زمین‌های مرغوب و از بین رفتن اکوسیستم‌های حساس می‌گردد، بلکه به دنبال خود هر دو محیط طبیعی و مصنوعی را دچار بحران می‌سازد. برای هدایت و کنترل چنین توسعه‌هایی مشخص نمودن جهات مطلوب توسعه، مکان‌های صحیح زمین و اعمال سیاست‌های حفاظت طبیعی در راستای اهداف اجتماعی اقتصادی نیاز به برنامه‌ریزی‌های شهری دارد.

    فصل اول

    -1- طرح مسئله

    در این پایان‌نامه هدف جلوگیری و ممانعت از توسعه فیزیکی نیست بلکه بررسی توسعه فیزیکی و ارائه راهکارها و الگوهای توسعه شهر آمل است که از این طریق توسعه فیزیکی شهر را به گونه‌ای هدایت بکنیم تا از وضع موجود بهترین استفاده شود در حال حاضر توسعه و گسترش روزافزون جمعیت در سطح کشور به همراه تحولات سیاسی  و اقتصادی موجب بلعیده شدن زمین‌های کشاورزی حوزه نفوذ شهر و تخریب منابع طبیعی موجود در آن شده است در این راستا پژوهش حاضر درنظر دارد روندهای ناموزون گسترش شهر را مشخص نموده و تأثیر گسترش را بر حوزه نفوذ شناسایی نموده و در رفع برخی از تنگناها برای بهره‌برداری بهینه و مدیریت محیط مورد استفاده مسئولین اجرایی و برنامه‌ریزان قرار گیرد.

    توسعه بافت شهری آمل از سال‌های 1345 شمسی تا عصر حاضر که باعث تحول در بافت پیکره‌ای morphological و بافت توزیعی (Spatial) شهر از یک سو و تغییر ساختار اقتصادی و اجتماعی شهر از سوی دیگر گردیده از مهمترین مسائلی است که در شناخت و مطالعه این شهر از دیدگاه علم جغرافیا مورد بررسی قرار می‌گیرد هدف این مطالعه آن است که چگونگی و علل توسعه فیزیکی شهر را در مراحل مختلف زمان مورد مطالعه با توجه خاص به گسترش شهر در مقر و موقعیت فعلی مشخص نموده و به چگونگی عملکرد پارامترهای مختلف طبیعی، اقتصادی و اجتماعی در تحویل ساختار شهری به نتایج قانع کننده دست یابد.

     

    1-2- اهداف تحقیق

    با توجه به موضوع پایان‌نامه که بررسی توسعه فیزیکی شهر آمل و تأثیر آن بر حوزه نفوذ می‌باشد با توجه به این مسائل هدف از انجام پژوهش حاضر عبارتند از:

    1- شناخت اصول حاکم بر توسعه فیزیکی شهر آمل و نقش آن بر حوزه نفوذ

    2- شناخت و تعیین جهات توسعه شهر در آینده به گونه‌ای که کمترین تأثیرات سوء را بر زمین‌های کشاورزی حوزه نفوذ داشته باشد.

    3- ضرورت شناخت تنگناهای توسعه شهری و اراضی حساس به آسیب‌پذیری

    4- ارائه راهبرد به منظور توسعه متعادل شهر

     

    1-3- ضرورت و اهمیت تحقیق

    رشد و توسعه بی‌اندازه شهرها و تراکم‌های خارج از اندازه آن از جمله مشکلات و مسائل شهرهای امروزی می‌باشد که منجر به پدیده‌های مثل حومه‌نشینی و توسعه فیزیکی بی‌رویه در شهرها را موجب گشته است. (مشهدیزاده، 1373، ص 419)

    مهمترین مسائلی که رشد بی‌رویه شهرها در اثر توسعه فیزیکی به وجود آمده است، عبارتند از: اصراف در استفاده زمین، فقدان تسهیلات و وسایل شهری کافی، عدم پیوستگی حومه شهر و در نتیجه افزودن بر مشکلات شهری. با روند توسعه فیزیکی شهرها، زمین‌های اطراف خود را می‌بلعند، و هم زمین‌های اطراف شهرها، شکل و سیمای دگرگونی را به خود می‌گیرند و به سرعت زمین‌های کشاورزی حاصلخیز اطراف شهرها از کاربری کشاورزی به دیگر کاربری‌ها تغییر می‌دهند و مهمترین کار برای جلوگیری از این روال گسترش شهرها به شکل عمودی و گسترش شهر براساس طرح و برنامه می‌باشد. (شیعه، 1381، ص 167)

    پایگیری هسته اولیه شهر در کنار رودخانه هراز و توسعه قسمت‌های مختلف شهر با تأثیرپذیری از عامل ارتباطی و رابطه متقابل شهر با نواحی روستایی و شهری نزدیک ‌آن، محقق را بر آن داشت تا با استفاده از تئوری و دیدگاه‌های مربوطه چشم‌ان

     

    داز شهری آمل و توسعه آن را در سال‌های مورد مطالعه در رابطه با عملکرد جغرافیایی توجیه و تحلیل نماید.

     

    1-4- پیشینه تحقیق

    براساس اطلاعات موجود و بررسی‌های صورت گرفته تاکنون مطالعات سیستماتیک و مدون در زمینه مورد مطالعه در منطقه مورد مطالعه صورت نگرفته اما پژوهش‌های در قالب موضوعات مختلف مانند زمین‌شناسی هیدرولوژی و خاک‌شناسی و توریسم که معمولاً فراتر از محدوده مورد مطالعه را شامل می‌شود انجام شده که می‌‌توان از آن در این پژوهش به عنوان مطالعات پایه از ‌آن‌ها استفاده کرد.

    عمده مطالعات که در موضوع مطالعه شده است به شرح زیر می‌باشند:

    1- جلالیان، حمید، بررسی توسعه کالبدی شهر آمل از دیدگاه جغرافیا، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، 1370.

    2- لطفی، صدیقه، بررسی توسعه بافت شهر آمل و علل آن در بین سال‌های 1365 1345، پایان‌ن امه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، 1370.

    3- طرح توسعه و عمران (جامع) شهر آمل، 1353، 1379.

     4- قربانی کوتنائی، آرش، بررسی روند توسعه فیزیکی شهر سقز و تعیین عوامل و توسعه، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، تابستان 1385.

     

    1-5- فرضیه های  تحقیق

    1) با وجود اینکه شهر آمل از لحاظ مورفولوژیکی با محدودیت توسعه مواجهه نیست اما حفظ اراضی زراعی پیرامون آن محدود کردن توسعه فضایی آن را اقتضاء می‌کند.

    2) به نظر می‌ رسد که گسترش افقی، راهکار مناسبی در جهت توسعه شهر آمل نمی‌باشد.

    3) به نظر می‌رسد الگوی انتخابی طرح جامع شهر آمل منطبق با نیازهای توسعه‌ی آتی آن نیست.

     

    1-6- روش و مراحل تحقیق

    روش بررسی تحقیق توصیفی تحلیلی است. نوع تحقیق کاربردی توسعه‌ای است و محدوده مورد مطالعه شهر آمل می‌باشد. برای انجام این تحقیق چند مرحله اساسی مورد توجه قرار گر فته است؛ مرحله نخست از طریق مطالعه کتابخانه‌ای نسبت به جمع‌آوری اطلاعات موردنیاز تحقیق اقدام شده که  در این زمینه از سایت‌های علمی و اطلاعاتی نیز استفاده به عمل آمده است، در این رابطه اطلاعات و آمارهای موردنیاز از آمار نامه‌ها و سال‌نامه‌های آماری مرکز آمار ایران جمع‌آوری شده است. در مرحله دوم از روش‌های مناسب تحقیق جغرافیایی نظیر مطالعات میدانی و از روش مشاهده‌ای و مصاحبه‌ای  و از نوع استقراء می‌باشد و در روند پژوهش از نرم‌افزارهای AutoCAD نیز استفاده شده است.

    اگر نقشه را به عنوان ابزاری در جهت شناخت بهتر محیط به حساب آوریم در این تحقیق مشاهده خواهد شد که از نقشه جداول و همچنین نمودار به نحوی که اینها بیانگر شخصیت تحقیق باشد استفاده قابل ملاحظه گردیده و در تجزیه و تحلیل و استناج مطالب از آن بهره کافی برده است.

     

    1-7- کاربرد نتایج تحقیق

    نتایج این تحقیق الگویی روشن و منطقی در فهم مسایل پیچیده و در حال تغییر شهر ارایه می‌دهد همچنین می‌تواند به عنوان ابزاری مفید و سودمند در اختیار مدیران و برنامه‌ریزان مرتبط با امور شهری قرار گیرد تا برای پیش‌بینی توسعه آینده شهر، تمام فاکتورهای مؤثر در توسعه شهر و در ر ابطه با حوزه نفوذ را درنظر داشته باشنداین تحقیق می تواند در طرح های  جامع و تفصیلی شهر نیز مورد استفاده قرارگیرد.

     

    1-8- تنگناها و محدودیت های تحقیق

    مهمترین محدودیت‌های تحقیق را می‌توان اینگونه برشمرد:

    - تغییر در مرزهای سیاسی داخل استان و داخل شهرستان و به تبع آن تغییر در  تعداد جمعیت شهرها شاید اصلی‌ترین و دشوارترین مشکل باشد چرا که امکان هرگونه مقایسه تطبیقی در روند توسعه چندین ساله شهر آمل را بسیار ضعیف و ناتوان می‌کند.

    - پراکندگی بیش از اندازه اطلاعات آماری و تنوع آن، بسیاری موارد این گستردگی اختلاف فاحشی را در زمینه انعکاس واقعیت اطلاعات به وجود می‌آورد. مثلاً آمارهای منتشر شده سال 1335.

    - عدم امکان دسترسی آسان و به موقع به اطلاعات و منابع جدید و کمبود اطلاعات مربوطه به توسعه فیزیکی و جهات توسعه آن و عدم همکاری سازمان‌های ذیربط از جمله محدودیت‌های مهم در تهیه این پایان‌نامه می‌‌باشد.

     

    1-9- واژه‌های کلیدی

    الف) حریم شهر. خط کمربندی یا منطقه‌ای که تحت نفوذ مستقیم شهر قرار دارد به عبارتی دیگر اراضی و املاک متصل به حد خارجی محدوده قانونی شهر که حدود ‌آن تشریفات مقرر در قانون شهرداری‌ها تعیین می‌شود و شهرداری‌ها موظف به اعمال نظارت در این محدوده می‌باشند. (شیعه، 1381، ص 167)

    ب) توسعه فیزیکی. منظور از توسعه فیزیکی گسترش افقی و عمودی شهر و دگرگونی در بافت کالبدی ‌آن می‌باشد. (شیعه، همان، ص 165)

    ج) کاربری زمین. برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری، ساماندهی مکانی و فضایی فعالیت‌ها و عملکردهای شهری براساس خواست‌ها و نیازهای جامعه شهری است. (پورمحمدی، 1385، ص 3)

    د) حوزه نفوذ. حوزه نفوذ محدوده‌ای اطراف شهر است که بیشتر ارتباط عملکردی را با شهر اصلی داراست. یا ساکنین آبادی‌های واقع در آن برای برخورداری از خدمات شهری (مدرسه، درمانگاه، خرید و فروش و غیره) به طور روزمره ناچار به مراجعه  به شهر اصلی می‌باشد. (زیاری، 1378، ص 70)

    فصل دوم

    2-1- تعریف و مفهوم شهر در ایران

    شهر و شهرنشینی روند اجتماعی برجسته‌ای است که بیشتر موجب دگرگونی در روابط متقابل انسان با محیط و با انسان‌های دیگر شده است. در حقیقت تغییر در واکنش‌های انسان‌ها نسبت به هم و نسبت به محیط، به تحول اجتماعی و دگرگونی فضایی امکان داده که نمود عینی آن به صورت یک پدیده نو که اصطلاحاً شهر نامیده می‌شود، نمایان گردیده است.

    مفهوم شهر در دوره‌های مختلف تاریخی و مناطق مختلف یکسان نبود و مفهوم ‌آن در هر دوره و مناسب با هر سرزمین تفاوت‌هایی را نشان می‌دهد. واژه‌هایی مانند: پولیس، هگمتانه، پاسارگاد، کهندژ، شارستان، شهر و شهرستان. در ایران شهر چه در دوره باستان و چه در دوره اسلامی پایگاه و جایگاه دستگاه اداری و نظام شاهنشاهی بوده است. شهر را در فارسی باستان خشت می‌گفته‌اند که به معنی قلمرو پادشاه بوده است. در تعریف عام در واقع شهر سکونتگاهی بوده که هم مرکز اداری یکی از تقسیمات کشوری بوده و هم مسجد جامع داشته است. شهر به عنوان فضای زنده و پویا در بستر فضا و محیط جغرافیایی تولد یافته و به کمال می‌رسد، همچنین شهر پدیده‌ای است تاریخی و جغرافیایی که ساخته و پرداخته عواملی است که گذشت زمان و حال بر آن اثر گذاشته است. ساده‌ترین تعریفی که از شهر ارائه شده است، شهر را در محلی دائمی، حداقل ده هزار نفر جمعیت می‌داند. در ایران از نظر مرکز آمار نقاطی که جمعیت آن بیش از ده هزار نفر باشد شهر محسوب می‌شود. بسیاری از محققان شهر را مترادف با نوعی جامعه تخصصی و غیرکشاورزی می‌دانند و فعالیت اقتصادی را مهمترین ضابطه در تمیز شهر از روستا تشخیص داده‌اند. از دید جامعه‌شناسان شهر محلی است با روحیات، افکار و آداب و رسوم، معتقدات و احساسات خاص. برخی دیگر از جامعه‌شناسان ملاک‌های اداری، حقوقی را مطرح می‌کنند و از وجود تأسیساتی مانند: شهرداری، حکومت محلی و سازمان‌های مشابه را نام می‌برند. (نظریان، 1378، ص 90)

     

    مارکس دریو جغرافیدان معاصر فرانسوی، شهر را بدین‌گونه تعریف کرده است:

    «منطقه بزرگی که به منظور حیات اجتماعی انسان‌ها آمایش یافته‌اند و تعداد زیادی از جمعیت آن از راه فعالیت غیره کشاورزی زندگی می‌کنند». (فرید، 1382، ص 6)

    به نظر جغرافیدانان، شهر منظره‌ای مصنوعی از خیابان‌ها، ساختمان‌ها، دستگاه‌ها و فضاهایی است که زندگی شهری را امکان‌پذیر می‌سازد. جغرافیدانان، شهر را به عنوان یک واحد مجزا به حساب نیاورده و ارتباط متقابل آن را با منطقه و کشور مورد مطالعه قرار می‌دهند. (شیعه، 1381، ص 6)

     

    2-2- مفهوم فضا

    فضا حجم مکانی و زمانی مجموعه‌ای از تمام فعالیت‌هایی است که انسان در راه غلبه بر محیط و تداوم زیستن خویش انجام می‌دهد. به عبارت دیگر فضا محدود به ابعاد فیزیکی نشده، بلکه شامل آنچه در خود دارد اعم از فیزیکی، ایستا و پویا گردیده و دارای زمان است. این جمعیت به صورت مختلف تخصص یافته ولی از نظر تولید انرژی و غذا معمولاً وابستگی شدیدی به مجموعه‌های مشابه با طبیعت یا مجموعه‌های روستایی دارد. (اشکوری، 1376، ص 53)

    فضا تبلور استقرار انسان‌ها و فعالیت‌ها در محیط واکنش متقابل آن‌هاست. فضای سازمان یافته و تجهیز شده، نظام فضایی خاصی است که مطلوب‌ترین روش بهره‌گیری از استعدادها و امکانات را میسر می‌سازد.

    فضای شهری

    فضای شهری آن بخش از فضاست که به وسیله شهرها به اشتغال درآمده و یا لااقل به ضرورت عملکرد داخلی کانون‌های جمعیتی به کار گرفته شده است.این فضا مشتمل بر سطوح ساخته شده شبکه راه‌های سراسری، قرارگاه‌ها و مؤسسات صنعتی و حمل و نقل، باغستان‌ها و اماکن تفریحی و محل‌های مخصوص گذران اوقات فراغت می‌باشد. (شعبانی، 1381، ص 46)

     

    2-3- تعاریف توسعه

    توسعه روندی است مستمر و پویا که در آن وقفه وجود ندارد و توسعه هنگامی بهینه است که بر مبنای آینده‌نگری، آمایش سرزمین و برنامه‌ریزی استوار باشد. توسعه با اهداف، افزایش تواناییها به منظور رفع نیازهای مادی که از طریق گسترش متوازن ساختارها و بهبود هماهنگ کارکرد نهادهای اقتصادی، اجتماعی، بهره‌برداری بهینه از تمامی امکانات و قابلیت‌ها، جامعه را در مسیر رشد و تعالی قرار می‌دهد. توسعه فرآیندی است در جهت تغییر زندگی اکثر مردم. توسعه اساساً یک عملکرد انسانی است که در آن همه مردم و جامعه بطور کامل بسیج می‌شوند و کیفیت زندگی همه مردم در همه نواحی جغرافیایی دست می‌یابند که هر یک برای خود مفاهیمی دارد، اما این رشد شهری با نقش فعال و عملکرد هر شهر در رابطه است. (شعبانی، 1381، ص 47)

  • فهرست و منابع پایان نامه بررسی توسعه فیزیکی شهر آمل و تاثیر آن بر حوزه نفوذ

    فهرست:

    فصل اول : طرح تحقیق

    مقدمه ............................................................................................................... 2

    1-1 طرح مسئله............................................................................................... 4

    1-2 اهداف تحقیق ب....................................................................................... 5

    1-3 ضرورت و اهمیت تحقیق ....................................................................... 5

    1-4 پیشینۀ تحقیق ......................................................................................... 6

    1-5 فرضیه تحقیق ......................................................................................... 7

    1-6 روش تحقیق ........................................................................................... 8

    1-7 کاربرد نتایج تحقیق ................................................................................ 9

    1-8  واژگان کلیدی ب..................................................................................... 10

     

    فصل دوم : مبانی نظری تحقیق

    1-2 تعریف و مفهوم شهر در ایران .............................................................. 17

    2-2 مفهوم فضا .............................................................................................. 19

    3-2 تعاریف توسعه ....................................................................................... 20

    4-2 نظریه رشد و شناخت بهتر

    1-4-1 نظریه انقلاب شهری ........................................................................... 21

    2-4-2 نظریه مساحت شهر به صورت دوایر متحدالمرکز .......................... 21

    3-4-2 نظریه توسعه شعاعی ( ساخت قطاعی ) ........................................... 24

    4-4-2 نظریه شهرهای نامتمرکز ................................................................... 25

    5-4-2 نظریه مکان مرکزی ............................................................................ 26

    5-2 عوامل مؤثر در توسعۀ فیزیکی شهرها

    1-5-2 عوامل محیطی و طبیعی ..................................................................... 29

    2-5-2 عوامل فرهنگی و اجتماعی .................................................................. 31

    3-5-2 عوامل اقتصادی و سیاسی ................................................................ 32

    6-2 برنامه های توسعه شهری

    1-6-2 برنامه ریزی آمایش سرزمین ........................................................... 34

    2-6-2 طرحهای کالبدی منطقه ای ................................................................. 37

    3-6-2 طرحهای جامع ناحیه ای .................................................................... 38

    4-6-2 طرحهای جامع شهر ........................................................................... 40

    5-6-2 طرحهای تفصیلی ............................................................................... 41

    6-6-2 طرحهای هادی شهری ....................................................................... 42

    7-2 حوزه نفوذ ............................................................................................... 43

     

    فصل سوم : بررسی وضع موجود شهر آمل

    1-3 مطالعات جغرافیای طبیعی

    1-1-3 موقعیت جغرافیایی ............................................................................. 50

    2-1-3 وضعیت توپوگرافی و شیب بندی شهر ............................................ 50

    3-1-3 زمین شناسی ...................................................................................... 51

    4-1-3 ژئومورفولوژی ................................................................................... 53

    5-1-3 جریان آب و هوایی مؤثر در شهر آمل ............................................. 54

    6-1-3 جایگاه شهرستان و شهر آمل در طبقه بندی اقلیمی ........................ 56

    1-6-1-3 پهنه بندی اقلیمی ایران .................................................................. 59

    2-6-1-3 وضعیت شاخصهای اقلیمی .......................................................... 62

    7-1-3 باد ....................................................................................................... 69

    8-1-3 خاک .................................................................................................... 70

    9-1-3 منابع آب ............................................................................................. 72

    10-1-3 پوشش گیاهی .................................................................................. 73

    11-1-3 پوشش جانوری ............................................................................... 74

    2-3 مطالعات کالبدی شهر آمل

    1-2-3 احداث آمل و وجه تسمیه آن ............................................................ 75

    2-2-3 عوامل پیدایش شهر آمل .................................................................... 76

    3-2-3 سیر تحول شهر آمل

    1-3-2-3 سیر تحول شهر آمل قبل از اسلام ............................................... 77

    2-3-2-3 سیر تحول شهر آمل بعد از اسلام تا دورۀ قاجاریه ................... 78

    3-3-2-3 سیر تحول شهر در دورۀ معاصر ................................................ 78

    4-2-3 سیمای شهر آمل ................................................................................ 79

    1-4-2-3 سیمای بیرونی شهر ...................................................................... 80

    2-4-2-3 سیمای درونی شهر ....................................................................... 82

    5-2-3 بافت شهر آمل .................................................................................... 83

    6-2-3 آثار تاریخی ....................................................................................... 84

    3-3- مطالعات جغرافیای انسانی

    1-3-3 خصوصیات جمعیتی شهر آمل ......................................................... 85

    2-3-3 بررسی جمعیت شهر آمل و تحولات آن .......................................... 86

    3-3-3 جمعیت و پراکندگی آن ...................................................................... 78

    4-3-3 ساختار سنی جمعیت ......................................................................... 88

    5-3-3 ساختار جنسی جمعیت ...................................................................... 89

    6-3-3 سواد ................................................................................................... 92

    7-3-3 میزان فعالیت ( اشتغال ) .................................................................... 93

    8-3-3 حرکات جمعیت ................................................................................... 96

    9-3-3 مهاجرت .............................................................................................. 97

    10-3-3 رشد جمعیت و پیش بینی آن .......................................................... 99

    11-3-3 ساختار اقتصادی منطقه مورد مطالعه ............................................ 100

    1-11-3-3 کشاورزی .................................................................................... 101

    2-11-3-3 دامپروری ..................................................................................... 102

    3-11-3-3 صنعت و معدن ............................................................................ 102

    4-11-3-3 خدمات ......................................................................................... 103

     

    فصل چهارم : بررسی روند توسعۀ فیزیکی و شناخت حوزه نفوذ آن

    1-4 بررسی روند توسعه فیزیکی شهر آمل

    1-1-4 هستۀ اولیه شهر و نحوه گسترش و توسعه آن ............................... 110

    2-1-4 دورۀ پهلوی اول ................................................................................. 117

    3-1-4 دورۀ پهلوی دوم ................................................................................. 119

    4-1-4 روند توسعۀ فیزیکی شهر آمل در بعد از انقلاب .............................. 121

    2-4 طرحهای توسعه شهری

    1-2-4 طرح جامع شهر آمل در سال 1353 .................................................. 124

    1-1-2-4 نارسایی طرح جامع آمل در سال 1353 ....................................... 127

    2-2-4 طرح تفصیلی شهر آمل در سال 1362 .............................................. 129

    3-2-4 طرح جامع شهر آمل در سال 1379 .................................................. 135

    1-3-2-4 توسعه کالبدی شهر آمل در سال 1379 ....................................... 136

    2-3-2-4 مقایسۀ سرانۀ موجود با سرانۀ استاندارد در شهرسازی ........... 152

    3-4 حوزه نفوذ شهر آمل .............................................................................. 153

    1-3-4 موقعیت جغرافیایی حوزه نفوذ مستقیم ............................................. 158

    2-3-4 موقعیت سیاسی ................................................................................. 158

    3-3-4 وضعیت طبیعی .................................................................................. 158

    4-3-4 تعداد و نحوۀ استقبال آبادی های حوزه نفوذ شهر آمل .................. 159

    5-3-4 وضع ارتباطات بین آبادی ها و شهر و سیستم حمل و نقل در

     حوزه نفوذ ...................................................................................................... 161

    6-3-4 وضع تأسیسات و تجهیزات زیربنایی ، خدمات رفاهی و نحوۀ

    توزیع آنها ....................................................................................................... 166

    7-3-4 خصوصیات اقتصادی حوزه نفوذ .................................................... 174

    8-3-4 مشخصات جمعیتی حوزه نفوذ ......................................................... 177

     

    فصل پنجم : اثرات توسعه فیزیکی بر حوزه نفوذ

    1-5 عوامل اصلی تغییر کاربری ها بر زمین های حومۀ شهر آمل ............. 182

    2-5 اثرات توسعۀ فیزیکی شهر ..................................................................... 186

    3-5 بررسی امکانات و محدودیتهای توسعه فیزیکی شهر و جهات

    بهینه توسعه .................................................................................................... 189

     

     

    فصل ششم : برداشت نهایی از مطالعات

    1-6 آزمون فرضیه ها

    1-1-6 فرضیۀ اول ......................................................................................... 194

    2-1-6 فرضیۀ دوم ........................................................................................ 194

    2-6 نتیجه گیری نهایی ................................................................................... 196

    3-6 پیشنهادات ............................................................................................... 199

     

    .

    منبع:

    - آسایش ، ح .، 1379 ، اصول و روشهای برنامه ریزی ناحیه ای ، تهران، انتشارات پیام نور .

    - ادارۀ کشاورزی ، 1365 ، بررسی تحقیقات طرح جامع کشاورزی حوزۀ آبریز هراز .

    - ادارۀ کشاورزی شهرستان آمل ، 1355، گزارش نهایی توسعۀ کشاورزی حوزۀ آبریز خزر ، طرح برنج ایران و ژاپن .

    - آمارنامۀ استان مازندران ، 1345– 1365-1375 ، مرکز آمار ایران .

    - امانی ، ا .، 1372 ، سازمان فضایی بافت قدیم آمل ، پایان نامه کارشناسی  ارشد شهرسازی، دانشگاه تهران .

    - بدر ، ر.، 1378 ، استفاده از GIS و RS در تعیین جهت گسترش توسعۀ فیزیکی شهر رضی ، پایان نامه کارشناسی ارشد ، تهران، دانشگاه تربیت مدرس .

    - پاپلی یزدی ، سناجردی .، 1382 ، نظریه های شهر و پیرامون ، تهران ، انتشارات سمت .

    - پورمحمدی، م .، 1385 ، برنامه ریزی کاربری اراضی شهری ، تهران ، انتشارات سمت .

    - توفیق ، ف .، 1372 ، طرح ریزی کالبدی در ایران و محورهای اصلی آن، مجموعه مقالات طرحریزی کالبدی، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران .

    - حبیبی ، م .، 1375 ، از شار تا شهر ، انتشارات دانشگاه تهران .

    - حبیبی ، م و مسائلی ، ص.، 1375 ، سرانۀ فضاهای شهری ، انتشارات سازمان ملی زمین و مسکن .

    - رضوانی ، ع .، 1370 ، نقش عامل طبیعی در مکان یابی جغرافیای شهرهای ایران ، هفتمین کنگرۀ جغرافیای ایران .

    - زیاری ، ک .، 1379 ، برنامه ریزی شهرهای جدید ، تهران ، انتشارات سمت .

    - سعید نیا ، ا .، 1378 ، کتاب سبز شهرداری ها ( جلد پنجم ) ، طرحهای شهری در ایران ، تهران ، انتشارات مرکز مطالعات برنامه ریزی شهری ، وزارت کشور.

    - شعبانی ، 1382، ساماندهی رودخانۀ هراز، پایان نامۀ کارشناسی ارشد ، تهران، دانشگاه علم و صنعت .

    - شکوهی ، ح .،   1379  ، جغرافیای شهری ، تهران ، انتشارات سمت .

    - شکوهی ، ح .، 1382 ، دیدگاه نو در جغرافیای شهری ، تهران ، انتشارات سمت .

    - شکوهی ، ح.، 1362 ، جغرافیا و مکتبهای جغرافیایی .

    - شیعه ، ا.، 1382 ، مقدمه ای بر مبانی برنامه ریزی شهری ، انتشارات علم و صنعت .

    - صالحی ، ر .، 1373، توان طبیعی آمل در رابطه با توسعۀ کشاورزی با تأکید بر کشت برنج ، پایان نامه کارشناسی ارشد ، تهران ، دانشگاه شهید بهشتی .

    - صرافی ، م .، 1364 و 1379 ، برنامه ریزی توسعۀ منطقه ای ، دفتر آمایش و برنامه ریزی منطقه ای ، تهران ، سازمان مدیریت و برنامه ریزی .

    - طرح تفصیلی شهر آمل ، 1362 ، مهندسین مشاور پژوهش و عمران .

    - طرح توسعۀ عمران ( جامع ) و حوزه نفوذ شهر آمل ، 1379 ، مهندسین مشاور پژوهش و عمران .

    - طرح جامع آمل ، 1353 ، مهندسین مشاور آمکو .

    - طهماسبی ، پ.، 1369 ، بررسی توان اقتصادی و اجتماعی شهرستان آمل ، پایان نامه کارشناسی ارشد ، تهران ، دانشگاه شهید بهشتی .

    - عظیمی ، ن .، 1382 ، روش شناسی ، شبکۀ سکوتنگاهها در طرحهای کالبدی منطقه ای ، انتشارات تحقیقات شهرسازی و معماری ایران .

    - فرید ، ی.، 1368 ، جغرافیا و شهرشناسی ، انتشارات دانشگاه تبریز .

    - قربانی کوتنائی ، آ.، 1385 ، بررسی روند توسعۀ فیزیکی شهر سقز و تعیین عوامل مؤثر در توسعه ، پایان نامه کارشناسی ارشد ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز .

    - لونجی، م .، 1371 ، نگرش جغرافیایی بر شهر آمل .

    - مؤمنی ، م.، 1377 ، پایگاه جغرافیای شهری در ایران ، تهران ، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی .

    - محمدزاده ، ک.، شناخت دریای مازندران و پیرامون ، وزارت جنگ .

    - مرکز آمار ایران ، نتایج عمومی نفوس و مسکن ، شهرستان آمل سال 1345تا 1375 .

    - مرکز آمار ایران ، نتایج عمومی نفوس و مسکن ، 1375 ، فرهنگ آبادیهای شهرستان آمل .

    - مشهدی زاده دهاقانی ، ن .، 1373 ، تحلیلی از ویژگیهای برنامه ریزی شهری در ایران ، دانشگاه علم و صنعت .

    - معصومی اشکوری ، ح.، 1376 ، اصول و مبانی برنامه ریزی منطقه ای ، انتشارات صومعه سرا .

    - نظریان ، ا.،    1380  جغرافیای شهر ایران ، انتشارات دانشگاه پیام نور . 

    .

ثبت سفارش
عنوان محصول
قیمت